Τον περασμένο Ιούνιο, ο Γιώργος Μαυρίδης και η ταξιδιωτική εκπομπή "World Party" βρέθηκαν στην Κιμπέρα, τη μεγαλύτερη παραγκούπολη της Αφρικής. Στόχος δικός τους ήταν να καταγράψουν τις δράσεις των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, στο Ναϊρόμπι, εκεί που η μάχη με το HIV/AIDS δίνεται κυριολεκτικά κατά πρόσωπο. Στόχος της καμπάνιας είναι να συγκεντρωθει η αντιρετροϊκή θεραπεία 25 γυναικών για έναν χρόνο: 10 ευρώ για τη ζωή ενός ανθρώπου, δηλαδή για τα έξοδα αντιρετροϊκής θεραπείας ενός μήνα.
Η περίπτωση της 32χρονης Λίλιαν ήταν η περίπτωση μιας τέτοιας ζωής και ενός τέτοιου γενναίου αγώνα. Η 32χρονη βρέθηκε θετική στον ιό του HIV/AIDS στα 27 της και ενώ ήταν ήδη έγκυος στο πρώτο της παιδί. . Και ενώ η ασθένεια θα μπορούσε να την έχει καταβάλει, ενώ το πιθανότερο θα ήταν να μη βρίσκεται καν στη ζωή μέχρι τώρα, εκείνη πήγε στην Κλινική των Γιατρών Χωρίς Σύνορα και ξεκίνησε αμέσως την αντιρετροϊκή θεραπεία. Σήμερα γελάει δυνατά και ακόμη παλεύει.
«Ήμουν έγκυος και έπρεπε να προστατέψω το μωρό μου», λέει η ίδια, που σήμερα έχει ένα υγιέστατο κοριτσάκι. Όπως λέει, το οφείλει στους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα. «Έχουν πρόγραμμα για την πρόληψη μετάδοσης του ιού από τη μητέρα στο παιδί και εντάχθηκα σε αυτό. Η κόρη μου γεννήθηκε υγιής και νιώθω τεράστια ευγνωμοσύνη γι' αυτό», λέει. Έκτοτε η Λίλιαν ακολουθεί πιστά τη θεραπεία κι έχει καταφέρει ο ιός να μην είναι ανιχνεύσιμος στο αίμα της. Μεγαλώνει μόνη της τις δύο κόρες της και εργάζεται πλέον διδάσκοντας και συμβουλεύοντας μητέρες και νεαρά κορίτσια για την πρόληψη αλλά και τη θεραπεία.
Πώς είναι, όμως, να μιλάς με ένα τόσο γενναίο πλάσμα από κοντά; Τι κράτησε ο παρουσιαστής της εκπομπής, Γιώργος Μαυρίδης από τη συνάντηση με τη Λίλιαν;
Το πρώτο που έχω να πω, κι αν ταξιδέψεις εκεί θα δεις πως δεν υπερβάλλω, είναι πως υπάρχουν περιοχές που κυριαρχεί το απόλυτο χάος. Αρρώστια, βρωμιά, εγκληματικότητα, μηδέν υποδομές - όταν λέμε τριτοκοσμική χώρα αυτό εννοούμε. Η κατάσταση είναι τραγική. Οι ΓΧΣ είναι εκεί σαν μια όαση στην έρημο.
— Μίλησέ μου για την εμπειρία σου στην Κένυα. Εκτός των άλλων συναντήσατε την 32χρονη Λίλιαν που ζει στην Κιμπέρα, μια απέραντη παραγκούπολη στο Ναϊρόμπι...
Η Λίλιαν μάς περίμενε για να μας αφηγηθεί την ιστορία της, και μας φιλοξένησε στο σπίτι της. Ήταν ένα καλυβάκι δύο επί δύο, όπου ζούσε μαζί με τα παιδιά της. Δεν ξέρω αν μπορώ να περιγράψω τις συνθήκες ζωής της σ' εκείνο το καλυβάκι. Μπορείς να φανταστείς όμως. Τα βλέπεις και στο βίντεο όπου μας αφηγήθηκε την ιστορία της. Ήταν έγκυος όταν έμαθε ότι ήταν οροθετική - και τώρα πια δεν είναι καν ανιχνεύσιμος ο ιός στο αίμα της, ενώ το παιδί της γεννήθηκε χωρίς τον ιό! Είναι πολύ ενδιαφέρον το απόσπασμα στο βίντεο.
— Η ίδια πώς ήταν;
Ήταν πάρα πολύ φιλόξενη! Πολύ γλυκιά και συνεχώς χαμογελαστή. Μας ανοίχτηκε και μοιράστηκε με χαρά την εμπειρία της, μας είπε πως έστω και ένας παραπάνω άνθρωπος να την άκουγε θα ήταν μεγάλο κέρδος γι' αυτήν. Χαίρομαι πολύ που χάρη στην εκπομπή, αλλά και στην καμπάνια που γίνεται τώρα στην Ελλάδα, την ιστορία της δεν την ακούσαμε μόνο εμείς που ήμασταν στο καλυβάκι της, αλλά και χιλιάδες Έλληνες.
— Έζησες από πρώτο χέρι στο ταξίδι τη δράση των Γιατρών Χωρίς Σύνορα (ΓΧΣ)...
Το πρώτο που έχω να πω, κι αν ταξιδέψεις εκεί θα δεις πως δεν υπερβάλλω, είναι πως υπάρχουν περιοχές που κυριαρχεί το απόλυτο χάος. Αρρώστια, βρωμιά, εγκληματικότητα, μηδέν υποδομές - όταν λέμε τριτοκοσμική χώρα αυτό εννοούμε. Η κατάσταση είναι τραγική.
Οι ΓΧΣ είναι εκεί σαν μια όαση στην έρημο. Δραστηριοποιούνται με όλη τους τη δύναμη και προσπαθούν να βελτιώσουν τα πράγματα ακόμα κι όταν δεν έχουν τα μέσα. Φτιάχνουν πραγματικά κάτι απ' το τίποτα. Και όταν δε μπορούν να κάνουν τεράστιες αλλαγές, συνεχίζουν με επιμονή.
— Υπάρχουν κάποιοι που όταν αντιλαμβάνονται πως η βοήθεια που προσφέρουν δεν λύνει όλα τα προβλήματα αποθαρρύνονται και σταματούν...
Από την εμπειρία μου μπορώ να σου πω ότι οι ΓΧΣ δεν νοιάζονταν αν αυτά που έκαναν ήταν σταγόνα στον ωκεανό ή σούπερ σημαντικά: Προσπαθούν να βοηθούν με κάθε τρόπο -πετραδάκι πετραδάκι- και θεωρούν πως καμιά βοήθεια δεν είναι αμελητέα.
Βοηθούν απ' τα πιο μικρά παιδάκια μέχρι τους πιο ηλικιωμένους. Προσφέρουν ιατρική περίθαλψη σε όλους και συνεργάζονται με οποιαδήποτε λογική αρχή υπάρχει σε κάθε πόλη και σε κάθε χώρα της Αφρικής για να δημιουργήσουν βάσεις και υποδομές ώστε οι πολίτες να έχουν έστω τα βασικά.
— Δηλαδή;
Αν είναι άρρωστοι να τους εξετάζει γιατρός και να κάνει διάγνωση, να τους λέει τι έχουν. Και στην περίπτωση που είναι οροθετικοί να τους προσφέρει υποστήριξη, και ιατρική αλλά και ψυχολογική.
Πέρα απ' αυτά, όσο ήμουν εκεί είδα και τη δουλειά που κάνουν σχετικά με την πρόληψη. Προσπαθούν με κάθε τρόπο να μάθουν στους ανθρώπους τους τρόπους προφύλαξης αλλά και τους σημαντικούς κινδύνους.
— Οι οροθετικοί αντιλαμβάνονται τη σοβαρότητα του πράγματος;
Πολλοί ναι. Αλλά απ' ό,τι είδα οι γιατροί κάνουν μεγάλο αγώνα για να πείσουν κάποιους οροθετικούς να δεχτούν τη βοήθεια. Υπάρχει ένα σκάλωμα εκεί συχνά, μπορεί κάποιοι να μην το παίρνουν σοβαρά, να φοβούνται, να ντρέπονται και να μη θέλουν να πάνε να ζητήσουν βοήθεια.
— Και πώς μπορεί να ξεπεράσει κανείς αυτό το εμπόδιο;
Γίνονται τεράστιες καμπάνιες. Οι γιατροί συνεργάζονται με πρόθυμους οροθετικούς που ξεπέρασαν τον κίνδυνο και τους ζητούν να μιλήσουν στους συμπολίτες τους, να τους καλέσουν να μπουν στα προγράμματα βοήθειας.
Είναι σημαντικό να καταλάβουν οι άνθρωποι πως υπάρχει μεγάλη ανάγκη να προσέξουν, να πάρουν φάρμακα. Αλλιώς υπάρχει κίνδυνος να γεννήσουν οροθετικά παιδιά που κι αυτά θα γεννήσουν άλλα παιδιά και να συνεχίζεται για πάντα αυτό το πράγμα.
— Πάντως όλα ξεκινούν απ' την πρόληψη...
Ναι, οι ΓΧΣ πρώτα διδάσκουν την πρόληψη, έπειτα προσφέρουν την εξέταση και τη διάγνωση, κι αν χρειάζεται βοηθούν στη θεραπεία. Θέλω να τονίσω όμως πόσο σημαντική είναι η ψυχολογική στήριξη που δίνουν. Το στίγμα είναι μεγάλο και πολύς κόσμος δεν τολμά να αναζητήσει θεραπεία. Χρειάζονται κάποιον να τους δώσει κουράγιο, και να τους εμπνεύσει εμπιστοσύνη. Να τους εξηγήσει πως δεν είναι "βρώμικοι" ούτε "αμαρτωλοί".
— Σε έκαναν όλα αυτά να σκεφτείς την κατάσταση στην Ελλάδα;
Σε πάρα πολλά τα πράγματα είναι καλύτερα εδώ, όπως είναι και φυσικό. Υπάρχουν όμως κι εδώ, όλο και λιγότερο θέλω να πιστεύω, το στίγμα της ασθένειας και η περιθωριοποίηση των οροθετικών. Η μόνη λύση είναι η ενημέρωση.
Αυτό που θα ήθελα να μεταφέρω, και με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS, είναι πως δεν πρέπει να βάζουμε στο περιθώριο όσους έχουν ανάγκη - αντίθετα πρέπει να τους αγκαλιάζουμε και να τους στηρίζουμε.
* Αν θες κι εσύ να βοηθήσεις γυναίκες όπως η Λίλιαν να αποκτήσουν πρόσβαση στη θεραπεία που χρειάζονται για να ζήσουν, μπορείς να βρεις περισσότερες πληροφορίες εδώ
σχόλια