Το αφήγημα, η ραπ και η «Παπαλάμπραινα»

Το αφήγημα, η ραπ και η «Παπαλάμπραινα» Facebook Twitter
Παρά τα προβλήματα που ασφαλώς έχει η κυβέρνηση, η εικόνα της, καλώς ή κακώς, απέχει από το να δικαιολογεί μια αντιπολιτευτική ρητορική για «χούντες», «άχρηστους» κ.λπ. Φωτο: EUROKINISSI / Σωτήρης Δημητρόπουλος
0

ΜΕΓΑΛΟ ΤΜΗΜΑ ΣΤΕΛΕΧΩΝ και υποστηρικτών του ΣΥΡΙΖΑ υποστηρίζει με πάθος ένα συγκεκριμένο αφήγημα: «Η κυβέρνηση της ΝΔ είναι αποτυχημένη και διεφθαρμένη, ο Μητσοτάκης ανίκανος, η χώρα ζει καταστάσεις που προσομοιάζουν σε χούντα και ο μόνος λόγος που δεν έχει καταρρεύσει ήδη είναι ότι τη στηρίζουν τα ΜΜΕ, που ταΐζονται με κρατικό χρήμα». Πιστεύουν δε ότι επαναλαμβάνοντάς το –ρυθμικά ή μη και σε όλους του τόνους– θα γίνει trend, ένα κύμα οργής που θα συμπαρασύρει το σημερινό «καθεστώς».

 

Εδώ και έναν χρόνο, βέβαια, η στρατηγική αυτή δεν έχει αποδώσει. Αντιθέτως, ο ΣΥΡΙΖΑ καταγράφει σήμερα λίγο μεγαλύτερη φθορά απ’ ό,τι την πρώτη μετεκλογική περίοδο, όταν κρατούσε χαμηλότερους τόνους. Την ώρα, μάλιστα, που η ΝΔ, σε μια πολύ δύσκολη περίοδο, φαίνεται να διατηρεί –έστω και με κάποια σημάδια φθοράς– την εκλογική της επιρροή.

Αποτέλεσμα; Οι υποστηρικτές του αφηγήματος αυτού στρέφονται κατά πάντων: των ΜΜΕ, των εταιρειών δημοσκοπήσεων, των αξιοθρήνητων «κυρ-Παντελήδων», που δεν μπορούν να αντιληφθούν τι συμβαίνει, πόσο μάλλον να εξεγερθούν.

Η ρητορική αυτή, ωστόσο, δεν έχει αποδώσει για συγκεκριμένους λόγους. Καταρχάς, δεν συνάδει με το κλίμα της εποχής. Οι ψηφοφόροι σήμερα, ειδικά οι ψηφοφόροι χαμηλών πολιτικών ταυτίσεων, που κρίνουν τις εκλογές, δεν θέλουν να ξαναζήσουν την οργή, την ένταση και την τοξικότητα της περασμένης δεκαετίας, αλλά να προχωρήσουν μπροστά. Αυτό που αφελώς ομολόγησε γνωστό στέλεχος της αντιπολίτευσης, ότι «η κανονικότητα δεν είναι ευκαιρία για τον ΣΥΡΙΖΑ», ο κόσμος το εισπράττει και πράττει αναλόγως.

Επίσης, προσκρούει στην επικρατούσα αντίληψη. Παρά τα προβλήματα που ασφαλώς έχει η κυβέρνηση (κάποια εκ των οποίων, μάλιστα, δεν είναι απολύτως ορατά), η εικόνα της, καλώς ή κακώς, απέχει από το να δικαιολογεί μια αντιπολιτευτική ρητορική για «χούντες», «άχρηστους» κ.λπ. Ο δείκτης ατομικής και συλλογικής αισιοδοξίας είναι σήμερα υψηλότερος απ’ ό,τι επί ΣΥΡΙΖΑ. Σε όλες τις έρευνες η σύγκριση Μητσοτάκη - Τσίπρα είναι ξεκάθαρα υπέρ του νυν πρωθυπουργού. Ο ΣΥΡΙΖΑ εξακολουθεί να προκαλεί περισσότερα αρνητικά αντανακλαστικά (π.χ. στο δημοσκοπικό ερώτημα «ποιος ΔΕΝ θέλετε να κερδίσει τις επόμενες εκλογές» ο ΣΥΡΙΖΑ προηγείται).

Η αριστερά διαχρονικά είναι προσανατολισμένη κυρίως προς τον καταγγελτικό λόγο. Τρέφεται από τις συγκρούσεις. Ασχολείται λιγότερο με τη ρεαλιστική διαχείριση των προβλημάτων και περισσότερο με την καταγγελία τους. Όχι πάντα, φυσικά, αλλά κατά κανόνα.

Η ερμηνεία ότι η παραπάνω εικόνα οφείλεται στα ΜΜΕ είναι μυωπική. Δεν είναι της παρούσης να αναλύσουμε τις σχέσεις ΜΜΕ και κυβερνήσεων τα τελευταία τριάντα χρόνια. Ας πούμε μόνο ότι αν ίσχυε η ερμηνεία αυτή, στο δημοψήφισμα του ’15 το αποτέλεσμα θα ήταν διαφορετικό.

Οι λόγοι που η ΝΔ αντέχει ακόμα είναι άλλοι, πιο ουσιαστικοί. Ενδεικτικά: ένα μεγάλο τμήμα πολιτών (π.χ. συνταξιούχοι ή δημόσιοι υπάλληλοι) δεν έχει υποστεί απώλειες εισοδημάτων. Αρκετοί εργαζόμενοι και επαγγελματίες έχουν δει μια μικρή αύξηση εισοδημάτων από τη μείωση φόρων και ασφαλιστικών εισφορών. Επιδόματα όχι μόνο δεν έχουν κοπεί, όπως φοβόντουσαν κάποιοι πριν από τις εκλογές, αλλά έχουν δοθεί πολλά επιπλέον, λόγω πανδημίας.

Τα μέτρα στήριξης εργαζομένων και επιχειρήσεων αντιμετωπίζονται θετικά από τους δικαιούχους. Ολόκληροι κλάδοι της οικονομίας τρέφουν προσδοκίες από την αξιοποίηση του Ταμείου Ανάκαμψης και θέλουν σταθερότητα. Ως προς τη διαχείριση της πανδημίας, η γενική αίσθηση είναι ότι, παρά τα όποια λάθη, η χώρα συνολικά στάθηκε αξιοπρεπώς, το ΕΣΥ ανταποκρίθηκε και σε πολλούς δείκτες τα πάμε καλύτερα από άλλες, ισχυρότερες χώρες. Ενώ σε ζητήματα όπως η κρίση στον Έβρο, η επίσκεψη Δένδια στην Τουρκία κ.ά., η στάση της κυβέρνησης συγκέντρωσε υψηλή αποδοχή.

Σε αυτά προσθέστε κάποια στρατηγικά δεδομένα, όπως η παραδοσιακή πολιτική συνοχή της κεντροδεξιάς και τα «τραύματα» του 2015, που δημιούργησαν ψυχικό ρήγμα μεταξύ ενός τμήματος κεντρογενών/προοδευτικών ψηφοφόρων και του ΣΥΡΙΖΑ και δεν έχουν επουλωθεί. Και κυρίως το ότι παντού καταγράφεται πως ο Μητσοτάκης εκφράζει καλύτερα από τον Τσίπρα το αίτημα για επιστροφή στην «κανονικότητα» (όπως την αντιλαμβάνεται ο καθένας), σε αντίθεση με τον ΣΥΡΙΖΑ, που μοιάζει να ποντάρει σε μια πολυεπίπεδη κρίση που θα τροφοδοτήσει κοινωνικές εντάσεις και μια νέα ριζοσπαστικοποίηση. Ενδεχομένως, μάλιστα, να το εκπέμπει, όχι ηθελημένα αλλά επειδή συχνά επισκιάζεται από έξαλλες φωνές στελεχών ή υποστηρικτών του.

Πριν από λίγες μέρες συζητούσα με έναν γνωστό αριστερό δημοσιογράφο και εξαιρετικό αναλυτή. Έκανε μια εύστοχη επισήμανση: «Στην αριστερά υποτιμάμε την αξία του θετικού λόγου». Είχε δίκιο. Η αριστερά διαχρονικά είναι προσανατολισμένη κυρίως προς τον καταγγελτικό λόγο. Τρέφεται από τις συγκρούσεις. Ασχολείται λιγότερο με τη ρεαλιστική διαχείριση των προβλημάτων και περισσότερο με την καταγγελία τους. Όχι πάντα, φυσικά, αλλά κατά κανόνα.

Αυτό, ως δομικό στοιχείο του χώρου, συχνά επηρεάζει την αναλυτική σκέψη των στελεχών της, που παραβλέπουν τα προφανή, ότι ένα κόμμα εξουσίας δεν μπορεί να έχει μονίμως καταγγελτικό λόγο, ενίοτε στα όρια του παροξυσμού. Δεν μπορεί να είναι σε διάδραση μόνο με έναν πυρήνα φανατικών ή ριζοσπαστικοποιημένων. Ούτε φυσικά να είναι σε ένα συνεχές δημαγωγικό κρεσέντο. Αυτά σε κάνουν φορέα τοξικότητας, όχι προσδοκιών. Και δεν σε πάνε μακριά, ειδικά στη σημερινή συγκυρία.

Όλα τα παραπάνω δεν γράφτηκαν για να προεξοφλήσουν τις εξελίξεις. Λείπουν ακόμα πολλά στοιχεία από την εξίσωση των επόμενων εκλογών. Γράφτηκαν για να ερμηνεύσουν τι συμβαίνει σήμερα και να υπενθυμίσουν το προφανές: ένα πολιτικό αφήγημα, για να είναι πειστικό, πρέπει να πατάει πάνω σε υπαρκτά δεδομένα. Να εκφράζει κυρίως εκείνους που θα κρίνουν τις εκλογές, όχι έναν πυρήνα πωρωμένων. Δεν είναι θέμα ύφους αφηγήματος, τουλάχιστον όχι μόνο, είναι θέμα ουσίας. Αλλιώς δεν θα γίνει trend, είτε ακούγεται στον ρυθμό της ραπ είτε σε αυτόν της «Παπαλάμπραινας»...

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Πόσο απέχει ένα βιντεοπαιχνίδι για βιασμούς από την incel πραγματικότητα που ζούμε;

Οπτική Γωνία / Πόσο απέχει ένα βιντεοπαιχνίδι για βιασμούς από την incel πραγματικότητα που ζούμε;

Ορθώς μας σοκάρει το «No Mercy» που «παίζει» με τον βιασμό και την αιμομιξία, όμως την ίδια στιγμή ζούμε σε μια κοινωνία όπου η γυναικεία υποταγή πλασάρεται ως κανονικότητα.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Τα νέα στοιχεία για τον Κώστα Αχ. Καραμανλή τον επαναφέρουν στο προσκήνιο 

Πολιτική / Nέα στοιχεία για τον Κώστα Αχ. Καραμανλή τον επαναφέρουν στο προσκήνιο 

Η υπόθεση των Τεμπών επιστρέφει στη Βουλή μέσω της δικογραφίας για τον Κώστα Αχ. Καραμανλή, αλλά στελέχη της κυβέρνησης υποστηρίζουν ότι αυτήν τη φορά είναι καλά προετοιμασμένοι. 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
κωνσταντοπουλου

Βασιλική Σιούτη / Ποιος είναι, τελικά, αξιωματική αντιπολίτευση;

Οι δημοσκοπήσεις καταγράφουν πλέον στη δεύτερη θέση το κόμμα της Πλεύσης Ελευθερίας. Θα διατηρήσει η Ζωή Κωνσταντοπούλου τη δυναμική που απέκτησε; Θα αλλάξει σύντομα πάλι η σειρά των κομμάτων; Το σίγουρο είναι πως η ρευστότητα είναι η νέα πολιτική συνθήκη. 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Tίτλος: Explainer: Το κίνημα "Cute Winter Boots" και το κριντζ της ψηφιακής πολιτικοποίησης

Explainer / «Cute Winter Boots»: Όσο κι αν το υποτιμάτε, το TikTok παράγει πολιτική

Το hashtag #CuteWinterBoots συγκεντρώνει τους προβληματισμούς των χρηστών για την άνοδο της παγκόσμιας ακροδεξιάς και για τον τρόπο που εφαρμόζεται η δημοκρατία σήμερα. Έχουμε αφήσει πίσω μας για πάντα το «για να συμμετέχω στην πολιτική πάω σε συνελεύσεις και γράφομαι σε κόμμα».
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Τι μας δείχνουν τα πρώτα ίχνη ζωής εκτός της Γης;

Διάστημα / Βρέθηκαν όντως ίχνη εξωγήινης ζωής;

Τι ανακάλυψε ακριβώς το τηλεσκόπιο James Webb; Θα υπάρξει σύντομα κατοικήσιμος πλανήτης; Πόσο κοντά είμαστε στην κατάκτηση του Διαστήματος; Ο αστρονόμος και καθηγητής Φυσικής του Διαστήματος Ξενοφών Μουσάς εξηγεί τι σηματοδοτεί η ανακάλυψη του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης θέλει τρίτη θητεία και τα δίνει όλα για να αλλάξει το κλίμα

Βασιλική Σιούτη / Ο Κυριάκος Μητσοτάκης θέλει τρίτη θητεία και τα δίνει όλα για να αλλάξει το κλίμα

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ξεκαθάρισε ότι θα διεκδικήσει και τρίτη πρωθυπουργική θητεία και τα δίνει όλα με στόχο την άμεση αντιστροφή του αρνητικού πολιτικού κλίματος.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Χριστόφορος Πισσαρίδης: «Με ενοχλεί που η Ελλάδα, σε όλες τις λίστες, βρίσκεται στην τελευταία θέση»

Χριστόφορος Πισσαρίδης / «Με ενοχλεί που η Ελλάδα βρίσκεται παντού στην τελευταία θέση»

Από τον Τραμπ και την AI μέχρι την ελληνική γραφειοκρατία και την παγκόσμια ύφεση, ο νομπελίστας καθηγητής Οικονομικών Σερ Χριστόφορος Πισσαρίδης μιλά στη LIFO για το μέλλον της εργασίας και την απειλή του λαϊκισμού, εξηγώντας γιατί η Ελλάδα χρειάζεται λιγότερο Δημόσιο.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Τζέφρι Σακς: «Η κατάληψη των πανεπιστημίων από τον Τραμπ δεν θα πετύχει»

Οπτική Γωνία / Τζέφρι Σακς: «Η κατάληψη των πανεπιστημίων από τον Τραμπ δεν θα πετύχει»

Ο καθηγητής Οικονομικών και διευθυντής του Κέντρου για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια σχολιάζει στη LiFO τη σύγκρουση που έχει ξεσπάσει μεταξύ της κυβέρνησης Τραμπ και των αμερικανικών πανεπιστημίων και πώς βλέπει την επόμενη μέρα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Αθήνα: Τα ηλεκτρικά πατίνια και το χάος της μικροκινητικότητας/ Πώς θα μπει τάξη στο χάος με τα ηλεκτρικά πατίνια στην Αθήνα;/ «Δεν γίνεται να μην έχουμε πατίνια γιατί είναι επικίνδυνο να κυκλοφορήσουν»

Ρεπορτάζ / Τι θα γίνει επιτέλους με τα ηλεκτρικά πατίνια στην Αθήνα;

Τα ηλεκτρικά πατίνια είναι η νέα τάση μετακίνησης στην πόλη αλλά προς το παρόν δημιουργούν αρκετά προβλήματα και προκαλούν αντιδράσεις. Πώς θα μπουν όρια στην άναρχη κυκλοφορία τους και τη στάθμευσή τους και ποιες υποδομές χρειάζονται;
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Τα μεγάλα έργα που αλλάζουν τη χώρα: Ποια προχωρούν και ποια καθυστερούν

Ρεπορτάζ / Τα μεγάλα έργα που αλλάζουν τη χώρα: Ποια προχωρούν και ποια καθυστερούν

Νέοι αυτοκινητόδρομοι, νέες γραμμές μετρό, νοσοκομεία, σιδηρόδρομοι, αεροδρόμια. Στις μακέτες όλα φαίνονται φανταστικά. Πότε όμως στ' αλήθεια παραδίδονται, πόσο κοντά στις μακέτες θα είναι η πραγματικότητα; Και ποια οφέλη μπορεί να προσφέρουν στην κοινωνία και την οικονομία;
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Απειλείται η οικονομία από νέο κραχ;

Οπτική Γωνία / Έρχεται νέο παγκόσμιο κραχ;

Εμπορικοί πόλεμοι, γεωπολιτικές απειλές και ο κίνδυνος παγκόσμιας ύφεσης. Πόσο θα επηρεαστεί η Ελλάδα από τη νέα εποχή Τραμπ; Ο καθηγητής Χρηματοοικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Λίβερπουλ, Κώστας Μήλας, μιλά στη LiFO.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μπορεί μια φεμινίστρια να είναι χριστιανή; 

Οπτική Γωνία / Μπορεί μια φεμινίστρια να είναι χριστιανή; 

Υπάρχει τελικά ασυμβίβαστο μεταξύ χριστιανισμού και φεμινισμού; Μπορούν οι δύο ταυτότητες να συνυπάρξουν ή πρόκειται για έναν αδύνατο συνδυασμό; Δύο γυναίκες παραθέτουν τα επιχειρήματα κάθε πλευράς.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Το πράσινο της Αθήνας και τα πάθη του

Ρεπορτάζ / Το πράσινο της Αθήνας και τα πάθη του

Το πράσινο της πόλης μπορεί να είναι περιορισμένο, αλλά σε αρκετές περιπτώσεις είναι αξιόλογο - και η άνοιξη το φέρνει ξανά στο προσκήνιο, μαζί με τα προβλήματά του. Λύσεις υπάρχουν· το ζητούμενο είναι να εισακουστούν.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ