Από καθαρά τεχνική άποψη, οι εκρήξεις χιλιάδων βομβητών στα χέρια μελών της Χεζμπολάχ αντιπροσωπεύουν ένα εξαιρετικό σαμποτάζ, ένα από τα πιο αξιοσημείωτα στην ιστορία. Το γεγονός ότι το Ισραήλ -που εμμέσως ανέλαβε την ευθύνη των επιθέσεων- διείσδυσε τόσο βαθιά στην αλυσίδα εφοδιασμού του Ιράν και της Χεζμπολάχ, σε τόσο μεγάλη κλίμακα και με τόσο βίαια αποτελέσματα, είναι τουλάχιστον αξιοσημείωτο.
Το ερώτημα, όπως πάντα, είναι: Για ποιο στρατηγικό αποτέλεσμα; Πώς θα διαμορφώσει αυτή η πράξη βίας, όσο θεαματική και αν είναι, τον συνεχιζόμενο πόλεμο μεταξύ του Ισραήλ, της Χεζμπολάχ και του Ιράν;
Θα μπορούσε κάλλιστα να οδηγήσει στην κατακλυσμιαία σύγκρουση για την οποία πολλοί έχουν προειδοποιήσει, καθώς η Χεζμπολάχ θα ρίχνει δεκάδες χιλιάδες ρουκέτες στις ισραηλινές πόλεις, ενώ οι ισραηλινές τεθωρακισμένες μεραρχίες θα βυθίζονται στον Λίβανο, αναγκάζοντας εκατοντάδες χιλιάδες, ή ακόμη και εκατομμύρια, να φύγουν προς τα βόρεια. Η επακόλουθη καταστροφή και ο αριθμός των νεκρών αμάχων μπορεί να είναι τεράστιος.
«Ή μπορεί και όχι» σημειώνει ο Έλιοτ Κοέν, σύμβουλος του υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ υπό την Κοντολίζα Ράις και ομότιμος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Johns Hopkins.
Εδώ και καιρό είναι σαφές ότι ούτε η Χεζμπολάχ ούτε το Ιράν ετοιμάζονται για μια τέτοια σύγκρουση - άλλωστε, θα μπορούσαν να την έχουν επιλέξει ανά πάσα στιγμή τα τελευταία χρόνια. Αν η Χεζμπολάχ χτυπηθεί με τον τρόπο που χτυπήθηκε η Χαμάς, το Ιράν θα χάσει τον πιο αποτελεσματικό σύμμαχό του εναντίον του Ισραήλ και, κατ' επέκταση, των ΗΠΑ. Και για να επιδιώξει ανοιχτό πόλεμο, η Χεζμπολάχ θα πρέπει να είναι πρόθυμη να θυσιάσει τον πληθυσμό των σιιτών του Λιβάνου από τον οποίο αναδύθηκε, καθώς και τα δικά της στελέχη μαχητών. Τόσο το Ιράν όσο και η Χεζμπολάχ πρέπει να γνωρίζουν ότι το Ισραήλ πιστεύει τώρα ότι δίνει μια υπαρξιακή μάχη, με διαφορετικούς κανόνες.
Εντός του Ισραήλ, είναι εντυπωσιακό το γεγονός ότι τόσοι πολλοί, ακόμη και από την πλευρά όσων ζητούν εκεχειρία στη Γάζα, πιστεύουν ότι ένας μεγάλος πόλεμος αυτού του είδους με τη Χεζμπολάχ είναι όχι μόνο αναπόφευκτος αλλά και αναγκαίος. Πολλοί Ισραηλινοί θεωρούν το status quo -δεκάδες χιλιάδες Ισραηλινοί πολίτες εκτοπίστηκαν από τη συνοριακή ζώνη, η ίδια η ζώνη ερημώθηκε, και μια συνεχής, θανατηφόρα βροχή πυραύλων από το βορρά- απαράδεκτο. «Έτσι είναι. Ο πόλεμος κατά μήκος των βόρειων συνόρων του Ισραήλ, ή τουλάχιστον η φάση του πολέμου που ξεκίνησε η Χεζμπολάχ μετά την 7η Οκτωβρίου, δεν είχε καμία σχέση με την άμεση ισραηλινή συμπεριφορά και είχε να κάνει με το να διεκδικήσει τα εύσημα για τη συμμετοχή της, καθυστερημένα, στην εκστρατεία που ξεκίνησε εκείνη την ημέρα από τη Γάζα. Αποτελεί μέρος μιας στρατηγικής, που σχεδιάστηκε στην Τεχεράνη, αλλά εκτελέστηκε από τη Βηρυτό, για την καταβαράθρωση του ισραηλινού ηθικού και της θέλησης για μάχη, με στόχο τον αφανισμό του εβραϊκού κράτους» εκτιμά ο Έλιοτ Κοέν.
«Αν ένας πολύ μεγαλύτερος πόλεμος έρθει τώρα, αυτό είναι ένα ρίσκο που οι ηγέτες του Ισραήλ έχουν αποφασίσει να αναλάβουν, και δεν θα συναντήσουν πολλές αντιδράσεις από τον πληθυσμό τους σε όλο το φάσμα, αν τον πολεμήσουν χωρίς αυτοσυγκράτηση. Με πολλούς άλλους τρόπους, ωστόσο, αυτό είναι ένα στρατηγικό κέρδος για το Ισραήλ. Αφήστε στην άκρη τους χιλιάδες πράκτορες της Χεζμπολάχ που τραυματίστηκαν ή σκοτώθηκαν από αυτές τις εκρήξεις και σκεφτείτε το ψυχολογικό αποτέλεσμα. Τα μέλη της Χεζμπολάχ θα είναι πλέον απίθανο να εμπιστεύονται οποιαδήποτε μορφή ηλεκτρονικών συσκευών: κλειδιά αυτοκινήτων, κινητά τηλέφωνα, υπολογιστές, τηλεοράσεις. Ο μύθος και ο θρύλος, που αναμφίβολα ενισχύονται από μια εκστρατεία πληροφοριακού πολέμου, θα μεγεθύνουν την επιτυχία του Ισραήλ να μπει μέσα στα μαύρα κουτιά, ανεξάρτητα από το πόσο μεγάλα ή πόσο μικρά είναι. Ένας στρατός που φοβάται κάθε είδους ηλεκτρονικά μέσα είναι ένας στρατός που παραλύει - ένας μεμονωμένος ηγέτης, όπως ο Γιαχία Σινουάρ της Χαμάς, μπορεί να επικοινωνήσει χωρίς τηλέφωνο, αλλά μια ολόκληρη οργάνωση δεν μπορεί» εξηγεί.
Οι Ιρανοί, που ήδη ταλανίζονται από τη δολοφονία στην Τεχεράνη του επικεφαλής της πολιτικής πτέρυγας της Χαμάς, Ισμαήλ Χανίγια, σε ξενώνα των Φρουρών της Επανάστασης την ημέρα της ορκωμοσίας του νέου προέδρου, έχουν τώρα επίσης πολλά να αναρωτηθούν. Πώς, πρέπει να αναρωτηθούν, οι Ισραηλινοί διείσδυσαν στην αλυσίδα εφοδιασμού; Πώς απέκτησαν πρόσβαση στους βομβητές; Πώς ήξεραν ότι αυτή η παρτίδα θα πήγαινε στη Χεζμπολάχ; Πώς κατάφεραν να παρακάμψουν τις όποιες προφυλάξεις ασφαλείας είχαν ληφθεί;
Από μια τόσο μεγάλη αποτυχία, θα ακολουθήσει κυνήγι μαγισσών - αναμφίβολα τροφοδοτούμενο, και πάλι, από μια σταθερή εκστρατεία πληροφοριακού πολέμου. Οι οργανισμοί που αναζητούν κατασκόπους και σαμποτέρ, ιδίως μετά από μια τέτοια καταστροφή, είναι απίθανο να είναι επιεικείς ή μετρημένοι, και έτσι πιθανότατα θα ακολουθήσει ένα σπιράλ κατηγοριών, βασανιστηρίων και εκτελέσεων. «Ο πόλεμος είναι υπόθεση του μυαλού όσο τίποτε άλλο. Δείχνοντας την εξαιρετική του εμβέλεια, το Ισραήλ θα καλλιεργήσει εσωτερικό φόβο και καχυποψία που μπορεί να είναι πιο παραλυτικές από το φόβο του εχθρού» τονίζει ο Κοέν, υπογραμμίζοντας:
«Αυτό, επίσης, είναι ένα σημαντικό όφελος αυτής της επιχείρησης, το οποίο δεν πρέπει να υποτιμάται. Υπάρχει κάτι σαν μήνυμα εδώ για τις ΗΠΑ και άλλες χώρες επίσης. Οι Ισραηλινοί έμαθαν με τον δύσκολο τρόπο να ζητούν συγχώρεση αντί για άδεια, να ενεργούν μόνοι τους όταν χρειάζεται. Κατά ειρωνικό τρόπο, μια τέτοια φήμη αυξάνει τη μόχλευση μιας χώρας απέναντι στην υπερδύναμη προστάτη της, δίνοντας στην τελευταία μεγαλύτερο κίνητρο να λάβει υπόψη της τις ανησυχίες του μικρότερου εταίρου».
Τέλος, όπως σημειώνει ο Έλιοτ Κοέν, υπάρχει μια μεγάλη κοινότητα που είναι και πρέπει να παραμείνει στη σκιά, και η οποία επευφημεί τους Ισραηλινούς. Το 1984, η Χεζμπολάχ απήγαγε τον Γουίλιαμ Φράνσις Μπάκλεϊ, τον επικεφαλής του σταθμού της CIA στη Βηρυτό. Επί 15 μήνες τον βασάνιζαν, προτού τον παραδώσουν σε μια παλαιστινιακή ομάδα για εκτέλεση. Μια κασέτα με το διαλυμένο σώμα και το μυαλό του έφτασε στην Ουάσιγκτον. Η CIA δεν το ξέχασε ποτέ αυτό. Ούτε άλλες μυστικές υπηρεσίες σε όλο τον κόσμο που εργάζονται κατά της Χεζμπολάχ και κατά του Ιράν. Ως επαγγελματίες, εγκρίνουν τις τολμηρές και καλά εκτελεσμένες επιθέσεις εναντίον αυτής της οργάνωσης, και η προκύπτουσα καλή θέληση δεν είναι επίσης περιφρονητέα.
Κανείς δεν ξέρει πού μπορεί να οδηγήσουν όλα αυτά. Μπορεί να υπάρξει ένας πολύ μεγάλος πόλεμος ή, όπως μετά τις πρόσφατες δολοφονίες, η Χεζμπολάχ και το Ιράν μπορεί να καταφύγουν σε αναποτελεσματικές ή συμβολικές απαντήσεις. «Κάποιοι αναμφίβολα θα σκεφτούν ότι πρόκειται για άλλη μια απερίσκεπτη ισραηλινή πράξη ή θα κατακρίνουν τη βία ως αναποτελεσματική, αλλά κάνουν λάθος. Όλες οι ενδείξεις δείχνουν ότι επρόκειτο για μια μελετημένη πράξη - και η εκτεταμένη αλλά εστιασμένη βία, είτε μας αρέσει είτε όχι, μπορεί να φέρει αποτελέσματα. Με αυτή την πράξη, μεταξύ άλλων, η ισορροπία του φόβου έχει μετατοπιστεί -όσο πολύ και για όσο καιρό και αν διαρκεί- στη Μέση Ανατολή. Για το Ισραήλ, μια χώρα που κατοικεί σε μια πολύ δύσκολη γειτονιά, αυτό είναι κάτι καλό» καταλήγει ο κοσμήτορας Διεθνών Σπουδών του Johns Hopkins.
*Με πληροφορίες από theAtlantic
