Ο συγγραφέας και καθηγητής Φιλοσοφίας Θεοφάνης Τάσης συζήτησε με τον Γιάννη Πανταζόπουλο για το διαρκές άγχος του φαίνεσθαι, τον εθισμό στα social media, την αυτοπραγμάτωση των νέων και το δίλημμα «μνήμη ή λήθη».
Ο Γράφων άφησε το δικό του μακροσκελές σχόλιο: «Λήθη και μνήμη, ένα ενδιαφέρον δίπολο. Από τη Βραδύτητα του Κούντερα μαθαίνουμε ότι η μνήμη είναι ποσό αντιστρόφως ανάλογο της ταχύτητας. Ποιητική τοποθέτηση, αλλά όχι κενή νοήματος, καθώς έτσι καθίσταται σαφές ότι σήμερα υπάρχει λήθη και γι' αυτό, ψέμα. Α-λήθεια είναι ό,τι είναι εκτός λήθης.
»Στην εποχή της ταχύτητας υπάρχει πολύ ψέμα. Το ερώτημα είναι τι είδους λήθη υπάρχει. Ή, αντιστρόφως, τι είδους μνήμη. Μνήμη υπάρχει μόνο αναφορικά με ό,τι αφορά το άτομο, διότι αυτό είναι το σημείο αναφοράς πλέον. Εκφυλίσαμε τη δημοκρατία σε ατομοκρατία. Παρακάμψαμε την έννοια του λαού, του δήμου, και βαφτίσαμε λαό ένα σύνολο υπερτροφικών και παράλληλων εγώ.
»Στο πλαίσιο αυτό και βέβαια δεν μπορούμε να είμαστε κοσμοπολίτες. Παραμένουμε θλιβεροί επαρχιώτες. Διότι πώς να είμαστε κοσμοπολίτες όταν δεν ξέρουμε ποιοι είμαστε; Όταν συνειδητά λησμονούμε από πού ερχόμαστε, άρα ποιοι είμαστε και συνεπώς πού θέλουμε να πάμε. Άρα, λήθη υπάρχει αναφορικά με το συλλογικό μας γίγνεσθαι. Το να υπάρχει λήθη σε ατομικό επίπεδο είναι δύσκολο. Η εκούσια λήθη εμπεριέχει τη συγχώρεση. Την άφεση αμαρτιών.
»Η εκούσια λήθη σε ατομικό επίπεδο εμπεριέχει την αγάπη, είτε αυτή στρέφεται προς άλλους είτε προς τον εαυτό μας. Αλλά άλλο πράγμα η αγάπη του συνόλου της ύπαρξης ενός ανθρώπου και άλλο η αγάπη της εικόνας του. Εκεί κλείνει το κυκλικό επιχείρημα που ευελπιστώ να μην ακούγεται παραληρηματικό, ότι για να αγαπήσεις κάποιον, είτε τρίτο είτε τον εαυτό σου, πρέπει να ρίξεις ταχύτητες. Να τον αποτυπώσεις μέσα σου και να τον σεβαστείς. Αγάπη είναι να μπορείς να ξεχνάς για το άτομο και να θυμάσαι για το σύνολο. Όταν θυμάσαι τα πάντα για το άτομο και λίγα για το σύνολο έρχεται η απορρύθμιση, τόσο του ατόμου όσο και του συνόλου».
☛ Η συνέντευξη της καθηγήτριας Οικονομικής Δημογραφίας του Χαροκόπειου Πανεπιστημίου Αλεξάνδρα Τραγάκη μίλησε στον Βασίλη Καψάσκη για την επιταχυνόμενη γήρανση του πληθυσμού της Ελλάδας σε μια συνέντευξη που σχολιάστηκε αρκετά.
Ο/η Physio έγραψε: «Δεν καταλαβαίνω γιατί πρέπει να έχουμε προτεραιότητα τη δημιουργία άλλων άνθρωπων και όχι τον εαυτό μας. Άμα είμαστε καλά με τον εαυτό μας, θα είμαστε καλά και μεγαλώνοντας έναν άλλο άνθρωπο. Με ποια λογική το λέει αυτό; Η δημιουργία άλλων ανθρώπων πρέπει να έρθει επειδή το θέλουμε ή νιώθουμε έτοιμοι, όχι επειδή το κράτος δεν έχει νέους για να στηριχτούν οι συντάξεις. Παλιά οι άνθρωποι έκαναν παιδιά επειδή το έλεγε το κράτος, δεν ξέρανε να προφυλαχτούν και άλλα τέτοια που για την εποχή μας είναι τρελά».
Με τη σειρά του ο/η Rumpelstilzchen παρατήρησε το εξής: «Δεν συζητήθηκε το γεγονός ότι η πολιτεία τα τελευταία χρόνια αντιμετωπίζει τον θεσμό της οικογένειας τιμωρητικά και όχι υποστηρικτικά, όπως σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες (βλέπε φορολογικά - τεκμήριο τέκνων). Το να καλείσαι να πληρώνεις αντί να επιδοτείσαι, όταν είσαι άνεργος ή ημιαπασχολούμενος, δείχνει ότι έχουμε είτε άσχετους είτε καθοδηγούμενους νομοθέτες. Επειδή φαντάσματα δεν υπάρχουν, μάλλον ισχύουν τα δύο πρώτα».
☛ Στην εβδομαδιαία του στήλη ο Ανδρέας Λουκάκος ασχολήθημε με τη γενιά μας, τη γενιά του άγχους, όπως την ονόμασε. Ο/η Citellus citellus πρόσθεσε το δικό του λιθαράκι στην κουβέντα: «Μέχρι την κρίση, κάθε γενιά στη Δύση που συναντούσε δυσκολίες είχε την πίστη (και ρεαλιστικές προοπτικές) ότι κάποια στιγμή θα ξεπερνιούνταν και τελικά θα ζούσε καλύτερα ακόμα και από την προηγούμενη. Νομίζω όμως ότι την κρίση του 2008 στο μέλλον θα τη βλέπουμε ως την αρχή του τέλους της απόλυτης κυριαρχίας της Δύσης.
»Όσο το κέντρο μετατοπίζεται στα ανατολικά, τόσο οι μέχρι τώρα ευνοημένοι Δυτικοί έχουμε να χάσουμε, από τον ανειδίκευτο εργάτη μέχρι τον μεγαλογιατρό (εκτός από τους πολύ πλούσιους, οι οποίοι μπορούν πολύ πιο εύκολα να μεταφέρουν τον πλούτο τους έξω). Το ακριβώς αντίθετο συμβαίνει φυσικά για τον Κινέζο, τον Ινδό, τον Ινδονήσιο και πολλούς Αφρικανούς. Έτσι, είμαστε η πρώτη γενιά της Δύσης τα τελευταία 100+ χρόνια που δεν μπορεί να ελπίζει ότι θα ζήσει καλύτερα απ' ό,τι οι γονείς της! Απλώς, κάποιες χώρες είναι καλύτερα προετοιμασμένες γι' αυτή την εποχή (π.χ. Γερμανία), άλλες προσπαθούν με λύσεις απελπισίας (π.χ. Τραμπ, Brexit) και άλλοι παραδίνονται αμαχητί (Ελλάδα)».
Από την άλλη, ο/η ανώνυμος τόνισε: «Συμπάσχω ως έναν βαθμό, αλλά, από την άλλη, μήπως τη δραματοποιούμε κάπως την κατάσταση; Εντάξει, τόσες γενιές Αμερικανών, Άγγλων, Γερμανών, Βέλγων κ.λπ. έχουν μεγαλώσει σε καθεστώς απόλυτης ειρήνης και έλλειψης ηρωισμών 70 χρόνια τώρα. Δεν έπαθαν κάτι. Μήπως να ξεχάσουμε αυτά τα ηρωικά και να το δούμε λίγο όπως είναι; Τυχεροί-άτυχοι, ας μην κλαιγόμαστε τουλάχιστον και ας βλέπουμε την πραγματικότητα γύρω μας χωρίς γενικεύσεις και θεωρητικολογίες».
