Η μυστική μου κοινότητα έχει μαζευτεί; Οι άνθρωποι που πάσχουν γιατί δεν τους προορίστηκε να κάνουν τίποτε μαζευτήκανε;»: Με αυτούς τους στίχους από το «Σύσσημον» ή «τα Κεφάλαια» του Νίκου Παναγιωτόπουλου ξεκινάει η νέα, πολύ ιδιαίτερη παράσταση της Άννας Κοκκίνου «REM/Κήπος» που κάθε Σάββατο και Κυριακή παρουσιάζεται στο θέατρο Σφενδόνη.
Είναι μια παράσταση διαφορετική, με τον πολύ χαρακτηριστικό λόγο σημαντικών συγγραφέων και ποιητών από όλη την ιστορία της λογοτεχνίας να κυριαρχεί μαζί με ήχους και σκηνές από πολύ γνωστές ταινίες. W.B. Yeats, ένα πολύ συγκινητικό, τρυφερό γράμμα της Henriette Vogel στον Heinrich Von Kleist, Έλιοτ, Anna Ahmatova, Καβάφης, Ιάμβλιχος, Ezra Pound, Αισχύλος, Όμηρος, Αντώνης Μόλλας, Βιζυηνός, Μarcel Proust, ακόμα και ένα ανατριχιαστικό αγγλικό παιδικό τραγούδι συνθέτουν την έντονα συναισθηματική παράσταση μαζί με εικόνες μεγάλων δημιουργών.
Όταν το θέατρο είναι άδειο φαίνεται πολύ πιο μεγάλο από ό,τι την ώρα της παράστασης και η ησυχία και η νύχτα κάνουν την ατμόσφαιρα ακόμα πιο κατανυκτική.
— Πείτε μου για το «REM/Κήπος», από πού ξεκίνησε η ιδέα;
Η παράσταση αυτή ξεκίνησε από ένα ταξίδι στην Ανατολική Θράκη, στην πατρίδα του Βιζυηνού.
— Έχετε μεγάλη αγάπη για τον Βιζυηνό...
Έγινε, προέκυψε. Η αλήθεια είναι ότι εκτός του ότι είναι μέγας συγγραφέας, τα κείμενά του μου άνοιξαν έναν κόσμο, γιατί έμαθα από αυτά πάρα πολλά. Υπάρχουν εξαιρετικοί σύγχρονοι συγγραφείς, αλλά δεν υπάρχουν του αναστήματος του Βιζυηνού. Έχει αυτό τον λόγο, ο οποίος μου έμαθε πάρα πολλά για το κείμενο, για τον λόγο στο θέατρο.
— Γιατί την έχετε πει «Κήπος»;
Γιατί όταν με πήγανε στην Βιζύη, όπου φτάσαμε ακριβώς την ώρα που περιγράφει ο Βιζυηνός στο «Μόνον της ζωής του ταξίδιον», στη δύση του ήλιου, λίγο πριν σκοτεινιάσει, εκεί που ο εγγονός ανεβαίνει να συναντήσει τον παππού πάνω στην ακρόπολη, στην Μπαΐρα, το τοπίο από ψηλά, εκείνο που έβλεπε και ο ίδιος, η περίφημη χωριογραφία, ήταν ακριβώς όπως στην περιγραφή του.
Και μετά με πήγανε κάπου και μου είπαν «εδώ λένε ότι ήτανε το σπίτι του Βιζυηνού» – και πρέπει να ήταν 1000% εκεί, γιατί υπήρχε ένας κήπος για τον οποίο έχουμε περιγραφές από τον ίδιο. Και αυτό το κομματάκι του Βιζυηνού που έχω συμπεριλάβει στο έργο είναι η είσοδος στον κήπο, που είναι ο κήπος της παιδικής του ηλικίας.
Όταν ξαναπηγαίνει ο Βιζυηνός σε αυτόν τον κήπο, υπάρχει εκεί μέσα ο τάφος του αδερφού του και έτσι όπως είχε σκιές και κάτι λουλούδια τα οποία φωσφόριζαν τη νύχτα, μοιάζει πάρα πολύ με την περιγραφή του κήπου που υπάρχει στο «Ποίος ήτο ο φονεύς του αδελφού μου»:
«Εκεί κείται τεθαμμένος ο πολύκλαυστος αδελφός μου. Εκεί διηύθυνα δακρυρροών τα βήματά μου. Τα λαμπρότερα ρόδα, τα εκλεκτότερα άνθη κοσμούσι το αναπαυτήριον αυτού. Ο κήπος ημών ήτο πολύ ατημέλητος άλλοτε. Τώρα είναι πλήρης ανθέων, τα οποία φαίνονται ως εάν ανέβλυσαν πολυπληθή εκ του τάφου εκείνου και διεχύθησαν ολίγον κατ’ ολίγον μέχρι των απωτάτων γωνιών του κήπου».
Όταν ταξίδεψα στη Βιζύη, με πήγανε κάπου και μου είπαν «εδώ λένε ότι ήτανε το σπίτι του Βιζυηνού»... Υπήρχε εκεί ένας κήπος. [...] Έγινε τότε μια εσωτερική λειτουργία, μια συνειρμική λειτουργία, που μου θύμισε τον κήπο του σχολείου μου στο Κάιρο. Κι αυτά τα δύο ταυτίστηκαν.
Μετά, σε κάποια στιγμή με ρώτησαν πώς μου φάνηκε όλο αυτό και έγινε μια εσωτερική λειτουργία, μια συνειρμική λειτουργία, που μου θύμισε τον κήπο του σχολείου μου στο Κάιρο. Κι αυτά τα δύο ταυτίστηκαν, αλλά ήταν πολύ ισχυρό αυτό το πράγμα κι αυτό έγινε ένα έναυσμα για να ασχοληθώ.
Μέχρι πριν από μερικά χρόνια πήγαινα κάθε χρόνο στο Κάιρο, τώρα είναι η πρώτη φορά που έχω να πάω τόσο καιρό. Θέλω να πάω σύντομα, όμως, γιατί παθαίνω εκεί αυτό που παθαίνουν οι άλλοι όταν επιστρέφουν στο χωριό τους ή στον τόπο τους, είναι σαν να καταλαβαίνω τι έχω ζήσει όλα αυτά τα χρόνια.
— Τι άλλα κείμενα ακούγονται στην παράσταση;
Υπάρχουν κείμενα από τον Yeats, ένα γράμμα που έχει γράψει η Εριέττα στον Kleist που είναι όλο ερωτικά λόγια, αρκετά από τα Τέσσερα Κουαρτέτα του Τ.S.Eliot, έχουν γίνει σχεδόν σαν χωρικά ανάμεσα στα άλλα κείμενα, Άννα Αχμάτοβα, έχουμε ένα κείμενο του Ιάμβλυχου που είναι από τη ζωή του Πυθαγόρα, ένα πάρα πολύ ωραίο κείμενο, γιατί είναι πολύ νέος αυτός και πηγαίνει σαν τρελός για να μάθει πράγματα στη Μέση Ανατολή, στις χώρες Συρία, Αίγυπτο, θέλει να μάθει τον τρόπο που γινόντουσαν οι τελετές.
Είναι επίσης ένα ποίημα του Πάουντ κι ένα παιδικό τραγούδι αγγλικό, ένα πολύ παράξενο τραγουδάκι του 18ου αιώνα, το «Ποιος σκότωσε τον κοκκινολαίμη», πολύ σκληρό. Υπάρχει ένας μονόλογος από τον Καραγκιόζη, που τον είχα παίξει παλιά, υπάρχει το μικρό κειμενάκι του Βιζυηνού και μετά υπάρχει ένα αρκετά εκτεταμένο απόσπασμα από τον Προυστ, το οποίο είναι σαν να αποκαλύπτει και όλη την παράσταση.
— Πώς συνδέετε αυτά τα κείμενα μεταξύ τους;
Ένας από τους πρωταγωνιστές της παράστασης είναι οι ήχοι, και υπάρχουν και κάποια βίντεο, κάποιες σκηνές, μάλλον, από πολύ γνωστές ταινίες. Φέτος έχω βάλει πολύ λιγότερα και προχωρώντας οι παραστάσεις το εξελίσσω. Όλα αυτά, και οι ήχοι και τα βίντεο, οι εικόνες αυτές, τα στιγμιότυπα, λειτουργούν συνειρμικά. Μπορεί κανείς να πει ότι η παράσταση είναι συνειρμική και υπάρχουν δύο χώροι στην παράσταση, ένας πάνω χώρος και ένας κάτω χώρος.
Είμαστε τέσσερις ηθοποιοί, οι υπόλοιποι τρεις που είναι νέα παιδιά είναι ψηλά και παίζουν το ρόλο του να με οδηγήσουν εμένα στον κήπο. Και είναι σαν να είναι το κομμάτι αυτό του εαυτού μας που δεν δίνουμε μεγάλη σημασία, γιατί είμαστε απορροφημένοι από αυτό που ζούμε κάθε μέρα, ενώ υπάρχει αυτό το κομμάτι μέσα μας που είναι υπαρκτό και έχει σχέση με το πιο σημαντικό της ζωής μας. Το οποίο είναι ο κήπος.
— Ο κήπος είναι κάτι σαν όνειρο; Ο σκοπός; Τι ακριβώς είναι;
Ο κήπος είναι αυτός που τα ενώνει όλα, που καταλύει το χρόνο. Ενώνει την αρχή και το τέλος. Ένα από τα πράγματα που με δυσκόλεψαν πολύ σε αυτό το έργο –γιατί νομίζω ότι καμία παράσταση δεν με δυσκόλεψε όσο αυτή– είναι το έντονα προσωπικό στοιχείο που έχει. Και επειδή μπορεί σε άλλες συνθήκες να είμαι εξωστρεφής, αλλά γενικά είμαι προς τα μέσα, άργησα πολύ να το κουμαντάρω, μέχρι την περασμένη εβδομάδα ακόμα ανακάλυπτα λάθη.
— Όσο περνάνε τα χρόνια είναι πιο εύκολο ή πιο δύσκολο να κάνετε μια παράσταση;
Σίγουρα δεν είναι πιο εύκολο. Η μεγάλη δυσκολία είναι στο να πάρεις απόφαση ότι θα λύσεις όλα τα ζητήματα. Ίσως υπάρχει μια μεγαλύτερη αντίσταση σε αυτό, όμως, όταν την χαλιναγωγήσεις, αυτά που εμφανίζονται, ας τα πούμε δώρα, είναι από μία άποψη και πιο πλούσια από ό,τι παλιότερα.
— Όσο μεγαλώνεις γίνεσαι πιο απαιτητικός με τον εαυτό σου...
Αυτό ναι, μπορεί αυτό να εννοώ αντίσταση, μπορεί να είναι η απαίτηση από τον εαυτό.
— Ποιο είναι το προσωπικό σας όφελος από αυτό που κάνετε;
Αυτό που έχει γίνει με το θέατρο είναι ότι μαθαίνεις καλύτερα τα κατατόπια του εαυτού σου, γίνεται πιο οξύ το βλέμμα μέσα σου. Από όλη αυτή την τριβή και τις δυσκολίες, οι άμυνες έχουν αμβλυνθεί πάρα πολύ. Kι αυτό είναι όφελος. Επίσης, μπορεί να είναι λίγο τετριμμένο αλλά ισχύει, από όλη αυτή τη διαδικασία μαθαίνεις τη ζωή, μαθαίνεις τον κόσμο. Πολύ. Ξέρεις να βλέπεις. Βλέπεις αλλιώς.
— Έχεις κι έναν τρόπο να γεμίσεις την ημέρα σου όταν ξυπνάς το πρωί, έχεις κάποιον σκοπό.
Ναι, και μάλιστα ο σκοπός αυτός έχει να κάνει με την υπερνίκηση εμποδίων, για να φτάσεις σε αυτό που ονειρεύεσαι. Χρειάζεται μεγάλη αυτοσυγκέντρωση για να αντλεί κανείς τη δύναμη και το απόθεμα που έχει για να τα βγάζει πέρα. Και αυτό ανεβαίνει και κατεβαίνει, διαρκώς γίνεται αυτό το πράγμα, κάθε μέρα και πολλές φορές και την ίδια μέρα. Χρειάζεται σθένος.
— Σας κουράζει το κάθε μέρα;
Όχι. Άλλα με κουράζουν, αυτό όχι. Τώρα παίζουμε μόνο δύο μέρες την εβδομάδα γιατί κάνουμε πρόβες για τη νέα δουλειά κι έτσι κάνουμε την παράσταση δύο μέρες. Έχει πάρα πολλή δουλειά η επόμενη παράσταση, κι είναι κάτι που δεν φαίνεται, το πόσο χρόνο σου τρώει η προετοιμασία.
Δεν μπορώ να φανταστώ κάτι πιο δύσκολο από τη διαχείριση ενός θεάτρου, είναι εξαιρετικά δύσκολο. Και ειδικά άμα θέλει να δουλεύει κανείς όπως θέλω εγώ να δουλεύω, γιατί εγώ δεν μπορώ να ανεβάσω ένα έργο σε τρεις μήνες, είναι αδύνατο. Κι αυτό δυσκολεύει πάρα πολύ τα πράγματα.
— Πώς είναι τα πράγματα στο θέατρο αυτή τη στιγμή;
Από τη μία είναι σαν να υπάρχει μεγάλη σύγχυση, φαίνονται πολύ πιο καθαρά οι ελλείψεις μας τώρα που είναι σαν να είναι εύκολα πολλά πράγματα. Από την άλλη υπάρχει –δεν μπορεί κανείς να μην το δεις αυτό το πράγμα– μια ορμή στο θέατρο. Πιστεύω όμως ότι αυτή η ορμή είναι δυσανάλογη με το αποτέλεσμα, δηλαδή τις τόσες παραστάσεις που παίζονται – και καλώς παίζονται. Αλλά είναι λίγες αυτές που είναι καλές. Και θέλω να πω ότι δεν είναι και λίγο το ότι είναι λίγες αυτές που είναι καλές. Πάντοτε το καλό ήταν λιγότερο, έτσι δεν είναι; Απλά όπως και αλλού, όχι μόνο στο θέατρο, μας τσακίζει η έλλειψη παιδείας. Και δεν βλέπω να αλλάζει κάτι πολύ σε αυτό.
— Νέα παιδιά έρχονται στο θέατρο;
Ναι, βέβαια, ακόμα και στον Θουκυδίδη. Καλά, στον Βιζυηνό ο μέσος όρος του κοινού ήταν 27-28 χρονών, αλλά και στον Θουκυδίδη είχε νέους.
— Μου είπατε για την έλλειψη παιδείας, μπορεί το θέατρο να σε κάνει καλύτερο άνθρωπο;
Για αυτό είναι το θέατρο. Γιατί βλέπω ότι γινόμαστε όλο και πιο συντηρητικοί. Είναι φοβερό.
— Τι σας φοβίζει πιο πολύ αυτήν τη στιγμή;
Κάτι έχει αλλάξει μέσα μου πάρα πολύ, με την καταστροφή της γης. Με έχει επηρεάσει αφάνταστα. Δηλαδή, τίποτα δεν είναι όπως ήταν. Όταν σκέφτεσαι σε βάθος χρόνου, είτε στο παρελθόν είτε στο μέλλον, όλα έχουν αλλάξει. Και οι αλλαγές που γίνονται είναι ραγδαίες. Αυτό επηρεάζει πάρα πολύ τη διάθεσή μου.
— Σας φοβίζει πιο πολύ ακόμα και από το περιορισμένο της ύπαρξής μας;
Αυτό το πράγμα απασχολεί τον καθένα, απλώς δεν μπορείς να πεις ότι «δεν θα υπάρχω εγώ», γιατί εδώ τίθεται θέμα της ανθρωπότητας, που δεν μπορείς να πεις εγώ δεν θα το δω, δεν είναι κάτι που σε παρηγορεί αυτό.
— Από την άλλη, η γη έχει ζήσει χιλιάδες καταστροφές και πάντα έχει βρει έναν τρόπο να υπάρχει, έχει αντέξει κοσμικές καταστροφές.
Εδώ δεν είναι από φυσικά αίτια που έχει γίνει αυτό, ο άνθρωπος το έχει κάνει.
— Μπορεί να είμαστε καταδικασμένοι ως είδος να αυτοκαταστραφούμε.
Και θα χαθούν όλα αυτά που έχουν γίνει; Ο πολιτισμός; Σκέφτομαι, ξέρετε, όλο αυτό το οποίο μας έχει θρέψει, τους συγγραφείς, τους καλλιτέχνες... Δεν ξέρω τι θα γίνει. Διάβαζα προχθές στη LiFO για αυτούς τους δημοσιογράφους που γράφουν για το περιβάλλον και κινδυνεύουν, έχουν σκοτωθεί, τους έχουν δολοφονήσει μεγάλες εταιρείες. Είναι απίστευτο αυτό.
— Πιστεύετε ότι ο καλλιτέχνης πρέπει να είναι στρατευμένος;
Εννοείτε πολιτικά; Μα καθετί που κάνει κανείς είναι μια πολιτική πράξη. Δεν χρειάζεται να είναι η Γκλέντα Τζάκσον ή η Βανέσα Ρεντγκρέιβ που μπορεί να τις θαυμάζει κανείς τόσο πολύ, για να αντιδρά. Οτιδήποτε κάνει μπορεί να είναι αντίδραση.
Η αλήθεια είναι ότι έχουν τόσο αγριέψει τα πράγματα που πρώτη φορά αισθάνομαι ότι θα μπορούσα να έκανα και κάτι παραπάνω. Υπάρχει ένα κοινό που δεν το αγγίζεις με τίποτα. Είναι κάτι απίστευτο αυτό που έχει γίνει με μία πλευρά της τεχνολογίας, με τα κινητά κ.λπ., είναι δραματική αυτή η εξάρτηση. Το βλέπω και στο θέατρο. Δεν μπορεί να υπάρξει συγκέντρωση. Πριν ξεκινήσει η παράσταση λέμε να κλείσουν τα κινητά τους, αλλά υπάρχουν άνθρωποι που τα τσεκάρουν συνέχεια, μερικές φορές το έχω πει και την ώρα που έπαιζα.
— Βλέπετε θέατρο;
Βλέπω, αλλά όχι πολύ, δεν προλαβαίνω.
— Υπάρχει κάποιος που έχετε ξεχωρίσει; Που σας αρέσει ιδιαίτερα.
Βέβαια, ο Γιάννος ο Περλέγκας, ο Σίμος ο Κακάλας, είναι εξαιρετικοί. H Εύη Σαουλίδου είναι μια υπέροχη ηθοποιός. Υπέροχη.
— Όταν δεν δουλεύετε τι κάνετε;
Λατρεύω τις διακοπές. Μου αρέσει πάρα πολύ η φύση, νιώθω πάρα πολύ καλά εκεί, δεν μου λείπει τίποτα. Είναι η μόνη ευκαιρία που έχει κανείς να διαβάσει, γιατί με τις πρόβες δεν μπορείς να διαβάσεις. Είναι κάτι που δεν μπορώ να στερηθώ.
— Έχετε χρόνο για διακοπές;
Το καλοκαίρι, όλο και κάτι γίνεται. Για πάρα πολλά χρόνια πήγαινα στη Γαύδο, με σκηνή. Τώρα είναι δύο χρόνια που έχω πάει στη Σαμοθράκη. Πολύ μυστικιστικό μέρος. Αλλά και η Γαύδος είναι πολύ ιδιαίτερη. Στην Αθήνα είναι τόσες λίγες οι ώρες που έχω, που κάνω το πιο εύκολο, το οποίο με χαλαρώνει όμως, δηλαδή να πάω σε ένα μπαρ και να πιω. Αυτό είναι το πιο συχνό, το μπαρ. Σπάνια πηγαίνω σε εστιατόριο ή σε ταβέρνα. Με ευχαριστεί το μπαρ, μ' αρέσει. Καμία φορά πάω σινεμά, αυτά, τίποτ' άλλο.
— Δεν είναι και λίγα.
Παλεύω με το τσιγάρο, το κόβω, μπορεί να το κόψω τρεις μήνες, μερικές φορές και πολύ παραπάνω, και μετά λίγο το ξαναρχίζω πάλι, το ξανακόβω. Αλλά είναι ευχαρίστηση.
— Τι σας δίνει ελπίδα;
Το να θέλω πάρα πολύ να ανεβάσω κάτι. Να πιστεύω σε αυτό. Ελπίδα μου δίνει επίσης όταν βλέπω ότι παρόλο που είναι έτσι τα πράγματα μπορείς να διακρίνεις και μια ειδική ευαισθητοποίηση σε ορισμένα ζητήματα, το οποίο με ευχαριστεί πολύ. Αυτό το οποίο θα μου έδινε μεγάλη ελπίδα θα ήταν η αλληλεγγύη.
— Ένα διάστημα υπήρξε ένα αυθόρμητο κύμα αλληλεγγύης προς τους πρόσφυγες, στην αρχή τουλάχιστον.
Ναι, υπήρξε αυτό, αλλά υπάρχει και το άλλο. Ας πούμε, χθες μέσα στο τρόλεϊ ήταν μια οικογένεια Σύρων κι είχαν δυο παιδιά, το ένα ήταν μωρό στην αγκαλιά της μάνας του, και δεν σηκώθηκε κανένας. Ίσως να έτυχε. Υπάρχει όμως και αυτό. Αλλά, γενικά, η αλληλεγγύη είναι κάτι πολύ ζωογόνο. Και, βέβαια, εγώ με όλες αυτές τις δυσκολίες είμαι αισιόδοξο άτομο, παρόλο που πολλές φορές λυγίζω απ' αυτές, νιώθω να κλονίζομαι. Αλλά νομίζω ότι έχει νόημα πολύ μεγάλο, πολύ σημαντικό, το να αντιστέκεται κανείς σε αυτό το πράγμα. Γιατί πιστεύω ότι έχει ο άνθρωπος δικαίωμα στη χαρά.
— Πιστεύετε σε άλλη ζωή;
Πιστεύω σε κάτι που είχα διαβάσει κάποια στιγμή κάπου, ότι ανακάλυψαν μέσα στο κύτταρο ότι υπάρχουν έντεκα ή δώδεκα διαστάσεις. Εγώ αυτό το πιστεύω απόλυτα. Δεν ξέρω πώς μπορεί να είναι η άλλη ζωή, αλλά εγώ είμαι από αυτούς που πιστεύουν ότι δεν τελειώνουν όλα εδώ. Δεν ξέρω τι γίνεται, αλλά δεν μπορεί να τελειώνουν όλα εδώ. Και δεν το λέω για να παρηγορηθώ, ειλικρινά το λέω αυτό.
— Μπορεί να συνεχίζεις απλά να ζεις στο μυαλό κάποιου άλλου, όσο είναι ζωντανός.
Δεν το πιστεύω ότι χανόμαστε, αλλιώς θα ήταν όλα μάταια, είναι σαν να είναι όλα ένα κακόγουστο αστείο. Πιστεύω ότι δεν μπορούμε να το συλλάβουμε.
— Μπορεί να έχουμε όση αξία έχει μια αμοιβάδα.
Μα, και η αμοιβάδα δεν έχει αξία; Μπορεί να μην έχει νοημοσύνη, αλλά παρόλα αυτά αντιδρά στο κρύο και τη ζέστη. Ίσως είναι και πιο τυχερή, γιατί μπορεί και διαιρείται και πολλαπλασιάζεται.
— Μπορούμε να πούμε τι άλλο ετοιμάζετε;
Ετοιμάζουμε κάποιες μικρές κωμωδίες που έχουν γραφτεί το 260-270 μ.Χ. Για να πω την αλήθεια, δεν τις είχα ακούσει και όταν τις διάβασα ξετρελάθηκα. Μάλιστα, πρωτοδιάβασα για αυτές στο μπλογκ του Σπύρου του Στάβερη. Είχε βάλει έναν μιμίαμβο, έναν μίμο, τρελάθηκα με τη γλώσσα και έψαξα και τα βρήκα. Βέβαια, εκ των υστέρων έμαθα ότι έχουν ανέβει αρκετές φορές, αλλά δεν πειράζει. είναι αριστουργήματα.
Εγώ έχω πάθος με τους μίμους, μου αρέσει πολύ αυτή η ακραία έκφραση. Ο συγγραφέας των κωμωδιών είναι ο Ηρώνδας και ο πάπυρος αυτός βρέθηκε στην Αίγυπτο το 1889, δηλαδή σχετικά πολύ πρόσφατα. Έχει γράψει μάλιστα κι ο Καβάφης ένα ποίημα για αυτό, αλλά όχι απ' τα γνωστά του.
— Πόσα έργα είναι;
Είναι οκτώ, μικρά, το όγδοο είναι ελλιπές, κι όλα έχουν κάτι μικρές ελλείψεις. Εμείς έχουμε την τύχη να έχουμε μία εξαιρετική μετάφραση του Θόδωρου Στεφανόπουλου. Είναι κατά κάποιον τρόπο –μπορεί να πει κανείς– υπόκοσμος όλοι μέσα σε αυτά, αλλά με απίστευτη λεπτότητα. Σαν να είναι μία τοιχογραφία. Είναι υπέροχα.
— Θα μου πείτε δυο λόγια για τα βίντεο της παράστασης «REM/Κήπος»;
Η αρχική σκηνή που είναι το παιδί με το πρόσωπο της μάνας, υπάρχει μία σκηνή από την πρώτη ταινία του Ταρκόφσκι που λέγεται «Ο οδοστρωτήρας και το βιολί», στην οποία το παιδί, επειδή δεν το αφήνει η μάνα του να κατέβει να συναντήσει κάποιον, φαντάζεται ότι κατεβαίνει την σκάλα, αλλά είναι τόσο ωραία κινηματογραφημένο αυτό, γιατί βλέπεις τη σκάλα και μετά πέφτει μια σκιά από τα κάγκελα στον τοίχο και πηγαίνει σε αυτή τη σκιά η κάμερα και συνεχίζει το κατέβασμα. Μέχρι που δείχνει την πόρτα που είναι μισάνοιχτη. Παγωμένη, όμως. Είναι μερικές σκηνές που έχουμε επέμβει, έχουμε αργέψει τους χρόνους, σε άλλα επαναλαμβάνεται η ίδια σκηνή.
Υπάρχει ας πούμε αυτή η περίφημη σκηνή από το Ουγκέτσου Μονογκάταρι που βλέπεις τα νερά και μετά σιγά-σιγά ακούς πρώτα το τραγούδι και μετά βλέπεις αυτό το σκαρί με αυτούς που είναι μέσα και τη γυναίκα που κάνει αυτή την κίνηση. Υπάρχει και μια αρκετά μεγάλη σκηνή από το Σολάρις που έχουμε αφαιρέσει τον οδηγό και δείχνει ένα αυτοκίνητο που κινείται σε οτοστράτες.
Υπάρχει ο βυθός απ' τον Στάλκερ, είναι το χέρι του καθηγητή από τις Άγριες Φράουλες που τις χαϊδεύει, και το έχουμε αργέψει και το έχουμε κάνει τρεις φορές, γιατί κρατάει πάρα πολύ λίγο αυτό. Υπάρχει ένα ποίημα του Καβάφη κι εκεί έχουν μπει κάποιοι δρόμοι από το Ταξίδι στην Ιταλία του Ροσελίνι. Όλα αυτά τα έχουμε βάλει σε ορισμένα σημεία και έχουν γίνει αντίστιξη με το λόγο. Νομίζω ότι πετυχαίνουν...
Info
REM / κήπος
Σκηνοθεσία: Άννα Κοκκίνου
Πρωταγωνιστούν: Μαρίζα Θεοφυλακτοπούλου, Σαμπρίνα Μπροντέσκου, Αλκίνοος Δωρής, Άννα Κοκκίνου
Φωτισμοί: Samir Lotfy
Κίνηση: Ανδρονίκη Μαραθάκη
Μάσκες: Μάρθα Φωκά
Video editing: Thomas Künstler
Θέατρο Σφενδόνη
Μακρή 4, Μακρυγιάννη, 215 5158968
Κάθε Σάββατο: 18:30, Κυριακή: 21:00
Εισιτήριο: 10-16 ευρώ
Η φωτογράφηση έγινε στο Duende (Τζιραίων 2 & Διονυσίου Αρεοπαγίτου / Τηλ: 210 9247069)
