Όταν βιβλία -όπως του Πάμπλο Γκουτιέρεθ- μπορούν να σού αλλάξουν τη ζωή

Όταν βιβλία -όπως του Πάμπλο Γκουτιέρεθ- μπορούν να σού αλλάξουν τη ζωή Facebook Twitter
0

Φτάνει πια με τα άσκοπα βιβλία που είναι γραμμένα από προβλέψιμη πρώτη ύλη και φτιαγμένα για να ξεχαστούν, όταν περάσει η ημερομηνία λήξης, σε κάποιο ράφι. Αντίθετα με τα στοχοπροσηλωμένα μπεστ-σέλερ ή τα καμωμένα να πουν μια ιστορία, εξαντλώντας την αποστολή τους, κάποια βιβλία ήρθαν για να μας κάνουν να δούμε τη ζωή αλλιώς: τι θα γινόταν αν δεν είχαμε γνωρίσει τον κόσμο τους; Πόσο εύκολα θα περνούσε από δίπλα μας η ζωή, αν δεν την κοιτούσαμε μέσα από το δικό τους βλέμμα; Τα Ανατρεπτικά Βιβλία του Ισπανού Πάμπλο Γκουτιέρεθ, το μεγάλο του πόνημα που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Καστανιώτη σε ωραία μετάφραση της Κλαίτης Σωτηριάδου, πραγματοποιεί αυτό ακριβώς που υπόσχεται ο τίτλος: με πυξίδα τα βιβλία προσπαθεί να ορίσει εκ νέου την Ιστορία, αλλά και την ίδια τη ζωή. Αρκεί να ακολουθήσουμε το παράδειγμα της 70χρονης ηρωίδας Ρεμέ, η οποία, χάρη σε μια κούτα από βιβλία που έφτασε απρόσμενα στο σπίτι της, αποκτάει όλη τη δύναμη που της έλειπε για να αποδομήσει ακόμα και την ίδια της τη δυστυχία και να αποσπάσει όλα τα πρότυπα της ισπανικής κοινωνίας από την αρχική τους λειτουργία. Αντέχει στωικά τον καταπιεσμένο βίο της, τις περιπέτειες της Αννίτας, μιας υιοθετημένης κόρης που αγαπάει περισσότερο από τα παιδιά της, τις μοιραίες πράξεις του δήθεν επαναστάτη γιου της Αννίτας, Ρόμπε, και όλων των εκπροσώπων κάθε κοινωνικής τάξης και κάστας. Ερμηνεύει διαφορετικά κάθε ιστορική λεπτομέρεια και αναθεωρεί τη γνώμη της για τους ηγέτες και τους ανατροπείς από τη μέρα που «ένα κιβώτιο απρόσμενα βιβλία έφτασε τυχαία για να της διηγηθεί όλα όσα δεν ήξερε: πως είχαν σφετεριστεί τη μισή της ζωή, πως ποτέ δεν έπρεπε να μετανιώσει, κάθε απόφαση είναι μια κάψουλα που περιέχει ένα σύμπαν». Είναι όμως και αυτή σε μεγάλο βαθμό κομμάτι της ισπανικής κληρονομιάς, μια γυναίκα που έμαθε να θυσιάζει την προσωπική της απόλαυση στον βωμό της κοινωνικής τάξης και ευπρέπειας, που δεν άφησε να ακουστεί η ζωή της μέσα στον οικογενειακό ορυμαγδό, σκοτώνοντας ό,τι αγαπούσε από νωρίς. Μέχρι που ήρθαν τα βιβλία, τα οποία διάβαζε επιδεικτικά παντού, ακόμα και μπροστά στις έκθαμβες γειτόνισσες, και τα οποία έγιναν «η καύσιμη ύλη που την έκαναν να ονειρεύεται μια μεγάλη ζωή, για την οποία δεν είχαν πάρει είδηση όσοι την περιτριγύριζαν». Διαβάζοντας η Ρεμέ ένιωσε, έστω και αργά, πως η λογοτεχνία «συνωμοτούσε εναντίον της για να της πει πόσο ηλίθια υπήρξες, Ρεμέδιος, αφήνοντας να σε καταπιέσει αυτό που ποτέ δεν επιθύμησες και δεν έχεις καν το καταφύγιο ενός παρελθόντος με περιπέτειες για παρηγοριά, είσαι ένα παλιό έπιπλο που κανείς δεν χρησιμοποίησε, σκεπασμένο μ' ένα σεντόνι και φυλαγμένο σε μια σοφίτα, ένα εντυπωσιακό κι ανέπαφο σκαρί που δεν βγήκε ποτέ απ' το καρνάγιο, χωρίς όστρακα ούτε πεταλίδες κολλημένες στην καρίνα κι όταν το σαράκι θα ροκανίσει τα σωθικά σου, δεν θα έχεις πια κανέναν στο πλάι σου για να τον αποχαιρετήσεις και θα πεθάνεις, όπως πεθαίνουν τα πουλιά και τα άγρια ζώα».

Παρ' ότι το βιβλίο δεν ξεφεύγει από τη μοίρα που έχουν τα ανατρεπτικά βιβλία να τελειώνουν δραματικά, ουσιαστικά αποθεώνει την κατάφαση στη μοίρα και αναδεικνύει την ελπιδοφόρα οπτική που δίνει η ανάγνωση στους ανθρώπους, ακόμα και τις στιγμές του πιο ολέθριου λάθους.

Πάμπλο Γκουτιέρεθ, Τα αποκαλυπτικά βιβλία, Μτφρ.: Κλαίτη Σωτηριάδου, Εκδόσεις Καστανιώτη, Σελ.: 288

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Έχει πέσει στα χέρια σας καμπίσιο κόμικ;

Βιβλίο / Έχει πέσει στα χέρια σας καμπίσιο κόμικ;

Όταν υπάρχει θέληση, πείσμα και μεράκι, η περιφέρεια «τα σπάει». Ο Μέλανδρος Γκανάς, «ψυχή» των Εκδόσεων του Κάμπου, μιλά για το σπιρτόζικο εκδοτικό πολυ-εγχείρημα από τη Λάρισα που αγαπά τα κόμικς και ό,τι σχετίζεται με αυτά, με αφορμή την επέτειο των 15 χρόνων τους.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Λουίς Μπουνιουέλ: Οι κόντρες με τον Νταλί, η αγάπη για τον Λόρκα, η λατρεία για το σινεμά

Βιβλίο / Λουίς Μπουνιουέλ: Οι κόντρες με τον Νταλί, η αγάπη για τον Λόρκα, η λατρεία για το σινεμά

Οι συμπάθειες και οι αντιπάθειες, ο ερωτικός πόθος που διαπερνούσε κάθε του κίνηση, μια ζωή συνώνυμη με τις μεγάλες αλλαγές του 20ού αιώνα και μια συνταγή για σωστό ντράι Μαρτίνι αποτυπώνονται στην αξεπέραστη αυτοβιογραφία του Λουίς Μπουνιούελ, «Η τελευταία μου πνοή», που κυκλοφορεί σε νέα έκδοση.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Στην Εκκλησία είναι ευπρόσδεκτοι και οι διαζευγμένοι και οι ομοφυλόφιλοι και τα τρανς άτομα»

Βιβλίο / «Στην Εκκλησία είναι ευπρόσδεκτοι και οι διαζευγμένοι και οι ομοφυλόφιλοι και τα τρανς άτομα»

Στην αυτοβιογραφία του ο Πάπας Φραγκίσκος αναφέρεται στα παιδικά του χρόνια, στους πειρασμούς, στον Αλέξη Τσίπρα, στο ποδόσφαιρο αλλά και στις ταινίες και τα βιβλία που τον καθόρισαν. 
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Yellowface»: «Κλέφτες» συγγραφείς, τα άπλυτα της εκδοτικής βιομηχανίας και τα προσωπεία στον δρόμο προς τη δόξα

Βιβλίο / Ένα μυθιστόρημα για τα «άπλυτα» και τα μυστικά της εκδοτικής βιομηχανίας

Το «Yellowface» της Ρεμπέκα Κουάνγκ είναι μια καυστική σάτιρα της εποχής μας που, πέρα από τα κακώς κείμενα στην εκδοτική βιομηχανία, σχολιάζει και ασκεί κριτική και σε άλλες όψεις της σύγχρονης ζωής, όπως η cancel culture, οι υπερβολές της πολιτικής ορθότητας, το hate speech στο ίντερνετ, η δολοφονία χαρακτήρων, το πώς κατασκευάζονται και προωθούνται συγκεκριμένα αφηγήματα και φαλκιδεύεται η αλήθεια.
ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ
Όταν τα «υποψιασμένα κορμιά» κυριαρχούσαν στους ομοφυλόφιλους έρωτες 

Βιβλίο / Όταν τα «υποψιασμένα κορμιά» κυριαρχούσαν στους ομοφυλόφιλους έρωτες 

Η κυκλοφορία του βιβλίου-ντοκουμέντου «Ανδρικές ομοερωτικές σχέσεις στη μεταπολεμική Ελλάδα» πυροδότησε μια συζήτηση με τον Κώστα Γιαννακόπουλο για έναν «αλλιώτικο» έρωτα, που παρέμενε ισχυρός ακόμα και σε καιρούς όπου κανείς δεν τολμούσε να προφέρει το όνομά του.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Ποιοι ήταν στ' αλήθεια οι Ρωμαίοι αυτοκράτορες;

Βιβλίο / Ποιοι ήταν στ' αλήθεια οι Ρωμαίοι αυτοκράτορες;

Η πανεπιστημιακός και «celebrity historian» Μαίρη Μπίαρντ αλλάζει τον τρόπο που βλέπουμε τους Ρωμαίους αυτοκράτορες, αποκαλύπτοντας άγνωστες λεπτομέρειες – όπως ότι ο Νέρωνας, που έχει μείνει στην ιστορία ως πυρομανής και μεγαλομανής, ήταν επίσης ριζοσπάστης φιλότεχνος.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Πάτρικ Λι Φέρμορ «Η εποχή της δωρεάς»

Το πίσω ράφι / Το «χωριατόπουλο χωρίς χαλινάρι» που εξελίχθηκε σε ρομαντικό ταξιδιωτικό συγγραφέα

Ο Πάτρικ Λι Φέρμορ και το συναρπαστικό χρονικό της νεανικής του περιπλάνησης στην Ευρώπη, πριν αρχίσει να ακούει στο όνομα «Μιχάλης» στην Κρήτη και «Παντελής» στη Μάνη, προτού γίνει ο «ξένος» που διαφήμισε την Ελλάδα όσο ελάχιστοι.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
H «Διεθνής» της Alt-right, τα γνωρίσματα, τα μέσα, οι στόχοι και το αποτύπωμά της στην Ελλάδα  

Βιβλίο / H «Διεθνής» της Alt-right, τα μέσα, οι στόχοι και το αποτύπωμά της στην Ελλάδα  

Οι διαστάσεις του αντιεμβολιαστικού αντι-κινήματος, η πολιτικοποίηση της θρησκείας, ο ακροδεξιός κυβερνοχώρος, οι αντιδράσεις απέναντι στη λεγόμενη woke ατζέντα: Μια επίκαιρη συζήτηση με τους συγγραφείς του βιβλίου «Η Εναλλακτική Δεξιά στην Ελλάδα».
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
«Δεν μπορεί να μην υπήρχαν queer επαναστάτες ή αγωνιστές. Πού είναι αυτές οι ιστορίες;»

Βιβλίο / «Δεν μπορεί να μην υπήρχαν queer επαναστάτες ή αγωνιστές. Πού είναι αυτές οι ιστορίες;»

Το βιβλίο της «Εκείνοι που δεν έφυγαν» μπήκε στις λίστες με τα καλύτερα του 2024. Η Αταλάντη Ευριπίδου έγραψε εφτά ιστορίες-χρονικά ανθρώπων στο περιθώριο της Ιστορίας, queer ατόμων, γυναικών και εθνικών και θρησκευτικών μειονοτήτων, σε μια συλλογή που συνδυάζει τη μαγεία του παραμυθιού και τη λαϊκή παράδοση με τη σύγχρονη ματιά για τον κόσμο.
M. HULOT
Η Σαντορίνη σε βιβλία

Βιβλίο / Η Σαντορίνη των ποιητών, των φωτογράφων, των περιηγητών

Το φημισμένο νησί των Κυκλάδων ανέκαθεν κέντριζε τη συγγραφική φαντασία και κινητοποιούσε την επιστημονική έρευνα με πολλαπλούς τρόπους. Μια συλλογή από τις πιο σημαντικές εκδόσεις για τη Σαντορίνη.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Χρήστος Τσιόλκας: «Μπαρακούντα»

Το Πίσω Ράφι / Πώς αναμετριέται κανείς με την αποτυχία και την ντροπή που τον τυλίγει πατόκορφα;

Ο Χρήστος Τσιόλκας, ο συγγραφέας που μεσουράνησε με το «Χαστούκι» δεν σταμάτησε να μας δίνει λογοτεχνία για τα καυτά θέματα της εποχής μας. Και το «Μπαρακούντα» δεν αποτελεί εξαίρεση.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ