ΜΑΡΑΘΩΝΙΟΣ

Τρεις μεταφράστριες ποίησης, θαυμάσιες όλες!

Τρεις μεταφράστριες ποίησης, θαυμάσιες όλες! Facebook Twitter
Επεξεργασία: Ατελιέ/ LIFO
0

1.

Αχ! Σκουληκάκι. Ξέρει πάντα η ποίηση να πηγαινοέρχεται στην παιδική ηλικία, το είπε άλλωστε θαυμάσια ο Ζαν Πολ Σαρτρ: «Ποιητής είναι αυτός που τον εξόρισαν από την παιδική ηλικία». Άλλοι, ο Γκι Ντεμπόρ, φέρ' ειπείν, επέμεναν ότι δεν έχουν βγει ποτέ από τα οχυρά και τους λαβυρίνθους και τους κήπους της παιδικής ηλικίας. Ο ποιητής ξέρει να γίνεται σκληρός σαν παιδί. Και τα παιδιά, χωρίς να το ξέρουν, γίνονται σκληρά σαν ποιητές. Θυμάμαι, όλοι θυμόμαστε, εκείνο το τραγουδάκι: «Αχ! Κουνελάκι / Αχ! Κουνελάκι / Ξύλο που θα το φας / Μέσα στο ξένο περιβολάκι / Τρύπες να μην τρυπάς». Το θυμάται, μέσω της σπουδαίας μας ποιήτριας, της Κατερίνας Αγγελάκη-Ρουκ, ο Michael March (Νέα Υόρκη, 1946) και μας το θυμίζει με τη σκληρότητα, τη δίκαιη, του ποιητή και του παιδιού: «Περπάτησε πάνω στο κεφάλι του / σε παραλήρημα / Χόρεψε πάνω στο σάβανο / του αδελφού του / Αχ! Σκουληκάκι / Αχ! Σκουληκάκι / Αύριο θα είναι / στη Βουλή». Είναι ωραίο το ότι σχεδόν το σύνολο του έργου αυτού του πείσμονος μινιμαλιστή φιλοσόφου-ποιητή μιλάει στα ελληνικά χάρη στην Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ. Τέσσερις από τις έξι συλλογές του ήδη κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Άγρα. Το ίδιο και το έργο Τα καμένα στολίδια του καλοκαιριού (σε δίγλωσση έκδοση) απ' όπου παρέθεσα.


2.

Αστραποβόλος και σιβυλλική τροχιά. Σύντομη ζωή, αθάνατο έργο. Ποίηση που κατακεραυνώνει ό,τι μίζερο και χθαμαλό με την απαστράπτουσα ομορφιά της γλώσσας της. Ο Αυστριακός ποιητής Georg Trakl (1887-1914) πέρασε απ' όλες τις ναρκοθετημένες ζώνες της φαινομενικότητας και αφοσιώθηκε στην ουσία, στον πυρήνα, στο μεδούλι της υπάρξεως, πασχίζοντας, και καταφέρνοντας, να φωταγωγήσει τα σκότη που ο ίδιος έζησε για να μην τα ζήσουμε εμείς ή, έστω, για να κρατάμε ένα κεράκι που ο ίδιος μας προσφέρει όταν τα διασχίζουμε. Η Ιωάννα Αβραμίδου, λαμπρή μεταφράστρια του Paul Celan και του Laszlo Krasznahorkai, παλεύει με τις εξπρεσιονιστικές εκρήξεις της ποίησης του Trakl και δαμάζει τον αγέρωχα νεανικό του οίστρο. «Στο μέτωπό μου πέφτει μέταλλο παγωμένο./ Αράχνες αναζητούν την καρδιά μου./ Είναι ένα φως, που στο στόμα μου σβήνει.// Τη νύχτα βρέθηκα σε μια ερείκη,/ Ατενίζοντας τα απόβλητα και τη σκόνη των άστρων./ Μέσα στη λόχμη της λεπτοκαρυάς/ Ήχησαν άγγελοι κρυσταλλένιοι». Βαθύ, σοβαρό μπλε και μαύρο του πένθους αλλά και του βάθους, τα χρώματα που δεσπόζουν στο εξώφυλλο, συν η φωτογραφία του Trakl, με ένα μειδίαμα συμπυκνωμένης σοφίας, στο εξώφυλλο του τόμου Ένας οδοιπόρος στον μαύρο άνεμο (εκδ. Νησίδες). Στο οπισθόφυλλο, ένα κείμενο του Κλαούντιο Μάγκρις. «Ο Κόσμος αποτελείται πλέον από θραύσματα που παρασύρονται στον γκρεμό, από διαλυμένες και εξαρθρωμένες ατομικότητες» γράφει. «Ο Trakl βιώνει σε βάθος αυτήν τη διάσπαση της εποχής του, προφητεύει και υφίσταται τις παγκόσμιες καταστροφές, την αγωνία ενός πολιτισμού που διαλύει όλα τα θεμέλια της ζωής».


3.

Ήρωισμός. Ο βίος του, συγκλονιστικός. Η ποίησή του, συγκλονιστική. Ο Ko Un (Κορέα, 1933) τα είδε όλα, τα άκουσε όλα, τα αισθάνθηκε όλα. Στις αρχές της δεκαετίας του 1950, μες στη φρίκη του Κορεατικού Πολέμου, χύνει καυστικό υγρό στα αυτιά του για να μην ακούει τίποτα, για να απαλλαχτεί από τους θορύβους του πολέμου. Μετά, μοναχισμός, βουδισμός, περισυλλογή, ζεν. Κι ύστερα, αφοσίωση στην ποίηση, πολιτική στράτευση, επανάσταση, σύλληψη, φυλάκιση, βασανιστήρια, επικείμενη εκτέλεση. Το 1990 γνωρίζεται με τον «δικό μας» Allen Ginsberg, τον leader της περιλάλητης Beat Generation. Θυμίζοντας ανάλογα κολοσσιαία εικαστικά πειράματα, όπως το List of Names του Douglas Gordon (1966) και το One Million Years του On Kawara (1932-2014), ο Ko Un συλλαμβάνει την ιδέα να συνθέσει μια πελώρια ποιητική συλλογή καμωμένη από χιλιάδες ποιήματα, ένα για κάθε άνθρωπο που γνώρισε στη ζωή του ή που άφησε τα χνάρια του στην κορεάτικη ιστορία. Το έργο αυτό, με τίτλο Manimbo, αποτελείται από 30 τόμους που στεγάζουν 4.001 ποιήματα, τα οποία μιλάνε για 10.000 ανθρώπους, οι 5.600 εκ των οποίων καταγράφονται με τα ονόματά τους. Ο Ko Un χρειάστηκε 30 χρόνια για να το ολοκληρώσει! Η Αργυρώ Κασωτάκη-Γατοπούλου, η οποία μάλιστα γνωρίστηκε προσωπικά με τον ποιητή, μας τον συστήνει μεταφράζοντας κάμποσα έξοχα ποιήματά του. Ο τόμος με τίτλο Τι; 108 Ζεν ποιήματα (εκδ. Περισπωμένη) είναι αψεγάδιαστος. Ακούστε το ποίημα «Ένας Μεθύστακας»: «Ποτέ μου δεν υπήρξα μια ατομική οντότητα./ Εξήντα τρισεκατομμύρια κύτταρα!/ Είμαι μια ολοζώντανη συλλογικότητα./ Παραπατώ και κάνω οχτάρια/ εξήντα τρισεκατομμύρια κύτταρα, όλα πιωμένα!».

Τα βιβλία της εικόνας:

1. Μichael Μarch, Tα καμένα στολίδια του καλοκαιριού, Μτφρ.: Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ, Εκδόσεις Άγρα, Σελίδες: 141

2. Κo Un, Τι; 108 Ζεν ποιήματα, Μτφρ.: Αργυρώ Κασωτάκη-Γατοπούλου, Εκδόσεις Περισπωμένη, Σελίδες: 152

 

radiobookspotting.blogspot.gr/

0

ΜΑΡΑΘΩΝΙΟΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Βιογραφίες: Aπό τον Γκαρσία Μάρκες στην Άγκελα Μέρκελ

Βιβλίο / Πώς οι βιογραφίες, ένα όχι και τόσο δημοφιλές είδος στη χώρα μας, κατάφεραν να κερδίσουν έδαφος

Η απόλυτη επικράτηση των βιογραφιών στη φετινή εκδοτική σοδειά φαίνεται από την πληθώρα των τίτλων και το εύρος των αφηγήσεων που κινούνται μεταξύ του autofiction και των βιωματικών «ιστορημάτων».
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
ΕΠΕΞ Λευτέρης Αναγνώστου, ένας μεταφραστής

Λοξή Ματιά / Λευτέρης Αναγνώστου (1941-2024): Ένας ορατός και συγχρόνως αόρατος πνευματικός μεσολαβητής

Ο Λευτέρης Αναγνώστου, που έτυχε να πεθάνει την ίδια μέρα με τον Θανάση Βαλτινό, ήταν μεταφραστής δύσκολων και σημαντικών κειμένων από τη γερμανική και αυστριακή παράδοση.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Κυκλοφόρησε η πιο διεξοδική μελέτη της δεκαετίας 1910-1920, μια τρίτομη επανεκτίμηση της «μεγαλοϊδεατικής» πολιτικής του Βενιζέλου

Βιβλίο / Κυκλοφόρησε η πιο διεξοδική μελέτη της δεκαετίας 1910-1920, μια τρίτομη επανεκτίμηση της «μεγαλοϊδεατικής» πολιτικής του Βενιζέλου

Ο Ιωάννης Στεφανίδης, καθηγητής Διπλωματικής Ιστορίας στη Νομική του ΑΠΘ και επιμελητής του τρίτομου έργου του ιστορικού Νίκου Πετσάλη-Διομήδη, εξηγεί γιατί πρόκειται για ένα κορυφαίο σύγγραμμα για την εποχή που καθόρισε την πορεία του έθνους.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μανώλης Ανδριωτάκης: «Δεν φοβάμαι τις μηχανές, τους ανθρώπους φοβάμαι»

Βιβλίο / Μανώλης Ανδριωτάκης: «Δεν φοβάμαι τις μηχανές, τους ανθρώπους φοβάμαι»

Με αφορμή το τελευταίο του μυθιστόρημα «Ο θάνατος του συγγραφέα» ο δημοσιογράφος μιλά για την τεχνητή νοημοσύνη, την εικονική πραγματικότητα και την υπαρξιακή διάσταση της τεχνολογίας.
ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ
Άλαν Χόλινγκερστ: «Η γραμμή της ομορφιάς»

Το πίσω ράφι / Η γραμμή της ομορφιάς: Η κορυφαία «γκέι λογοτεχνία» του Άλαν Χόλινγκχερστ

Ο Χόλινγκχερστ τοποθέτησε το βραβευμένο με Booker μυθιστόρημά του στα θατσερικά '80s και κατάφερε μια ολοζώντανη και μαεστρική ανασύσταση μιας αδίστακτης δεκαετίας.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Η συγγραφέας που έδωσε στον Στάινμπεκ το υλικό για «Τα σταφύλια της οργής» καταδικάζοντας το δικό της βιβλίο στην αφάνεια

Βιβλίο / Η συγγραφέας που έδωσε στον Στάινμπεκ το υλικό για «Τα σταφύλια της οργής» καταδικάζοντας το δικό της βιβλίο στην αφάνεια

Η Σανόρα Μπαρμπ είχε περάσει πολύ καιρό στους καταυλισμούς των προσφύγων από την Οκλαχόμα που είχαν πληγεί από την Μεγάλη Ύφεση και την ξηρασία, προκειμένου να γράψει το μυθιστόρημά της. Έκανε όμως το λάθος να δείξει την έρευνά της στον διάσημο συγγραφέα, ο οποίος την πρόλαβε.
THE LIFO TEAM
Μαρξ - Βάγκνερ - Νίτσε: Oι σπουδαιότερες μορφές του 19ου αιώνα

Βιβλίο / Μαρξ - Βάγκνερ - Νίτσε: Oι παρεξηγημένοι του 19ου αιώνα

Το βιβλίο του Γερμανού θεωρητικού και πανεπιστημιακού Χέρφριντ Μίνκλερ αναλαμβάνει να επαναπροσδιορίσει το έργο τους, που άλλαξε τα δεδομένα του αστικού κόσμου από τον 19ο αιώνα μέχρι σήμερα.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Νίκος Ψιλάκης: Mια ζωή αφιερωμένη στην καταγραφή της κρητικής παράδοσης και κουζίνας

Βιβλίο / Νίκος Ψιλάκης: Mια ζωή αφιερωμένη στην καταγραφή της κρητικής παράδοσης και κουζίνας

Ο Νίκος Ψιλάκης ερευνά και μελετά την κρητική παράδοση εδώ και τέσσερις δεκαετίες. Τα βιβλία του είναι μνημειώδεις εκδόσεις για το φαγητό, τις λαϊκές τελετουργίες και τα μοναστήρια της Κρήτης που διασώζουν και προωθούν τον ελληνικό πολιτισμό.
M. HULOT
«Δυστυχώς ήταν νυμφομανής»: Ανασκευάζοντας τα στερεότυπα για τις γυναίκες της αρχαίας Ρώμης

Βιβλίο / «Δυστυχώς ήταν νυμφομανής»: Ανασκευάζοντας τα στερεότυπα για τις γυναίκες της αρχαίας Ρώμης

Ένα νέο βιβλίο επιχειρεί να καταρρίψει τους μισογυνιστικούς μύθους για τις αυτοκρατορικές γυναίκες της Ρώμης, οι οποίες απεικονίζονται μονίμως ως στρίγγλες, ραδιούργες σκύλες ή λάγνες λύκαινες.
THE LIFO TEAM
Γιώργος Συμπάρδης: «Ήθελα οι ήρωές μου να εξαφανίζονται, όπως οι άνθρωποι στη ζωή μας»

Βιβλίο / Γιώργος Συμπάρδης: «Ήθελα οι ήρωές μου να εξαφανίζονται, όπως οι άνθρωποι στη ζωή μας»

Σε όλα τα έργα του πρωταγωνιστούν οι γυναίκες και μια υπόγεια Αθήνα, ενώ ο ίδιος δεν κρίνει τους ήρωές του παρά το αφήνει σε εμάς: Μια κουβέντα με τον χαμηλόφωνο συγγραφέα του «Άχρηστου Δημήτρη» και της «Πλατείας Κλαυθμώνος».
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ρίτα Κολαΐτη: «Με θυμώνει που δεν βλέπεις σχεδόν κανέναν να διαβάζει ένα βιβλίο στο μετρό»   

Βιβλίο / Ρίτα Κολαΐτη: «Με θυμώνει που σχεδόν κανείς δεν διαβάζει βιβλίο στο μετρό»   

Η πολυβραβευμένη μεταφράστρια μιλά για την προσωπική της διαδρομή στον χώρο της λογοτεχνίας, για το στοίχημα της καλής μετάφρασης και εξηγεί τι σημαίνει να δουλεύεις πάνω σε κορυφαία έργα του Φλομπέρ, του Καμί, του Μαρκήσιου ντε Σαντ και της Ανί Ερνό. 
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ