Η Λουίζα Αρκουμανέα αφηγείται τη ζωή της

Η Λουίζα Αρκουμανέα αφηγείται τη ζωή της Facebook Twitter
0

 

(Μεγάλωσε στη Νέα Σμύρνη, ζει στη Γλυφάδα.)

 

 

Ήμουν πάντα παιδί της θεωρίας. Είμαι πολύ της ανάλυσης, θεωρώ πως είναι κάτι σαν διαστροφή. Οι περισσότεροι άνθρωποι θέλουν να διαβάσουν ένα μυθιστόρημα. Εμένα εκτός από το μυθιστόρημα μου άρεσε να διαβάζω και τι έχουν γράψει οι άλλοι άνθρωποι γι' αυτό το μυθιστόρημα. Πήγαινα στη βιβλιοθήκη και έψαχνα να βρω δοκίμια, αναλύσεις, τι έχουν πει άλλοι συγγραφείς. Είναι βίτσιο.

Ως φοιτήτρια στην αγγλική φιλολογία έβαζα ρήτρες στα γραπτά μου. Στις εξετάσεις στο τέλος του έτους έγραφα «Αν γράψω κάτω από 8,5 να με κόψετε». Το έκανα γιατί είμαι τελειομανής -άλλη κατάρα κι αυτή- κι ήθελα να πάω σε ένα πολύ καλό πανεπιστήμιο μετά.

Πήγα στο Yale στην Αμερική κι έκανα μεταπτυχιακό στη θεατρολογία, δραματουργία και κριτική θεάτρου. Έμεινα τρία χρόνια. Αυτό που μου λείπει από την Αμερική είναι το κρύο, τα χιόνια και η βιβλιοθήκη του πανεπιστημίου που θύμιζε το Όνομα του Ρόδου, ένα μέρος που νιώθεις ότι υπάρχει αιώνες, πως εκεί μέσα υπάρχουν όλα τα βιβλία που έχουν γραφτεί ποτέ, πως αν κάτσεις σε μια γωνία μπορεί να μη σε καταλάβουν και να σε κλειδώσουν μέσα όλο το βράδυ Αυτή η μυθιστορηματική αίσθηση, το ταξίδι στο χρόνο, η μυρωδιά του παλιού βιβλίου μου λείπουν πολύ.

Όταν γύρισα στην Ελλάδα έπιασα δουλειά στο «Βήμα». Μου έδωσαν την ευκαιρία να κάνω κριτική θεάτρου. Ήταν σημαντικό για μένα το ότι έγραφα μια τέτοια στήλη στο «Βήμα» σε τόσο νεαρή ηλικία. Ήταν τολμηρό κι από τη δική τους την πλευρά.

Για εννιά χρόνια έγραφα με το ψευδώνυμο Στέλλα Λοΐζου. Στέλλα λέγανε τη γιαγιά μου και αναγραμμάτισα το μικρό μου όνομα και το έβαλα για επώνυμο. Αυτό είχε μια συγκεκριμένη λογική: Η στήλη της κριτικής να μένει ανέπαφη, ανεπηρέαστη από τους ανθρώπους που θα μπορούσαν να με προσεγγίσουν. Είναι καλό να υπάρχει μια απόσταση, ο κριτικός να μην παίρνει και συνεντεύξεις. Έτσι είναι και η ανθρώπινη φύση: Αν γνωρίσεις τον άλλον προσωπικά και τον συμπαθήσεις, μπαίνει το συναισθηματικό στοιχείο στη μέση και μετά δυσκολεύεσαι.

Εάν θεωρώ ότι είμαι αυστηρή; Θεωρώ ότι λέω ακριβώς αυτό που πιστεύω - ενδεχομένως αυτό να εκφράζεται καμιά φορά με αυστηρότητα ή να εκλαμβάνεται ως αυστηρότητα. Εγώ όμως δεν μπορώ να το πω κάπως αλλιώς, ούτε να το ωραιοποιήσω, ούτε να βάλω νερό στο κρασί μου. Το έχω συνηθίσει, το ακούω χρόνια. Ένας ηθοποιός κάποτε με γνώρισε και μου είπε «Εσύ είσαι; Νιώθω σαν να γνώρισα το Χάρο». Τι έκανα; Γέλασα. Τα πρώτα χρόνια, που δεν ήταν τόσο γνωστό ποια ήμουνα -τώρα πια με ξέρουν γιατί γράφω με το κανονικό μου όνομα- υπήρχαν διάφορες θεωρίες: ότι η Στέλλα Λοΐζου είναι μια γριά, κακάσχημη γεροντοκόρη ή ότι είμαι άντρας και γράφω με γυναικείο όνομα. Το έβρισκα διασκεδαστικό που έψαχναν να με βρουν και σκαρφίζονταν όλα αυτά τα παραμύθια.

Υπάρχουν αυτά τα ηλίθια στερεότυπα για τον κριτικό, ότι είναι ένας κομπλεξικός, ας πούμε, που ήθελε να γίνει ηθοποιός. Έχει μια μεγάλη ιδιαιτερότητα ως επάγγελμα: ότι εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τον άνθρωπο που την κάνει, από την καλλιέργειά του, την παιδεία του, τα ερεθίσματά του, από το αν έχει ταξιδέψει, τα πάντα. Κι αυτό το κάνει ευάλωτο ως επάγγελμα. Επίσης πολλοί σου λένε «τώρα γράφεις σαν να είσαι ο Θεός και ξέρεις την απόλυτη αλήθεια». Προφανώς ο κριτικός είναι σαν ακροβάτης, καλείται να έχει μια αντικειμενική άποψη. Από την άλλη είναι υποκειμενικό γιατί γράφει ένας άνθρωπος. Εγώ, στην προκειμένη περίπτωση. Οπότε εκεί είναι που πολλοί αντιδρούν και σου λένε «και ποια είσαι εσύ;». Πιστεύω πως το μόνο όπλο που έχει ο κριτικός είναι να εκφράζει την άποψή του τεκμηριωμένα και με επιχειρήματα.

Θεωρώ ότι το θέατρο στην Ελλάδα σε σχέση με άλλες τέχνες κινείται. Δυστυχώς, υπάρχουν πολλά κατάλοιπα του παρελθόντος, άνθρωποι που λειτουργούν πάρα πολύ ανασταλτικά: Κριτικοί και δημοσιογράφοι που χρησιμοποιούνε τη στήλη τους για να κάνουνε παιχνίδια εξουσίας κι είναι τόσο παλαιολιθικές οι απόψεις τους που νιώθεις ότι μιλάνε κάτω από μια ταφόπλακα. Είναι τόσο απαράδεκτα και ξεπερασμένα όλα αυτά, κι αυτοί οι άνθρωποι τρομοκρατούν και ασκούν επιρροή σε μια μεγάλη μερίδα ανθρώπων του θεάτρου που τους φοβούνται και νοιάζονται αν θα γράψουν καλά πράγματα γι αυτούς και δεν αφήνουν τίποτα να πάει μπροστά.

Υπάρχει μια νέα γενιά ομάδων στο ελληνικό θέατρο που είναι πιο απελευθερωμένη, έχει μια φρεσκάδα, μια ορμή να δοκιμάσει πράγματα. Βλέπω και κάτι άλλο ενθαρρυντικό σε αυτά τα παιδιά, πως είναι απαλλαγμένοι από αυτό το άγχος της «μεγάλης ερμηνείας» που είναι άλλη μία από τις πληγές του ελληνικού θεάτρου: οι μεγάλοι ηθοποιοί και οι μεγάλες ερμηνείες. «Να πάμε στο θέατρο να δούμε μια φοβερή Μήδεια», «μια υπέροχη Κλυταιμνήστρα», «ένα φοβερό Βασιλιά Λιρ». Μένουμε στο αν ο ηθοποιός έκανε καλά το ρόλο και δεν συζητάμε τίποτα άλλο. Το βρίσκω φοβερά ξεπερασμένο όλο αυτό. Το θέατρο είναι μια συλλογική δουλειά και σε αυτές τις νέες ομάδες οι ρόλοι δεν είναι τόσο διακριτοί. Δεν υπάρχει ο τύραννος σκηνοθέτης και όλοι οι υπόλοιποι... Δουλεύουν με αυτοσχεδιασμό, κάνουν μια συλλογική δουλειά. Αυτό θέλω να βλέπω περισσότερο, τη διάθεση να ρισκάρουν και να δοκιμάσουν πράγματα ακόμα κι αν είναι να αποτύχουν. Έχω γνωρίσει άπειρους ανθρώπους που έχουν την αγωνία: «Αν κάνω αυτό θα αρέσει στο κοινό; Θα το καταλάβουν;». Και σκέφτομαι «μην υποτιμάς το ακροατήριό σου τόσο πολύ!».

Την αγαπώ την Αθήνα, χαίρομαι που ζω εδώ. Μου αρέσουν οι αντιφάσεις του κέντρου, αυτές είναι που το κάνουν κι ενδιαφέρον. Μου αρέσει να περπατώ βράδυ και να χαζεύω τις βιτρίνες και μου αρέσει να πηγαίνω και στον Κεραμεικό στα νυχτερινά κέντρα, στο ψιλικατζίδικο που έχει ένας μετανάστης. Όλο αυτό το ανακάτεμα.

Υπάρχει μια πολυμορφία στο κέντρο και σε αυτή την πολυμορφία έχουν συνεισφέρει και οι μετανάστες κι όσο πάει αυτό θα δίνει και πιο ενδιαφέροντα πράγματα. Εάν αφήσουμε αυτούς τους ανθρώπους να μπουν περισσότερο στη ζωή μας και κάνουμε ένα ουσιαστικό διάλογο μαζί τους, θα κερδίσουμε.

Θα μπορούσε να μπει η σύγχρονη εικαστική τέχνη στην καθημερινότητά μας στην Αθήνα. Τα αγάλματα, ας πούμε, αυτές οι προτομές που είναι όλες παλιακές, ή αυτό το άθλιο άγαλμα «της εθνικής συμφιλίωσης» στην πλατεία Κλαυθμώνος που κανείς δεν αποφασίζει να το ξεριζώσει. Εάν μπορούσαν να κάνουν πιο σύγχρονα γλυπτά ή πιο σύγχρονα κτίρια, θα γινόταν πιο όμορφη η Αθήνα.

Οι Αθηναίοι
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Γκίκας Ξενάκης

Γκίκας Ξενάκης / «Έχω κάνει λάθη – δούλεψα πολύ με τον εαυτό μου για να τους σέβομαι όλους στην κουζίνα»

Μεγαλώνοντας στη Θήβα, αγάπησε το φρέσκο ψάρι, τα άγρια χόρτα και τις ταπεινές συνταγές. Αν και είχε αρχικά πολύ κακή εικόνα για τους μάγειρες, εξελίχθηκε σε σεφ για τον οποίο –όπως είπε ο Επίκουρος– μπορούσε να καταλάβει κανείς ένα πιάτο του με κλειστά τα μάτια. Ο «τιμονιέρης» της κουζίνας του Aleria, Γκίκας Ξενάκης, είναι ο Αθηναίος της εβδομάδας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Γιώργος Βότσης: «Κάποτε δεν χρειαζόταν να δώσεις ορισμό για το τι εστί αναρχικός»

Οι Αθηναίοι / Γιώργος Βότσης: «Κάποτε δεν χρειαζόταν να δώσεις ορισμό για το τι εστί αναρχικός»

Για τις Αρχές ήταν «τρομοκράτης» και «αρχηγός» της 17Ν, ενώ για την Αριστερά «προβοκάτορας». Σήμερα δηλώνει αντιστασιακός εκ φύσεως και πιστεύει ότι η «Ελευθεροτυπία» της δικής του εποχής δεν μπορεί να ξαναβγεί. Ο θρυλικός δημοσιογράφος αφηγείται την πολυτάραχη ζωή του.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Εβελίνα Παπούλια: «Δεν μου χαρίστηκε τίποτα»

Oι Αθηναίοι / Εβελίνα Παπούλια: «Δεν μου χαρίστηκε τίποτα»

«Μην παίξεις ποτέ κωμωδία», της είχαν πει, αλλά τελικά το ευρύ κοινό τη λάτρεψε ως Μαρίνα Κουντουράτου. Όταν αποφάσισε να ερμηνεύσει τον ρόλο μιας τρανς γυναίκας, της είπαν «θα καταστραφείς». Ήταν πάντα τολμηρή και άφοβη. Και είναι η Αθηναία της εβδομάδας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Η Ελλάδα που πρωτοείδα ήταν βουτηγμένη στη φτώχεια» ή «Γνώρισα/πρόλαβα μια Ελλάδα ανέγγιχτη και αναλλοίωτη». ή «Οι άνθρωποι στα νησιά δεν γνώριζαν καν τι σημαίνει τουρίστας»

Οι Αθηναίοι / «Τώρα η γλώσσα του Οδυσσέα είναι η γλώσσα μου. Και το Αιγαίο είναι η θάλασσά μου»

Γεννημένος στο Σικάγο, η αληθινή αλλαγή στη ζωή του ήρθε όταν ταξίδεψε για πρώτη φορά στα ελληνικά νησιά και την Αθήνα το 1954. Αποτύπωσε φωτογραφικά «τα χρόνια της ελπίδας σε μια Ελλάδα ανέγγιχτη και αναλλοίωτη». Σήμερα, εκφράζει την ανησυχία του για τα όμορφα τοπία της και τις γειτονιές, όπως η Πλάκα, που «είναι γεμάτες από καταστήματα με σουβενίρ». Ο φιλέλληνας φωτογράφος Ρόμπερτ Μακέιμπ είναι ο Αθηναίος της εβδομάδας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Βασιλική Δρίβα: «Με προσβάλλει να με χρησιμοποιούν σαν καθρέφτη για την ανωτερότητά τους»

Οι Αθηναίοι / Βασιλική Δρίβα: «Με προσβάλλει να με χρησιμοποιούν σαν καθρέφτη για την ανωτερότητά τους»

Ανατρέποντας πολλά από τα στερεότυπα που συνοδεύουν τους ανθρώπους με αναπηρία, η Βασιλική Δρίβα περιγράφει τις δυσκολίες που αντιμετώπισε αλλά και τις χαρές, και μπορεί πλέον να δηλώνει, έστω δειλά, πως είναι ηθοποιός. Είναι η Αθηναία της εβδομάδας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ειρήνη Φρεζάδου: «Είμαστε οι αρχιτέκτονες της ζωής μας»

Ειρήνη Φρεζάδου / Ειρήνη Φρεζάδου: «Ό,τι κλείνει στο κέντρο, ανοίγει στη θέση του ένα μπαρ ή ένα εστιατόριο»

Αγωνίζεται ενάντια «στην απληστία που ξοδεύει τον αρχιτεκτονικό, φυσικό και πολιτιστικό μας πλούτο». Βγήκε μπροστά για το κτίριο «που ντροπιάζει την Ακρόπολη». Και τώρα, το νέο της σχέδιο είναι η αναβίωση του ιστορικού σιδηροδρομικού δικτύου της Πελοποννήσου. 
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Αγορίτσα Οικονόμου

Αγορίτσα Οικονόμου / «Πέφτω να κοιμηθώ και σκέφτομαι ότι κάτι έχω κάνει καλά»

Βρέθηκε να κυνηγάει το όνειρο της υποκριτικής, χωρίς να γνωρίζει τον τρόπο, αλλά με τη βεβαιότητα ότι δεν ήθελε ποτέ να μείνει με την απορία «γιατί δεν το έκανα;». Μέσα από σκληρή δουλειά και πολλούς μικρούς ρόλους, κατάφερε να βρει τον δρόμο της στην τέχνη, στον οποίο προχωρά και αισθάνεται τυχερή. Η Αγορίτσα Οικονόμου είναι η Αθηναία της εβδομάδας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τάσος Μαντής: Από τα υδραυλικά στα αστέρια Michelin

Οι Αθηναίοι / Τάσος Μαντής: Από τα υδραυλικά στα αστέρια Michelin

Ένα απρόσμενο Σαββατοκύριακο σε ένα κότερο στάθηκε αρκετό για να αλλάξει τη ζωή του. Από την πρώτη του εμπειρία ως μάγειρας στον στρατό μέχρι τις κουζίνες των κορυφαίων εστιατορίων του κόσμου, κάθε σταθμός διαμόρφωσε τη φιλοσοφία του βραβευμένου σεφ. Σήμερα, μέσα από το αστεράτο Soil, αποδεικνύει πως η μαγειρική δεν είναι απλώς τέχνη, αλλά τρόπος ζωής.
M. HULOT
«Ελάχιστοι άνθρωποι που ασχολήθηκαν με την τέχνη άφησαν παρακαταθήκη»

Οι Αθηναίοι / «Αυτό που λέμε ευτυχισμένη ζωή δεν υπάρχει»

Ο Θέμης Ανδρεάδης γνώρισε τεράστια επιτυχία με το σατιρικό τραγούδι αλλά το ρίσκο να ασχοληθεί με το αγαπημένο του είδος, την μπαλάντα, τον άφησε εκτός μουσικής για σχεδόν είκοσι χρόνια. Η επιστροφή του με ένα δίσκο βινυλίου με συμμετοχές μουσικών από τις νεότερες γενιές ανοίγει ένα νέο, πιο φωτεινό κεφάλαιο στη ζωή του.
M. HULOT
Γιάννης Μπακογιαννόπουλος

Οι Αθηναίοι / Γιάννης Μπακογιαννόπουλος: «Η δημοσιότητα που έχω είναι μεγαλύτερη από την αξία μου»

Τη δεκαετία του '50 έβγαλε το πιο φτηνό εισιτήριο, βρέθηκε στο Παρίσι και κοιμόταν στο πάτωμα, προκειμένου να γνωρίσει το «μαγικό σύμπαν» του κινηματογράφου. Ο Βούλγαρης τον φωνάζει ακόμα «δάσκαλο», ενώ κάποτε του έλεγαν ότι οι κριτικές του έμοιαζαν να απευθύνονται μόνο στους φίλους του. Όμως εκείνος παρέμεινε πιστός στον δικό του δρόμο. Και είναι ο Αθηναίος της εβδομάδας.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Χρήστος Μποκόρος, εικαστικός

Οι Αθηναίοι / Χρήστος Μποκόρος: «Η τέχνη δεν είναι θέαμα, πρέπει να σε αφορά και να σε πονάει»

Όταν βρέθηκε στη Σχολή Καλών Τεχνών, ένιωσε ότι ναυάγησαν όλα του τα όνειρα και οι επιθυμίες. Αν και έχει ζωγραφίσει χιλιάδες κεράκια, ακόμα αισθάνεται αρχάριος, γιατί το καθένα είναι διαφορετικό, όπως και οι άνθρωποι. Για εκείνον, η τέχνη είναι ένα μνημείο, και κάθε φορά με τα έργα του ακουμπά εκεί που πονάει, για να παίρνει δύναμη.
M. HULOT
Μαίρη Κουκουλέ

Οι Αθηναίοι / Μαίρη Κουκουλέ (1939-2025): Η αιρετική λαογράφος που κατέγραψε τη νεοελληνική αθυροστομία

Μοίρασε τη ζωή της ανάμεσα στην Αθήνα και το Παρίσι, υπήρξε σύντροφος ζωής του επίσης αιρετικού Ηλία Πετρόπουλου. Ο Μάης του ’68 ήταν ό,τι συγκλονιστικότερο έζησε. Πέθανε σε ηλικία 86 ετών.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Θανάσης Σκρουμπέλος, συγγραφέας

Οι Αθηναίοι / «Δεν μπορεί να κερδίζει συνέχεια το δίκιο του ισχυρού»

Στο Λονδίνο, ο Θανάσης Σκρουμπέλος έλεγε ότι είναι «απ’ τον Κολωνό, γείτονας του Σοφοκλή». Έχοντας βγει από τα σπλάχνα της, ο συγγραφέας που έγραψε για την Αθήνα του περιθωρίου, για τη γειτονιά του και τον Ολυμπιακό, πιστεύει ότι η αριστερά που γνώρισε έχει πεθάνει, ενώ το «γελοίο που εκφράζει η ισχυρή άρχουσα τάξη» είναι ο μεγαλύτερός του φόβος.
M. HULOT
«Κάποια στιγμή έμαθα να βάζω στον λόγο μου ένα "ίσως", ένα "ενδεχομένως"»

Οι Αθηναίοι / «Κάποια στιγμή έμαθα να βάζω στον λόγο μου ένα "ίσως", ένα "ενδεχομένως"»

Στην Α’ Δημοτικού τη μάγεψε η φράση «Η Ντόρα έφερε μπαμπακιές». Διαμορφώθηκε με Προυστ, Βιρτζίνια Γουλφ, Γιώργο Ιωάννου και Κοσμά Πολίτη. Ως συγγραφέα την κινεί η περιέργεια για τις ανθρώπινες σχέσεις. Η Αγγέλα Καστρινάκη είναι η Αθηναία της εβδομάδας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ