Στην Πέγγυ Ρίγγα
Στη συλλογή του Μουσείου Καλών Τεχνών της Βοστώνης βρίσκεται μια ωραία ερυθρόμορφη αττική κύλικα διακοσμημένη στον κυκλικό πυθμένα της, το tondo όπως λέγεται, με ένα ασυνήθιστο θέμα: ένας ζωγράφος ζωγραφίζει πήλινες ανθρώπινες κεφαλές -πιθανότατα ρυτά αγγεία* που είχαν αυτό το σχήμα, αν και δεν διακρίνονται λαβές.
(*Σας θυμίζω την ανάρτηση με τα αντίστοιχα ζωόμορφα ρυτά που είχα κάνει παλιότερα εδώ: Ένας ιδιότυπος ζωολογικός κήπος)
Ο ζωγράφος στην κύλικα είναι καθισμένος σε σκαμνί και κρατά ένα μακρύ πινέλο ζωγραφίζοντας μια κεφαλή, ενώ έχει ήδη ακουμπίσει μια άλλη πίσω του σε ένα ράφι να στεγνώσει.
Η κύλικα αποδίδεται στον Ζωγράφο του Αμβρόσιου, που ονομάστηκε έτσι επειδή έγραψε το όνομα αυτό σε κάποιο έργο του. Ο Ζωγράφος του Αμβρόσιου φαίνεται ότι έδρασε στο διάστημα 525-475, κυρίως περί το 500 π.Χ., και ως φαίνεται προτιμούσε να διακοσμεί κύλικες και κύαθους, δηλαδή αγγεία πόσης.
Η συνολική αποτίμηση όλων των έργων που έχουν αποδοθεί στον αγγειογράφο αυτό οδήγησε τον σπουδαίο μελετητή της αττικής αγγειογραφίας Sir John Beazley να γράψει χαρακτηριστικά ότι πρόκειται για έναν αγγειογράφο "που αν και κακός, δεν είναι ποτέ πληκτικός" (if bad, he is never dull).
Πράγματι, ο Ζωγράφος του Αμβρόσιου απεικόνισε πολλές ασυνήθιστες σκηνές, αρκετές μάλιστα στην ύπαιθρο, με μεγάλη ζωντάνια. Ακολούθως εικονίζω τα σημαντικότερα έργα του.
Tondo ερυθρόμορφης κύλικας, 510-500 π.Χ. Ένας νεαρός σκυμμένος στην άκρη του γιαλού επιχειρεί να ψαρέψει χρησιμοποιώντας καλάμι και κλωβό. Ίσως το ωραιότερο έργο του αγγειογράφου.
Tondo ερυθρόμορφης κύλικας, 510-500 π.Χ. Παριστάνεται γενειοφόρος άνδρας με μανδύα και βακτηρία, ημικαθήμενος και στραμμένος στα δεξιά. Στο αριστερό του χέρι ίσως κρατά όστρακο ή κομμάτι αγγείου.
Tondo ερυθρόμορφης κύλικας, 510 π.Χ. Αθλητής ρίχνει λάδι από έναν αρύβαλλο στο χέρι του. Πίσω του κρεμασμένος ένας δίσκος και δύο ακόντια.
Tondo ερυθρόμορφης κύλικας, 510 π.Χ. Μοναχικός νεαρός χορευτής με βακτηρία, μανδύα και στεφάνι στα μαλλιά. Μεγάλο ενδιαφέρον έχει το κοραλόχρωμο περιβάλλον της κύλικας, που σώζεται μόνον σε 60 περίπου αττικά αγγεία. Δεν ήταν το συνηθισμένο ερυθρό των αττικών αγγείων, αλλά ένα χρώμα σπάνιο που παραγόταν με απόλυτο έλεγχο των συνθηκών όπτησης και συνεπώς τα παραγόμενα αγγεία ήταν πολύ ακριβά.
Επιστρέφοντας από εκεί που ξεκίνησα, σας θυμίζω πάλι την κύλικα με με το ζωγράφο.
Κάθε φορά που τη βλέπω μου κάνει εντύπωση, γιατί σκέφτομαι τη στιγμή που ζωγραφίστηκε, αυτή τη στιγμή στο χρόνο που ένας ζωγράφος ζωγράφιζε έναν ζωγράφο να ζωγραφίζει.
Αναρωτιέμαι μάλιστα αν είναι τολμηρό να σκεφτεί κανείς ότι εδώ θα μπορούσαμε να έχουμε μιά αυτοπροσωπογραφία του αγγειογράφου.
Δεν θα μάθουμε ποτέ, αλλά μπορούμε να επιβεβαιώσουμε τον σπουδαίο Beazley: όχι, ο Ζωγράφος του Αμβρόσιου δεν είναι καθόλου πληκτικός.
σχόλια