ΤΟ ΠΟΛΥΔΙΑΦΗΜΙΣΜΕΝΟ ΜΗΤΡΩΟ ΣΤΕΛΕΧΩΝ της Νέας Δημοκρατίας, που θα ανανέωνε το κόμμα και θα έφερνε αξιοκρατία, υποτίθεται ότι ήταν μια διαδικασία μέσα από την οποία θα επιλέγονταν οι καλύτεροι από την κοινωνία για να στελεχώσουν τους τομείς του κόμματος ή για να τοποθετηθούν στις εκλογικές λίστες.
Παρότι η ΝΔ διέθεσε σημαντικούς πόρους γι' αυτό, το μητρώο τελικά αποδείχθηκε φιάσκο. Κάπως έτσι, στις διοικήσεις περιφερειακών νοσοκομείων βρέθηκαν ιδιοκτήτες ταβέρνας και λουκουματζήδες, ενώ στις λίστες των υποψηφίων της ΝΔ πολιτευτές, που έγιναν και βουλευτές, σαν τον Πάτση. Το πρότζεκτ της ανανέωσης και της αξιοκρατίας δεν πήγε πολύ καλά.
«Μη ρωτάς τι μπορεί να κάνει το κόμμα για σένα»
Πριν από τον Κυριάκο Μητσοτάκη, κάτι παρόμοιο είχε επιχειρήσει μία δεκαετία πριν ο Γιώργος Παπανδρέου με το opengov, αλλά ούτε αυτό είχε πάει καλά. Ο λόγος ήταν πάνω-κάτω ο ίδιος: η αντίδραση του βαθέος κόμματος. Δεν υπάρχει κομματικός μηχανισμός που να μην αντιδρά στην ανανέωση. Και όποτε οι ηγεσίες το τολμούν, νομίζοντας ότι θα τα καταφέρουν, καταλήγουν είτε σε υποχωρήσεις είτε σε συμβιβασμούς.
Η πρωτοβουλία δημιουργίας Μητρώου Πολιτικών Στελεχών της ΝΔ ανακοινώθηκε τον Οκτώβριο του 2016 και μέσα στους επόμενους τρεις μήνες είχαν κατατεθεί 1.400 βιογραφικά που έφτασαν μετά από λίγο καιρό τα 2.500.
«Όταν έχεις 2.500 βιογραφικά και ανάμεσά τους νέων ανθρώπων με σπουδές και εξειδίκευση στη διοίκηση μονάδων υγείας, ε, δεν βάζεις σε αυτές λογιστή στο Αγρίνιο (τον οποίο καρατόμησαν μετά τα υψηλά ποσοστά θνητότητας στην πανδημία) ούτε προπονητή ποδοσφαίρου στο Κιλκίς. Σε άλλη διοίκηση νοσοκομείου υπάρχει λαδέμπορας, επιχειρηματίας που κάνει εμπόριο ελαιολάδου».
«Η προσωπική μου εμπειρία δεν ήταν καλή», μας είπε ένας επιστήμονας που βρέθηκε στη λίστα των επιλεγέντων. «Λες και είμαστε τα παιδιά για τα θελήματα και όχι σοβαροί επιστήμονες με βιογραφικά». Τα ίδια περίπου λένε κι άλλοι από το μητρώο.
«Εγώ τους είχα διευκρινίσει ότι δεν επιθυμούσα κάποια θέση, ήθελα να προσφέρω την όποια γνώση μου», ανέφερε άλλος. «Η συνέχεια ήταν απογοητευτική. Παραπονέθηκα, μου ζήτησαν να κάνω υπομονή, εγώ δεν είχα και τους είπα "γεια"».
«Νομίζω πως από τους 15+50 που είχαν ανακοινωθεί αρχικά, ελάχιστοι αξιοποιήθηκαν. Μερικοί παραμένουν κομματικά ενεργοί ως αποτυχόντες υποψήφιοι βουλευτές και πολλά από τα αξιόλογα στελέχη του μητρώου νιώθουν την ίδια πικρία, καθώς δεν υπήρξε κάποια ιδιαίτερη επιθυμία να χρησιμοποιηθεί η όποια επιστημονική και τεχνική γνώση μας».
«Ομολογώ ότι η κ. Πιτσίκα, στον βαθμό που το έτρεξε, είχε αρχικά τη διάθεση να το κάνει», μας λέει. «Αλλά εν τέλει δεν αποτέλεσε προτεραιότητα κανενός, μόνο επικοινωνιακά αξιοποιήθηκε το Μητρώο Στελεχών της ΝΔ. Όλοι στη γωνιά μας μείναμε, ανεκμετάλλευτοι, ακόμη κι αν προσφερθήκαμε ανιδιοτελώς και χωρίς όρους ορισμένοι».
Ο συνομιλητής μας λέει ότι εκείνος αποσυνδέθηκε νωρίς «γιατί φαινόταν η δουλειά». Δεν το ξανασυζήτησε με κανέναν. Ούτε διαμαρτυρήθηκε. «Αφήστε που κάποιοι θα έλεγαν ότι είμαστε χολωμένοι που δεν "τακτοποιηθήκαμε"».
Πριν από λίγο καιρό, μετά την ανάδειξη της περίπτωσης Πάτση, άλλος ένας από το Μητρώο Στελεχών της ΝΔ, ο Κυριάκος Μπερμπερίδης, έκανε μια δημόσια ανάρτηση στην σελίδα του στο Facebook όπου έγραφε:
«Πριν επιλεγώ στο Μητρώο Στελεχών της ΝΔ, πέρασα τόσες συνεντεύξεις, όσες σχεδόν δεν είχα περάσει στην επαγγελματική μου ζωή. Μου ζητήθηκαν επιπλέον ποινικά μητρώα, αντίγραφα πτυχίων, βεβαιώσεις προϋπηρεσίας, συστάσεις κ.λπ. Στην αρχή το βρήκα κάπως υπερβολικό, εκ των υστέρων όμως συνειδητοποίησα ότι ήταν η σωστή διαδικασία. Στην επιλογή υποψήφιων βουλευτών, δυστυχώς, εξακολουθούν συχνά να υπερισχύουν άλλα κριτήρια. Όπως κουμπαριές, άκρες, γνωριμίες, συναλλαγές και συμφέροντα. Ο λογαριασμός φυσικά πληρώνεται μετά με διαγραφές, αποπομπές και καρατομήσεις που δυσφημούν το πολιτικό σύστημα. Αλλά τότε είναι αργά. Ας ελπίσουμε ν' αλλάξει αυτό αν θέλουμε να αναβαθμιστεί κάποτε η πολιτική ζωή».
Έχει ενδιαφέρον ένα παλιό δημοσίευμα, πριν από πέντε-έξι χρόνια, για τα πρώτα δεκαπέντε στελέχη που είχαν επιλεγεί, το οποίο υπέγραφε η μετέπειτα αναπληρώτρια κυβερνητική εκπρόσωπος Αριστοτελία Πελώνη. Ήταν το 2017, όταν η ΝΔ διαφήμιζε την αξιοκρατία και την αριστεία που θα έφερνε ως κυβέρνηση.
Η κ. Πελώνη ξεκινούσε το άρθρο της γράφοντας: «Μη ρωτάς τι μπορεί να κάνει το κόμμα για σένα. Ρώτα τι μπορείς να κάνεις εσύ για το κόμμα…». Η ειρωνεία βέβαια εδώ είναι άλλη, ότι, σε αντίθεση με τα στελέχη του πολυδιαφημισμένου Μητρώου της ΝΔ, από το οποίο δεν αξιοποιήθηκε σχεδόν κανείς, η κ. Πελώνη αξιοποιήθηκε.
Από τα 2.500 βιογραφικά που έλαβαν, επιλέχθηκαν αρχικά 310 για να περάσουν από συνεντεύξεις, στις οποίες μετείχαν 24 αξιολογητές, οι οποίοι θα έκαναν την επιλογή.
Το δημοσίευμα εκείνο ανέφερε ότι η ΝΔ κάλεσε τους απλούς πολίτες να ενταχθούν και να ενεργοποιηθούν «σε μια συγκυρία που η πολιτική δεν θεωρείται "αποκατάσταση" ούτε τιμή για όσους έχουν "κολλήσει" ένσημα, αλλά μάλλον απωθεί».
Ανάμεσά τους, έγραφε η κ. Πελώνη, ήταν ο «αντιπρόεδρος μεγάλης ζυθοποιίας που στον ελεύθερο χρόνο του ασχολείται με τον στίβο, ένα στέλεχος σε πολυεθνικές εταιρείες του κλάδου της Ενέργειας που ζει στον Σαν Φρανσίσκο, διευθυντής χειρουργικής κλινικής μεγάλου ιδιωτικού νοσοκομείου της Αθήνας, ένας αγρότης από την Ημαθία που μιλά εφτά γλώσσες κι ένας φυσικοθεραπευτής που ίδρυσε την πιο γρήγορα αναπτυσσόμενη εταιρεία παροχής οδοντιατρικών υπηρεσιών στη Σκωτία».
Κάποια από τα στελέχη που είχαν επιλεγεί θα διεκδικούσαν μια θέση στα ψηφοδέλτια, άλλοι θα τοποθετούνταν στις γραμματείες του κόμματος και μερικοί θα αξιοποιούνταν στον κρατικό μηχανισμό όταν θα κέρδιζε τις εκλογές.
Βέβαια, από τη μια η ΝΔ τους έλεγε ότι τους θέλει για να συστήσουν το στελεχιακό δυναμικό «που θα αποτελέσει προστιθέμενη αξία για το κόμμα» και «μαγιά για τα ψηφοδέλτια», από την άλλη, όσοι ενδιαφέρονταν να μπουν στα ψηφοδέλτια, θα έπρεπε να γνωρίζουν ότι γι' αυτό θα συνεκτιμώνταν και οι «επιδόσεις τους στη δημοσιοποίηση και υποστήριξη των θέσεων της ΝΔ αλλά και η ικανότητά τους να εγγράψουν μέλη και ψηφοφόρους στη βάση». Στην πορεία, δηλαδή, φαινόταν ότι η ανανέωση των ψηφοδελτίων δεν θα ήταν εύκολη υπόθεση.
«Η ιδέα μοιάζει επαναστατική», έγραφε η κ. Πελώνη και σημείωνε ότι αυτή βρισκόταν «υπό τη στενή παρακολούθηση και εποπτεία του προέδρου της ΝΔ, ο οποίος είχε και τον τελικό λόγο».
Ανέφερε δε και τα λόγια του κ. Μητσοτάκη όταν παρουσίαζε το μητρώο, ο οποίος, μεταξύ άλλων, είχε πει: «Χρειαζόμαστε διαδικασίες, δομές, μηχανισμούς αξιολόγησης και κυρίως τη βεβαιότητα σε όλη την κοινωνία ότι είμαστε ένα κόμμα το οποίο σκέφτεται και αντιλαμβάνεται τη διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού του διαφορετικά απ' ό,τι έκανε μέχρι σήμερα».
Το δημοσίευμα ανέφερε επίσης ότι η ανακοίνωση του μητρώου σηματοδότησε και την προσθήκη στο οργανόγραμμα της Πειραιώς της Διεύθυνσης Διαχείρισης και Ανάπτυξης Ανθρώπινων Πόρων, την οποία διηύθυνε η Ρεβέκκα Πιτσίκα. Το όνομά της ήρθε πρόσφατα στη δημοσιότητα, μετά την υπόθεση Πάτση, ο οποίος δεν ήταν ποτέ στο μητρώο και προσγειώθηκε στις λίστες ως αλεξιπτωτιστής- φίλος του Στέλιου Πέτσα, χωρίς άλλες διαδικασίες.
Λίγο αργότερα ανακοινώθηκαν, δίχως τυμπανοκρουσίες αυτήν τη φορά, άλλα 50 ονόματα και στη συνέχεια άλλα 35, φτάνοντας τα 100.
Στο τέλος προστέθηκαν ακόμη 35 άτομα και η τράπεζα στελεχών έφτασε τους 135, προς τιμήν των οποίων έκανε ο Κυριάκος Μητσοτάκης μια εκδήλωση το φθινόπωρο του 2018, προκειμένου να σηματοδοτήσει την ανανέωση που θα έφερνε η διακυβέρνησή του.
Επικοινωνήσαμε με έναν από τους επιστήμονες που ήταν στο μητρώο και έφυγε πριν γίνει κυβέρνηση η ΝΔ, με δική του πρωτοβουλία. Δεν θέλησε να μιλήσει on the record, γιατί «κάποιοι θα πουν ότι είμαι πικρόχολος ή ότι ζητάω κάτι».
Ρωτήσαμε αν η ανακοίνωση του ονόματός του τότε, ως μέλους του μητρώου, είχε κάποιες συνέπειες. «Τοπικά φυσικά και υπήρχαν», απάντησε. «Κάποιοι είχαν άγχος μην κατέβω για βουλευτής, άλλοι επειδή δεν ήμουν ελεγχόμενος από την τοπική και τη νομαρχιακή... Η κεντρική ΝΔ το χρησιμοποιούσε αυτό επικοινωνιακά, αλλά η τοπική ΝΔ δεν το ήθελε».
Στον τομέα που ήταν, λέει, προσπαθούσε να οργανώσει μια επιστημονική ημερίδα, αλλά «έβαλαν φρένο ο τομεάρχης και κάποιοι από την τοπική νομαρχιακή» – και δεν έγινε. «Ασύλληπτα πράγματα», σχολιάζει.
«Ακολούθησαν 1-2 συνεδριάσεις του τομέα κι εκεί κατάλαβα ότι δεν θα γινόταν τίποτα, συν ότι κάπου τότε μας ζητήθηκε να πληρώσουμε επιπρόσθετη μηνιαία εισφορά! Δεν θυμάμαι το ποσό, δεν ήταν τρομερό μεν, αλλά ήταν σαν να πλήρωνα το δικαίωμα να αποκαλούμαι μέλος του μητρώου, σαν να μου έκαναν χάρη. Στο μεταξύ κυκλοφορούσαν διάφοροι που είχαν κάνει αίτηση για το μητρώο, αλλά δεν είχαν περάσει από τη διαδικασία, παρ' όλα αυτά δήλωναν κι αυτοί μέλη του. Και κάπως έτσι εκφυλίστηκε η υπόθεση αυτή. Ή ήταν από την αρχή έτσι και δεν το είχαμε καταλάβει», καταλήγει.
Ένα στέλεχος της αγοράς που βρέθηκε μεταξύ των επιλεγμένων του μητρώου, είναι κι αυτό απογοητευμένος σήμερα. «Στο τέλος του 2016 με αρχές 2017 είχαν καλλιεργηθεί πολλές προσδοκίες με την πρωτοβουλία αυτή ως ένα άνοιγμα στον χώρο της αγοράς και της εργασίας, σε ανθρώπους που δεν είχαν κομματική ένταξη.
Εγώ πέρασα από πέντε συνεντεύξεις. Μας ζητήθηκε ποινικό μητρώο, πτυχία, συστάσεις κ.λπ., και καλώς».
Αναφέρεται κι εκείνος στην κ. Πιτσίκα, τη σύμβουλο του Κυριάκου Μητσοτάκη, «που έτρεχε το πρότζεκτ μαζί με τα συνεργεία της και ανεξάρτητους αξιολογητές».
Οι συνεντεύξεις γίνονταν στα γραφεία της ΝΔ και στα γραφεία της εταιρείας της κ. Πιτσίκα. «Ο πρωθυπουργός έλεγε τότε ότι στις διοικήσεις των νοσοκομείων δεν θα έβαζε αποτυχημένους πολιτευτές αλλά τεχνοκράτες με αξιοκρατική επιλογή, ωστόσο μπήκαν ιδιοκτήτες ταβέρνας, προπονητές ποδοσφαίρου, λογιστές και δάσκαλοι».
«Για μένα οι διοικήσεις των νοσοκομείων ήταν κραυγαλέα αστοχία και ασυνέπεια», τονίζει με έμφαση. «Όταν έχεις 2.500 βιογραφικά και ανάμεσά τους νέων ανθρώπων με σπουδές και εξειδίκευση στη διοίκηση μονάδων υγείας, ε, δεν βάζεις σε αυτές λογιστή στο Αγρίνιο (τον οποίο καρατόμησαν μετά τα υψηλά ποσοστά θνητότητας στην πανδημία). Ούτε προπονητή ποδοσφαίρου στο Κιλκίς. Σε άλλη διοίκηση νοσοκομείου υπάρχει λαδέμπορας, επιχειρηματίας που κάνει εμπόριο ελαιολάδου».
«Έχουμε 140 δημόσια νοσοκομεία, 140 θέσεις διοικητών και 80 θέσεις υποδιοικητών. Σύνολο, 220 θέσεις. Αντιλαμβάνομαι ότι θα υπάρξει πίεση από το κομματικό περιβάλλον και δεν γίνεται να μην μπουν και κάποιοι κομματικοί. Ας έβαζαν όμως και 50 τεχνοκράτες, ώστε να δώσουν το μήνυμα ότι προσπαθούν να φέρουν αξιοκρατία. Για μένα αυτή ήταν η πιο κραυγαλέα αστοχία», επαναλαμβάνει.
«Αντιλαμβάνεστε τι πόροι διατέθηκαν για να τρέξει το πρότζεκτ, να αξιολογηθούν όλοι αυτοί, να γίνουν συνεντεύξεις. Έγιναν και διάφορα events με συναντήσεις γνωριμίας με τον Μητσοτάκη».
Πώς βρέθηκαν έξω από τις λίστες τα μέλη του Μητρώου
Οι συνεργάτες του Κυριάκου Μητσοτάκη είχαν ενημερώσει τα 135 στελέχη του μητρώου ότι είχαν τρεις επιλογές: τη δυνατότητα να δηλώσουν ενδιαφέρον για να είναι υποψήφιοι, να δουλέψουν σε μία από τις γραμματείες του κόμματος ή, αν κερδίσουν τις εκλογές, να εκδηλώσουν ενδιαφέρον για τη στελέχωση του Δημοσίου.
«Εγώ έχω επάγγελμα, δεν ενδιαφερόμουν να κάνω καριέρα μέσα από τη ΝΔ, γι' αυτό είπα ότι ενδιαφέρομαι να απασχοληθώ, αφιλοκερδώς και σε βάρος του ελεύθερου χρόνου μου, στη Γραμματεία Προγράμματος ή Στρατηγικής και Επικοινωνίας. Δεν με φώναξαν ποτέ».
Κάποιοι αξιόλογοι από το μητρώο, αλλά όχι ιδιαίτερα αναγνωρίσιμοι, λέει, πήραν το χρίσμα στις αρχές του 2019, νοίκιαζαν αιθουσες και άρχισαν να κάνουν ομιλίες. Ξαφνικά, όμως, γύρω στον Απρίλιο πάγωσαν όλα και τους είπαν να σταματήσουν και να μην κάνουν εκδηλώσεις, μέχρι νεωτέρας. «Εν τω μεταξύ, όσο πλησιάζαμε στις εκλογές, τόσο η επικοινωνία αραίωνε», καθώς, «υπήρχε αντίσταση από το βαθύ κομματικό κράτος» .
Αυτούς που είχαν εκδηλώσει ενδιαφέρον για να κατέβουν υποψήφιοι τελικά τους σταμάτησαν, παρότι «οι άνθρωποι το είχαν ανακοινώσει στο επαγγελματικό και ευρύτερο περιβάλλον τους».
«Στο τέλος ξέρετε τι έκαναν; Κατέβασαν ως υποψήφιους μόλις 15-20 μέλη του μητρώου και τους το είπαν τρεις εβδομάδες πριν από τις εκλογές, για να μην εκλεγεί κανείς. Με εξαίρεση τον Μαραβέγια, που είχε άλλες άκρες. Τι καμπάνια να έκαναν μέσα στον Ιούνιο, όταν οι εκλογές θα γίνονταν σε έναν μήνα; Μετά τις εκλογές πάλι δεν αξιοποιήθηκε σχεδόν κανείς, πλην ελαχίστων, ως εξαιρέσεων».
Τον Φεβρουάριο του 2020 δήλωσαν παραίτηση 50 μέλη του μητρώου. «Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ήταν ειλικρινής, το πίστεψε, αλλά είδε ότι το κόμμα αντιδρούσε και δεν μπορούσε να προχωρήσει», πιστεύει ένας από αυτούς.
Βρήκαμε και έναν που δεν απογοητεύτηκε καθόλου, παρότι περιγράφει με τον ίδιο και χειρότερο τρόπο την κατάσταση. Ίσως επειδή εκείνος ζει στο εξωτερικό και, όπως λέει, συμμετείχε περισσότερο για την εμπειρία και για να δει αν η ΝΔ θα τον έπειθε να ασχοληθεί με τα κοινά.
«Συμπλήρωσα μια φόρμα στο ananeosi.nd.gr που ζητούσε στοιχεία, αναλυτικό βιογραφικό και έπρεπε να απαντήσεις σε κάποιες ερωτήσεις.
Το έκανα και στη συνέχεια το ξέχασα. Μετά από καιρό με πήραν τηλέφωνο και μου είπαν ότι είχα περάσει στη δεύτερη φάση και έπρεπε να μου κάνουν συνέντευξη. Όταν κάναμε τη συνέντευξη, μου φάνηκε κάπως επιφανειακή διαδικασία. Στο τέλος μου είπαν ότι θα με ειδοποιούσαν, αλλά δεν ξαναεπικοινώνησαν μαζί μου. Έπειτα από καιρό είδα το όνομά μου σε δημοσιεύματα για το Μητρώο Στελεχών της ΝΔ. Με είχαν επιλέξει, αλλά κανένας δεν επικοινώνησε μαζί μου για να με ενημερώσει».
Εκείνη την περίοδο η κ. Πιτσίκα είχε φτιάξει και ένα γκρουπ στο Facebook, το οποίο είχε ονομάσει «Ανανέωση» και περιλάμβανε τα στελέχη που είχαν επιλεγεί για το μητρώο. Λίγο καιρό αργότερα θα φτιαχνόταν ένα άλλο γκρουπ με τους απογοητευμένους του μητρώου που παραπονούνταν.
Σε μία από τις παλαιότερες αναρτήσεις των «ανταρτών» υπάρχει ένα ξεχασμένο άρθρο με τον τίτλο «Το τέλος μιας αυταπάτης» που έγραψε διαμαρτυρόμενος ένας από τους πρώτους επιλεγέντες. Όπως αναφέρει: «Επί δύο χρόνια τα ονόματά μας φιγουράριζαν στις εφημερίδες ως η επόμενη γενιά υποψηφίων. Η ανανέωση, το νέο αίμα κ.λπ.», αλλά «από ένα σημείο και μετά δεν υπήρχε η παραμικρή επαφή με το κόμμα… Ούτε στα τηλέφωνα δεν απαντούσαν αυτοί τους οποίους είχαν ορίσει ως επαφές επικοινωνίας».
Η τελευταία ανάρτηση του γκρουπ των διαμαρτυρόμενων μελών του μητρώου, που θα σηματοδοτούσε την ανανέωση, ήταν μια φωτογραφία που έδειχνε κοπή πίτας πριν από τρία χρόνια, από κάποιο μέλος που έμεινε μόνο του να σπαμάρει.
Αυτό ήταν το άδοξο τέλος της ανανέωσης και του πολυδιαφημισμένου Μητρώου Στελεχών, για το οποίο και πόροι σπαταλήθηκαν και πολλά λόγια γράφτηκαν και κανένα αποτέλεσμα τελικά δεν υπήρξε.
