ΕΧΩ ΓΡΑΨΕΙ ΤΗΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ 10ετία πολλά άρθρα σε εφημερίδες για το πρόβλημα αυτό, επειδή συμμετείχα σε πολλές από τις επιτροπές που έφθασαν σε νομοσχέδια που όμως δεν προωθήθηκαν ή δεν υλοποιήθηκαν. Ο λόγος που επανέρχομαι είναι γιατί το πρόβλημα έχει πάρει σοβαρές διαστάσεις με επιπτώσεις που δύσκολα θα αντιμετωπισθούν. Και επειδή υπάρχει νέα ηγεσία στο Υπουργείο Υγείας, που έχει την θεσμική ευθύνη, νομίζω πως πρέπει με την κατανόηση και όλων των Κομμάτων που διαχρονικά αδράνησαν, να εξετασθεί άμεσα και υπεύθυνα. Σε πρόσφατο κύριο άρθρο του περιοδικού του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών (Μάρτιος 2023) αναφέρεται πως ο αριθμός των Γιατρών που έχουν φύγει από την χώρα φθάνει τις 20.000. Πρόκειται για συναδέλφους ηλικίας 25-45 ετών που 500 περίπου το χρόνο είναι μετά την λήψη του πτυχίου για να πάνε για ειδικότητα σε άλλη χώρα και περίπου 500 το χρόνο στη διάρκεια της ειδικότητας για να συνεχίσουν αλλού ή μετά την ειδικότητα για ανεύρεση εργασίας. Ο αριθμός των αποφοίτων από τις 7 Σχολές της χώρας μας είναι περίπου 1200 το χρόνο και μερικές ακόμη εκατοντάδες ετησίως έρχονται με πτυχίο από άλλες χώρες (πρώην Ανατολικές και άλλες Ευρωπαϊκές χώρες). Είναι αυτονόητο πως όλοι αυτοί που φεύγουν ανήκουν στην κατηγορία των νέων που έχουν διάθεση να προσπαθήσουν για κάτι καλύτερο. Η μεγάλη πλειοψηφία δεν επιστρέφουν. Γιατί και αυτοί που φεύγουν για ειδικότητα, είναι για διάστημα 8-10 χρόνων. Έτσι χάνεται ένας ανθρώπινος κοινωνικός θησαυρός για τον οποίο έχει επενδύσει η οικογένεια και το Κράτος με την δωρεάν Παιδεία για να προσφέρουν στην συνέχεια της πορείας τους σε άλλες κοινωνίες.
Εκτός από τις αυτονόητες ευρύτερες συνέπειες, έχει προκύψει ένα άμεσο σοβαρό πρόβλημα ότι για ορισμένες ειδικότητες δεν υπάρχει πλέον ο αναγκαίος αριθμός ειδικευομένων ακόμη και σε νοσοκομεία των μεγάλων πόλεων ή μεγάλα περιφερειακά Νομαρχιακά νοσοκομεία. Τυπικό παράδειγμα είναι αυτό που γράφτηκε στον ημερήσιο τύπο στις 8/8/2023 για το νοσοκομείο των Χανίων. Όπου η Χειρουργική Κλινική δεν είχε ειδικευομένους να καλύπτουν και τις βασικές ανάγκες του νοσοκομείου (όπως ΤΕΠ και Εξωτερικά Ιατρεία) και έτσι οδηγήθηκαν σε παραίτηση λόγω αδιεξόδου ειδικευμένοι χειρουργοί (Μόνιμοι γιατροί του ΕΣΥ).
Η διαδικασία εξέλιξης των γιατρών στα κρατικά νοσοκομεία (ΕΣΥ), ακόμη και για θέσεις Διευθυντών έχει μείνει γραφειοκρατική και αναξιοκρατική παρότι ειδική επιτροπή του Υπουργείου Υγείας κατέθεσε υπεύθυνη πρόταση από τον Ιούλιο του 2003. Έμεινε σε κάποιο συρτάρι του Υπουργείου.
Αυτές τις μέρες ήλθε στο προσκήνιο το μεγάλο πρόβλημα Ειδικευμένων Γιατρών στο ΕΣΥ.
Σχετικά με τα αίτια: Είναι ευνόητο πως η οικονομική κρίση που δυσκόλεψε τις Κυβερνήσεις να καλύψουν τις οργανικές θέσεις για ειδικευμένους γιατρούς στον κρατικό φορέα, είναι μία αιτία. Ακόμη και για τους πτυχιούχους προς ειδικότητα, ήταν λόγος να σκέπτονται την προοπτική και το μέλλον τους. Όμως υπάρχουν και πριν από την κρίση, πολυσυζητημένα θέματα που δεν χρειάζονται δαπάνες αλλά υπεύθυνη αντιμετώπιση κύρια από το Υπουργείο Υγείας αλλά και όλους τους φορείς του Ιατρικού χώρου. Και συγκεκριμένα:
Ο νόμος για τις ειδικότητες. Παραμένει απαρχαιωμένος παρότι το σχετικό νομοσχέδιο που δρομολογήθηκε από τον αείμνηστο Δημήτρη Κρεμαστινό, έχει ετοιμασθεί με επιμέλεια από το Κεντρικό Συμβούλιο Υγείας (ΚΕΣΥ) επί Προεδρίας του Καθηγητή Ηλία Λαμπίρη και σε συνεργασία με τις 37 ειδικότητες της Ιατρικής από 2005, δεν απορρίφθηκε από κανέναν Υπουργό αλλά παρέμεινε στα σκαλιά της βουλής (συμμετείχα στη σχετική Επιτροπή 5 χρόνια). Και α) παραμένει η λίστα αναμονής χωρίς διαδικασία επιλογής που δεν συμβαίνει πουθενά σε οργανωμένες χώρες ούτε στη χώρα μας για όποια άλλη θέση εκπαίδευσης ή εργασίας. Είναι άδικο και αντικοινωνικό γιατί δυνατότητα μακράς αναμονής έχουν όσοι έχουν οικονομική δυνατότητα, β) Μένει άγραφος νόμος η υποχρέωση εκπαίδευσης των ειδικευομένων γιατρών (log book άσκησης) παρότι μετά από πολλές προσπάθειες έγινε το 2019 (συγκυριακά;) μία ατελής ρύθμιση για 2-3 από τις 40 ειδικότητες (ΦΕΚ 2382/19.6.2019) που όμως δεν ολοκληρώθηκε ποτέ ούτε αυτά τα λίγα δόθηκαν για υλοποίηση στα νοσοκομεία.
Η διαδικασία εξέλιξης των γιατρών στα κρατικά νοσοκομεία (ΕΣΥ), ακόμη και για θέσεις Διευθυντών έχει μείνει γραφειοκρατική και αναξιοκρατική παρότι ειδική επιτροπή του Υπουργείου Υγείας (Προέδρος Καθηγ. Δημ.Λουκόπουλος) κατέθεσε υπεύθυνη πρόταση από τον Ιούλιο του 2003. (συμμετείχα και σε αυτή 1 χρόνο). Έμεινε σε κάποιο συρτάρι του Υπουργείου.
Οι Εξειδικεύσεις των γιατρών μετά την βασική ειδικότητα, είναι μία σύγχρονη πραγματικότητα λόγω της εξέλιξης της Ιατρικής. Στην χώρα μας έχουμε τουλάχιστον 20 νοσοκομεία που έχουν τις προϋποθέσεις να δίνουν εξειδικεύσεις αλλά έχουν γίνει ελάχιστες. Αναφέρω για παράδειγμα τα 4 ειδικά ογκολογικά νοσοκομεία, για τα οποία έγινε κοινή εισήγηση από τις εταιρείες Χειρουργικής Ογκολογίας, Παθολόγων Ογκολόγων και Ακτινοθεραπείας (συμμετείχα σαν μέλος του ΔΣ της πρώτης) και έγινε νομοσχέδιο από το ΚΕΣΥ το 2011 (Πρόεδρος: Νευροχειρουργός Ανδρέας Σερέτης) αλλά έμεινε στο συρτάρι του Υπουργείου διαχρονικά με αστείες αιτιάσεις. Έτσι αν κάποιος νέος γιατρός θέλει να κάνει εξειδίκευση πρέπει να πάει σε άλλη χώρα όπου αντί για 1-2 χρόνια θα χρειασθεί με την εισαγωγική φάση 3 ή 4 (άρθρο μου στο περιοδικό του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών: Ιανουάριος 2019).
Η Ελληνική Χειρουργική Εταιρεία οργάνωσε πριν δύο χρόνια ειδική Ημερίδα (19/11/2022) στην Αθήνα, παρουσία της τότε Υπουργού κας Μ.Γκάγκα και του Προέδρου του ΚΕΣΥ Καθ. Δημ.Μπούμπα, αφιερωμένη αποκλειστικά στο Πρόγραμμα της ειδικότητας της χειρουργικής και της ανάγκης για Εξειδικεύσεις της χειρουργικής σε απόλυτη συμφωνία με όσα παραπάνω έχω αναφέρει.
Ως προς τις οικονομικές απολαβές των γιατρών του Κρατικού Συστήματος, που όλα τα Κόμματα το αναφέρουν όταν είναι στη αντιπολίτευση και το Κράτος προβληματίζεται για το όριο, νομίζω πως υπάρχει υπεύθυνη πρόταση. Να δούμε το μέσο όρο από 10 Ευρωπαϊκές χώρες ποιες είναι οι αμοιβές των γιατρών τους στα κρατικά νοσοκομεία αναλογικά με τις αμοιβές άλλων επιστημονικών κλάδων αφού είναι παραδεκτό πως οι γιατροί έχουν 15 συνολικά χρόνια σπουδών (πανεπιστήμιο, ειδικότητα, εξειδικεύσεις) και εφημερίες 24ωρου για τις πρώτες δεκαετίες της διαδρομής τους. Όλα τα Κόμματα έχουν στελέχη τους στην Ευρωβουλή και είναι εύκολο να το διερευνήσουν. Για να μην επιδέχονται σχόλια από πουθενά οι σχετικές αποφάσεις.
Παρότι η αδράνεια του αρμόδιου Υπουργείου Υγείας αλλά και των θεσμικών φορέων του χώρου όπως οι Ιατρικοί Σύλλογοι, οι Ενώσεις των Γιατρών και οι Ιατρικές σχολές (που ολιγώρησαν στην κατάθεση γνώμης όταν τους ζητήθηκε από το Υπουργείο) έχει οδηγήσει σε προβληματικές καταστάσεις τα νοσοκομεία μας, ας δείξουμε έστω και αργά την υπευθυνότητα που πρέπει για να σταματήσει η φυγή και η υποστελέχωση των νοσοκομείων μας.
Διονύσης Κ. Βώρος
Ομότιμος Καθηγητής Χειρουργικής ΕΚΠΑ
