Πάρε μόνο ένα βιβλίο (αλλά μεγάλο!)
Τα «μεγάλα» μυθιστορήματα επιμένουν να δίνουν τη μάχη τους με τη μεγάλη αφήγηση και την κλασική δομή της λογοτεχνίας και να διαβάζονται, παρά το μέγεθός τους, απνευστί. Ευτυχώς, οι καθαρόαιμοι συγγραφείς δεν φείδονται λέξεων: απόδειξη ότι δικαιώνουν τη μεγάλη φόρμα και δίνουν την ευκαιρία στους αναγνώστες να μη χρειάζεται να κουβαλάνε πολλά βιβλία μαζί τους αυτό το καλοκαίρι.
Τζέφρυ Τσώσερ
Ιστορίες του Καντέρμπερυ
Μελάνι
Κι όμως, ο Μεσαίωνας, ειδικά προς το τέλος του, δεν είναι η αποτρόπαια και τρομακτική εποχή που μαστιζόταν από τους πολέμους και τον δεσποτισμό. Ήταν και η εποχή που οι ιστορίες είχαν τη δική τους πρωτόφαντη δύναμη και οι συγγραφείς ήταν οι απόλυτοι διαμεσολαβητές ανάμεσα στην παρουσία του Θεού και την αγωνία του ανθρώπου. Οι περισσότεροι, μάλιστα, για να ξορκίσουν το κακό, διέθεταν και άπλετο χιούμορ – όπως φαίνεται από την περίπτωση του Τσώσερ, ο οποίος, ακολουθώντας το παράδειγμα του Βοκάκιου, ανέδειξε μοναδικά το ανθρώπινο στοιχείο. Στη διαδρομή που κάνει μια ομάδα προσκυνητών ακούγονται ιστορίες που ουσιαστικά αναπαριστούν με τον πιο γλαφυρό τρόπο την κοινωνία της εποχής και τους αφηγηματικούς της τρόπους. Έτσι, οι ιστορίες του Ιππότη, του Δόκτορα της Ιατρικής, του Κλητήρα του Ιεροδικείου και της Μοναχής είναι το ίδιο περίτεχνες και ετερόκλητες με τους αντίστοιχους χαρακτήρες. Δικαιολογημένα, λοιπόν, επηρέασαν τους σπουδαίους δημιουργούς ανά τους αιώνες, από τον Ουίλλιαμ Σαίξπηρ έως τον Πιερ Πάολο Παζολίνι, που τις έκανε και ταινία. Πολύτιμα τα σχόλια και η εισαγωγή του μεταφραστή του έργου Δημοσθένη Κορδοπάτη.
Άμιταβ Γκος
Θάλασσα από Παπαρούνες
Καστανιώτης
Δεν υποκλίνονται τυχαία οι σύγχρονοι αναγνώστες μετα-αποικιακών θεμάτων στον Άμιταβ Γκος: γνωρίζει σε βάθος το ιστορικό φόντο, διαπλάθει αριστοτεχνικά χαρακτήρες και ξέρει τις χιλιομετρικές και προσωπικές διαφορές που χωρίζουν Ανατολή και Δύση. Στη Θάλασσα από Παπαρούνες ξαναβρίσκει κανείς τα πρώτα υλικά μιας τεράστιας, θαλασσινής περιπέτειας που έχει ως φόντο τους περίφημους Πόλεμους του Οπίου. Στο ίδιο δουλεμπορικό σκάφος που διασχίζει τον Ινδικό Ωκεανό βρίσκονται να συνταξιδεύουν άνθρωποι διαφορετικής καταγωγής και τάξης –από έναν έκπτωτο Ινδό πρίγκιπα έως την κόρη ενός Γάλλου βοτανολόγου–, οι οποίοι σύντομα θα διαμορφώσουν τη δική τους σάγκα μέσα από συγκλονιστικές περιπέτειες που καθιστούν το ανάγνωσμα αυτό κλασικό. Η απόδοση είναι του Μιχάλη Μακρόπουλου.
Μάρω Δούκα
'Ελα να Πούμε Ψέματα
Πατάκη
Είναι η γυναίκα που περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη ξέρει να μετέρχεται τα ιστορικά αρχεία και συνάμα να αναδεικνύει τη δύναμη της μυθοπλασίας. Μέσα από μια θουκυδίδεια ματιά που γνωρίζει ενδόμυχα ότι το μεγαλύτερο μάθημα και περιτύλιγμα το προσφέρει η Ιστορία, η Μάρω Δούκα ανασκαλεύει τις ιστορικές πηγές και τα αρχεία και πάνω εκεί στήνει τους μυθιστορηματικούς χαρακτήρες. Στο Έλα να πούμε ψέματα –ουσιαστικά το τρίτο μέρος μιας άτυπης τριλογίας– ο βασικός «χαρακτήρας» γύρω από τον οποίο ξεδιπλώνονται άπειρες πολεμικές συγκρούσεις, δράματα, φρικτά μυστικά και ανυποψίαστα ψέματα είναι τα πανέμορφα Χανιά. Σε αυτό το ειδυλλιακό σκηνικό λαμβάνουν χώρα τα πιο αποτρόπαια συμβάντα που συνδέουν από το 1947 έως σήμερα τον Πανάρη και τη δίδυμη αδελφή του Ελεονώρα αλλά και τον Ιδομενέα με τις συγκλονιστικές ιστορίες του πατέρα του.
Wilkie Collins
Αρμαντέϊλ
Gutenberg
Αξιομνημόνευτη και αξιέπαινη η σειρά Orbis Literae, μας έχει χαρίσει πραγματικά αριστουργήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας, βιβλία-μνημεία του δυτικού κανόνα που έχουν αποτελέσει τομή στα σύγχρονα γράμματα. Ένα από αυτά είναι το Αρμαντέιλ του Ουίλιαμ Ουίλκι Κόλινς που γράφτηκε μέσα του 19ου αιώνα και συνιστά ένα από τα σπουδαία δείγματα της βικτωριανής γραφής. Θεωρείται πρόδρομος του σύγχρονου μυθιστορήματος μυστηρίου αλλά και προάγγελος των φροϊδικών θεωριών περί ασυνείδητου. Η ιστορία περιγράφει πώς το όνομα «Αρμαντέιλ» κατάφερε να συνδέσει με τρόπο απρόσμενο δύο νέους και να δώσει αφορμή για μία σειρά από ατελείωτες δολοπλοκίες, ερωτικές συγκρούσεις και δράματα. Στο επίκεντρο της πλοκής βρίσκεται η δαιμόνια και μυστηριώδης Λίντια Γκουίλτ, μια γυναίκα που ενέπνευσε πολλούς συγγραφείς και σύγχρονες αφηγήσεις. Επίτευγμα η μετάφρασή του έργου από τη Σάντυ Παπαϊωάννου.
Donna Τartt
Kαρδερίνα
Λιβάνης
Επικό, μαγικό, πολυδιάστατο στην υποδειγματική απλότητά του, το βιβλίο της Ντόνα Ταρτ συνιστά την επανεφεύρεση της κλασικής λογοτεχνίας. Δεν τυραννάει τον αναγνώστη αλλά ξέρει να τον παίρνει με το μέρος του ως συνένοχο και συνοδοιπόρο σε μια περιπέτεια που ξεδιπλώνεται σε Αμερική και Ευρώπη, διαπερνά τις διαφορετικές τάξεις και αναδεικνύει οριστικό νικητή τον άνθρωπο. Με τον ίδιο τρόπο που αγαπά, υποφέρει και πεθαίνει, μπορεί ο καθένας από εμάς –όπως και ο πρωταγωνιστής της Ταρτ– να γοητεύεται από τις τέχνες και να νικιέται από τις εμμονές, ενίοτε και να πηγαίνει κόντρα στον νόμο, γιατί αυτή είναι η βαθιά φύση και η ουσία του. Δικαίως ο αναγνώστης γοητεύεται από την πένα της Ταρτ και συνδέεται με τον Θίο Ντέκερ, τον ορφανό ήρωά της που χάνει τη μητέρα του σε τραγικό ατύχημα σε ένα μουσείο κι έκτοτε προσκολλάται με τρόπο παράφορο σε έναν πίνακα: την καρδερίνα. Αυτός είναι η ευχή και η κατάρα του, όπως και τόσα άλλα σύμβολα από τα οποία δεν μπορούμε να ξεφύγουμε ποτέ στη ζωή μας. Η όποια αναλογία ανάμεσα σε Ταρτ και Ντίκενς μόνο τυχαία δεν είναι και δικαιωματικά χάρισε στην Αμερικανίδα συγγραφέα το φετινό βραβείο Πούλιτζερ.
Μάργκαρετ Άτγουντ
Το τέλος του Κόσμου
Ψυχογιός
Το Τέλος του Κόσμου, δηλαδή το τελευταίο μέρος της τριλογίας της Καναδής Άτγουντ, ολοκληρώνει μια προσπάθεια κυριολεκτικά μεταφυσική: ένα δυστοπικό μυθιστόρημα με εκρηκτικές λεκτικές περιγραφές, νεολογισμούς και χαρακτήρες που θα ζήλευε και ο πιο πειραματικός σκηνοθέτης. Όχι τυχαία, ο Αρονόφσκι έχει ήδη εκφράσει την επιθυμία να γυρίσει το Τέλος του Κόσμου σε ταινία, ενώ άλλοι συγγραφείς το θεωρούν υποδειγματικό στην ευρηματικότητά του και στον τρόπο που αποδίδει το απόλυτα δυστοπικό σύμπαν. «Τέλος του Κόσμου» σημαίνει ότι οι πόλεις υποφέρουν από απανωτά επεισόδια, από εκτελέσεις και βιασμούς παιδιών, ενώ οι μεταλλάξεις έχουν διαμορφώσει νέα ειδή που έχουν καταφέρει να επιβιώσουν ανάμεσα στους ανθρώπους. Εδώ έχουν επιβιώσει οι Κρεικάνθρωποι με τα πράσινα μάτια –παράξενα ανθρωποειδή που δημιούργησε ο Κρέικ για να αντικαταστήσει τους ανθρώπους– αλλά και οι Πονοσφαιριστές και τα διαγενητικά γουρούνια. Η μετάφραση από την Έφη Τσιρώνη θα πρέπει να θεωρείται τουλάχιστον επίτευγμα.
Joe Hill
Nοσφεράτου
Bell
Το μήλο θα πέσει κάτω απ' τη μηλιά ή, αλλιώς, το σασπένς εδώ είναι οικογενειακή υπόθεση: απόδειξη ότι ο Joe Hill κληρονόμησε το ακατανίκητο συγγραφικό ταλέντο του πατέρα του. Για καιρό προσπάθησε να κρατήσει κρυφό το γεγονός ότι είναι ο γιος του Στίβεν Κινγκ, καταφέρνοντας να αποσπάσει την αναγνώριση και να δει τα βιβλία του να δεσπόζουν στην κορυφή των ευπώλητων. Μέχρι που το «Variety» αποκάλυψε τη συγγένεια και ο Joe Hill τυγχάνει πλέον της σύγκρισης, και ευτυχώς δικαιώνεται. Στο συγκεκριμένο μπεστ-σελερ ο Τσαρλς Μανξ είναι ο ιδιοκτήτης μιας παλιάς Ρολς Ρόις με την παράξενη πινακίδα NOS4A2. Με αυτήν πηγαίνει βόλτα διάφορα ανυποψίαστα παιδιά σε έναν παράξενο χριστουγεννότοπο, όπου οι αθώοι επισκέπτες μεταμορφώνονται σε πλάσματα της πιο διεστραμμένης φαντασίας. Ο εφιάλτης στο δάσος περιγράφεται ανάγλυφα από τον 42χρονο γιο του Στίβεν Κινγκ για τους θαυμαστές των καλών θρίλερ.
George Makari
Επανάσταση στον Νου
Gema
Προβεβλημένος καθηγητής, ψυχαναλυτής και ερευνητής, ο Makari είναι ο ιδανικός για να μιλήσει για τις φροϋδικές θεωρίες, να αφηγηθεί την πραγματική ιστορία τους και να την αποκαθάρει από τους μύθους τους. Ο Φρόιντ ήταν ισχυρή προσωπικότητα, αλλά δεν ήταν ο μόνος που μίλησε για το ασυνείδητο, ούτε αυτός που ανέδειξε την πιο ενδελεχή και ολοκληρωμένη μελέτη για τον άνθρωπο: σύμφωνα με τον Makari, αυτό το έκαναν με υποδειγματικό τρόπο οι επιστήμες του ανθρώπου –βλέπε Geisteswissenschaft– αλλά και η βιολογία ή η φυσική. Ωστόσο, ο Φρόιντ ήταν ο απόλυτος αστέρας, γύρω από τον οποίο ξεδιπλώθηκαν όλες οι σύγχρονες θεωρίες και είχε τη μεγαλύτερη απήχηση από όλους – μέχρι και σήμερα. Παρότι, λοιπόν, ο Makari προσεγγίζει τις φροϋδικές θεωρίες με κριτική διάθεση και τον δέοντα σκεπτικισμό, ουσιαστικά επιβεβαιώνει τη γοητευτική ισχύ που έχουν ακόμα και σήμερα στους θεραπευόμενους αλλά και στους αναγνώστες, στους οποίους συγκαταλέγονται σίγουρα κι αυτοί του Makari.
Το Non – Fiction
Όλο και περισσότερο οι αναγνώστες αναζητούν βιβλία από πραγματικά στοιχεία που συγκλονίζουν τον κόσμο – και το παγκόσμιο ενδιαφέρον. Το non fiction ικανοποιεί ανάγκες υπαρκτές και μπορεί να είναι το ίδιο συναρπαστικό, όταν είναι κοντά στον αναγνώστη και είναι γραμμένο με ικανότητα και μαστοριά.
Λουκ Χάρτινγκ
Φάκελος Σνόουντεν / Η Ιστορία του νο1 Καταζητούμενου Ανθρώπου στον Κόσμο
Καστανιώτης
Άγγελος (των αποκαλύψεων) ή δαίμονας της πιο εκλεπτυσμένης μορφής κατασκοπείας, ο Έντουαρντ Σνόουντεν είναι το απόλυτο αντικείμενο του δημοσιογραφικού πόθου, και όχι μόνο. Ο νεαρός άσος της πληροφορικής που μεταφέρθηκε από τη CIA στη NSA (Υπηρεσία Εθνικής Ασφάλειας) κι έμαθε τα πιο πολύτιμα μυστικά που μπορεί να ξέρει ένας πολιτικός αρχηγός συνιστά αυτήν τη στιγμή τον Νο 1 καταζητούμενο στον κόσμο. Ύστερα από ενδελεχή έρευνα, ο βραβευμένος δημοσιογράφος της «Γκάρντιαν» Λουκ Χάρντινγκ προσπάθησε να δώσει τη δική του απάντηση για το αν ο Σνόουντεν είναι ο άγγελος ή ο δαίμονας που όλοι νομίζουν σε ένα από τα καλύτερα ερευνητικά βιβλία των τελευταίων χρόνων.
Ρομπέρτο Σαβιάνο
Μηδέν - Πώς η Κοκαΐνη Κυβερνά τον Κόσμο
Πατάκη
Κι όμως, δεν είναι αυτό που φαντάζεστε: δεν είναι άλλο ένα βιβλίο για τους «κακούς» εμπόρους κόκας, τις υπόγειες διαδρομές της και το παγκόσμιο trafficking. Είναι ένα συναρπαστικό ανάγνωσμα, φτιαγμένο με μαεστρία που μεταπλάθει τους μεγαλεμπόρους σε μυθιστορηματικούς χαρακτήρες και την ιστορία της κόκας σε συναρπαστικό ανάγνωσμα. Ο Σαβιάνο εισβάλλει με την καταιγιστική δύναμη ενός εξαρτημένου στην αφήγηση, σαρώνοντας τα πάντα και καταθέτοντας ένα βιβλίο που σε κρατάει σε εγρήγορση –με τα εξωπραγματικά πρόσωπα, την προσπάθεια ανίχνευσης των κωδίκων, τους χαρακτήρες που διέπουν το παγκόσμιο ναρκεμπόριο– από την πρώτη σελίδα έως την τελευταία. Αξιέπαινη και η σχετική έρευνα.
Ασημάκης Πανσέληνος
Tότε που Zούσαμε
Μεταίχμιο
Όταν η ζωή σου μοιάζει με μυθιστόρημα και οι φίλοι σου είναι πρωταγωνιστές της ιστορίας και της τέχνης, τότε δεν γράφεις μυθοπλασία αλλά κατάθεση ζωής. Αυτό έκανε ο γνωστός μυθιστοριογράφος στο σπαρακτικό αυτό αφήγημα για την προσωπική του περιπέτεια αλλά και την ιστορία της Αριστεράς και τη σχέση του με πρόσωπα-θρύλους (Βάρναλης, Βενέζης, Μυριβήλης, Καζαντζάκης, Τερζάκης, Κόντογλου, Κουν, Σεβαστίκογλου κ.ά.). Κι όλα αυτά γραμμένα με εξομολογητικό τόνο και γλώσσα που καίει. «Για μένα», γράφει ο Πανσέληνος, «η αλήθεια βρισκόταν πάντα στο απρόοπτο και το τολμηρό. Στην παραδοξολογία, σκέφτομαι, βρίσκεται πάντα το έμβρυό της, στην κοινοτοπία το πτώμα της».
Συλλογικό
Διαφωτισμός
Κριτική
Στις παράλογες εποχές που ζούμε η αναζήτηση των αρχών του Διαφωτισμού φαντάζει όλο και επιτακτικότερη: το αίτημα του Καντ για επιστροφή και προσανατολισμό στη σκέψη είναι θεμελιώδες. Σε αυτήν τη συλλογή δοκιμίων που είναι άμεσα συνδεδεμένα με τις αρχές και τις θεωρητικές αναζητήσεις του Διαφωτισμού βρίσκει κανείς τις απαντήσεις που χρειάζεται: Καντ, Μέντελσον, Χάμαν, Βίλαντ, Χέρντερ, Ριμ, Έρχαρντ, Σίλερ, είναι μερικά μόνο από τα ονόματα που παρατίθενται. Κατατοπιστικότατος είναι επίσης ο πρόλογος από τον Περικλή Βαλλιάνου – όσο για την απόδοση, δεσπόζει το επιβλητικό όνομα του Ν.Μ. Σκουτερόπουλου.
Σέριλ Στρέιντ
Άγρια
Key Books
Τίποτα δεν μοιάζει αδύνατο, ειδικά όταν έχεις χάσει τα πάντα: η Σέριλ Στρέιν, αφού έχασε τη μητέρα της και είδε τον γάμο της να γίνεται κομμάτια, αποφασίζει να κάνει το μεγάλο βήμα: τα παρατάει όλα και διασχίζει 1.800 χιλιόμετρα μέσα στην άγρια φύση, ερχόμενη αντιμέτωπη με κάθε λογής κινδύνους. Την περιπέτειά της φρόντισε να τη γράψει σε βιβλίο-οδηγό-ευαγγέλιο για όσους έχουν δει τα πάντα να χάνονται και πιστεύουν πως τίποτα δεν μπορεί να αρχίσει από την αρχή. Ένα εκατομμύριο αντίτυπα και μια ταινία που θα βγει το φθινόπωρο στις αίθουσες σε σενάριο Νικ Χόρνμπι είναι μερικά μόνο από τα επιτεύγματα του σαγηνευτικού και απίστευτα ρεαλιστικού αυτού βιβλίου.
σχόλια