Το «Θεέ μου, τι σου κάναμε;» και η διαφορά ανάμεσα στο λαϊκό και στο λαϊκίστικο θέαμα

Το «Θεέ μου, τι σου κάναμε;» και η διαφορά ανάμεσα στο λαϊκό και στο λαϊκίστικο θέαμα Facebook Twitter
Ο θεατής θα περάσει καλά χάρη στην κωμική στόφα του Κριστιάν Κλαβιέ που, ομολογουμένως, θυμίζει λατρεμένους κωμικούς του παλιού εμπορικού ελληνικού σινεμά στην εκφορά του λόγου, στον τρόπο του, στη φάτσα.
0



ΔΕΚΑ ΧΡΟΝΙΑ
και δύο σίκουελ μετά, η γαλλική κωμωδία που έσπασε ταμεία επιστρέφει στα ελληνικά σινεμά, στην πιο περίεργη επανέκδοση του καλοκαιριού, ίσως και την πιο ενδιαφέρουσα ως προς το σκέλος των εισπρακτικών επιδόσεων. 

Καταρχάς, θα πρέπει να αποδεχτούμε ότι κάποιες ταινίες δεν φτιάχνονται για κριτικούς και είναι πολύ εντάξει αυτό, ο (κινηματογραφικός) κόσμος μας θα ήταν πολύ μονόχνοτος σε διαφορετική περίπτωση. Οι περιπέτειες ή μάλλον τα ευτράπελα που γεννώνται από τη συνύπαρξη ενός στριφνού, ντεγκολικού, μεσοαστού Γάλλου πεθερού με τους τέσσερις αλλοεθνείς γαμπρούς του ανήκουν στο είδος της λαϊκής κωμωδίας, που αντλεί τη γοητεία της από την ταύτιση των θεατών με όσα συμβαίνουν στην οθόνη. Οι λεκτικές αντεγκλήσεις και τα πειράγματα των χαρακτήρων δεν διαφέρουν πολύ από όσα θα δεις στο μέσο εγχώριο οικογενειακό τραπέζι, γι’ αυτό η ταινία πέτυχε στα μέρη μας. 

Αν απουσιάζει η αυτοκριτική, αν λείπουν εκείνα τα απαραίτητα που θα ωθήσουν τον θεατή να κοιτάξει τον εαυτό του στον καθρέφτη και να αισθανθεί ντροπή για τις φορές που φέρθηκε κι εκείνος έτσι, τότε δεν πρόκειται για λαϊκό θέαμα, αλλά για την παρέκβασή του, το λαϊκίστικο θέαμα.

Ωστόσο, δομικό στοιχείο του ορθώς καμωμένου και έντιμου λαϊκού θεάματος είναι το στοιχείο της ενδοσκόπησης και της αυτοκριτικής. Για σκεφτείτε λίγο τις παραστάσεις του θεάτρου σκιών. Ο δημιουργός βλέπει αγαπητικά τον Καραγκιόζη, αλλά ταυτόχρονα στηλιτεύει την κουτοπονηριά του, δεν συμφωνεί με τις μπαγαποντιές του για να πιάσει την καλή και γι’ αυτό στο τέλος τον τιμωρεί με το βαρύ χέρι του μπαρμπα-Γιώργου. Αν απουσιάζει η αυτοκριτική, αν λείπουν εκείνα τα απαραίτητα που θα ωθήσουν τον θεατή να κοιτάξει τον εαυτό του στον καθρέφτη και να αισθανθεί ντροπή για τις φορές που φέρθηκε κι εκείνος έτσι, τότε δεν πρόκειται για λαϊκό θέαμα, αλλά για την παρέκβασή του, το λαϊκίστικο θέαμα.

Το «Θεέ μου τι σου κάναμε» και η διαφορά ανάμεσα στο λαϊκό και στο λαϊκίστικο θέαμα Facebook Twitter
Στο «Θεέ μου, τι σου κάναμε;» το χιούμορ εστιάζει αποκλειστικά σε εθνικά στερεότυπα, αισθάνεσαι ότι δεν απασχολεί τίποτε άλλο τους χαρακτήρες ολημερίς και ολονυχτίς.

Στο «Θεέ μου, τι σου κάναμε;» το χιούμορ εστιάζει αποκλειστικά σε εθνικά στερεότυπα, αισθάνεσαι ότι δεν απασχολεί τίποτε άλλο τους χαρακτήρες ολημερίς και ολονυχτίς. Δυστυχώς, η κωμωδία της ταινίας τα αποδέχεται πλήρως. Δεν γελά ποτέ με αυτούς που τα υιοθετούν και αποδίδουν όσα εκλαμβάνουν ως στοιχεία μιας εθνικής, θρησκευτικής ή φυλετικής ταυτότητας σε όλους τους ανθρώπους που έτυχε να γεννηθούν στην εκάστοτε χώρα ή να κατάγονται από μια συγκεκριμένη φυλή. Είναι μια ταινία στην οποία εννοείται ότι ο Κινέζος γαμπρός του Κριστιάν Κλαβιέ αποτρέπει μια επίθεση με καρατιά – αφού είναι Κινέζος και, ως γνωστόν, όλοι αυτοί ξέρουν καράτε. 

Μέλημα της ταινίας είναι να χαϊδέψει τα αυτιά εκείνου που εκτιμά ως μέσο θεατή της, αντί να επιχειρήσει να διευρύνει την αντίληψή του, πάντα με τον εύληπτο τρόπο της λαϊκότητας και δίχως να καταφύγει στη συνθηματολογία, αλλά μέσω της δραματουργίας και του διδάγματος που προκύπτει από αυτή. Είναι και το δίδαγμα μέρος του λαϊκού θεάματος και διαφέρει από την κατήχηση, την οποία, όχι τυχαία, συναντάς συχνότερα στην παρέκβασή του, το λαϊκίστικο θέαμα. 

Το «Θεέ μου τι σου κάναμε» και η διαφορά ανάμεσα στο λαϊκό και στο λαϊκίστικο θέαμα Facebook Twitter

Θα μας πείτε ότι αυτό δεν ενδιαφέρει τον θεατή που θέλει να παρακολουθήσει κάτι χαλαρό για να συνοδεύσει τα νάτσος που πήρε από το κυλικείο και τον πασατέμπο που έφερε από το σούπερ μάρκετ. Αυτός θα γελάσει με ανέκδοτα που έχει ακούσει ξανά και θα περάσει καλά χάρη στην κωμική στόφα του Κριστιάν Κλαβιέ που, ομολογουμένως, θυμίζει λατρεμένους κωμικούς του παλιού εμπορικού ελληνικού σινεμά στην εκφορά του λόγου, στον τρόπο του, στη φάτσα – κάποτε αυτό που αποκαλούμε «φάτσα» είχε σημασία, το δυστύχημα είναι ότι βλέπεις όλο και λιγότερες τέτοιες στη σύγχρονη παραγωγή. Κι εμείς θα σας απαντήσουμε ότι έτσι είναι, το απέδειξαν και τα εισιτήρια της ταινίας άλλωστε, αλλά για μας ούτε η κριτική πρέπει να χαϊδεύει τα αυτιά του αναγνώστη της. Αλλιώς δεν πρόκειται για κριτική, αλλά για την παρέκβασή της, που είναι η προώθηση προϊόντος και η «αυτοπροώθηση» του συντάκτη της. 

Η ταινία «Θεέ μου, τι σου κάναμε;» κυκλοφορεί σε επανέκδοση την Πέμπτη 6 Ιουνίου από τη Spentzos Film.

Οθόνες
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Γιάννης Μπακογιαννόπουλος

Οι Αθηναίοι / Γιάννης Μπακογιαννόπουλος: «Η δημοσιότητα που έχω είναι μεγαλύτερη από την αξία μου»

Τη δεκαετία του '50 έβγαλε το πιο φτηνό εισιτήριο, βρέθηκε στο Παρίσι και κοιμόταν στο πάτωμα, προκειμένου να γνωρίσει το «μαγικό σύμπαν» του κινηματογράφου. Ο Βούλγαρης τον φωνάζει ακόμα «δάσκαλο», ενώ κάποτε του έλεγαν ότι οι κριτικές του έμοιαζαν να απευθύνονται μόνο στους φίλους του. Όμως εκείνος παρέμεινε πιστός στον δικό του δρόμο. Και είναι ο Αθηναίος της εβδομάδας.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
10 όχι και τόσο προβλέψιμες ερωτικές ιστορίες για streaming

Οθόνες / 10 όχι και τόσο προβλέψιμες ερωτικές ιστορίες για streaming

Ξεψαχνίσαμε τον κατάλογο που προσφέρουν οι πλατφόρμες streaming και σας παρουσιάζουμε δέκα ταινίες κατάλληλες για την πιο αγαπησιάρικη μέρα του χρόνου, ώστε να μη χρειαστεί να καταφύγετε ξανά στις συνηθισμένες επιλογές.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Oscar Stories: Οσκαρικό σκάνδαλο, χωρίς ελαφρυντικά

Pulp Fiction / Κάρλα Σοφία Γκασκόν: Οσκαρικό σκάνδαλο, χωρίς ελαφρυντικά

Οι οσκαρικές φιλοδοξίες του Netflix για το Emilia Pérez έπεσαν στο κενό, καθώς η πρώτη τρανς υποψήφια στην ιστορία του θεσμού κατηγορείται για πολιτική ανορθογραφία και εξοστρακίζεται.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Κάρλα Σοφία Γκασκόν: Πώς μια ιστορική πρωτιά μετατράπηκε σε ιστορικό εφιάλτη

Οθόνες / Κάρλα Σοφία Γκασκόν: Πώς μια ιστορική πρωτιά μετατράπηκε σε ιστορικό εφιάλτη

Το να είσαι τρανς είναι ζήτημα προσωπικής ταυτότητας, όχι πολιτικών πεποιθήσεων. Και το να προϋποθέτουμε ότι τα τρανς άτομα είναι μονολιθικά στις απόψεις τους ή ανίκανα να έχουν συντηρητικές ή αντιδραστικές απόψεις, είναι απλά παράλογο.
THE LIFO TEAM
Μαύροι Πίνακες: Σίριαλ κίλερ κουλτουριάρης, αστυνομικοί ευφυέστατοι

Νέα στήλη/ Κριτική τηλεόρασης / Μαύροι Πίνακες: Σίριαλ κίλερ κουλτουριάρης, αστυνομικοί ευφυέστατοι

Κριτική της Πόπης Διαμαντάκου για το αστυνομικό θρίλερ του Star, για μια ελληνική παραγωγή που προσπαθεί να ανεβάσει τον πήχη και να συγκριθεί με ξένες παρόμοιες.
ΠΟΠΗ ΔΙΑΜΑΝΤΑΚΟΥ
«Θολός βυθός», μια ταινία για τις παιδουπόλεις της Φρειδερίκης

Οθόνες / Οι παιδουπόλεις της Φρειδερίκης γίνονται ταινία

Βασισμένη στο ομώνυμο βιβλίο του Γιάννη Ατζακά, η νέα ταινία της Ελένης Αλεξανδράκη «Θολός Βυθός» είναι μια βουτιά στις ζωές των παιδιών που έγιναν έρμαια της προπαγάνδας και πιόνια σε έναν πόλεμο που δεν καταλάβαιναν.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Στη Νέα Υόρκη με τον Γκόντφρεϊ Ρέτζιο

Εικαστικά / Το θρυλικό «Koyaanisqatsi» αναβιώνει στη Νέα Υόρκη μέσω της τεχνητής νοημοσύνης

Το ψηφιακό έργο του Τζον Φιτζέραλντ «The Vivid Unknown», μια από τις φετινές συμμετοχές του Ιδρύματος Ωνάση στο φεστιβάλ «Under the Radar», συνομιλεί εκ νέου με την εμβληματική ταινία του Γκόντφρεϊ Ρέτζιο.
ΒΑΡΒΑΡΑ ΔΟΥΚΑ
10 εξαιρετικές ταινίες που μπορείτε να δείτε τώρα στο Ertflix

Οθόνες / 10 εξαιρετικές ταινίες που μπορείτε να δείτε τώρα στο Ertflix

Δέκα ξεχωριστές οικιακές προβολές, από το διαχρονικό μυστήριο του «Ονόματος του Ρόδου» ως τον ξεσηκωτικό χορό του «Αnother Round» κι από τις weird κωμικές αναζητήσεις του «Chevalier» ως το τρυφερό ντοκιμαντέρ για τον Γιάννη Σπανό.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
67α Grammy: Βεντέτες, βραβεία που άργησαν και ομιλίες που δεν έκαναν γκελ

Μουσική / 67α Grammy: Βεντέτες, βραβεία που άργησαν και ομιλίες που δεν έκαναν γκελ

Η Beyoncé έδειξε να εκπλήσσεται όταν άκουσε το όνομά της από τα χείλη τής πάλαι ποτέ country artist και νυν βασίλισσας της pop, Τέιλορ Σουίφτ, ενώ όλοι οι υπόλοιποι έμειναν έκπληκτοι από μια γυμνή εμφάνιση.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ