Από τον Γιώργο-Ίκαρο Μπαμπασάκη
1. Καυτή Φιλοσοφία. Το καλοκαίρι είναι, για μένα, πάντα summer in the city. Είναι καλοκαίρι στην πόλη με δίσκους, με ταινίες, με βιβλία, με βόλτες. Και με πολλή δουλειά. Το καλοκαίρι με πιάνει η οργανωμένη εργασιομανία, κατεβάζω ιδέες, σχεδιάζω μελλοντικά βιβλία, μεταφράζω και γράφω πολύ. Και, φυσικά, διαβάζω πολύ. Με πιάνει κάτι μάλλον ανάποδο. Αντί να καταφεύγω στα κλασικά θερινά περιπετειώδη και αστυνομικά, κυριεύομαι από μια μανία ωρίμανσης και επαναλήψεων. Ξαναπιάνω μελετήματα που είχα ξαναπιάσει άλλα καλοκαίρια, καταβυθίζομαι στους κλασικούς, παριστάνω ότι είναι χειμώνας και είμαι στο βουνό. Ιδανικά για κάθε καλοκαίρι θεωρώ τα βιβλία του Hegel, ιδίως τη Φαινομενολογία του Νου, στη μετάφραση του Γιώργου Φαράκλα (εκδ. Εστία). Γράφει ο Hegel: «Υπάρχει, λοιπόν, ένας αγώνας μ' έναν εχθρό, έναντι του οποίου η νίκη είναι μάλλον ήττα, το να 'χεις επιτύχει κάτι είναι μάλλον να το έχεις χάσει μέσα στο ενάντιό του. Η συνείδηση ότι ζεις, συνείδηση της ύπαρξης και της ενέργειάς σου, είναι μόνον ο πόνος γι' αυτή την ύπαρξη κι ενέργεια, γιατί είναι εδώ μόνον η συνείδηση ότι ουσία είναι το ενάντιό σου κι εσύ μηδαμινός. Η συνείδηση μεταβαίνει στην ανύψωση υπεράνω αυτών προς το αμετάβλητο». Ξέρουμε, οι παροικούντες την Ιερουσαλήμ, τι πρότεινε, τι προξένησε, τι προκάλεσε αυτό το ανεξάντλητο και ανοξείδωτο υπερβιβλίο από το 1807 που εκδόθηκε: όλος ο λεγόμενος δυτικός μαρξισμός, όλος ο υπερρεαλισμός, όλο το Dada, η Internationale Situationniste, τα πιο πρωτοποριακά ρεύματα σκέψης και τέχνης του 20ού αιώνα είναι παιδιά, ανίψια και εγγόνια της Φαινομενολογίας του Νου. Και όλος ο Ανδρέας Εμπειρίκος, επίσης!
2. Κόσμημα. Στον τόμο Σύμμεικτα (εκδ. Gutenberg) στεγάζονται δοκίμια, κριτικές και μελετήματα του συναρπαστικού ποιητή Γιάννη Δάλλα. Η έκδοση είναι κόσμημα. Ανεπίληπτο πολυτονικό, έξοχη σελιδοποίηση, χάρμα. Θα βρεις, ω αναγνώστη, τη Σαπφώ και τον Γιώργο Ιωάννου, που θα μείνεις εμβρόντητος από την ένταση των ρυθμών και τη μουσικότητα της πρόζας του, όταν τον ανακαλύψεις. Θα βρεις τον Βάρναλη και τον Καρυωτάκη. Θα βρεις τον απίστευτο Γιάννη Πάνου και θα συμφωνήσεις ότι επείγει η εκ νέου ανακάλυψή του. Θα βρεις τους ποιητές που άνοιξαν δρόμους, λεωφόρους, γιατί το πάλεψαν γερά, γιατί ήσαν πλουτισμένοι με εμπειρία και γενναία επινοητικότητα, γιατί δούλεψαν με την παράδοση και πόνταραν στην καινοτομία, θα βρεις αυτούς που μας γαλούχησαν, θα βρεις Τάκη Σινόπουλο, Μίλτο Σαχτούρη, Μιχάλη Κατσαρό, Έκτορα Κακναβάτο, Γιώργη Παυλόπουλο, Γιώργο Θέμελη, Νίκο Καρούζο. Πολύτιμος τόμος, κόσμημα, θα το ξαναπώ. Γράφει ο Δάλλας (για τον Μιχάλη Κατσαρό): «Η ιδιορρυθμία του, πάντως, που πιθανόν εντυπωσιάζει ή ξενίζει σήμερα τους αναπληροφόρητους, αποτελούσε κοινή ύλη πολλών ποιητών εκείνης της κρίσιμης εποχής. Για πολλούς είχε σημάνει τότε η ώρα του επαναπροσανατολισμού». Γράφει (για τον Μίλτο Σαχτούρη): «Είναι η αυθεντικότερη συνείδηση και ουσιαστικά η πρώτη και μοναδική φωνή του εξπρεσιονισμού στη νέα ποίησή μας». Γράφει (για τον Νίκο Καρούζο): «Λαιμαργεί ν' αγκαλιάσει τα πάντα~ κάτι από την πολιτική μας περιπέτεια και ανοιχτότερα τη σύμβαση των συστημάτων και τα τρέχοντα συμπτώματα της επιθετικότητας και της μηχανοποιημένης ζωής». Γράφει (για τον Έκτορα Κακναβάτο): «Ο λόγος του, κι αυτός ορυκτός, ανεβαίνει κομματιάζοντας τη συμβατική συνοχή του ιστορικού χρόνου και του λογικού συσχετισμού των πραγμάτων~ και στην προέκτασή του απομυθοποιεί τα φυλετικά μας βίτσια». Γράφει (για τον Τάκη Σινόπουλο): «Ανέκαθεν λειτουργική του δύναμη είναι η μνήμη. Η λειτουργία της μοιάζει σαν υπαρξιακός αναμηρυκασμός της κοινωνικής ύλης της εποχής».
3. Τηλέγραφος. Για την πρώτη εβδομάδα του Ιουλίου, σπεύδω θερμά να συστήσω τρία μυθιστορήματα, τη Γιορτή της Ασημαντότητας του Μίλαν Κούντερα (μτφρ. Γιάννης Η. Χάρης, εκδ. Εστία), τη Μοναδική Οικογένεια του Λευτέρη Καλοσπύρου (εκδ. Πόλις), τον Αστερισμό Ζωτικών Φαινομένων του Άντονυ Μάρρα (μτφρ. Αχιλλέας Κυριακίδης, εκδ. Ίκαρος). Επίσης, τρεις τόμους δοκιμίων, το Τι είναι Διαφωτισμός (μτφρ. Ν.Μ. Σκουτερόπουλος, εκδ. Κριτική), με κείμενα των Kant, Schiller, Lessing, Herder, Wieland κ.ά., τα Δοκίμια Ποιητικής του Μιχαήλ Μπαχτίν (μετάφραση από τα ρωσικά: Γιώργος Πινακούλας, εκδ. Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης) και το Πλούτος και Ανισότητα του Zygmunt Bauman (μτφρ. Γιώργος Λαμπράκος, εκδ. Οκτώ). Για ακούστε τον σοφό γέροντα, και νεανία στη σκέψη, Bauman: «Σε αντίθεση με την περίπτωση των ηλεκτρονικών γκάτζετ, η αγάπη ενός ανθρώπου για έναν άνθρωπο σημαίνει δέσμευση, αποδοχή ρίσκων, προθυμία για αυτοθυσία~ σημαίνει να επιλέγει κανείς μια αβέβαιη και αχαρτογράφητη, δύσκολη και ανώμαλη διαδρομή, ελπίζοντας –και όντας αποφασισμένος– να μοιραστεί τη ζωή του με έναν άλλο άνθρωπο. Ανεξάρτητα από το αν η αγάπη θα συνυπάρξει με την ανέφελη ευτυχία, δύσκολα πάντως συνυπάρχει με την άνεση και την ευκολία: ποτέ μην την προσδοκάτε με αυτοπεποίθηση, πόσο μάλλον με βεβαιότητα».
σχόλια