Πέρσι ο Γερμανός φωτογράφος Thomas Struth εξέδωσε ένα μικρό βιβλίο, χαρτόδετο που περιέχει 140 φωτογραφίες. Οι εικόνες του παρουσιάζουν γωνίες του δρόμου, προσόψεις, και πόρτες στο Βερολίνο και σε αρκετές άλλες ευρωπαϊκές και αμερικανικές πόλεις.
Δεν υπάρχει ίχνος λυρισμού στην εικόνα του. Το φως δείχνει τη φθορά στην πέτρα και το σοβά και η ίδια αυτή υφή των υλικών διαμορφώνει τους όγκους. Όμως ο Thomas Struth καταφέρνει μέσα από αυτές τις μικρές φωτογραφίες να πετύχει το αποτέλεσμα που θέλει. Την προσήλωσή μας στο μικρό καρέ της εικόνας, στην οποία ζουμάρει κάνοντας το υπόλοιπο περιβάλλον να σιγήσει. Μια λεπτομέρεια όπως μια μικρή σακούλα σκουπιδιών σε ένα συρμάτινο σκουπιδοντενεκέ σε ένα τοίχο από τούβλο. Ένα δέντρο που ανεβαίνει παράλληλα με ένα σωλήνα νερού στον τοίχο. Ή οι κάθετες γραμμές που σχηματίζουν ένα πανώ και μια πόρτα, σε πλήρη ανομοιογένεια και αρμονία. Είναι μια σύνθεση που φτιάχνει ένα ανθρώπινο χέρι, τυχαία ή στην καθημερινότητά του, αλλά στην φωτογραφία του Thomas Struth μοιάζει με ένα κολάζ του μοντερνισμού.
Στις φωτογραφίες του δεν υπάρχει κυριολεκτικά «ψυχή», τίποτα δε συμβαίνει σε αυτές. Όμως αυτές οι «στάσιμες φωτογραφίες» περιέχουν μια βαθιά ποιητική αποτύπωση, φυσικά καθόλου λυρική, αλλά βαθιά φιλοσοφική. Γιατί κανείς δε μπορεί να αγνοήσει την ομορφιά που προσφέρει αυτή η εικόνα που φαίνεται μινιμαλιστική, σχεδόν χωρίς έκφραση, αλλά πλήρης νοήματος.
Παρόλο που μια ανθρώπινη μορφή παρουσιάζεται μόνο σε τρεις από τις 140 εικόνες, το σύνολο μοιάζει πολύ προσωπικό. Η έκθεση που παρουσίασε στο Μετροπόλιταν με εικοσιπέντε φωτογραφίες από την καριέρα του, μια δεκαετία μετά την μεγάλη αναδρομική του στο ΜΕΤ περιλαμβάνει μόνο μια φωτογραφία από τα τελευταία χρόνια.
Ο Struth άρχισε να ζωγραφίζει στην Ακαδημία Καλών Τεχνών του Ντίσελντορφ στα τέλη της δεκαετίας του 1970, αλλά γρήγορα στράφηκε στη φωτογραφία, με προτροπή του Gerhard Richter και μελέτησε φωτογραφία με τους εννοιολογικούς καλλιτέχνες και φωτογράφους Bernd και Hilla Becher. Η επιρροή του έργου τους στη δουλειά του είναι εμφανείς. Ασπρόμαυρα αστικά τοπία, πάντοτε από την ίδια συμμετρική προοπτική στη μέση του δρόμου και σκηνές έρημης πόλης. Φωτογράφισε περίπου πενήντα πόλεις σε όλο τον κόσμο με αυτό τον τρόπο.
Αν συζητήσουμε για την αξία της φωτογραφίας του Struth, θα μιλήσουμε αναπόφευκτα για την άοκνη προσπάθειά του να δείξει κάτι που δεν μπορεί να αποτυπωθεί σε μια φωτογραφία, ολόκληρο το σύστημα μιας κοινωνίας όπως αυτό εκδηλώνεται στους δρόμους της πόλης, στα πεζοδρόμια, τα σταθμευμένα αυτοκίνητα, στον οδικό φωτισμό και τις άναρχες προσόψεις. Στις φωτογραφίες του δεν υπάρχει κυριολεκτικά «ψυχή», τίποτα δε συμβαίνει σε αυτές. Όμως αυτές οι «στάσιμες φωτογραφίες» περιέχουν μια βαθιά ποιητική αποτύπωση, φυσικά καθόλου λυρική, αλλά βαθιά φιλοσοφική. Γιατί κανείς δε μπορεί να αγνοήσει την ομορφιά που προσφέρει αυτή η εικόνα που φαίνεται μινιμαλιστική, σχεδόν χωρίς έκφραση, αλλά πλήρης νοήματος. Και μόνο επειδή δημιουργεί στον θεατή, στον πιο ανύποπτο, την αίσθηση της βαθιάς ανθρώπινης περιέργειας για το πώς κάποιος άνθρωπος ζει εκεί, ή γιατί κάποιος άλλος έκανε αυτό. Και συνειρμικά τον οδηγεί στο να ανασυνθέσει την ήδη υπάρχουσα εικόνα με κάτι που ήδη γνωρίζει αλλά αγνοεί.
σχόλια