Κάθε σειρά ή ταινία που ανήκει στο υποείδος που θα μπορούσαμε να ονομάσουμε «AIDS drama», αναφέρεται δηλαδή στα ζοφερά, ως προς την πανδημία του AIDS, '80s και early '90s, πατά πάνω σε μία βασική σύμβαση: Αν όχι όλοι, τότε οι περισσότεροι από τους γκέι χαρακτήρες που εμπλέκονται στην ιστορία θα καταλήξουν νεκροί μέχρι το τέλος.
Το ίδιο, πάνω-κάτω, συμβαίνει και στο «It's a sin», την αριστουργηματική βρετανική σειρά του Channel 4 που είχε προκαλέσει αίσθηση ήδη από την εμφάνιση του πρώτου τρέιλερ, πριν από μερικούς μήνες. Λονδίνο, η χρονική περίοδος 1981-1991, μια παρέα νέων, όμορφων, ολοζώντανων γκέι αγοριών που μέχρι το τέλος των 5 επεισοδίων της μίνι σειράς ξέρεις ότι θα έχει ξεκληριστεί.
Κι αυτό δεν είναι fiction, είναι η πραγματικότητα: οι γκέι κοινότητες στη Νέα Υόρκη, στο Σαν Φρανσίσκο, στο Λονδίνο, στο Παρίσι πραγματικά αποδεκατίστηκαν κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του '80. Όσοι επέζησαν, σώθηκαν από τύχη – ακόμα και τα «καλά παιδιά» (δηλαδή τα μη σεξουαλικά ενεργά, ίσως λίγο περισσότερο closeted, που δεν πάρταραν ασύστολα, την είχαν βαμμένη με την παραμικρή λάθος κίνηση, όπως πολύ γλαφυρά περιγράφει η σπαραχτική ιστορία του υπάλληλου σε ραφτάδικο Κόλιν, που κινητοποιεί αυθόρμητα αλλά κάπως συντηρητικά, είναι η αλήθεια, το αίσθημα της «αδικίας»).
Η σειρά είναι ένας ύμνος σε όλες εκείνες τις γυναίκες, μάνες, σπιτονοικοκυρές, κολλητές φίλες που, ξεπερνώντας όλα τα κοινωνικά ταμπού, στάθηκαν δίπλα στα αγόρια, μην ξέροντας στην αρχή, για χρόνια, πώς να αντιδράσουν για να σταματήσουν τη μέγγενη. Ενημερώθηκαν, έκαναν ακτιβισμό, βγήκαν σε πορείες, συνελήφθησαν.
Έχοντας ως δεδομένη αυτήν τη διαπίστωση, καταλαβαίνεις από την αρχή, από τις συστάσεις των κεντρικών χαρακτήρων του «It's a sin» (τίτλος που φυσικά αναφέρεται στο mega hit των Pet Shop Boys, που μεσουράνησαν στην ποπ κουλτούρα της Βρετανίας εκείνης της περιόδου, και το οποίο έχει διασκευάσει με ευαισθησία ο πρωταγωνιστής της σειράς και frontman των υπέροχων Years & Years, Όλι Αλεξάντερ), ότι στην ουσία παρακολουθείς μία μεγάλη σε διάρκεια ταινία τρόμου.
Δεν είναι υπερβολή, πρόκειται για θρίλερ κανονικό, γιατί δεν μπορείς να μη σκεφτείς το κλασικό «who's next», τον κεντρικό άξονα πάνω στον οποίο χτίζεται το storytelling όλων των slasher films. Ίσως η πρώτη ταινία που έπαιξε με αυτή την ιδέα, του ιού-serial killer HIV, και μάλιστα σε διάστημα ενός 24ώρου, ήταν η βόμβα «Kids» που έσκασε το 1995 από τον Λάρι Κλαρκ – αν και σε καμιά περίπτωση δεν συγκαταλέγεται στο υποείδος του «AIDS deama». Πιο πρόσφατη, εξαιρετική περίπτωση του είδους ήταν το βραβευμένο στις Κάννες γαλλικό «120 BPM» του Ρομπέν Καμπιγιό.
Πέρα όμως από τη μη προφανή δομή του θρίλερ, το «It's a sin» είναι κατά βάση ένας ύμνος σε τρεις ομάδες ανθρώπων: Ύμνος «στα αγόρια που γύρισαν σπίτι» («Πολλά αγόρια γυρνάνε σπίτι αυτή την περίοδο, υποσχέσου μου ότι δεν θα γυρίσεις κι εσύ» λέει στον φέρελπι ηθοποιό Ρίτσι η ατζέντισσά του – αναφορά σε όλα τα παιδιά που νόσησαν και αναγκάστηκαν, για ψυχολογικούς και πρακτικούς λόγους, να παρατήσουν τις ζωές τους, τις παρέες τους, τα όνειρά τους στη μεγάλη πόλη, και να επιστρέψουν στα πατρικά τους, συχνά στην επαρχία, για να τα φροντίσουν οι γονείς τους στις τελευταίες τους μέρες, με όλο το βαρύτατο στίγμα για τις τοπικές κοινωνίες, τις τύψεις και το εκδικητικό βάρος του «σ' τα 'λεγα εγώ» βλέμματος).
Ύμνος στα όχι και τόσο τυχερά αγόρια που δεν είχαν αυτήν τη δυνατότητα και πέθαναν ολομόναχα, αφού πρώτα είχαν κυριολεκτικά υποστεί εγκλεισμό στον κρύο, κλινικά απομονωμένο θάλαμο ενός νοσοκομείου, εκεί όπου υγειονομικοί ντυμένοι με σκάφανδρα τους πέταγαν το φαγητό από απόσταση μέτρων ολόκληρων (αυτό βλέπουμε στο τέλος του πρώτου επεισοδίου, με τον συγκλονιστικό Νιλ Πάτρικ Χάρις να υποδύεται τον σύντροφο του Πορτογάλου αεροσυνοδού που «την πάτησε νωρίς».
Και τέλος, ύμνος στις γυναίκες – μια πλευρά μάλλον αθέατη σε κάθε σχετικό έργο. Σε όλες εκείνες τις γυναίκες, μάνες, σπιτονοικοκυρές, κολλητές φίλες που, ξεπερνώντας όλα τα κοινωνικά ταμπού, στάθηκαν δίπλα στα αγόρια, μην ξέροντας στην αρχή, για χρόνια, πώς να αντιδράσουν για να σταματήσουν τη μέγγενη. Ενημερώθηκαν, έκαναν ακτιβισμό, βγήκαν σε πορείες, συνελήφθησαν (μπορεί ο βασικός γυναικείος χαρακτήρας της σειράς, η Τζιλ, να φαίνεται κάπως μονοδιάστατος, έτσι που αποδίδεται χωρίς προσωπική ζωή, ταγμένη αποκλειστικά στους φίλους της, όμως οι γυναίκες εκείνες μάλλον κάπως έτσι θα ήταν, όταν βρήκαν νόημα σε αυτό που τάχθηκαν).
Λαμβάνοντας υπόψη ότι η σειρά διαδραματίζεται μεσούντος του θατσερισμού στη Βρετανία, οι φιγούρες αυτές, όλες οι Τζιλ (trending τις πρώτες μέρες προβολής της σειράς το hashtag #bemoreJill στο Twitter) αυτού του κόσμου, εξυψώνονται ακόμα περισσότερο, σε αντιδιαστολή με τη θηλυκή ενσάρκωση του ακραίου συντηρητισμού της εποχής, που έφερε το πρόσωπο της Μάργκαρετ Θάτσερ.
Έχει πολύ κλάμα το «It's a sin», το λυτρωτικό εκείνο κλάμα που σου κόβει την ανάσα. Γεννά όμως και αναπόφευκτους παραλληλισμούς με την πανδημία που ζούμε σήμερα – όπως και σημαντικές διαπιστώσεις για το πόσο διαφορετική, αλλά και πόσο ίδια, σε σημεία, ήταν εκείνη η μάστιγα, τώρα που ο HIV είναι πλήρως αντιμετωπίσιμος.
Παρακολουθώντας τον τρόπο με τον οποίο τα media αντιμετώπισαν το AIDS, ως «τον καρκίνο των ομοφυλοφίλων», περιορίζοντας τη στόχευση και τη στοχοποίηση αποκλειστικά στη συγκεκριμένη κοινωνική ομάδα, περιθωριοποιώντας τη στον βαθμό που η ερώτηση «έχεις κάνει τεστ για AIDS;» να χρησιμοποιείται ως «παγίδα» ακόμα και σε περιπτώσεις έγκρισης στεγαστικού δανείου (ας μην ξεχνάμε ότι μέχρι σήμερα, οι αναχρονιστικές ερωτήσεις περί ομοφυλοφιλικών επαφών και άλλων δαιμονίων στην απλή αιμοδοσία συντηρούν κανονικότατα το στίγμα), δεν γίνεται να μη νιώσεις την αδικία. Όλες οι κατακτήσεις και η ελευθεριότητα των '60s και των '70s, όλο εκείνο το μεγάλο, χαρούμενο πάρτι, μοιάζουν να εξαφανίστηκαν μέσα σε μια νύχτα.
Το καταλαβαίνεις από την απίστευτη σκηνή της «μετάδοσης» στον πρωταγωνιστή: Ο Ρίτσι την έχει πατήσει με τον Ντόναλντ (ο Ναθάνιελ Χολ, ο ηθοποιός που τον υποδύεται, μίλησε ανοιχτά για τη δική του ορομετατροπή, σε ηλικία 16 ετών, και μάλιστα μετά την πρώτη του σεξουαλική επαφή), θέλουν να το προσπαθήσουν μονογαμικά, θέλουν να κάνουν σεξ επιτέλους, βαρέθηκαν να περιορίζονται στα προκαταρκτικά, δεν έχουν χρησιμοποιήσει ποτέ προφυλακτικό, δεν τους βγαίνει. Το καταλαβαίνεις από το «Δεν κάνουμε σεξ με Αμερικανούς!» που φωνάζει η παρέα στον Κόλιν κατά την αναχώρησή του για ολιγοήμερο ταξίδι για δουλειά στη Νέα Υόρκη.
Μια πανδημία, λοιπόν, που γυρνά τον κόσμο πολλά χρόνια πίσω, σε μια εκ νέου συντηρητικοποίηση, με έναν κύκλο πολύ συγκεκριμένο: στην αρχή η άγνοια και η άρνηση, έπειτα η παραπληροφόρηση, τα fake news, οι θεωρίες συνωμοσίας, ο φόβος, στο τέλος η αποδοχή και η γνώση, ως κατάκτηση – αλλά και η απόσταση, η απομόνωση, ως μοχλοί αυτοπροστασίας. Αυτοί είναι ο τρομακτικοί συνειρμοί που αφήνει η σειρά σε σχέση με το σήμερα, με τις αναλογίες βέβαια να διευρύνονται, αυτήν τη φορά για τον γενικό πληθυσμό. Τουλάχιστον τότε, όπως λέει και το tag line της αφίσας, «όταν ο κόσμος τους γύρισε την πλάτη, είχαν ο ένας τον άλλο».
Trivia
• Showrunner και σεναριογράφος της σειράς είναι ο Ράσελ Τ. Ντέιβις, ο δημιουργός του ορίτζιναλ, θρυλικού βρετανικού «Queer As Folk».
• Λόγω θεματικής, η σειρά δεν έγινε δεκτή από το BBC και κατέληξε στο Channel 4, όπου έκανε πρεμιέρα στις 22/1 καταρρίπτοντας ρεκόρ binge-watching. Στο All4, την on-demand υπηρεσία streaming του δικτύου, μετρά πάνω από 6,5 εκατομμύρια θεάσεις. Στην Αμερική πρόκειται να κάνει πρεμιέρα στις 18/2, μέσα από το HBO Max.
• Γνωστός για την ευαισθησία του προς την ασθένεια και το ακτιβιστικό του έργο ήδη από τις αρχές των '90s, ο σερ Έλτον Τζον εκθείασε τη σειρά σε σχετικό ποστ στο Instagram, χαρακτηρίζοντάς τη ως έναν απίστευτα συγκινητικό «θρίαμβο δημιουργικότητας και ανθρωπιάς».
• Το βασικό καστ περιλαμβάνει ως επί το πλείστον ανοιχτά γκέι και queer ηθοποιούς: Νιλ Πάτρικ Χάρις, Στίβεν Φράι, Όλι Αλεξάντερ, Κάλουμ Σκοτ Χάουελς, Ναθάνιελ Χολ, Ντέιβιντ Καρλάιλ.
It's a sin / Official HBO Max trailer
σχόλια