Αρχαίος σκελετός αποκαλύπτει ταφικά έθιμα του 4ου αιώνα

Αρχαίος σκελετός αποκαλύπτει ταφικά έθιμα του 4ου αιώνα Facebook Twitter
Ο τρόπος ταφής -με το κεφάλι στραμμένο κάτω- και το γεγονός ότι έχει αφαιρεθεί η γλώσσα του ενοίκου ενός από τους τάφους του 3ου - 4ου αιώνα που βρέθηκαν στο Stanwick to 1991 έχει ενθουσιάσει την αρχαιολογική κοινότητα
0

O σκελετός ενός άντρα του 3ου ή 4ου αιώνα που αποκαλύφθηκε το 1991 στο Stanwick στον ποταμό Nene στο Northamptonshire προβλημάτιζε εδώ και χρόνια την αρχαιολογική κοινότητα: ο τρόπος με τον οποίο είχε ταφεί ο άνθρωπος εκείνης της εποχής δεν είχε τίποτα κοινό με τα τελετουργικά ταφής της εποχής. Είχε θαφτεί με το πρόσωπο στραμμένο προς τα κάτω και οι ενδελεχείς έρευνες στο σκελετό και ειδικά στην περιοχή του κρανίου έκρυβαν μία έκπληξη. Στη θέση που κανονικά θα βρισκόταν η γλώσσα, είχε τοποθετηθεί μία πέτρα. Τόσο ο τρόπος της ταφής, όσο και το γεγονός ότι είχε αφαιρεθεί η γλώσσα από το στόμα του για να τοποθετηθεί ο επίπεδος λίθος που βρέθηκε, έχουν πείσει πλέον τους αρχαιολόγους ότι πρόκειται για πανάρχαιο έθιμο ταφής, που επιφύλασσαν οι άνθρωποι της εποχής σε όσους ήθελαν να ατιμώσουν ακόμη και μετά θάνατον. Ο νεκρός του Nene μάλλον ήταν κάποιος παραβατικός ή προδότης. 

Ας σημειωθεί ότι από το 1984 έως το 1992 στη συγκεκριμένη περιοχή είχε πραγματοποιηθεί σειρά ανασκαφών, που εκτός από ανθρώπινους σκελετούς αποκάλυψε και ταφικά έθιμα από την εποχή του Σιδήρου. Σε αυτά τα 8 χρόνια καταγράφηκαν περίπου 11.000 μοναδικά ευρήματα, εκ των οποίων τα 3.500 ήταν νομίσματα, μία τεράστια συλλογή από πέτρινα γλυπτά που εικάζεται ότι κοσμούσαν μαυσωλεία της εποχής, 2,5 τόνοι κεραμικών αντικειμένων (!), 1600 δείγματα οργανικής ύλης -απομεινάρια εντόμων, γύρη, είδη φυτών και λουλουδιών-, 1,5 τόνος οστών ζώων, 8 ανθρώπινα κρανία και περίπου 112 τάφοι. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των αρχαιολόγων, τα δύο νεκροταφεία εκείνης της εποχής, εξυπηρετούσαν τις ανάγκες των ανθρώπων από τον 3ο έως τον 5ο αιώνα. Στο συμπέρασμα αυτό τους οδήγησαν, εκτός από τα υπόλοιπα ευρήματα και δύο λεπτά χάλκινα βραχιόλια που βρέθηκαν σε οστά άνω άκρων σε έναν από τους τάφους. 

Χρειάστηκαν δεκαετίες ενδελεχούς καταγραφής, ταξινόμησης και επιστημονικής μελέτης, όλων των ευρημάτων μέχρι οι αρχαιολόγοι να φτάσουν στην περίπτωση του παράξενα θαμμένου άντρα, με την πέτρα στη θέση της γλώσσας του. Στην περίπτωση του, σπουδαία υπήρξαν και τα αποτελέσματα της οστεολογικής ανάλυσης: βάσει αυτής υπήρχαν ενδείξεις μόλυνσης που ενισχύει τη θεωρία ότι η γλώσσα του αφαιρέθηκε χειρουργικά -με τις όποιες πρακτικές της εποχής-, και προκειμένου να αποτραπεί κάποια μορφή επιδημίας. Το γεγονός δε ότι θάφτηκε με το πρόσωπο στραμμένο προς τα κάτω οδηγεί τους αρχαιολόγους στο συμπέρασμα ή ότι επρόκειτο για εγκληματική προσωπικότητα που κατά κάποιο τρόπο αποτελούσε απειλή για τον οικισμό ή ότι ο τρόπος με τον οποίο μολύνθηκε ήταν αποτέλεσμα της παραβατικής συμπεριφοράς του.  

Αρχαίος σκελετός αποκαλύπτει ταφικά έθιμα του 4ου αιώνα Facebook Twitter

Σύμφωνα και με τον Simon Mays, βιολόγο - ανθρωπολόγο που συνεργάζεται με την επιστημονική ομάδα μελέτης των ευρημάτων, η κομμένη γλώσσα είναι ένα στοιχείο που για την ώρα αποτελεί γρίφο για την αρχαιολογική κοινότητα. 

«Στο γερμανικό εθιμικό δίκαιο υπάρχει η πρακτική αφαίρεσης της γλώσσας από ανθρώπους, που υπέφεραν από κάποια μολυσματική ασθένεια. Ωστόσο, δεν έχουμε επιβεβαιώσει αν κάποια αντίστοιχη πρακτική υπήρχε και στους ρωμαϊκούς εθιμικούς νόμους, χωρίς φυσικά να αποκλείεται κάτι τέτοιο». Όσο για το πώς οι αρχαιολόγοι έφτασαν στο συμπέρασμα ότι η γλώσσα αφαιρέθηκε επί τούτου; Όπως εξηγεί ο επιστήμονας, επρόκειτο για ένα μοτίβο που η αρχαιολογική ομάδα συνάντηση περίπου 10 φορές κατά τη διάρκεια των ανασκαφών. Δηλαδή, σκελετούς από τους οποίους έλειπαν συγκεκριμένα σημεία του σώματος, τα οποία είχαν αντικατασταθεί από αντικείμενα.

«Το σκεπτικό της αντικατάστασης σημείων του σώματος με αντικείμενα είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον. Εκτιμούμε ότι ίσως πρόκειται για μια προσπάθεια να καλυφθεί η έλλειψη, να μη δοθεί το πτώμα για ταφή με κάποιο από τα σημεία του σώματος να απουσιάζουν. Μία ένδειξη σεβασμού απέναντι στη φυσική υπόσταση ακόμη και ατόμων που δεν άξιζαν τον σεβασμό της υπόλοιπης κοινότητας», καταλήγει ο Mays.

Με στοιχεία από Guardian, National Geographic

Αρχαιολογία & Ιστορία
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ακρωτήρι: Μια κοσμοπολίτικη, προϊστορική πόλη στην Σαντορίνη

Ιστορία μιας πόλης / Ακρωτήρι: Μια κοσμοπολίτικη, προϊστορική πόλη στην Σαντορίνη

Οι θηραϊκές τοιχογραφίες που ανακαλύφθηκαν στον προϊστορικό οικισμό του Ακρωτηρίου στη Σαντορίνη αποτελούν έναν από τους σημαντικότερους αρχαιολογικούς θησαυρούς του Αιγαίου. Τι μαρτυρούν για την κοινωνία, τον πολιτισμό, την καθημερινή ζωή στην περιοχή; Η Αγιάτη Μπενάρδου συνομιλεί με τον Ανδρέα Βλαχόπουλο.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Το «φαρμακείο» της οικογένειας Χωματιανού και η ιατρική στην Αθήνα του 19ου αι

Ιστορία μιας πόλης / Το «φαρμακείο» της οικογένειας Χωματιανού και η ιατρική στην Αθήνα του 19ου αιώνα

Μια αθηναϊκή οικογένεια με ρίζες στο Βυζάντιο, η οποία άφησε το αποτύπωμά της στην υλική και άυλη κληρονομιά της πόλης μας κι ένα αντικείμενο του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου, το οποίο μας «μιλά» για την οικογένεια αλλά και την ιατρική κατά το 19ο αιώνα. Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον Γιώργο Νικολάου για το φαρμακείο της οικογένειας Χωματιανού.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
10 άγνωστες αθηναϊκές ιστορίες

Αρχαιολογία & Ιστορία / 10 άγνωστες αθηναϊκές ιστορίες

Tι γινόταν τον Μεσαίωνα στην Αθήνα; Υπήρχε ζωή στα χρόνια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας; Ποια είναι η σκληρή αλήθεια για αυτό που αποκαλούμε «Αθηναϊκή Δημοκρατία» και τι ήταν τελικά οι Δεσμώτες του Φαλήρου; Ακούμε σήμερα 10 άγνωστες ή παραγνωρισμένες πτυχές από το μακροχρόνιο παρελθόν της πόλης μας που συνέλεξε η Αγιάτη Μπενάρδου για τη σειρά podcast της LiFO «Ιστορία μιας πόλης».
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
«Αισθάνομαι όπως την πρώτη φορά που θα έβγαινα ραντεβού»: Η Τασούλα Βερβενιώτη για την 4η Γιορτή Προφορικής Ιστορίας 

Αρχαιολογία & Ιστορία / «Οι κοινωνικές ομάδες παίζουν καθοριστικό ρόλο στη γραφή της Ιστορίας»

Η ιστορικός και συγγραφέας Τασούλα Βερβενιώτη μοιράζεται τη γνώση της με ανθρώπους που θέλουν να συλλέξουν τις άγραφες ή αποσιωπημένες πτυχές της ιστορίας και για τρεις ημέρες θα κατευθύνει τη μεγάλη συνάντηση των Ομάδων Προφορικής Ιστορίας στην Τεχνόπολη.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Η πρώτη δοκιμαστική πτήση Αθήνα – Θεσσαλονίκη έγινε τον Μάιο του 1931 και δυο αστυνομικοί ρεπόρτερ μοιράστηκαν τις εντυπώσεις τους

Αρχαιολογία & Ιστορία / «Η ατμόσφαιρα έχει λιγότερες λακκούβες από τας Αθήνας»

Η πρώτη δοκιμαστική πτήση Αθήνα–Θεσσαλονίκη έγινε το 1931 και δύο αστυνομικοί ρεπόρτερ της εποχής μοιράστηκαν τις εντυπώσεις τους. Η ομάδα των dirty '30s «αναπαλαιώνει» και διασώζει τις μαρτυρίες τους για λογαριασμό της LiFO.
DIRTY ‘30S & LATE ‘20S
Μια μοναδική φωνή από το Βυζάντιο στον ναό των Αγίων Θεοδώρων

Ιστορία μιας πόλης / Μια μοναδική φωνή από το Βυζάντιο στον ναό των Αγίων Θεοδώρων

Ένας βυζαντινός ναός στο κέντρο της πόλης και μια φωνή που έρχεται από 1000 χρόνια πριν. Τι μάς διηγείται το σύντομο βυζαντινό ποίημα που βρίσκεται στη μαρμάρινη επιγραφή, πάνω από την είσοδο του ναού της πλατείας Κλαυθμώνος; Ο Γιώργος Πάλλης εξηγεί στην Αγιάτη Μπενάρδου.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Κωνσταντίνος Κονοφάγος 

Γεννήθηκε Σαν Σήμερα / Κωνσταντίνος Κονοφάγος: Ο μεταλλουργός που έσωσε το Λαύριο από την πείνα

Το 1942 ο Κωνσταντίνος Κονοφάγος ηγείται μιας μυστικής αποστολής, μετατρέποντας σωρούς «χωρίς αξία» σε άργυρο. Μέσα σε συνθήκες Κατοχής και πείνας, το θάρρος και η επινοητικότητά του εξασφαλίζουν τροφή για εκατοντάδες κατοίκους του Λαυρίου.
ΚΟΡΙΝΑ ΦΑΡΜΑΚΟΡΗ
Ένα γλέντι στην Αθήνα και το κρασοπότηρο του Περικλή

Ιστορία μιας πόλης / Ένα γλέντι στην Αθήνα και το κρασοπότηρο του Περικλή

Τι μπορεί να διαβάσει κανείς πάνω στον σκύφο του Περικλέους; Και γιατί θεωρείται ένα αυθεντικό στοιχείο μιας ιδιωτικής στιγμής; Η Αγιάτη Μπενάρδου συνομιλεί με τον αρχαιολόγο Άγγελο Ματθαίου.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Μια χριστουγεννιάτικη ιστορία από το 1926 κλεισμένη σε βρεφοδόχο

Αρχαιολογία & Ιστορία / Μια χριστουγεννιάτικη ιστορία από το 1926 κλεισμένη σε βρεφοδόχο

Η ερευνητική ομάδα «dirty ‘30s & late ‘20s» διασώζει μια δημοσιογραφική έρευνα για τα έκθετα βρέφη στο Δημοτικό Βρεφοκομείο Αθηνών, φέρνοντάς τη στο σήμερα και αναδημοσιεύοντάς τη, σχεδόν έναν αιώνα μετά, στη LiFO.
DIRTY ‘30S & LATE ‘20S
Η καθημερινή ζωή στην Αθήνα μέσα από τις αρχαίες επιγραφές

Ιστορία μιας πόλης / Η καθημερινή ζωή στην Αθήνα μέσα από τις αρχαίες επιγραφές

Τι μαθαίνουμε από τις ιδιωτικές και τι από τις δημόσιες επιγραφές των Αθηναίων; Πώς αποτύπωναν τον δημόσιο και πολιτικό βίο; Τι μας αποκαλύπτουν για την προσωπική ζωή των κατοίκων της πόλης; Η Αγιάτη Μπενάρδου συνομιλεί με τον αρχαιολόγο Άγγελο Ματθαίου.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Η μυθιστορηματική ιστορία της οικογένειας Ζιλιερόν που συνδέθηκε με την ελληνική αρχαιολογία όσο καμία

Ηχητικά Άρθρα / Η μυθιστορηματική ιστορία της οικογένειας Ζιλιερόν που συνδέθηκε με την ελληνική αρχαιολογία όσο καμία

Ποιοι ήταν οι Ζιλιερόν και πώς βρέθηκαν στην Ελλάδα; Γιατί υπήρξε καθοριστική η σχέση του Ε. Ζιλιερόν με τον Ε. Σλήμαν; Πώς κλήθηκε να συνεργαστεί με τον Άθρουρ στις ανασκαφές της Κνωσού; Ποια είναι η συνδρομή των καλλιτεχνών Ζιλιερόν στην ελληνική αρχαιολογία; Και τι ακριβώς είναι το «αρχείο Ζιλιερόν»;
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Η ιδιότυπα μητριαρχική κοινωνία του Θριασίου πεδίου

Ιστορία μιας πόλης / Η ιδιότυπα μητριαρχική κοινωνία του Θριάσιου Πεδίου

Από την αρχαιότητα το Θριάσιο πεδίο συνδέεται με δύο εξέχουσες γυναικείες θεότητες: τη Δήμητρα και την Κόρη, την Περσεφόνη. Τι συμβαίνει όμως κατά τα υστερότερα χρόνια στην περιοχή; Πόσο μητριαρχική τελικά υπήρξε η τοπική κοινωνία; Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον Παναγιώτη Πέστροβα.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Άγαλμα που ανακαλύφθηκε στον τάφο της Κλεοπάτρας αποκαλύπτει το πραγματικό της πρόσωπο

Αρχαιολογία & Ιστορία / Άγαλμα που ανακαλύφθηκε σε αιγυπτιακό ναό αποκαλύπτει το πραγματικό πρόσωπο της Κλεοπάτρας

Ορισμένοι αρχαιολόγοι διαφωνούν, σημειώνοντας ότι τα χαρακτηριστικά του προσώπου διαφέρουν σημαντικά από τις γνωστές απεικονίσεις της Κλεοπάτρας
THE LIFO TEAM
Παναγία των Παρισίων: Οι αρχαιολογικοί θησαυροί που έφερε στο «φως» η ανασκαφή

Αρχαιολογία & Ιστορία / Παναγία των Παρισίων: Οι αρχαιολογικοί θησαυροί που έφερε στο φως η ανασκαφή

Βρέθηκαν περίπου 1.035 θραύσματα ιστορικών έργων τέχνης, συμπεριλαμβανομένων ευρημάτων από ασβεστολιθικά αγάλματα, τμήματα μεσαιωνικού χώρου λατρείας (jubé) και μιας σαρκοφάγου που αποδίδεται στον Αναγεννησιακό ποιητή Ζοακίμ ντυ Μπελαί
THE LIFO TEAM
Μια μεγάλη έκθεση για τους παραμυθένιους Δρόμους του Μεταξιού

Αρχαιολογία & Ιστορία / Μια μεγάλη έκθεση για τους παραμυθένιους Δρόμους του Μεταξιού

Η έκθεση «Silk Roads» στο Βρετανικό Μουσείο αφηγείται μια ιστορία σύνδεσης πολιτισμών και ηπείρων, αιώνες πριν από τον παγκοσμιοποιημένο κόσμο που γνωρίζουμε σήμερα.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Οι σιωπηλές «Κυκλαδίτισσες» στη μεγαλύτερη έκθεση για τον κυκλαδικό πολιτισμό

Αρχαιολογία & Ιστορία / Οι σιωπηλές «Κυκλαδίτισσες» στη μεγαλύτερη έκθεση για τον κυκλαδικό πολιτισμό

Με πολύτιμα και άγνωστα αντικείμενα από όλο το Αιγαίο η νέα έκθεση του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης επιχειρεί να ερμηνεύσει το παρελθόν όλου του Αρχιπελάγους μέσα από τα μάτια των γυναικών.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ