Γιατί αγαπάμε τα ελληνικά λογοτεχνικά περιοδικά

Γιώργος Τζιρτζιλάκης Facebook Twitter
Γιώργος Τζιρτζιλάκης
0

1.

Εγκώμιο. Οι παίκτες/ρέκτες της γενιάς μου μεγάλωσαν με περιοδικά και, οι πιο θαρραλέοι και ημίτρελοι, έστησαν περιοδικά. Άλλοτε κραταιά και μακρόβια, άλλοτε εφήμερα. Και τα δεύτερα ήσαν ενίοτε τα πιο γοητευτικά. Μεγαλώσαμε με περιοδικά ανθρώπων που ήσαν πέντε, το πολύ δέκα χρόνια μεγαλύτεροί μας, τους σεβόμασταν και τους ζηλεύαμε ταυτοχρόνως, θέλαμε να τους ξεπεράσουμε, τσακιστήκαμε να τους γνωρίσουμε, γίναμε φίλοι, δεν ξεπεράσαμε τίποτα εν τέλει, τους μοιάσαμε. Στα τέλη της δεκαετίας του εβδομήντα, στη λογοτεχνία δέσποζε το «Τραμ» και μετά ήρθαν η «Λέξη» και το «Δέντρο». Παράλληλα, το «Αντί», ο «Πολίτης», το «Ιδεοδρόμιο», η «Χιονάτη», η «Ανοιχτή Πόλη», η «Τρύπα», το «Περιοδικό», η «Οδός Πανός», ένας ωραίος τρελός χαμός, μια γιορτή των λέξεων και των εικόνων. Η κινητικότητα γύρω από τη Σόλωνος ήταν μεθυστική. Σε μικρά καφενεία και ουζερί, σε αυτοσχέδια μπαρ που δεν ήξερες πότε και εάν θα ανοίξουν πάλι την επόμενη μέρα, σε ταβέρνες που έμειναν ακόμη ζωντανές, συζητήθηκαν και σχολιάστηκαν χιλιάδες σελίδες περιοδικών. Μεγάλοι μάστορες του λόγου και της γραφής πέρασαν ατελείωτες ώρες γράφοντας για μικρά ηρωικά περιοδικά – πρόχειρα ας θυμηθούμε τον αείμνηστο Κωστή Παπαγιώργη, τον Ευγένιο Αρανίτση, τον Γιώργο Τζιρτζιλάκη, ακόμα και τον νυν υπουργό Πολιτισμού Νίκο Ξυδάκη, που διέπρεψε γράφοντας σπινταρισμένα και ροκάδικα στη «Βαβέλ», αλλά και στο «Σύμπτωμα», ένα εκπληκτικό περιοδικό φοιτητών της Οδοντιατρικής!


2.

Δύο εκδοχές / Εντευκτήριο. Το σύνθημα του Μάη, «Κάτω το εξαήμερο, ζήτω το εφήμερο», συνοψίζει τη φιλοσοφία πολλών περιοδικών. Κείμενα, ποιήματα, μεταφράσεις, σχόλια, σκίτσα, μίνι συνεντεύξεις, θραύσματα από μεγαλόπνοα λογοτεχνικά εγχειρήματα που ίσως δεν ολοκληρωθούν ποτέ, πειράματα και παραλλαγές στο ίδιο θέμα, να η ύλη των περιοδικών. Που πάντα την ενορχηστρώνουν ένα διαβολεμένο κέφι κι ένα ακάματο πείσμα. Το «Εντευκτήριο», του Γιώργου Κορδομενίδη, φτάνει στο τεύχος 106, με πλούσια ύλη, με σελίδες για τον ποιητή Χριστόφορο Λιοντάκη, με ένα πολύτιμο CD όπου ο Γιώργος Ιωάννου διαβάζει κείμενά του, ένας φόρος τιμής για τις τρεις δεκαετίες από την εκδημία του. Στο τεύχος θα βρούμε το πεζογράφημα «Άνδρας που πέφτει» του Νικόλα Σεβαστάκη, ποίηση του Γιάννη Υφαντή, ένα πόνημα του Παντελή Μπουκάλα για τα μεταφραστικά επιτεύγματα του δασκάλου όλων μας, του Δημήτρη Μαρωνίτη, και την απίθανη διπλή εκδοχή του ποιήματος «Quelques Verbes Français» από τον μετρ Αχιλλέα Κυριακίδη και την ποιήτρια του pop punk γόου, τη Γλυκερία Μπασδέκη.


3.

Μέλλον / Φρέαρ. Με εκλεκτούς συνεργάτες και ευγενέστατο μαέστρο φτάνει το «Φρέαρ» στο δέκατο τεύχος του. Ο Δημήτρης Αγγελής φροντίζει να είναι η ύλη λίαν ενδιαφέρουσα και να καλύπτει ευρύ φάσμα. Ξεχωρίζει η εκτενής συνομιλία του Διονύση Σκληρή με τον ποιητή Άδωνι. «Το μέλλον καθαυτό», διατείνεται δυναμικά ο Άδωνις, «δεν είναι τίποτα, το μέλλον είναι η δική σας δημιουργικότητα. Είναι ο άνθρωπος που δημιουργεί το μέλλον. Δεν υπάρχει κανένα μέλλον που να έρχεται και να σας λέει: "Καλημέρα, κύριε!". Όχι, το μέλλον είστε εσείς, η δημιουργικότητά σας». Πιο κάτω, απολαμβάνουμε το πεζογράφημα Μάρμαρα στη μέση, απόσπασμα από το νέο μυθιστόρημα του παλαίμαχου Δημήτρη Νόλλα, το οποίο αναμένεται από τις εκδόσεις Ίκαρος. Έχουμε και τριάντα χορταστικές σελίδες αφιερωμένες στον T.S. Eliot, αλλά και συνεργασίες από τον Σωτήρη Δημητρίου, τον Γιάννη Κιουρτσάκη, τον Βασίλη Κουγέα και άλλους διαλεχτούς διάκονους της τέχνης του λόγου.


4.

Σαλάμοφ / Νέα Ευθύνη. Ο αυτόπτης μάρτυρας του ζόφου. Έτσι χαρακτηρίζει, ορθά, τον Βαρλάμ Τίχονοβιτς Σαλάμοφ ο μεταφραστής Δημήτρης Β. Τριανταφυλλίδης. Στο τεύχος 27 της «Νέας Ευθύνης», που διευθύνει επιδέξια ο ποιητής Δημήτρης Κοσμόπουλος, διαβάζουμε ποιήματα του Σαλάμοφ. «Πόσο πρωτόγονο είναι / Το απλό σας εργαλείο / Μια χούφτα χαρτιά για δέκα δεκάρες,/ Ένα μολύβι βιαστικό / Αυτά είναι όλα όσα οι άνθρωποι χρειάζονται,/ για να χτίσουν οποιονδήποτε / Πύργο, αληθινά ιπτάμενο,/ Πάνω από την ανθρώπινη μοίρα./ Όλα όσα δόθηκαν στον Δάντη / Για να χτίσει εκείνες τις πύλες / Που οδηγούν στη χοάνη του Άδη / Που στηρίζεται στον πάγο». Διαβάζουμε επίσης τρία διηγήματα του Μάνου Στεφανίδη, σελίδες για τον Νίκο Λάζαρη, δύο πονήματα για τον ακέραιο κυρ-Αλέξανδρο, τον Άγιο της Λογοτεχνίας μας, τον Παπαδιαμάντη, που τα υπογράφουν ο Σάββας Παύλου και ο Ν.Δ. Τριανταφυλλόπουλος, αλλά και ένα συγκινητικότατο σχόλιο του πατρός Ανανία Κουστένη για τον συγγραφέα της Φόνισσας. «Είναι ένα θαύμα ο κυρ-Αλέξανδρος» μελωδεί ο πατήρ Ανανίας. «Θαύμα η γλώσσα του, θαύμα οι ιδέες του, δηλαδή Χριστοκεντρικές ιδέες και υπερεθνικές ιδέες, που είναι πάλι Χριστοκεντρικές, θαύμα τα πάντα. Κι όταν διαβάζει κανείς τον κυρ-Αλέξανδρο, μαγεύεται, ημερεύει».

radiobookspotting.blogspot.gr

0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ψέμα μέχρι αποδείξεως του εναντίου

Βιβλίο / Ψέμα μέχρι αποδείξεως του εναντίου

Στο νέο του βιβλίο, «Ψέματα που μας έμαθαν για αλήθειες», το οποίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα, ο Νικόλας Σμυρνάκης καταρρίπτει 23 μύθους που μας καταπιέζουν, βοηθώντας μας να ζήσουμε ουσιαστικότερα.
ΜΑΡΙΑ ΔΡΟΥΚΟΠΟΥΛΟΥ
Βασίλης Σωτηρόπουλος: «Έχουν γίνει μεγάλα βήματα στη νομοθεσία για τα ΛΟΑΤΚΙ+ δικαιώματα, υπάρχουν όμως ακόμα σημαντικά κενά»

Βιβλίο / Βασίλης Σωτηρόπουλος: «Έχουν γίνει μεγάλα βήματα στη νομοθεσία για τα ΛΟΑΤΚΙ+ δικαιώματα, υπάρχουν όμως ακόμα σημαντικά κενά»

Μια διαφωτιστική συζήτηση με τον γνωστό δικηγόρο παρ’ Αρείω Πάγω και συγγραφέα με αφορμή την έκδοση του βιβλίου του ΛΟΑΤΚΙ + Δικαιώματα & Ελευθερίες (εκδ. Σάκκουλα), ένα μνημειώδες όσο και πολύτιμο βοήθημα για κάθε ενδιαφερόμενο άτομο.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Βασιλική Πέτσα: «Αυτό που μας πάει μπροστά δεν είναι η πρόοδος αλλά η αγάπη»

Βιβλίο / Η Βασιλική Πέτσα έγραψε ένα μεστό μυθιστόρημα με αφορμή μια ποδοσφαιρική τραγωδία

Η ακαδημαϊκός άφησε για λίγο το βλέμμα του κριτή και υιοθέτησε αυτό του συγγραφέα, καταλήγοντας να γράψει μια ιστορία για το συλλογικό τραύμα που έρχεται να προστεθεί στις ατομικές τραγωδίες και για τη σημασία της φιλικής αγάπης.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Μιχάλης Γκανάς: Ο ποιητής της συλλογικής μας μνήμης

Απώλειες / Μιχάλης Γκανάς (1944-2024): Ο ποιητής της συλλογικής μας μνήμης

«Ό,τι με βασανίζει κατά βάθος είναι η οριστική απώλεια ανθρώπων, τόπων και τρόπων και το ανέφικτο της επιστροφής». Ο σημαντικός Έλληνας ποιητής έφυγε σήμερα από τη ζωή σε ηλικία 80 ετών.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Queer»: Το μυθιστόρημα της στέρησης που πόνεσε τον Μπάροουζ

Βιβλίο / «Queer»: Το μυθιστόρημα της στέρησης που πόνεσε τον Μπάροουζ

Μια αναδρομή στην έξοχη, προκλητική όσο και «προφητική» νουβέλα του Ουίλιαμ Μπάροουζ στην οποία βασίστηκε η πολυαναμενόμενη ταινία του Λούκα Γκουαντανίνο που βγαίνει σύντομα στις κινηματογραφικές αίθουσες.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Βιογραφίες: Aπό τον Γκαρσία Μάρκες στην Άγκελα Μέρκελ

Βιβλίο / Πώς οι βιογραφίες, ένα όχι και τόσο δημοφιλές είδος στη χώρα μας, κατάφεραν να κερδίσουν έδαφος

Η απόλυτη επικράτηση των βιογραφιών στη φετινή εκδοτική σοδειά φαίνεται από την πληθώρα των τίτλων και το εύρος των αφηγήσεων που κινούνται μεταξύ του autofiction και των βιωματικών «ιστορημάτων».
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
ΕΠΕΞ Λευτέρης Αναγνώστου, ένας μεταφραστής

Λοξή Ματιά / Λευτέρης Αναγνώστου (1941-2024): Ένας ορατός και συγχρόνως αόρατος πνευματικός μεσολαβητής

Ο Λευτέρης Αναγνώστου, που έτυχε να πεθάνει την ίδια μέρα με τον Θανάση Βαλτινό, ήταν μεταφραστής δύσκολων και σημαντικών κειμένων από τη γερμανική και αυστριακή παράδοση.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ