Γάτες της αρχαιότητας: Με τι έμοιαζαν; Αρχαιολογικά ευρήματα στη Δανία δίνουν μια εικόνα

Γάτες της αρχαιότητας: Με τι έμοιαζαν; Αρχαιολογικά ευρήματα στη Δανία δίνουν μια εικόνα Facebook Twitter
Με καταγωγή πάντα από την Αίγυπτο, η γάτα βρέθηκε στην Ευρώπη μέσω Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, εξημερώθηκε και έγινε οικόσιτη
0

Επιστημονικές έρευνες ετών αποδεικνύουν το μακρύ συντροφικό ταξίδι του σκύλου με τον άνθρωπο, όμως, πλέον η αρχαιολογική σκαπάνη αποδεικνύει ότι και οι γάτες δεν πάνε πίσω. Πριν από λίγο καιρό Δανοί αρχαιολόγοι ανακάλυψαν οστά τριών αρχαίων οικόσιτων αιλουροειδών στο Άαλμποργκ της βόρειας Γιουτλάνδης και τα ευρήματα έχουν πολλά να αφηγηθούν για την παρέα που τα πανέξυπνα τετράποδα έκαναν με τους ανθρώπους μιας εποχής 2000 χρόνια μακριά από το σήμερα. 

Τα σκελετικά υπολείμματα ανακαλύφθηκαν κατά τη διάρκεια ερευνών στην περιοχή και πριν την ανέγερση πανεπιστημιακού νοσοκομείου στο σημείο. Σύμφωνα με τα όσα έγιναν γνωστά, τα οστά των δύο από τις τρεις αρχαίες γάτες φτάνουν στο σήμερα από τον μακρινό 1ο. Η περιοχή, κατά τη διάρκεια της Εποχής του Σιδήρου, ήταν αμιγώς γεωργική με πλούσια κτηνοτροφική δραστηριότητα, γεγονός που δικαιολογεί την ύπαρξη οικόσιτων ζώων. 

Oι γάτες στην πρώτη φάση πέρασαν στην Ευρώπη και ειδικά στη Δανία, ως ζώα - βοηθοί των ψαράδων και των ναυτικών, με αποκορύφωμα την εποχή των Βίκινγκ.

Οι αρχαιολογικές ανασκαφές εκεί ξεκίνησαν κατά τη διάρκεια του 2014 και ολοκληρώθηκαν προς το τέλος του 2015, ωστόσο, το υλικό που συνέλεξαν οι αρχαιολόγοι -από καλοδιατηρημένα δάπεδα και επιτοίχιες εικόνες, μέχρι -και κυρίως- οστά ζώων ήταν τόσο ετερόκλητο, που χρειάστηκαν περίπου έναν χρόνο για την ταξινόμηση του και την εξαγωγή συμπερασμάτων. Βρέθηκαν επίσης οστά αιγοπροβάτων, καθώς και απομεινάρια γεωργικών εργαλείων, ωστόσο μέχρι στιγμής, το πιο εντυπωσιακό εύρημα είναι τα οστά των γάτων, ακριβώς λόγω της παλαιότητας τους. 

Γάτες της αρχαιότητας: Με τι έμοιαζαν; Αρχαιολογικά ευρήματα στη Δανία δίνουν μια εικόνα Facebook Twitter
Απομεινάρια από τους σκελετούς των τριών αιλουροειδών που ήδη βρίσκονται στο Μουσείο Ιστορίας του Άλμποργκ

Οι πρώτες εικασίες αρχαιολόγων και επιστημόνων ήταν ότι οι γάτες βρέθηκαν στο συγκεκριμένο σημείο αυτού που γνωρίζουμε σήμερα ως Ευρώπη, μέσω της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, ενώ σύμφωνα με γενετική μελέτη που δημοσιεύθηκε στην επιστημονική επιθεώρηση Nature νωρίτερα τον Σεπτέμβρη, υπάρχει μια ενδιαφέρουσα θεωρία για την εξάπλωση του είδους στην Ευρώπη. Βάσει αυτής, οι γάτες βρέθηκαν στην ευρωπαϊκή ήπειρο σε δύο φάσεις: θεωρώντας ως δεδομένο ότι όλες προέρχονται από την Αίγυπτο, και εν συνεχεία πέρασαν στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, στην πρώτη φάση πέρασαν στην Ευρώπη και ειδικά στη Δανία, ως ζώα - βοηθοί των ψαράδων και των ναυτικών, με αποκορύφωμα την εποχή των Βίκινγκ. 

Στη δεύτερη φάση εξάπλωσης του είδους, οι άγριες γάτες της Μέσης Ανατολής, είδος συγκεκριμένης μιτοχονδριακής γενεαλογίας, επεκτάθηκαν στην ανατολική Μεσόγειο, όπου και φιλοξενήθηκαν -και τελικώς εξημερώθηκαν- από ναυτικές και αγροτικές οικογένειες. Κατά τη μελέτη, οι φυτείες με σιτηρά προσέλκυαν τρωκτικά, τα τρωκτικά προσέλκυαν γάτες και πολύ σύντομα ο άνθρωπος αντιλήφθηκε το μέσο εξολόθρευσης των εισβολέων στις σοδειές του.

Γάτες της αρχαιότητας: Με τι έμοιαζαν; Αρχαιολογικά ευρήματα στη Δανία δίνουν μια εικόνα Facebook Twitter

Χιλιάδες χρόνια αργότερα, το είδος κατεβαίνει και κυκλώνει Ευρασία και Αφρική. Η μιτοχονδριακή ομοιότητα των γάτων της Αιγύπτου -μουμιοποιημένων και γι' αυτό σε άριστη κατάσταση, προκειμένου να μελετηθούν χρόνια πίσω από τους επιστήμονες- συναντάται τόσες σε γάτες του 4ου αιώνα π.Χ, όσο και σε μεταγενέστερες γάτες στη Βουλγαρία, στην Τουρκία και την υποσαχάρια Αφρική. Από τις ίδιες έλκει καταγωγή και το DNA γάτων του 8ου και του 11ου αιώνα, που εντοπίστηκαν σε ανασκαφές της Βόρειας Γερμανίας. 

Σε κάθε περίπτωση, οι σκελετοί των τριών αιλουροειδών θεωρούνται ήδη σπουδαίο εύρημα, όχι μόνο αναφορικά με την εξέλιξη του είδους και το μακρύ ταξίδι του ανά τον κόσμο, αλλά και για τον τρόπο που αναμένεται να φωτίσει συνήθειες των αγροτικών πληθυσμών πριν από 2000 χρόνια. 

0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Φυλαχτό που απεικονίζει τον Σολομώντα σε μάχη με τον διάβολο βρέθηκε στην Αδριανούπολη της Παφλαγονίας

Αρχαιολογία & Ιστορία / Αρχαίο φυλαχτό που απεικονίζει τον Σολομώντα σε μάχη με τον διάβολο βρέθηκε στην Αδριανούπολη της Παφλαγονίας

Το σπάνιο τεχνούργημα βρέθηκε κατά τη διάρκεια ενός συνεχιζόμενου ανασκαφικού έργου στην Αδριανούπολη της Παφλαγονίας στη Μικρά Ασία και χρονολογείται στον πέμπτο αιώνα
THE LIFO TEAM
Μικρά Ασία: Αποκρυπτογραφήθηκε αρχαία φρυγική επιγραφή - Τα ελληνικά γράμματα και το «μήνυμά» της

Αρχαιολογία & Ιστορία / Μικρά Ασία: Αποκρυπτογραφήθηκε αρχαία φρυγική επιγραφή - Τα ελληνικά γράμματα και το «μήνυμά» της

Το μνημείο Ασλάν Καγιά (Βράχος του Λέοντος), ένα μνημείο 2.600 ετών που παρουσιάζει μορφές σφίγγας και μια εικόνα θηλυκής θεότητας που πλαισιώνεται από λιοντάρια
THE LIFO TEAM
Ναυάγιο Αντικυθήρων

Αρχαιολογία & Ιστορία / Το Ναυάγιο των Αντικυθήρων, ένας θησαυρός της ενάλιας αρχαιολογίας

Η έκθεση «Το Ναυάγιο των Αντικυθήρων: 124 χρόνια υποβρύχιας αρχαιολογικής έρευνας» παρουσιάζει τις πιο σύγχρονες αποκαλύψεις και ευρήματα για το θρυλικό ναυάγιο, προσφέροντας την πληρέστερη μέχρι σήμερα καταγραφή της ιστορίας του.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Υπήρχαν χωριά στην Αθήνα;

Ιστορία μιας πόλης / Υπήρχαν χωριά στην Αθήνα;

Ποιοι ήταν οι οικισμοί που αναπτύχθηκαν στην αθηναϊκή πεδιάδα επί Οθωμανών; Ποιες είναι οι πηγές, τα σωζόμενα μνημεία, τα χωριά και τα μοναστήρια που απλώνονται στην περιοχή; Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον Γιώργο Πάλλη.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Ο πολιτισμός της αρχαίας Ελλάδας αναπτύχθηκε 100 χρόνια νωρίτερα από ό,τι νομίζαμε, λέει αρχαιολόγος

Αρχαιολογία & Ιστορία / Ο πολιτισμός της αρχαίας Ελλάδας αναπτύχθηκε 100 χρόνια νωρίτερα από ό,τι νομίζαμε, λέει αρχαιολόγος

Νέα έρευνα στο Πανεπιστήμιο του Warwick δείχνει ότι η άνοδος του πολιτισμού της αρχαίας Ελλάδας ξεκίνησε τουλάχιστον έναν αιώνα νωρίτερα από ό,τι πιστεύαμε
THE LIFO TEAM
Τέχνη σε χρυσό - Το κόσμημα στους ελληνιστικούς χρόνους

Αρχαιολογία & Ιστορία / Τo χρυσάφι των ελληνιστικών χρόνων έρχεται στο μουσείο Μπενάκη

Σημαντικά κοσμήματα αλλά και τα αποτελέσματα μιας ενδελεχούς έρευνας πάνω στην τεχνογνωσία της κατασκευής των κοσμημάτων των ελληνιστικών χρόνων αποτελούν τους δύο πυλώνες της μεγάλης έκθεσης που ξεκινά στο Μουσείο Μπενάκη. Τριάντα μουσεία και εφορείες αρχαιοτήτων από όλη την Ελλάδα και πέντε μουσεία του εξωτερικού συμμετέχουν στην έκθεση-σταθμό. Η επιμελήτρια Ειρήνη Παπαγεωργίου και ο κοσμηματοποιός και επιστημονικός σύμβουλος Άκης Γκούμας μας ξεναγούν στην έκθεση.
M. HULOT
Πως διασκέδαζαν οι Αθηναίοι στη «Μάντρα» του Αττίκ;

Ιστορία μιας πόλης / Πώς διασκέδαζαν οι Αθηναίοι στη «Μάντρα» του Αττίκ;

Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον Δαυίδ Ναχμία για τη ζωή και την πορεία του πρωτοπόρου συνθέτη του ελαφρού τραγουδιού των αρχών του 20ού αιώνα Αττίκ, την «Μάντρα» του και την ιστορία του τραγουδιού «Ζητάτε να σας πω».
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Υπάρχουν αρχαία είδη φυτών στον Κήπο του Διομήδους;

Ιστορία μιας πόλης / Υπάρχουν αρχαία είδη φυτών στον Κήπο του Διομήδους;

Το Τμήμα Ιστορικών Φυτών του Κήπου είναι ίσως μοναδικό στον κόσμο και περιλαμβάνει φυτά όπως η μυρτιά, το κώνειο, ο δίκταμος και η ελιά. Η Κατερίνα Στέφη «ξεναγεί» την Αγιάτη Μπενάρδου σε μια έκταση 1.860 στρεμμάτων, στις βόρειες πλαγιές του Όρους Αιγάλεω.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Μεταπτυχιακός φοιτητής ανακαλύπτει χαμένη πόλη στη ζούγκλα του Μεξικού κατά λάθος

Αρχαιολογία & Ιστορία / Φοιτητής ανακαλύπτει χαμένη πόλη στη ζούγκλα του Μεξικού κατά λάθος

Η Valeriana φαίνεται να έχει τα χαρακτηριστικά μιας πρωτεύουσας των Μάγια, με κεντρικές πλατείες, ναούς και χώρους λατρείας, καθώς και μια ειδικά διαμορφωμένη αυλή για το αρχαίο παιχνίδι με μπάλα των Μάγια
LIFO NEWSROOM
«Δυστυχώς ήταν νυμφομανής»: Ανασκευάζοντας τα στερεότυπα για τις γυναίκες της αρχαίας Ρώμης

Βιβλίο / «Δυστυχώς ήταν νυμφομανής»: Ανασκευάζοντας τα στερεότυπα για τις γυναίκες της αρχαίας Ρώμης

Ένα νέο βιβλίο επιχειρεί να καταρρίψει τους μισογυνιστικούς μύθους για τις αυτοκρατορικές γυναίκες της Ρώμης, οι οποίες απεικονίζονται μονίμως ως στρίγγλες, ραδιούργες σκύλες ή λάγνες λύκαινες.
THE LIFO TEAM