To πλήρες όνομά της ήταν Winnie Madikizela-Mandela και είχε γεννηθεί στο Nomzamo Winifred Zanyiwe Madikizela, στις 26 Σεπτεμβρίου 1936. Πέθανε χθες ως σύμβολο αντίστασης και ακτιβισμού, έχοντας υπάρξει σύζυγος του άλλου συμβόλου του απαρτχάιντ, του επί 27 χρόνια φυλακισμένου Νέλσον Μαντέλα.
Ήταν εγγράμματη, είχε υπηρετήσει σε υψηλά κυβερνητικά πόστα, είχε εμπνεύσει με τις ομιλίες της, είχε υπάρξει πανίσχυρο μέλος του κόμματος της Αφρικανικής Εθνικής Συνέλευσης (ANC), υπηρέτησε στην Εθνική Εκτελεστική Επιτροπή της ANC ως επικεφαλής των γυναικείων δικαιωμάτων, αλλά...
Τι "αλλά" θα μπορούσε να υπάρξει γι' αυτή τη σπουδαία γυναίκα; Τι αντιφατικό θα μπορούσε να αποτελέσει μελανή σελίδα στη σπουδαία, μαχητική διαδρομή της;
Αν και υπήρξε μία από τις πρώην συζύγους του Μαντέλα, το μόνο σίγουρο είναι ότι έγραψε και υπέγραψε με το δικό της χέρι το κεφάλαιο στην ιστορία της Αφρικής, γέννησε έχθρες και πάθη, έκανε ισχυρούς φίλους και ορκισμένους εχθρούς.
Με πατέρα καθηγητής Ιστορίας, η Ουίνι ονειρευόταν να σπουδάσει κοινωνική λειτουργός και γι' αυτό το 1953 αφήνει πίσω της τη γη της φυλής των Ζόσα, για να βρεθεί στο Γιοχάνεσμπουργκ. Εκεί θα γνωρίσει ως φοιτήτρια τον νεαρό δικηγόρο Νέλσον Μαντέλα, που θα τη γοητεύσει με το πάθος του. Μετά από δύο χρόνια θυελλώδους σχέσης, καθώς ο Μαντέλα ήταν ήδη παντρεμένος και μόλις έβγαινε από έναν αποτυχημένο γάμο -όπως όλες του οι σχέσεις- παντρεύτηκαν.
Όταν εκείνος μαζί με τον δικηγόρο Τάμπο θα κήρυσσαν ανένδοτο εναντίον ενός νέου, ρατσιστικού νόμου του λευκού Εθνικού Κόμματος, που έγινε γνωστός σ' όλον τον κόσμο ως Απαρτχάιντ, η Ουίνι θα στεκόταν στο πλευρό του, ακόμη κι αν αυτό σήμαινε ότι εκείνη θα συνέχιζε να αγωνίζεται, όσο εκείνος θα περνούσε σχεδόν το υπόλοιπο του βίου του στη φυλακή.
Τα πρώτα χρόνια αυτής της φυλάκισης, η Μαντέλα πέρασε κυριολεκτικά τα πάντα: από συναισθηματική βία, και αποκλεισμό από το Λευκό Καθεστώς, από προσβολές, μέχρι παρακολούθηση και εξονυχιστικές έρευνες σε κάθε σημείο που βρισκόταν η ίδια και οι άνθρωποι της.
Για πολλά χρόνια, η Μαντέλα κυριολεκτικά θα εσύρετο σε κρατητήρια, δικαστικές αίθουσες και ατέλειωτες ανακρίσεις, γεγονότα που ωστόσο αντί να την αποδυναμώσουν την έκαναν όλο και πιο δραστήρια στο Αφρικάνικο Κογκρέσο, καταλαμβάνοντας τον έναν ηγετικό ρόλο μετά τον άλλο. Θα γίνει η «Μάνα του Έθνους», μια πραγματικά αγωνίστρια στο πλευρό των αδικημένων, των φτωχών, των περιθωριοποιημένων από τη λευκή υπεροχή ατόμων.
Το 1969 θα καταδικαστεί για περίπου 17 μήνες σε απομονωμένες περιοχές της χώρας. Γίνεται διεθνές σύμβολο του γυναικείου αγώνα και της αποφασιστικής, ειρηνικής αντίστασης των μαύρων της Νοτίου Αφρικής. Όμως, το 1988, ένα σκάνδαλο θα αμαυρώσει το όνομα και τη δράση της Ουίνι Μαντέλα: η απαγωγή και η κακοποίηση τεσσάρων ανηλίκων θα έχει αιματηρό τέλος. Ένα από αυτά τα παιδιά, επαγγελματίας καταδότης ήδη από τα 14 χρόνια του, θα δολοφονηθεί από τον αρχηγό των σωματοφυλάκων της.
Για τη σύσταση αυτής της ιδιότυπης σωματοφυλακής φρόντιζε η ίδια προσωπικά. Επέλεγε παιδιά με άσχημη παιδική ηλικία, συνήθως μέλη της ποδοσφαιρικής ομάδας «Μαντέλα Γιουνάιτεντ», που την υπηρετούσαν τυφλά και στη συνέχεια εκτελούσαν και χρέη δολοφόνων λαϊκών δικαστηρίων. Ο λόγος για τους ανθρώπους που εκτελούσαν τους προδότες του μαύρου κινήματος και τους συνεργάτες της ρατσιστικής κυβέρνησης Μπόθα, όταν οι τελευταίοι καταδικάζονταν από τα λαϊκά δικαστήρια.
Συνήθως εκτελούνταν, φορώντας από τον λαιμό έως τα χέρια μια σαμπρέλα αυτοκινήτου, που πρώτα είχε βουτηχτεί σε βενζίνη. Στόχος ήταν το θύμα να ακινητοποιηθεί πλήρως για όση ώρα θα το έκαιγαν ζωντανό. Το τραγικό ήταν ότι η Μαντέλα, είχε επαινέσει δημοσίως αυτή τη βάναυση μέθοδο τιμωρίας των προδοτών, κάτι που φυσικά προκάλεσε τις αποδοκιμασίες των συναγωνιστών της, οι οποίοι έφτασαν στο σημείο να τη θεωρούν κακή επιρροή για τους ανθρώπους του Μαντέλα και ίδια και απαράλλαχτη με του τυραννικούς υπηρέτες του Λευκού Καθεστώτος.
Η απελευθέρωση του Νέλσον Μαντέλα, αλλά και η κατάρρευση του Απαρτχάιντ, δεν ήταν αρκετή για να ξεχαστούν οι κτηνωδίες της Γουίνι, η οποία καταδικάστηκε για την υπόθεση δολοφονίας του ανήλικου, τη στιγμή που νέες υποθέσεις έβλεπαν το φως και αφορούσαν πλέον την εμπλοκή της σε άλλες υποθέσεις δολοφονίας μαύρων.
Όταν το 1992 οι Μαντέλα χωρίσουν οριστικά η Ουίνι θα εκλεγεί στην προεδρία της Ένωσης Γυναικών του Κογκρέσου. Θα εκλεχθεί βουλευτής, αμέσως μετά και θα αναλάβει το υφυπουργείο Πολιτισμού, το 1994, στην πρώτη διαφυλετική κυβέρνηση της χώρας. Θα είναι το 1995 που ο πρώην σύζυγός της θα την απομακρύνει από την κυβέρνηση, κάτω από το βάρος και την κοινωνική πίεση του σκανδάλου με τους νεαρούς «σωματοφύλακες».
Το 1999 θα εκλεγεί και πάλι βουλευτής, για να παραιτηθεί το 2003, μετά την καταδίκη της για απάτη. Αυτή τη φορά το κατηγορητήριο έκανε λόγο για απόσπαση μετά δολίων τρόπων πολλαπλών δανείων από τράπεζες, τα οποία δεν κάλυψε ποτέ. Το μόνο ελαφρυντικό της στην περίπτωση αυτή ήταν ότι τα είχε διαθέσει σε ανθρώπους που είχαν ανάγκη. Αυτός ήταν και ο θρίαμβος της επί των εχθρών της, όταν κατά τη διάρκεια των σχετικών ερευνών αποδείχθηκε ότι όλα τα χρήματα η Ουίνι τα είχε διαθέσει για να καλύψει τις ανάγκες ανθρώπων που ζούσαν κάτω από το όριο της φτώχειας.
Αν και υπήρξε μία από τις πρώην συζύγους του Μαντέλα, το μόνο σίγουρο είναι ότι έγραψε και υπέγραψε με το δικό της χέρι το κεφάλαιο στην ιστορία της Αφρικής, γέννησε έχθρες και πάθη, έκανε ισχυρούς φίλους και ορκισμένους εχθρούς: οι μεν τη θεωρούν σύγχρονη Αγία των μαύρων, οι δε στυγνή δολοφόνο που εκμεταλλεύτηκε το όνομα και τη σχέση της με τον Μαντέλα για να χτίσει το δικό της μύθο, πάνω στα νεκρά σώματα ανθρώπων που της αντιστάθηκαν...
σχόλια