Εισαγωγή στο σύμπαν του Νάσου Βαγενά

Εισαγωγή στο σύμπαν του Νάσου Βαγενά Facebook Twitter
0

Εισαγωγή στο σύμπαν του Νάσου Βαγενά Facebook Twitter
Νάσος Βαγενάς


1.

Ποίηση. «ΑΠΟΛΟΓΙΑ / Παρά τα γεγονότα δεν άλλαξα πεποιθήσεις./ Παραμένω ο αυτός με τις ίδιες ιδέες / που τρυπούν σαν αγκάθια το μυαλό μου. Είναι / τα πράγματα που αλλάζουν γύρω./ Το ύψος των οικοδομών. Οι τιμές των αυτοκινήτων./ Οι απόψεις των φίλων. Παραμένω ο αυτός / με ιδέες που μ' έχουν για καλά σημαδέψει / με ιδέες που περπατούν στο κρανίο μου σαν μυρμήγκια./ Πιθανόν από εδώ να προέρχεται η πεζολογία / των στίχων μου. Η αισθητή / έλλειψη λυρικής εξάρσεως./ Που κάνει τόσους φίλους / να με βλέπουν με οίκτο / σαν υπόθεση χαμένη / σαν διάψευση των ελπίδων». Ιδού το πρώτο ποίημα του Νάσου Βαγενά (Δράμα, 1945) από την πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο Πεδίον Άρεως που κυκλοφόρησε το 1974. «Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΑ ΑΓΑΛΜΑΤΑ / Μέτρησες τη ζωή σου με το κουταλάκι του καφέ / κοιτάζοντας τα θολά τζάμια των πόλεων / πίσω από τα τζάμια γκρίζων προξενείων,/ καθώς το βράδυ έπεφτε στο χορτάρι σαν πουλί / με σπασμένη φτερούγα.// Μιλούσες για τους δροσερούς αγάπανθους,/ μα ο θόρυβος του χρόνου σε ξυπνούσε / σε σκοτεινά λιβάδια, όπου άνθρωποι γυμνοί,/ γονατισμένοι, τρέμοντας στην πυκνή ομίχλη / ψηλαφούσαν ασφοδίλια.// Στις μέρες σου τίποτε δεν έκρυβε / το τίποτε. Το μαύρο έσταζε φως./ Όμως οι νύχτες τώρα είναι γεμάτες τρύπες / που φέρνουν μυρωδιά από σκουπίδια./ Κρύα στάχτη// πέφτει αόρατη απ' την οροφή./ Σκεπάζει τα έπιπλα. Οι πόρτες τρίζουν / ξεκλείδωτες, ενώ ζεστοί, χορτάτοι, με γυαλιστερά / μαλλιά στα μπαλκόνια / οι ευπλόκαμοι νυχθημερόν σε βρίσκουν συντηρητικό / μπερδεύοντας την Ιστορία με το νόημα της Ιστορίας./ Ιδρωμένοι πασχίζουν να λυγίσουν τον στίχο σου / σαν τόξο του Οδυσσέα.// Τώρα περνάς τον θάνατό σου κάτω από μια φοινικιά / ανασαίνοντας τη μαύρη γαλήνη των πεθαμένων./ Συλλογίζεσαι εκείνους που έρχονται λάμνοντας / με κουπιά τσακισμένα». Ιδού και το τελευταίο ποίημα από την τελευταία, έως σήμερα, ποιητική συλλογή του Βαγενά, που κυκλοφόρησε το 2010, με τίτλο Στη νήσο των Μακάρων.


2.

Πεζό. Η Συντεχνία έπεσε στην αντίληψη πολλών της παρέας μέσα από τις σελίδες του τόμου Χρονικό που εξέδιδε ο αείμνηστος Ασαντούρ Μπαχαριάν (1924-1990), μέγας παίκτης/ρέκτης και διευθυντής της γκαλερί Ώρα, που ήταν το πιο φιλόξενο κονάκι για κάθε ανήσυχο νέο καλλιτέχνη. Με τον τρόπο του Μπόρχες, ο Βαγενάς έρχεται να μας συστήσει τον ανύπαρκτο Πάτροκλο Γιατρά που φιλοδοξεί να μεταφράσει συνταρακτικά τη μνημειώδη ποιητική σύνθεση Waste Land του Τ.Σ. Έλιοτ, κάτι που έκανε εν τέλει, και δη «από τα αριστερά», ο Ηλίας Λάγιος τη δεκαετία του Ογδόντα, και επανέλαβε, με διορθώσεις και προσθήκες, στη δεκαετία του Ενενήντα. Καίτοι το μοναδικό πεζογράφημα του Βαγενά, η Συντεχνία, αποτελεί κομβικό σημείο στη δεξίωση του μπορχεσιανού έργου στην Ελλάδα και ενέπνευσε κάποιες λιγοστές, αλλά κρίσιμες πτήσεις και περιπλανήσεις σε ωραίους ουρανούς και αχαρτογράφητες γαίες.


3.

Προσωπικότητα. Στην επιφυλλιδογραφία και στα δοκίμια, όσο και στην ποίησή του, βεβαίως, διαπιστώνεις ότι ο δυναμισμός, οι προσηλώσεις και οι strong opinions (όπως τιτλοφορείται ένας τόμος του Βλαντίμιρ Ναμπόκοφ) είναι εκφάνσεις και εκφράσεις της προσωπικότητας του Βαγενά. Όταν συγκρούεται, συγκρούεται για τα καλά. Και όταν δίνει, το δόσιμό του είναι γενναιόψυχο. Δεν θα ξεχάσω ποτέ πόσο στήριξε τον Λάγιο, για τον οποίο μάλιστα είπε δημοσίως ότι είναι ίσως ο καλύτερος φιλόλογος που διαθέτουμε (καίτοι ο Λάγιος, τυπικά, είχε σπουδάσει στη Φαρμακευτική). Όποιος έχει διαβάσει τα βιβλία Μεταμοντερνισμός και λογοτεχνία (εκδ. Πόλις, 2012), Γκιόστρα (εκδ. Μικρή Άρκτος, 2012) και Σημειώσεις από την αρχή του αιώνα (εκδ. Πόλις, 2013) αντιλαμβάνεται περί τίνος ομιλώ. Το ίδιο θα διαπιστώσει και ο αναγνώστης του τόμου Βιογραφία, Ποιήματα 1974-2014 (εκδ. Κέδρος), στον οποίο στεγάζεται σύνολο το ποιητικό έργο του Νάσου Βαγενά. Άλλο ένα γνώρισμα του Βαγενά είναι το χιούμορ του, ένα χιούμορ καλοακονισμένο, μεθοδικά επεξεργασμένο, φίνο, και ενίοτε ανελέητο. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι ο Βαγενάς διετέλεσε εξτρέμ στο ποδόσφαιρο, έπαιξε στη Δόξα Δράμας, τίμησε τη φανέλα της Εθνικής Νέων και πριν από χρόνια μια αθλητική εφημερίδα τον είχε βάλει σε ένα σταυρόλεξό της. Μάστορας της διαλεκτικής, γράφει στο ποίημα με αυτόν ακριβώς τον τίτλο: «Το έπος της αλλαγής δεν είναι η βίαιη / κι αιφνίδια ανατροπή του αμετάβλητου./ Είναι οι απλές κινήσεις του αμετάβλητου:/ το σκάκι τ' ουρανού, ή μάλλον το τάβλι του».

Εισαγωγή στο σύμπαν του Νάσου Βαγενά Facebook Twitter
Επεξεργασία: Ατελιέ/ LIFO

Τα βιβλία της εικόνας:



1. Νάσος Βαγενάς, Μεταμοντερνισμός και λογοτεχνία, 
Εκδόσεις Πόλις, Σελίδες: 135


Νάσος Βαγενάς

2. Νάσος Βαγενάς, Βιογραφία, Ποιήματα 1974-2014 
Εκδόσεις Κέδρος
, Σελίδες: 413

3. 


Νάσος Βαγενάς, Γκιόστρα 
Εκδόσεις Μικρή Άρκτος, Σελίδες: 378

radiobookspotting.blogspot.gr/

Βιβλίο
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Σπύρος A. Ευαγγελάτος: Μια μεγάλη διαδρομή

Πέθανε Σαν Σήμερα / Σπύρος A. Ευαγγελάτος: Μια μεγάλη διαδρομή στο ελληνικό θέατρο

Το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης κυκλοφόρησε έναν τόμο 535 σελίδων, αφιερωμένο στον σπουδαίο σκηνοθέτη, φιλόλογο, συγγραφέα και ακαδημαϊκό που άφησε ανεξίτηλη τη σφραγίδα του στην ιστορία του ελληνικού θεάτρου.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Μέριλιν Γιάλομ: «H ιστορία της συζύγου»

Το Πίσω Ράφι / H ιστορία της συζύγου από την αρχαιότητα έως τον 20ό αιώνα

Η φεμινίστρια συγγραφέας και ιστορικός Μέριλιν Γιάλομ εξερευνά τη διαδρομή της συζυγικής ταυτότητας, αποκαλύπτοντας πώς η έννοια του γάμου μεταλλάχθηκε από θρησκευτικό καθήκον σε πεδίο συναισθηματικής ελευθερίας.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Ο γενναιόδωρα οργισμένος Τζορτζ Όργουελ

Βιβλίο / Ο γενναιόδωρα οργισμένος Τζορτζ Όργουελ

Η έκδοση με τα κριτικά κείμενα του Τζορτζ Όργουελ για τη λογοτεχνία και την πολιτική με τον τίτλο «Ό,τι μου κάνει κέφι» μας φέρνει ενώπιον ενός τρομερά οξυδερκούς και ενίοτε γενναιόδωρα οργισμένου στοχαστή.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Το βιβλιοπωλείο Κάουφμαν και η ανεκτίμητη προσφορά του στην πνευματική ζωή της Αθήνας

Βιβλίο / Το βιβλιοπωλείο Κάουφμαν και η ανεκτίμητη προσφορά του στην πνευματική ζωή της Αθήνας

Μέσα από αφηγήσεις, φωτογραφίες και ντοκουμέντα μιας νέας έκδοσης ζωντανεύει το βιβλιοπωλείο που συνδέθηκε με τις μνήμες χιλιάδων Αθηναίων και έπαιξε ρόλο στην πολιτιστική διαμόρφωση και καλλιέργεια πολλών γενεών.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Κάποια στιγμή έμαθα να βάζω στον λόγο μου ένα "ίσως", ένα "ενδεχομένως"»

Οι Αθηναίοι / «Κάποια στιγμή έμαθα να βάζω στον λόγο μου ένα "ίσως", ένα "ενδεχομένως"»

Στην Α’ Δημοτικού τη μάγεψε η φράση «Η Ντόρα έφερε μπαμπακιές». Διαμορφώθηκε με Προυστ, Βιρτζίνια Γουλφ, Γιώργο Ιωάννου και Κοσμά Πολίτη. Ως συγγραφέα την κινεί η περιέργεια για τις ανθρώπινες σχέσεις. Η Αγγέλα Καστρινάκη είναι η Αθηναία της εβδομάδας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μπρους Τσάτουιν: Ένας αεικίνητος ταξιδιώτης

Πέθανε Σαν Σήμερα / Μπρους Τσάτουιν: Ένας αεικίνητος ταξιδιώτης

Ο αιώνιος ταξιδευτής, μυθιστοριογράφος και ταξιδιωτικός συγγραφέας περιπλανήθηκε στα πιο άβατα σημεία του κόσμου αναζητώντας το DNA των νομάδων και έζησε μια μυθιστορηματική ζωή που υπερβαίνει αυτήν που κατέγραψε στα βιβλία του.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
10 σημαντικά βιβλία που θα κυκλοφορήσουν το πρώτο τρίμηνο του 2025

Βιβλίο / Δέκα σημαντικά βιβλία που θα κυκλοφορήσουν το πρώτο τρίμηνο του 2025

Το πιο πρόσφατο Booker, επανεκδόσεις μυθιστορημάτων με θέμα τον Εμφύλιο, το τελευταίο βιβλίο του Μάριο Βάργκας Λιόσα, η νέα Αμάντα Μιχαλοπούλου και μια συγκεντρωτική έκδοση των ποιημάτων του Αργύρη Χιόνη είναι μερικές μόνο από τις πολυαναμενόμενες προσεχέις εκδόσεις.
ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ
Ο Διονύσης Σαββόπουλος: σύζυγος, πατέρας, τραγουδοποιός

Βιβλίο / Ο Διονύσης Σαββόπουλος: σύζυγος, πατέρας, τραγουδοποιός

Στην πιο de profundis στιγμή της ζωής του ο συνθέτης γράφει το αυτοβιογραφικό «Γιατί τα χρόνια τρέχουν χύμα», αποκαλύπτοντας σαν σε προσευχή τις πιο προσωπικές, τρωτές στιγμές του, ζητώντας συγγνώμη από τους οικείους του και ομολογώντας ότι η έμπνευση συμπορεύεται με τη θνητότητα.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Μαριάννα Κορομηλά «Η Μαρία των Μογγόλων»

Το Πίσω Ράφι / Για όλες τις Μαρίες που «δωρίστηκαν» σε βαρβάρους και άξεστους

Ψάχνοντας και γράφοντας για τη Μαρία των Μογγόλων, η Μαριάννα Κορομηλά ήρθε αντιμέτωπη με όλες εκείνες τις παραγνωρισμένες γυναικείες μορφές της Ιστορίας. Το αποτέλεσμα ήταν ένα ανένταχτο και φεμινιστικό βιβλίο που συζητήθηκε έντονα μόλις κυκλοφόρησε.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
«O Γιάννης Χρήστου δεν είναι ο "αναρχικός" που νόμιζαν κάποιοι κάποτε»

Βιβλίο / «O Γιάννης Χρήστου δεν είναι ο "αναρχικός" που νόμιζαν κάποιοι κάποτε»

Ο ιδιοφυής μουσικός έφυγε αναπάντεχα στα 44 του, αφήνοντας πίσω του ανεκπλήρωτα σχέδια. Ο Αλέξανδρος Αδαμόπουλος, ο οποίος ουσιαστικά δεν τον γνώρισε ποτέ, αλλά η ζωή τα έφερε έτσι ώστε να παίξει καθοριστικό ρόλο στη διάσωση του έργου του, υπογράφει σήμερα το πιο ενημερωμένο βιβλίο για εκείνον.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Η Ιωάννα Μπουραζοπούλου γράφει έργα του φανταστικού για τους ακραία ρεαλιστικούς καιρούς μας

Portraits 2025 / Η Ιωάννα Μπουραζοπούλου γράφει έργα του φανταστικού για τους ακραία ρεαλιστικούς καιρούς μας

Η ολοκλήρωση της περίφημης «Τριλογίας του Δράκου της Πρέσπας» αποδεικνύει ότι πρόκειται για μια από τις πιο απρόβλεπτες, ουσιαστικές και συνεπείς συγγραφείς μας.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
CHECK GIA 3/1 εκδόσεις δωμα

Portraits 2025 / Εκδόσεις Δώμα: «Θέλαμε να δούμε αν το κοινό μας θα ανταποκριθεί σε πιο βαριά πράγματα ή αν θα μας γυρίσει την πλάτη»

Μετά από εφτά χρόνια λειτουργίας και εξήντα προσεκτικά επιλεγμένους τίτλους, η Μαριλένα Καραμολέγκου και ο Θάνος Σαμαρτζής εξακολουθούν να πειραματίζονται, σαν να προτείνουν βιβλία σε φίλους.
ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ
Claude Pujade-Renaud

Το Πίσω Ράφι / «Οι γυναίκες του λαθροθήρα»: Μια εντελώς διαφορετική οπτική σε ένα θρυλικό ερωτικό τρίγωνο

Η Claude Pujade-Renaud ανατέμνει την ιστορία της σχέσης του Τεντ Χιουζ με τη Σίλβια Πλαθ και την Άσια Ουέβιλ δημιουργώντας ένα ερεθιστικό ψηφιδωτό από δεκάδες διαφορετικές αφηγήσεις.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ