Η έκθεση All Dreams Are Vexing | Όλα τα όνειρα είναι ενοχλητικά της Μαλβίνας Παναγιωτίδη είναι αποτέλεσμα της ενδελεχούς έρευνας που έκανε η καλλιτέχνιδα το καλοκαίρι του 2023 στις Σπέτσες, στο σπίτι όπου απομονώθηκε μετά τον πρόωρο θάνατο των δύο παιδιών της -από φυματίωση- η πρώτη Ελληνίδα ζωγράφος, Ελένη Μπούκουρα Αλταμούρα (1821-1900).

 

Την περίοδο εκείνη η Αλταμούρα κατέφυγε στον πνευματισμό, σε μια προσπάθεια να επανασυνδεθεί με τα παιδιά της, αφήνοντας πίσω της αρκετούς θρύλους αλλά και ένα grimoire, ένα «μαγικό» χειρόγραφο με ξόρκια. Το Project Room 2 του ΕΜΣΤ μεταμορφώνεται σε ένα εμβυθιστικό σκηνικό, έναν «μαγικό» χώρο όπου γλυπτά από γυαλί, κερί και χαλκό συνδιαλέγονται με ένα βίντεο και ένα ηχητικό έργο. Με μια καλλιτεχνική πρακτική που εστιάζει στα σημεία τομής του αποκρυφιστικού μοντερνισμού, της λειτουργίας του φαντασιακού και της ανοίκειας ανθρώπινης συμπεριφοράς σε διαφορετικές κοινωνικοπολιτικές συνθήκες, η Μαλβίνα Παναγιωτίδη επανεξετάζει τον μύθο της «τρελής γυναίκας στη σοφίτα».

 

Η έκθεση δομείται μέσα από δύο ερευνητικές κατευθύνσεις, πρώτον την επαναπραγμάτευση του σπιτιού της Μπούκουρα- Αλταμούρα ως συμβόλου θαλπωρής και εγκλεισμού, ως δεύτερου δέρματος που την προστατεύει αλλά και την πνίγει ταυτόχρονα. Και δεύτερον την οικειοποίηση συμβόλων από το «μαγικό» χειρόγραφο της Μπούκουρα-Αλταμούρα, από τα ελάχιστα που σώζονται στην ελληνική γραμματεία, και αφετέρου την επανανοηματοδότησή τους ως φορέων μνήμης. Εισερχόμενος στην έκθεση, ο θεατής διεισδύει στους διαδρόμους του σπιτιού αλλά και του μυαλού της Ελένης Μπούκουρα-Αλταμούρα.

 

Καθώς τα κέρινα γλυπτά καίγονται και μεταμορφώνονται, τα μέρη από φυσητό γυαλί, που παραπέμπουν σε αναπνοές, φαντάσματα, ενέργεια ενός αόρατου κόσμου, συμβολίζουν το ανείπωτο και το αποσιωπημένο, ενώ τα χάλκινα στοιχεία των γλυπτικών της συνθέσεων – ανθρώπινα όργανα, πλοκάμια, μίσχοι φυτών, λουλούδια (ή όλα αυτά μαζί;) – γίνονται μια σταθερά που μας κρατά γειωμένους και παρόντες στο εδώ και τώρα.