Περισσότεροι από 500 άνθρωποι στο Σουδάν μπορεί να βασανίστηκαν ή να πέθαναν από την πείνα και στη συνέχεια να θάφτηκαν σε μυστικό ομαδικό τάφο βόρεια του Χαρτούμ, σύμφωνα με στοιχεία που είδε ο Guardian.
Μια επίσκεψη σε μια βάση που ανήκε στις παραστρατιωτικές Δυνάμεις Ταχείας Υποστήριξης (RSF) λίγο μετά την ανακατάληψή της από τον σουδανικό στρατό βρήκε ένα άγνωστο μέχρι πρότινος κέντρο κράτησης, με χειροπέδες που κρέμονταν από τις πόρτες, προφανείς θαλάμους τιμωρίας και κηλίδες αίματος στο πάτωμα. Μαρτυρίες ανθρώπων που κρατούνταν στο κέντρο κράτησης περιγράφουν ότι βασανίζονταν επανειλημμένα από τους απαγωγείς τους.
Σε κοντινή απόσταση βρισκόταν ένας μεγάλος χώρος ταφής με τουλάχιστον 550 ασύλητους τάφους, πολλοί από τους οποίους ήταν φρεσκοσκαμμένοι και αρκετοί προφανώς περιείχαν πολλαπλά πτώματα.
Ο χώρος είναι ο μεγαλύτερος αυτοσχέδιος τάφος που βρέθηκε στο Σουδάν κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου και, αν επιβεβαιωθεί, θα πρόκειται για ένα από τα χειρότερα εγκλήματα πολέμου της βίαιης σύγκρουσης στο Σουδάν. Άνθρωποι που διασώθηκαν από το κέντρο κράτησης στη νότια περίμετρο της βάσης, περίπου 70 χιλιόμετρα βόρεια της πρωτεύουσας Χαρτούμ, δήλωσαν ότι πολλοί είχαν πεθάνει μέσα σε αυτό και πιστεύεται ότι είναι θαμμένοι σε κοντινή απόσταση. Η εξέταση των επιζώντων από τους γιατρούς διαπίστωσε μυριάδες σημάδια βασανιστηρίων και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι λιμοκτονούσαν.
Η RSF ανέλαβε τη βάση, κοντά στο χωριό Γκάρι, ως κέντρο διοίκησης και εκπαίδευσης μετά την έναρξη των συγκρούσεων με τον σουδανικό στρατό πριν από σχεδόν δύο χρόνια. Δορυφορικές εικόνες και στρατιωτικές πηγές επιβεβαιώνουν ότι δεν υπήρχαν τάφοι στην τοποθεσία πριν από την έναρξη του πολέμου στις 15 Απριλίου 2023. Η σύγκρουση προκάλεσε μια από τις χειρότερες λιμούς στον κόσμο εδώ και δεκαετίες, σκότωσε δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους και ανάγκασε περισσότερους από 14 εκατομμύρια ανθρώπους να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους.
Το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (HRW), το οποίο έχει ερευνήσει καταχρήσεις σε όλο το Σουδάν κατά τη διάρκεια του πολέμου, δήλωσε ότι ο χώρος του κέντρου κράτησης θα μπορούσε να αποτελέσει "έναν από τους μεγαλύτερους τόπους εγκλημάτων θηριωδίας που έχουν ανακαλυφθεί στο Σουδάν από την έναρξη του πολέμου" και ζήτησε να δοθεί πρόσβαση στους ερευνητές εγκλημάτων πολέμου του ΟΗΕ.
Ο Δρ Hosham al-Shekh, ο οποίος εξέτασε 135 άνδρες που βρέθηκαν εκεί μετά την ανακατάληψη του χώρου από τις Σουδανικές Ένοπλες Δυνάμεις (SAF) στα τέλη Ιανουαρίου, δήλωσε ότι οι κλινικές ενδείξεις βασανιστηρίων και χρόνιου υποσιτισμού ήταν ευρέως διαδεδομένες. Ο Shekh δήλωσε στον Guardian ότι οι άνδρες - όλοι τους πολίτες - ήταν τόσο τραυματισμένοι όταν τους ανακάλυψαν που πολλοί δεν μπορούσαν να μιλήσουν. «Όταν φτάσαμε εκεί, δεν μπορούσαν καν να βγουν έξω. Έπρεπε να τους μεταφέρουμε έξω. Είχαν σημάδια σοβαρού ξυλοδαρμού, βασανισμού», είπε. «Κάποιοι από αυτούς ήταν βαριά τραυματισμένοι από τα βασανιστήρια. Κάποιοι από αυτούς είχαν πυροβοληθεί στο πόδι με μια σφαίρα. Τους χτυπούσαν με ξύλα που άφηναν σημάδια: καθαρά ίσια σημάδια από το ξύλο. Όλοι τους βασανίστηκαν».
Ένας άνδρας ξυλοκοπήθηκε τόσο συχνά από τους φρουρούς της RSF που υιοθέτησε μια παρατεταμένη εμβρυακή στάση για να προστατεύσει τον εαυτό του. "Με χτυπούσαν το πρωί και το βράδυ, έκαναν διακρίσεις εις βάρος μου. Συνήθισα τόσο πολύ να κάθομαι με τα γόνατά μου ανασηκωμένα που τώρα δεν μπορώ να ισιώσω τα πόδια μου για να περπατήσω", ανέφερε σε δήλωσή του στο στρατιωτικό ιατρικό προσωπικό του Σουδάν.
Τα ευρήματα εγείρουν ερωτήματα σχετικά με την αξιοπιστία της RSF, λίγες ημέρες αφότου υπέγραψε πολιτικό χάρτη στην Κένυα για την εγκαθίδρυση παράλληλης σουδανικής κυβέρνησης στις περιοχές που ελέγχει. Δορυφορικές εικόνες της βάσης επιβεβαιώνουν ότι οι τάφοι εμφανίστηκαν μόνο μετά την έναρξη του πολέμου και αφού οι RSF κατέλαβαν την περιοχή. Μια εικόνα που τραβήχτηκε εβδομάδες μετά την έναρξη του πολέμου δεν δείχνει κανένα ίχνος ταφικών τύμβων δίπλα σε έναν μονόδρομο στη βάση. Μια άλλη εικόνα της ίδιας τοποθεσίας, που λήφθηκε ένα χρόνο αργότερα, στις 25 Μαΐου 2024, αποκαλύπτει έναν σημαντικό αριθμό τύμβων που εκτείνονται σε απόσταση περίπου 200 μέτρων.
Ο λοχαγός Jalal Abaker, του σουδανικού στρατού, δήλωσε ότι είχε υπηρετήσει στη βάση Garri μέχρι το ξέσπασμα του πολέμου το 2023 και είπε ότι δεν υπήρχε τότε χώρος ταφής. «Ήμουν εκεί μέχρι το Ραμαζάνι εκείνης της χρονιάς [22 Μαρτίου έως 20 Απριλίου 2023]», είπε. «Δεν υπήρχε νεκροταφείο». «Όλα τα πτώματα που θάφτηκαν εκεί πέθαναν στη βάση».
Ο Shekh πρόσθεσε ότι οι επιζώντες μίλησαν για άλλους αιχμαλώτους που πέθαναν. «Πολλοί από αυτούς μου είπαν ότι πολλοί είχαν πεθάνει μέσα. Πολλοί, είπαν, πέθαναν εξαιτίας των βασανιστηρίων». Ένας ανώτερος αξιωματικός του σουδανικού «Ήταν σε πολύ κακή κατάσταση με σημάδια στο σώμα τους και τραύματα», πρόσθεσε.
Ο Jean-Baptiste Gallopin, στο τμήμα κρίσεων, συγκρούσεων και όπλων της HRW, δήλωσε ότι είναι «ζωτικής σημασίας» οι αρχές που ελέγχουν τη βάση να την αντιμετωπίσουν ως πιθανό τόπο εγκλήματος πολέμου και να καταβάλουν «άμεσες προσπάθειες για την εξασφάλιση, συλλογή και διαφύλαξη αποδεικτικών στοιχείων που μπορεί να είναι κρίσιμα για τις προσπάθειες απόδοσης ευθυνών».
Η τοποθεσία, μέχρι στιγμής, φαίνεται να είναι πλήρως διατηρημένη χωρίς πρόσβαση του κοινού, ενώ ο σουδανικός στρατός προστατεύει την τοποθεσία για να διαφυλάξει τα αποδεικτικά στοιχεία. Οι διεθνείς εμπειρογνώμονες μαζικών τάφων ελπίζουν ότι θα επιτραπεί η πρόσβαση στο χώρο σε ανεξάρτητους αναλυτές.
Πολλές από τις πιο διαβόητες φρικαλεότητες της σύγκρουσης συνέβησαν στη δυτική περιοχή του Νταρφούρ, με την RSF και τις συμμαχικές αραβικές πολιτοφυλακές να κατηγορούνται για εθνοκάθαρση. Νωρίτερα φέτος οι ΗΠΑ κατηγόρησαν την παραστρατιωτική ομάδα για γενοκτονία. Το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο ερευνά τις καταχρήσεις στο Νταρφούρ. Τα αποδεικτικά στοιχεία για τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας που αποκάλυψε ο Guardian διαβιβάζονται στον εισαγγελέα του ΔΠΔ.
Ο σουδανικός στρατός κατηγορείται επίσης για τη διάπραξη σοβαρών φρικαλεοτήτων εναντίον αμάχων, ενώ οι ηγέτες του έχουν τιμωρηθεί από τις ΗΠΑ. Στρατιωτικές πηγές πιστεύουν ότι η RSF δεν περίμενε ποτέ να βρεθεί το κέντρο κράτησης και το νεκροταφείο κοντά στο Γκάρι. Μέχρι πρόσφατα, η ομάδα κατείχε τόσα πολλά εδάφη στην περιοχή που μπορεί να πίστευε ότι ο χώρος ήταν ασφαλής από επιθέσεις. Η RSF επικοινώνησε με την οργάνωση για σχολιασμό. Όταν κατηγορήθηκε για καταχρήσεις στο παρελθόν, η ομάδα απάντησε προωθώντας έναν κώδικα δεοντολογίας που απαγορεύει την κακομεταχείριση των κρατουμένων και λέγοντας ότι διαθέτει μια επιτροπή για τη διερεύνηση των καταχρήσεων και τη δίωξη των υπευθύνων.
Με πληροφορίες από Guardian
