"Η μετάφραση είναι η πάλη να συμβιβάσεις τον εαυτό σου με το συγγραφέα· να τον αφήσεις να σου μιλήσει στη γλώσσα σου· κι ας τον καταραστείς για πάντα· και τι έγινε; Ναι, αυτό είναι η μετάφραση: η πάλη του εγώ σου με το εσύ του συγγραφέα. Είναι ωραία η μετάφραση. Μάλιστα."
Ο Δημήτρης Αθηνάκης, έτσι μιλάει για την μετάφραση. Το βιβλίο του Πέρσιβαλ Εβερετ " Η Θεραπεία του νερού" (κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πόλις) είναι ένα εξαιρετικό βιβλίο. Και η ματάφρασή του εξαιρετική. Μας άφησε να μπούμε για λίγο στην κουζίνα του. Για μια μικρή εξομολόγηση. Το κείμενό του που μας έγραψε, έχει μόνο αγάπη για τις λέξεις. Ιδού:
«Και με τι ασχολείσαι;» ρωτάει. «Με τη μετάφραση», απαντώ εγώ. «Ουάου, πολύ ενδιαφέρον ακούγεται!» ανταπαντά. "Θα ήθελα να μπορούσα να επιβεβαιώσω απόλυτα και το επιφώνημα και το χαρακτηρισμό· όχι τίποτε άλλο, αλλά είναι ωραίο να μπορείς να προκαλείς και στον εαυτό σου τέτοιες αντιδράσεις για τη δουλειά που κάνεις".
"Είναι όμως χαοτικό πράγμα η δουλειά με τις λέξεις· με τις λέξεις των άλλων, ακόμη χειρότερο· να χωρέσεις στο δικό σου γλωσσικό σύστημα το σύστημα ενός ξένου. Λέξεις, λέξεις, λέξεις· χίλιες επιλογές, έτσι, αλλιώς κι αλλιώτικα· βάλε αυτή, βγάλε την άλλη, κόψε την τρίτη, πρόσθεσε την τέταρτη· λεξικά, ίντερνετ, φίλοι, συνάδελφοι, όλοι έτοιμοι για την ανάκριση· «Πώς σου φαίνεται αυτό;», «Ταιριάζει έτσι;». Και κυρίως οι φίλοι, που ανέχονται την εναλλαγή της διάθεσής σου κάθε τέσσερα λεπτά· «Το βρήκα!» τη μία· «Βλακείες, δεν μου βγαίνει», την άλλη."
"Δεν είναι όμως μόνον αυτό η μετάφραση· είναι και η ικανοποίηση ότι, χάρη σε σένα, ένα βιβλίο φτάνει να διαβάζεται στη γλώσσα σου, ότι κατάφερες ―όσο μπόρεσες― να βρεις το γλωσσικό ανάλογο, να ξαναανακαλύψεις την ομορφιά της γλώσσας, της δικής σου και του άλλου, ότι, παρ' όλες τις καραβιές παυσίπονα που ίσως χρειάστηκες, ανταμείβεσαι, και ίσως ανταμείβεις. «Δουλειά μου είναι οι λέξεις», έλεγε σ' ένα ποίημά της η Anne Sexton· να τις βάζεις σε μια σειρά και να είναι το βιβλίο το ίδιο κείμενο που σου παραδόθηκε όταν αναλάμβανες την εργασία, συμπληρώνω εγώ. "
"Δεν πειράζουν τα deadlines, ακόμη κι όταν είναι ασφυκτικά· τα ξεχνάς όταν ο υπολογιστής έχει πάρει φωτιά και τα δάχτυλά σου δεν προλαβαίνουν τη σκέψη σου· «Το βρήκα!»· αμ δε! Ποτέ δεν το βρίσκεις απόλυτα· ναι, η μετάφραση είναι μια μορφή συμβιβασμού με τη δυνατότητα: τη δική σου και του κειμένου που έχεις μπροστά σου· ούτε κι αυτό πειράζει."
σχόλια