Πάγος και πάθος. Γκόθικ και «minimalism is for pussies» αισθητική. Μέσα σε συνθήκες απόλυτου δημιουργικού διχασμού διαμορφώθηκε ο Αnthony Vaccarello, από το 2016 καλλιτεχνικός διευθυντής του οίκου Saint Laurent – o πέμπτος μετά την αποχώρηση του ιδρυτή του οίκου, Yves.
Ο Vaccarello, βλέπετε, γεννήθηκε στις Βρυξέλλες από Ιταλούς γονείς με καταγωγή από τη Σικελία. Επηρεάστηκε από τη σκοτεινή αισθητική της σχεδιάστριας Ann Demeulemeester, έγινε όμως πνευματικό παιδί της Donatella Versace όταν ανέλαβε τον οίκο της, Versus.
Ο καλλιτεχνικός διευθυντής του οίκου Saint Laurent είναι ένας άνδρας μάλλον βραχύσωμος, που αγαπά να φορά μαύρα τζιν, μαύρες μπλούζες, τα ομορφότερα ανδρικά σακάκια του κόσμου (δηλαδή αυτά του Hedi Slimane), λευκά φθαρμένα αθλητικά παπούτσια, και μιλά με μια βαριά γαλλική προφορά που φέρει μέσα τους φθόγγους της βελγικής εκφοράς.
Κατορθώνει να πλοηγείται ανάμεσα σε όλους αυτούς τους κόσμους: φως και σκοτάδι, μαύρο (μαύρο, μαύρο) και εκρήξεις χρώματος με neon απολήξεις.
Και αυτήν τη στιγμή, που το Παρίσι και η παγκόσμια μόδα πενθούν τον χαμό του Karl Lagerfeld, αυτός ο διακριτικός, ντροπαλός άνδρας σκαρφαλώνει στον θρόνο.
H αυλαία έπεσε την Τρίτη 5 Μαρτίου για τη Γαλλική Εβδομάδα Μόδας και οι συσχετισμοί άλλαξαν οριστικά. Ο νέος βασιλιάς της γαλλικής μόδας είναι Ιταλός, γεννημένος στις Βρυξέλλες και (ω, τι σύμπτωση!) εγκατέλειψε τον Karl Lagerfeld που τον είχε προσλάβει στον οίκο Fendi γιατί δεν άντεχε να ζει μακριά από τον τότε σύντροφό του και σήμερα σύζυγό του Αrnaud Michaux.
Πιστός στην παράδοση της ρευστότητας των φύλων, της άρσης κάθε κλισέ και απαγορευτικού ανάμεσα στη γυναικεία και την αντρική γκαρνταρόμπα –εξάλλου ο Yves Saint Laurent ήταν ο πρωτοπόρος του ανδρόγυνου στυλ– ο Vaccarello δημιουργεί σχεδιαστικά φόρμες που αγκαλιάζουν το σώμα, με τα πόδια γυμνά, κυρίαρχα.
Πιστός στην παράδοση της ρευστότητας των φύλων, της άρσης κάθε κλισέ και απαγορευτικού ανάμεσα στη γυναικεία και την αντρική γκαρνταρόμπα –εξάλλου ο Yves Saint Laurent ήταν ο πρωτοπόρος του ανδρόγυνου στυλ– ο Vaccarello δημιουργεί σχεδιαστικά φόρμες που αγκαλιάζουν το σώμα, με τα πόδια γυμνά, κυρίαρχα.
Η σάρκα ξεπερνά συχνά την επιφάνεια του υφάσματος, φθαρμένο δέρμα, φτερά, πούπουλα στους ώμους –στους τεράστιους, τονισμένους ώμους–, ανδρικής ραφής πουκάμισα κατάσαρκα, διαβολικά ντεκολτέ ως τη βάση της ζώνης.
Δουλεύει ξανά και ξανά με βάση αντρικά ρούχα, όπως το δερμάτινο aviator μπουφάν, το cargo παντελόνι, φυσικά το σμόκιν.
Όταν η Μπιάνκα Τζάκερ ρώτησε τον Υves Saint Laurent αν σκέφτεται μερικές φορές τους άνδρες όταν σχεδιάζει ρούχα για γυναίκες ο μόδιστρος απάντησε ακαριαία «ποτέ!». Ο Vaccarello ομολογεί ότι πάντα –χωρίς να μπορεί απαραίτητα να εξηγήσει το γιατί–, όταν αρχίζει να σχεδιάζει το ρούχο στο χαρτί, εκκινεί από την ανδρική σιλουέτα, ακόμα και όταν φτιάχνει ένα μικροσκοπικό φόρεμα.
Σαγήνη, αποπλάνηση, ναι, όχι όμως σέξι. «Δεν έχει σχέση αυτό που κάνω με την πρόκληση. Έχει σχέση με την ελευθερία» λέει.
Μπορεί κάποιοι να βρίσκουν μια στρέβλωση στον τρόπο που αντιμετωπίζει αυτό που χαρακτηρίζει η αγορά σέξι – άλλωστε είναι καλλιτεχνικός διευθυντής σε μια ναυαρχίδα της μόδας και μέσα σε έναν χρόνο και μόνο αύξησε τα έσοδα του οίκου κατά 27,3%.
Όμως ο Vaccarelo παθιάζεται με τον Ιάπωνα φωτογράφο Araki. Μάλιστα, πριν από λίγα χρόνια, αυτός ο διαβόητα ντροπαλός βρήκε το θάρρος να πλησιάσει τον φωτογράφο σε μια επίσκεψή του στο Τόκιο και να του ζητήσει να συνεργαστούν.
«Αγαπώ την πλευρά του Αraki που είναι απολύτως ελεύθερη. Όταν δημιουργεί, δεν σκέφτεται πώς τον βλέπουν οι άλλοι, πώς θα αντιδράσουν. Κάνει ό,τι θέλει. Έχει μια ποίηση αυτή η ελευθερία» έχει πει στο περιοδικό W.
«Με τον ίδιο τρόπο, και ο Yves Saint Lauren δεν επιδίωξε ποτέ να σοκάρει. Απλώς δούλεψε μέσα στο πλαίσιο μιας μπουρζουά, ομοιόμορφης κοινωνίας» εξηγεί ο Vaccarello.
«Συχνά οι άνθρωποι αναφέρονται στη σεξουαλικότητα των ρούχων μου. Δεν μου αρέσουν οι ταμπέλες. Για μένα όλα έχουν σχέση με την ελευθερία, την κίνηση, τη συμπεριφορά. Αυτό μου αρέσει».
Η συνεργασία με τον Αraki οδήγησε σε μια σειρά φωτογραφιών με πρωταγωνίστρια τη μούσα του Vaccarello, την Πολωνή Anja Rubik. Το σούπερ-μόντελ έκανε τον Vaccarello παγκοσμίως γνωστό σε μια νύχτα, όταν εμφανίστηκε στο Met Gala του 2012 φορώντας ένα λευκό μεταξωτό φόρεμα με σκίσιμο που έφτανε ως τη μέση, χωρίς εσώρουχο φυσικά.
Και αν ο Αraki και η κληρονομιά του Yves Saint Laurent –για τον οποίο μιλά πάντα χρησιμοποιώντας μπροστά τη λέξη Monsieur– είναι ο ένας πόλος, ο άλλος πόλος του δημιουργικού τόξου του Vaccarello είναι και πάλι ένας φωτογράφος: ο Robert Mapplethorpe.
H μοναδική πολυτέλεια που επέτρεψε στον εαυτό του όταν ανέλαβε τον Saint Laurent ήταν ένα έργο του Mapplethorpe που αγόρασε από τον οίκο δημοπρασιών Christie's και βρίσκεται έκτοτε κρεμασμένο στο γραφείο του.
Δεν νιώθει σημαντικός επειδή βλέπει το πρόσωπο ή τη δουλειά του στα περιοδικά. Τον λατρεύουν και είναι φίλες του μερικές από τις ομορφότερες γυναίκες στον κόσμο, αλλά ο ίδιος γοητεύεται από συγκλονιστικές γυναίκες ανεξαρτήτως ηλικίας που δεν έχουν καν λογαριασμό στο Ιnstagram.
«Δεν θέλω να μιλάω εγώ αλλά η δουλειά μου. Το πρόβλημα είναι ότι κυριαρχούν μόνο οι νόμοι της αγοράς, οι άνθρωποι θέλουν να σοκάρουν με κάθε κόστος. Αυτό έχει μέσα του μια απόγνωση και φυσικά απουσιάζει εντελώς η φυσικότητα» έχει δηλώσει στο περιοδικό W.
Ναι, μπορεί να ακούγεται σοκαριστικό αλλά δεν τον ενδιαφέρει να δημιουργήσει την προσωπική του μυθολογία στον χώρο της μόδας. Και ως τώρα, αυτή η «αντισυστημική» στάση δεν του έχει στερήσει το παραμικρό από το ενδιαφέρον του κοινού. Το αντίθετο...
Έχει ενδιαφέρον όμως, ότι αυτός ο νέος εικονοκλάστης της γαλλικής μόδας ήθελε να γίνει δικηγόρος επηρεασμένος από το σίριαλ των εφηβικών του χρόνων Ally McBeal.
Η μητέρα του λάτρευε τις φωτογραφίες του Helmut Newton, ο Vaccarello την παρακολουθούσε σε αυτή την παθιασμένη σχέση, χάιδευε τα ρούχα, «ποτέ όμως δεν είχα σκεφθεί ότι θα μπορούσε αυτό να γίνει το επάγγελμά μου. Να γίνω σχεδιαστής ρούχων».
Φοίτησε για περίπου δυο χρονιές στη Νομική Σχολή για να μεταπηδήσει σύντομα στο La Cambre προκειμένου να σπουδάσει τέχνες και μόδα.
Τελειόφοιτος, το 2006 κέρδισε το κορυφαίο σχεδιαστικό βραβείο του Διεθνούς Φεστιβάλ Μόδας και Φωτογραφίας Hyères και μπήκε στο ραντάρ του Κarl Lagerfeld.
Το ενδιαφέρον είναι όμως ότι η συλλογή που του έδωσε το βραβείο στηρίχθηκε σε ένα είδωλο της πορνογραφίας, στην Ilona Staller, τη γνωστή Cicciolina.
Η Ουγγρο-ιταλίδα πορνοστάρ που ήταν ήδη παντρεμένη με τον Jeff Koons και τροφοδοτούσε τις νέες δημιουργίες του, τον ενέπνευσε έτσι που, κρίνοντας από την εξέλιξη της καριέρας του, καθόρισε τον δημιουργικό του τρόπο: «Παρά την επιθετική σεξουαλικότητά της, ήταν τόσο εύθραυστη...» λέει.
Ο Lagerfeld του πρότεινε να αναλάβει το τμήμα σχεδιασμού γούνας στον ιταλικό οίκο Fendi όπου ήταν επίσης καλλιτεχνικός διευθυντής. Έμεινε μόνο δύο χρόνια και αποφάσισε να αφήσει τον Fendi. Δεν άντεχε τον τρόπο που ζούσε, τη ρουτίνα, το γεγονός ότι έπαιρνε κάθε εβδομάδα το αεροπλάνο για να πάει στο Παρίσι όπου ζούσε ο σύντροφός του Arnaud Michaux και εργαζόταν στον οίκο Lanvin.
Είναι ζευγάρι από το 2003, όταν γνωρίστηκαν στη σχολή, «είναι ο παράδεισος για εμένα». Τότε που όσο τα σχέδια και τα ρούχα των συμφοιτητών τους γίνονταν όλο και πιο μεγάλα, πιο εντυπωσιακά και χρωματιστά, τα δικά του ήταν όλο και μικρότερα, πιο μινιμαλιστικά.
Αποφασίζει να αφήσει τον οίκο Fendi, λοιπόν. Και για έναν χρόνο μένει άνεργος. «Ποιος νοιάζεται; Υπάρχουν τόσοι σχεδιαστές στον κόσμο. Αυτό που έκανα ήταν εξουθενωτικό και δαπανηρό. Έπρεπε να διαλέξω. Και επέλεξα τον Arnaud».
Χρειάστηκε να αρχίσει να τον πιέζει ο σύντροφός του για να ενεργοποιηθεί ξανά, να βγει από αυτή την ασφαλή σφαίρα αδράνειας που είχε σκοπίμως μπει.
Ήταν το 2008, όταν σχεδίασε πέντε couture φορέματα για την επιδραστική μπουτίκ Maria Louisa στο Παρίσι. Και έτσι, με αυτά τα πέντε φορέματα γεννήθηκε η φίρμα «Αnthony Vaccarello».
Από τον Απρίλιο του 2014 ως τον Απρίλιο του 2016 σχεδίαζε τις συλλογές του οίκου Versus, υπό την ομπρέλα του Versace. Και μετά ήρθε η πρόταση του Saint Laurent...
Eν τω μεταξύ, ο Vaccarello παντρεύτηκε τον Michaux στις 11 Οκτώβρη του 2016 στο Λας Βέγκας, μια απόφαση που πήραν κατά τη διάρκεια ενός roadtrip στο Οχάιο.
Την ίδια μέρα χτύπησαν και οι δύο ένα συγκεκριμένο τατού: την ημερομηνία του γάμου σε ρωμαϊκή αρίθμηση. Αγόρασαν βέρες από του Tiffany's.
Ο Vaccarello που δεν αντέχει να φοράει κοσμήματα έχει περασμένη τη δική του βέρα λευκόχρυσου σε μια αλυσίδα, σε μια τσέπη του, όμως «ο Αrnaud πρέπει πάντα να φοράει την δική του».
Για την ανοιξιάτικη κολεξιόν 2018 του Saint Laurent ο Anthony Vaccarello ταξίδεψε με την Κέιτ Μος στο Κάπρι.
Μόνο για χάρη του Saint Laurent αποφάσισε να αφήσει τον δικό του οίκο. Οι φήμες ότι θα αναλάβει τον γαλλικό οίκο ήταν εκκωφαντικές όταν απολύτως αιφνιδιαστικά ανακοίνωσε ότι αποχωρεί ο Hedi Slimane, ο σχεδιαστής που άλλαξε την φυσιογνωμία του Saint Laurent, τον έκανε πιο σύγχρονο, με μια αισθητική αισθησιακού grudge του Λος Άντζελες. Hταν αυτός που με το που ανέλαβε τον οίκο πέταξε από τον τίτλο το Yves.
Υπήρξε ο καλλιτεχνικός διευθυντής που περισσότερο από όλους είχε αγαπήσει ο Pierre Bergé, ο επί δεκαετίες συνεργάτης και για πολλά χρόνια εραστής του Saint Laurent. Αντιθέτως, δημοσίως αποδοκίμαζε τις επιλογές των Tom Ford και Stefano Pilati που προηγήθηκαν στον οίκο. «Η αντίθεση ανάμεσα στον Vaccarello τον Ford και τον Pilati, είναι ότι στον Vaccarello αρέσει πραγματικά ο Saint Laurent» είχε δηλώσει.
Την «ευλογία» του επιδίωξε και τελικά κατόρθωσε να πάρει ο Vaccarello, που όταν συναντήθηκαν, ο Bergé ήξερε ελάχιστα την δουλειά του. Συναντιόντουσαν μια φορά τον μήνα για να μιλήσουν για τον Yves, την ιστορία του, το έργο του. Μια ήταν η κεντρική συμβουλή –σχεδόν προειδοποίηση– που του έδωσε: «να μην τολμήσεις να αντιγράψεις τον Yves».
Η πρώτη αμφιλεγόμενη κίνηση που έκανε ο Vaccarello στον οίκο ήταν να σβήσει κάθε διαδικτυακό του ίχνος. Διέγραψε τα πάντα από τον λογαριασμό στο Ιnstagram, κατέβασε την ιστοσελίδα.
Η εποχή Vaccarello είχε αρχίσει πριν καν δείξει την πρώτη του συλλογή –ακόμη και η επιλογή του η πρώτη καμπάνια της εταιρείας παγκοσμίως να έχει μόνο γυμνά μοντέλα, μόνο σάρκα, ήταν ριζοσπαστική. Σαν να έπρεπε να ξεχαστούν όλα για λίγο, για να αρχίσουν ξανά.
Για την πρώτη του συλλογή ανέσυρε από το αρχείο ένα λεοπάρ φόρεμα από τη συλλογή που δημιούργησε ο Yves Saint Laurent το 1982, όταν δηλαδή ο Vaccarello ήταν μόλις δυο ετών.
Στα γραφεία του οίκου είναι γραμμένες στους τοίχους οι πέντε λέξεις που πιστεύει ότι χαρακτηρίζουν τη γυναίκα του Saint Laurent: «ανεξάρτητη, έξυπνη, με αυτοπεποίθηση, ανατρεπτική, πραγματική». Στα πόδια του μπλέκεται συνέχεια το μπουλντόγκ του, ο Nino. Ενδιαφέρουσα σύμπτωση: ο Yves Saint Laurent είχε διαδοχικά στη ζωή του πέντε γαλλικά μπουλντόγκ και όλα είχαν το ίδιο όνομα, Moujik.
Ο Vaccarello δηλώνει πως μισεί το γεγονός ότι η πολική ορθότητα μετατρέπεται σε μια μορφή καταπίεσης, επιμένει ότι το να είναι μια γυναίκα μαζί θηλυκή αλλά και με κάποιον τρόπο αρρενωπή είναι στο DNA του οίκου, δεν δουλεύει ποτέ με βάση ένα θέμα αλλά μια ατμόσφαιρα, μια διάθεση. Λέει ότι διαθέτει την ψυχρή συγκρότηση και πειθαρχία ενός Βέλγου, αλλά ταυτόχρονα αγαπά το σώμα και τον αισθησιασμό με τον τρόπο ενός Ιταλού.
Και όμως, βρέθηκε να καθορίζει την εικόνα του εμβληματικού, αυθεντικά παριζιάνικου οίκου. Δεν είναι τυχαίο ότι η σημαντικότερη κολεξιόν που παρουσίασε έγινε στη σκιά του Πύργου του Άιφελ. «Η κληρονομιά του οίκου είναι θεμελιώδης και πραγματικά εύχομαι να κατορθώσω να την οδηγήσω στο μέλλον», λέει.
To μέλλον αυτό ήρθε με δυνατά neon φώτα και ψηφιακή ατμόσφαιρα στη Γαλλική Εβδομάδα Μόδας για το Φθινόπωρο/Χειμώνα 2019. Μέσα από έναν σκοτεινό διάδρομο, το παρελθόν, η ιστορία του οίκου ουσιαστικά παρήλασε και μπήκε σε αυτήν τη νέα εποχή.
Το πρώτο μέρος του σόου σχεδιάστηκε από τον Vaccarello με βασικές αναφορές δυο διαχρονικές μούσες του οίκου, την Catherine Deneuve και την Betty Catroux. Δούλεψε εξαντλητικά πάνω στην αρχιτεκτονική των ρούχων, αρχίζοντας από τους ώμους και δημιουργώντας μια γραμμή «Τ» καθώς στενεύει η γραμμή, κατεβαίνοντας στους γλουτούς.
«Ήθελα να δώσω περισσότερη εξουσία στις γυναίκες» λέει, αυτός που πιστεύει στη δύναμη της γυναίκας όσοι λίγοι, και όχι πια ως ανταπόκριση στην εποχή του MeToo.
Σαφείς ήταν και η αναφορές στις περίφημες –σοκαριστικές τότε– διαφημίσεις για το άρωμα Opium του οίκου στη δεκαετία του '70. Για να καταλήξει σε ένα φουτουριστικό πάρτι ποπ ενέργειας πάνω σε αυτή την αρχιτεκτονική που είχε ήδη κατορθώσει να χτίσει, να κατακτήσει στην ιστορία της σύγχρονης μόδας.
σχόλια