Το «Θεέ μου, τι σου κάναμε;» και η διαφορά ανάμεσα στο λαϊκό και στο λαϊκίστικο θέαμα

Το «Θεέ μου, τι σου κάναμε;» και η διαφορά ανάμεσα στο λαϊκό και στο λαϊκίστικο θέαμα Facebook Twitter
Ο θεατής θα περάσει καλά χάρη στην κωμική στόφα του Κριστιάν Κλαβιέ που, ομολογουμένως, θυμίζει λατρεμένους κωμικούς του παλιού εμπορικού ελληνικού σινεμά στην εκφορά του λόγου, στον τρόπο του, στη φάτσα.
0



ΔΕΚΑ ΧΡΟΝΙΑ
και δύο σίκουελ μετά, η γαλλική κωμωδία που έσπασε ταμεία επιστρέφει στα ελληνικά σινεμά, στην πιο περίεργη επανέκδοση του καλοκαιριού, ίσως και την πιο ενδιαφέρουσα ως προς το σκέλος των εισπρακτικών επιδόσεων. 

Καταρχάς, θα πρέπει να αποδεχτούμε ότι κάποιες ταινίες δεν φτιάχνονται για κριτικούς και είναι πολύ εντάξει αυτό, ο (κινηματογραφικός) κόσμος μας θα ήταν πολύ μονόχνοτος σε διαφορετική περίπτωση. Οι περιπέτειες ή μάλλον τα ευτράπελα που γεννώνται από τη συνύπαρξη ενός στριφνού, ντεγκολικού, μεσοαστού Γάλλου πεθερού με τους τέσσερις αλλοεθνείς γαμπρούς του ανήκουν στο είδος της λαϊκής κωμωδίας, που αντλεί τη γοητεία της από την ταύτιση των θεατών με όσα συμβαίνουν στην οθόνη. Οι λεκτικές αντεγκλήσεις και τα πειράγματα των χαρακτήρων δεν διαφέρουν πολύ από όσα θα δεις στο μέσο εγχώριο οικογενειακό τραπέζι, γι’ αυτό η ταινία πέτυχε στα μέρη μας. 

Αν απουσιάζει η αυτοκριτική, αν λείπουν εκείνα τα απαραίτητα που θα ωθήσουν τον θεατή να κοιτάξει τον εαυτό του στον καθρέφτη και να αισθανθεί ντροπή για τις φορές που φέρθηκε κι εκείνος έτσι, τότε δεν πρόκειται για λαϊκό θέαμα, αλλά για την παρέκβασή του, το λαϊκίστικο θέαμα.

Ωστόσο, δομικό στοιχείο του ορθώς καμωμένου και έντιμου λαϊκού θεάματος είναι το στοιχείο της ενδοσκόπησης και της αυτοκριτικής. Για σκεφτείτε λίγο τις παραστάσεις του θεάτρου σκιών. Ο δημιουργός βλέπει αγαπητικά τον Καραγκιόζη, αλλά ταυτόχρονα στηλιτεύει την κουτοπονηριά του, δεν συμφωνεί με τις μπαγαποντιές του για να πιάσει την καλή και γι’ αυτό στο τέλος τον τιμωρεί με το βαρύ χέρι του μπαρμπα-Γιώργου. Αν απουσιάζει η αυτοκριτική, αν λείπουν εκείνα τα απαραίτητα που θα ωθήσουν τον θεατή να κοιτάξει τον εαυτό του στον καθρέφτη και να αισθανθεί ντροπή για τις φορές που φέρθηκε κι εκείνος έτσι, τότε δεν πρόκειται για λαϊκό θέαμα, αλλά για την παρέκβασή του, το λαϊκίστικο θέαμα.

Το «Θεέ μου τι σου κάναμε» και η διαφορά ανάμεσα στο λαϊκό και στο λαϊκίστικο θέαμα Facebook Twitter
Στο «Θεέ μου, τι σου κάναμε;» το χιούμορ εστιάζει αποκλειστικά σε εθνικά στερεότυπα, αισθάνεσαι ότι δεν απασχολεί τίποτε άλλο τους χαρακτήρες ολημερίς και ολονυχτίς.

Στο «Θεέ μου, τι σου κάναμε;» το χιούμορ εστιάζει αποκλειστικά σε εθνικά στερεότυπα, αισθάνεσαι ότι δεν απασχολεί τίποτε άλλο τους χαρακτήρες ολημερίς και ολονυχτίς. Δυστυχώς, η κωμωδία της ταινίας τα αποδέχεται πλήρως. Δεν γελά ποτέ με αυτούς που τα υιοθετούν και αποδίδουν όσα εκλαμβάνουν ως στοιχεία μιας εθνικής, θρησκευτικής ή φυλετικής ταυτότητας σε όλους τους ανθρώπους που έτυχε να γεννηθούν στην εκάστοτε χώρα ή να κατάγονται από μια συγκεκριμένη φυλή. Είναι μια ταινία στην οποία εννοείται ότι ο Κινέζος γαμπρός του Κριστιάν Κλαβιέ αποτρέπει μια επίθεση με καρατιά – αφού είναι Κινέζος και, ως γνωστόν, όλοι αυτοί ξέρουν καράτε. 

Μέλημα της ταινίας είναι να χαϊδέψει τα αυτιά εκείνου που εκτιμά ως μέσο θεατή της, αντί να επιχειρήσει να διευρύνει την αντίληψή του, πάντα με τον εύληπτο τρόπο της λαϊκότητας και δίχως να καταφύγει στη συνθηματολογία, αλλά μέσω της δραματουργίας και του διδάγματος που προκύπτει από αυτή. Είναι και το δίδαγμα μέρος του λαϊκού θεάματος και διαφέρει από την κατήχηση, την οποία, όχι τυχαία, συναντάς συχνότερα στην παρέκβασή του, το λαϊκίστικο θέαμα. 

Το «Θεέ μου τι σου κάναμε» και η διαφορά ανάμεσα στο λαϊκό και στο λαϊκίστικο θέαμα Facebook Twitter

Θα μας πείτε ότι αυτό δεν ενδιαφέρει τον θεατή που θέλει να παρακολουθήσει κάτι χαλαρό για να συνοδεύσει τα νάτσος που πήρε από το κυλικείο και τον πασατέμπο που έφερε από το σούπερ μάρκετ. Αυτός θα γελάσει με ανέκδοτα που έχει ακούσει ξανά και θα περάσει καλά χάρη στην κωμική στόφα του Κριστιάν Κλαβιέ που, ομολογουμένως, θυμίζει λατρεμένους κωμικούς του παλιού εμπορικού ελληνικού σινεμά στην εκφορά του λόγου, στον τρόπο του, στη φάτσα – κάποτε αυτό που αποκαλούμε «φάτσα» είχε σημασία, το δυστύχημα είναι ότι βλέπεις όλο και λιγότερες τέτοιες στη σύγχρονη παραγωγή. Κι εμείς θα σας απαντήσουμε ότι έτσι είναι, το απέδειξαν και τα εισιτήρια της ταινίας άλλωστε, αλλά για μας ούτε η κριτική πρέπει να χαϊδεύει τα αυτιά του αναγνώστη της. Αλλιώς δεν πρόκειται για κριτική, αλλά για την παρέκβασή της, που είναι η προώθηση προϊόντος και η «αυτοπροώθηση» του συντάκτη της. 

Η ταινία «Θεέ μου, τι σου κάναμε;» κυκλοφορεί σε επανέκδοση την Πέμπτη 6 Ιουνίου από τη Spentzos Film.

Οθόνες
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Inland Empire, Κάψε το μετάξι

Pulp Fiction / Inland Empire: Μυστηριώδες και σκοτεινό, όσο αξίζει σε έναν Λιντς

Μία ακόμη παραβολή για τον απόηχο του Χόλιγουντ -πιο υποκειμενική και σουρεαλιστική από εκείνη του Mulholland Drive-, το γλυκόπικρο κλείσιμο του ματιού ενός δημιουργού που τα έκανε όλα μόνος του.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Δείτε ολόκληρη την πρώτη συνέντευξη της Björk on camera μετά μια δεκαετία

Μουσική / Δείτε ολόκληρη την πρώτη συνέντευξη της Björk on camera μετά μια δεκαετία

«Μη σταματάτε. Έχουμε αφθονία. Έχουμε λύσεις. Μπορούμε να αρχίσουμε πάλι από την αρχή»: Η Björk παρουσιάζει την προσωπική της ουτοπία με το πρότζεκτ «Cornucopia» και μιλάει μπροστά στην κάμερα, για πρώτη φορά μετά από πολύ καιρό. 
THE LIFO TEAM
Οι 10 αγαπημένες ταινίες της Μαρίνας Δανέζη

Μυθολογίες / «Ήτανε πέναλτι, κύριε Πάνο;»: Οι 10 αγαπημένες ταινίες της Μαρίνας Δανέζη

Από μια εισπρακτική αποτυχία και απαγορευμένη ταινία του 1932, μέχρι την ωμή βία της Pieta (που δεν ξέρει γιατί την έχει δει επανειλημμένα) και την cult σουρεαλιστική ματιά του Τσιώλη, η σκηνοθέτρια μας χαρίζει μια σπάνια σινεφίλ λίστα που συνδυάζει θράσος και ανθρωπισμό.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΙΝΕΤΤΑ ΓΙΑΚΙΝΤΖΗ
Soundtrack to a Coup d’Etat: Ένα υβριδικό αριστούργημα που βρήκε το δρόμο για τα Όσκαρ 

Daily / Soundtrack to a Coup d’Etat: Ένα υβριδικό αριστούργημα που βρήκε τον δρόμο για τα Όσκαρ

Υποψήφια για το βραβείο καλύτερης ταινίας ντοκιμαντέρ μεγάλου μήκους είναι αυτή η εκπληκτική ταινία που εκθέτει με αποκαλυπτικό τρόπο τη μεταχείριση της αφρόκρεμας της τζαζ μουσικής ως «βιτρίνας» για την καθαίρεση και τη δολοφονία του ηγέτη της ανεξαρτησίας του Κογκό, Πατρίς Λουμούμπα.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
125 λεπτά με την Πόπη Διαμαντάκου/ Πόπη Διαμαντάκου: «Δεν με αγγίζουν οι επιθέσεις, δεν κάνω δημόσιες σχέσεις, δεν γλείφω»

Media / «Δεν υπάρχει τηλεκριτική σήμερα, όλα είναι δημόσιες σχέσεις»

Η γνωστή τηλεκριτικός Πόπη Διαμαντάκου μιλά στη LiFO για τη μακρά επαγγελματική της διαδρομή, την τηλεόραση του χθες και του σήμερα και απαντά για πρώτη φορά στα επικριτικά σχόλια που προκαλούν κατά καιρούς τα κείμενα της.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Για μένα αυτό είναι οι ταινίες, μια περιπέτεια έξω και πέρα από την ηθική»

Οθόνες / «Για μένα αυτό είναι οι ταινίες, μια περιπέτεια έξω και πέρα από την ηθική»

Μια μεγάλη κουβέντα με τον σκηνοθέτη και μουσικό Γιάννη Βεσλεμέ που κυκλοφορεί ταυτόχρονα το νέο του άλμπουμ και η ρετροφουτουριστική του ταινία «Αγαπούσε τα λουλούδια περισσότερο». (SPOILER ALERT)
M. HULOT
Οι δέκα αγαπημένες ταινίες του Capétte

Μυθολογίες / «Όταν είδα το "Climax", δεν μπορούσα να συνέλθω για ώρες»: Οι δέκα αγαπημένες ταινίες του Capétte

Τι συνδέει τον Αρονόφσκι με τον Αλμοδόβαρ και τον Λάνθιμο με τον Βούλγαρη; Ο μουσικός Capétte φτιάχνει τη δική του αγαπημένη κινηματογραφική δεκάδα.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΙΝΕΤΤΑ ΓΙΑΚΙΝΤΖΗ
the last showgirl

Οθόνες / Πρεμιέρα προσεχώς: 10 ταινίες που θα ξεχωρίσουν το επόμενο δίμηνο

Η επιστροφή του Βάλτερ Σάλες, ένας στοχαστικός Κώστας Γαβράς, τα φαντάσματα του Γιώργου Ζώη, ο Ντίλαν κατά τον Τιμοτέ Σαλαμέ, το βάπτισμα της Πάμελα Άντερσον στην υποκριτική, ένα χαμηλόφωνο διαμάντι από την Ινδία και η μεγαλόπνοη αλληγορία του Μπρέιντι Κόρμπετ είναι μερικές από τις ταινίες που θα μας απασχολήσουν τον χειμώνα του 2025.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Phyllis Dalton (1925-2025): Η κορυφαία ενδυματολόγος της κινηματογραφικής ιστορίας

Pulp Fiction / Phyllis Dalton (1925-2025): Η κορυφαία ενδυματολόγος της κινηματογραφικής ιστορίας

Πέθανε στα 99 της χρόνια η Βρετανή ενδυματολόγος που έντυσε χιλιάδες πρωταγωνιστές και κομπάρσους, πάντα με το βλέμμα στραμμένο στην αναπαραγωγή της αυθεντικότητας και στην αντίληψη της δραματικότητας του σεναρίου.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Το υπερβατικό σινεμά του Ντέιβιντ Λιντς διέρρηξε δια παντός την πραγματικότητα

Απώλειες / Το υπερβατικό σινεμά του Ντέιβιντ Λιντς διέρρηξε διά παντός την πραγματικότητα

Το όνομα του Ντέιβιντ Λιντς (1946-2025) έγινε επιθετικός προσδιορισμός και οι ταινίες του μας προσκάλεσαν να βλέπουμε και να αισθανόμαστε αλλιώς τον κόσμο: με τα μάτια μιας απόκοσμης ψευδαίσθησης και την ψυχή της υπέροχης εμμονής.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Oι 10 αγαπημένες ταινίες του Αχιλλέα ΙΙΙ

Μυθολογίες / «Μετά το “Blues Brothers” φορούσα μαύρα γυαλιά στην τάξη»: Oι 10 αγαπημένες ταινίες του Αχιλλέα ΙΙΙ

Έχοντας συμπεριλάβει στη λίστα του από τους αδελφούς Μαρξ μέχρι μια ταινία με τον Θανάση Βέγγο, o συγγραφέας πιστεύει πως το τραγικό και το γελοίο συναντιούνται σε κάποιο σημείο, το οποίο δεν είναι πάντα ευδιάκριτο.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΙΝΕΤΤΑ ΓΙΑΚΙΝΤΖΗ