ΕΝΑΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΙΣΩΣ που είχε τόσο μεγάλη απήχηση η περσινή ταινία «Τα πνεύματα του Ινισέριν» ήταν ότι –παρότι ότι διαδραματίζεται σε ένα φανταστικό νησί στα ανοικτά των ακτών της Ιρλανδίας τη δεκαετία του 1920– αφορούσε ουσιαστικά την πρακτική του ghosting. Ένας άντρας σταματά ξαφνικά να μιλάει με τον καλύτερο φίλο του χωρίς εξήγηση, και οι συναισθηματικές επιπτώσεις είναι καταστροφικές.
Στη δεκαετία του 1920 κάτι τέτοιο θα ήταν όντως σοκαριστικό. Το ghosting ως κοινωνική πρακτική ήταν σχεδόν ανήκουστο μέχρι και τη δεκαετία του 2000. Ας θυμηθούμε εκείνο το επεισόδιο του 2003 στο Sex and the City όπου η Κάρι εξοργίζεται όταν ο Τζακ Μπέργκερ τη χωρίζει μέσω Post-it. «Λυπάμαι, δεν μπορώ. Μη με μισείς» της είχε γράψει στο μοιραίο κίτρινο χαρτάκι. Σήμερα, αυτό θα θεωρούνταν σχεδόν αξιοσέβαστο. Τουλάχιστον της είπε / έγραψε κάτι.
Σήμερα το ghosting είναι κάτι το πολύ συνηθισμένο, ειδικά στον κόσμο του online dating. Σύμφωνα με μια πρόσφατη μελέτη από το Πανεπιστήμιο της Βιέννης, το ghosting έχει γίνει «διαβόητο» ως η πιο δημοφιλής μέθοδος για τον τερματισμό μιας σχέσης που ξεκίνησε σε μια εφαρμογή γνωριμιών. Μια άλλη μελέτη που πραγματοποιήθηκε φέτος από το Forbes διαπίστωσε ότι «ένα εντυπωσιακό 76% των ερωτηθέντων είτε έχουν κάνει είτε έχουν δεχθεί στο πλαίσιο της γνωριμίας».
Σύμφωνα με τις σχετικές μελέτες, το να πέσει κανείς θύμα του ghosting μπορεί να έχει βαθιές επιπτώσεις στην ψυχική του υγεία, οδηγώντας σε συναισθήματα κατάθλιψης, άγχους και χαμηλής αυτοεκτίμησης. Γι' αυτό είναι ακόμη πιο ανησυχητικό να βλέπουμε το ghosting να υπερβαίνει τις ρομαντικές σχέσεις και να επεκτείνεται στις φιλικές αλλά και στις επαγγελματικές σχέσεις.
Η λέξη "ghosting" –που σημαίνει τον ξαφνικό τερματισμό της επικοινωνίας με κάποιον ή κάποια με τον οποίο είχατε προσωπική σχέση– προστέθηκε στο λεξικό Merriam-Webster το 2017, πέντε χρόνια μετά την έναρξη του Tinder. Δεν είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς πώς το ghosting προέκυψε σε μεγάλο βαθμό από την κουλτούρα των εφαρμογών γνωριμιών, με βάση τον τρόπο με τον οποίο αυτές οι εφαρμογές αναδιάρθρωσαν τον κόσμο του φλερτ.
Το επεισόδιο του Sex and the City όπου η Κάρι εξοργίζεται όταν ο Τζακ Μπέργκερ τη χωρίζει μέσω Post-it.
Οι γυναίκες και οι άνδρες κάνουν ghosting εξίσου σχεδόν, σύμφωνα με τις μελέτες, αν και οι αιτίες διαφέρουν κάπως. Οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να πουν ότι έκαναν ghosting σε κάποιον που τις έκανε να αισθάνονται ανασφαλείς ή φοβισμένες, κάτι που είναι κατανοητό. Αλλά πιο κοινό χαρακτηριστικό μεταξύ των ghosters είναι το αίσθημα ότι αποφεύγουν μια δύσκολη συζήτηση.
Το ghosting όμως δεν περιορίζεται στην εξαφάνιση κάποιου/-ας από ένα ραντεβού, αλλά στον απότομο τερματισμό μια συζήτησης ή ακόμα και μια σχέσης που κράτησε εβδομάδες ή μήνες, ακόμα και χρόνια. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κατακλύζονται από βίντεο όσων εκφράζουν την απογοήτευσή τους επειδή τους έχουν κάνει ghosting άνθρωποι με τους οποίους έχουν βγει είτε περιστασιακά είτε σοβαρά και σε βάθος χρόνου.
Σύμφωνα με τις σχετικές μελέτες, το να πέσει κανείς θύμα του ghosting μπορεί να έχει βαθιές επιπτώσεις στην ψυχική του υγεία, οδηγώντας σε συναισθήματα κατάθλιψης, άγχους και χαμηλής αυτοεκτίμησης. Γι' αυτό είναι ακόμη πιο ανησυχητικό να βλέπουμε το ghosting να υπερβαίνει τις ρομαντικές σχέσεις και να επεκτείνεται στις φιλικές αλλά και στις επαγγελματικές σχέσεις.
Μια πρόσφατη μελέτη του Πανεπιστημίου της Τζόρτζια αναφέρει ότι οι ερευνητές διαπίστωσαν με έκπληξη ότι πάνω από τους μισούς συμμετέχοντες στην έρευνά τους δήλωσαν ότι είχαν επίσης υποστεί ghosting από κάποιον φίλο – γεγονός το οποίο τους έκανε να νιώσουν «εξίσου άσχημα» με το ghosting από έναν ερωτικό σύντροφο, ή και χειρότερα. Αλλά και στην επαγγελματική τους ζωή, οι άνθρωποι γίνονται πλέον συστηματικά "ghosted" σε εργασιακές καταστάσεις που αφορούν την πρόσληψη, την ανέλιξη, τη δικτύωση και πολλά άλλα.
Το ghosting ως πρακτική μειώνει τη συλλογική μας αίσθηση σύνδεσης και την προσωπική μας αίσθηση ευεξίας. Έρχεται στο μυαλό μια φράση του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ: «Παρά τα θεαματικά βήματα στην επιστήμη και την τεχνολογία, κάτι βασικό λείπει. Υπάρχει ένα είδος φτώχειας του πνεύματος που έρχεται σε κραυγαλέα αντίθεση με την επιστημονική και τεχνολογική μας αφθονία».
Με στοιχεία από The Guardian