Η ΜΟΙΡΑ ΤΗΣ ΜΑΡΙΟΥΠΟΛΗΣ
Ενθαρρυντικές είναι οι προοπτικές συμφωνίας μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας. Οι δύο χώρες έχουν καταγράψει σημαντική πρόοδο σε ένα προκαταρκτικό σχέδιο 15 σημείων για τον τερματισμό του πολέμου, το οποίο συζητήθηκε για πρώτη φορά συνολικά την περασμένη Δευτέρα.
Την επομένη, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι αποδέχθηκε ότι η Ουκρανία δεν θα μπορούσε να συνδεθεί με το ΝΑΤΟ, ο δε Μπόρις Τζόνσον από το Άμπου Ντάμπι δήλωσε ότι «δεν υπάρχει περίπτωση η Ουκρανία να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ σύντομα». Από την πλευρά του, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, είπε ότι «απολύτως συγκεκριμένες διατυπώσεις» είναι «κοντά στο να συμφωνηθούν» στις διαπραγματεύσεις.
Βεβαίως, πρέπει πολλά σημεία να ξεκαθαριστούν και να αρθεί η εκατέρωθεν δυσπιστία. Ωστόσο, δεν μπορεί να υποτιμηθεί η διαμορφωθείσα δυναμική των πραγμάτων. Οι Ουκρανοί μόνον μεγάλες καταστροφές και απώλειες ανθρώπινων ζωών θα έχουν εφεξής, οι οποίες μάλιστα θα είναι ευθέως ανάλογες με τη σθεναρότητα της αντίστασής τους. Οι Ρώσοι δεν έχουν λόγους να μπλέξουν σε μακρόχρονο πόλεμο εντός των πόλεων: η ασφυκτική περικύκλωση του Κιέβου και άλλων πόλεων, οι βομβαρδισμοί και η μόνιμη απειλή εισβολής τούς παρέχουν αναντίρρητα πλεονεκτήματα στις διαπραγματεύσεις.
Ωστόσο, φαίνεται ότι θα υπάρξουν ουσιαστικά βήματα μόνον όταν οι Ρώσοι επικρατήσουν πλήρως στη Μαριούπολη. Μπορεί να μην εισβάλλουν σε άλλη πόλη, αλλά φαίνεται εξαιρετικά χλωμό ότι θα συμβεί το ίδιο και στη Μαριούπολη.
Η πλήρης επικράτηση των Ρώσων θα άρει το τελευταίο εμπόδιο για τη δημιουργία χερσαίου διαδρόμου από την Κριμαία στο Ντονμπάς, θα επιτρέψει τον απόλυτο έλεγχο των Ρώσων στην Αζοφική Θάλασσα, και θα συντρίψει το νεοναζιστικό τάγμα Αζόφ του οποίου η έδρα βρίσκεται στη Μαριούπολη.
Η άποψη αυτή ενισχύεται από τις φρικτές εικόνες καταστροφών κατοικιών και νοσοκομείων, τους νεκρούς αμάχους, τις άθλιες συνθήκες ζωής, που παραπέμπουν ευθέως σε τακτικές του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, που υποτίθεται ότι ήταν ξεπερασμένες, λόγω των νέων οπλικών συστημάτων «ακρίβειας» και άλλων σύγχρονων μέσων.
• • •
Η ΚΟΙΝΟΤΟΠΙΑ ΤΟΥ ΠΥΡΗΝΙΚΟΥ ΡΙΣΚΟΥ
O Ουκρανός πρόεδρος, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, απευθυνόμενος στο αμερικανικό Κογκρέσο είπε: «Θέλουμε ζώνη απαγόρευσης πτήσεων (ΖΑΠ), ζητάω πολλά;».
Ξεκάθαρη απάντηση: «Ναι, ζητάς πυρηνικό πόλεμο».
Είναι απολύτως κατανοητές οι δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο Ζελένσκι, αλλά είναι ακατανόητη η εμμονή του στη ΖΑΠ. Το ΝΑΤΟ, οι ΗΠΑ, η ΕΕ την απέρριψαν ασυζητητί και επανειλημμένως ως ενέχουσα τον κίνδυνο ανεξέλεγκτης κλιμάκωσης, και άρα πυρηνικής σύγκρουσης. Η απόρριψη αυτή είναι ευπρόσδεκτη απόδειξη ότι δεν έχουμε χάσει το μυαλό μας.
Η υπονόμευση, ευθέως ή εμμέσως, του ταμπού του πυρηνικού πολέμου — τον διαχωρισμό των όπλων σε συμβατικά και μη συμβατικά, που εμπεριέχει ως κανονιστική αρχή την απαγόρευση της πρώτης χρήσης των μη συμβατικών όπλων, δηλαδή των πυρηνικών — είναι απερίσκεπτη. Χάρη στο ταμπού αυτό και το δόγμα της MAD (Mutual Assured Destruction), που μέχρι να εδραιωθούν πέρασαν από 40 κύματα, γλύτωσε ο πλανήτης τον όλεθρο μέχρι σήμερα.
Παραφράζοντας τη Χάνα Άρεντ, η επαναλαμβανόμενη ρητορεία περί της ΖΑΠ και άλλων παρόμοιων προτάσεων καθιστά «κοινοτοπία το ρίσκο της πυρηνικής σύγκρουσης».
• • •
ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΕΣ ΑΣΥΝΑΡΤΗΣΙΕΣ
Είναι απίστευτη η ευκολία με την οποία εκστομίζονται επικίνδυνες ασυναρτησίες.
Στην κοινή συνέντευξη Τύπου στο Κίεβο, ο Πολωνός αναπληρωτής πρωθυπουργός, Γιάροσλαβ Κατσίνσκι, είπε ότι θα πρέπει να αποσταλεί στην Ουκρανία «ειρηνευτική αποστολή που θα προστατεύεται από ένοπλες δυνάμεις [των χωρών του ΝΑΤΟ]».
Υπουργοί χωρών-μελών του ΝΑΤΟ απάντησαν ευγενικά μεν, ξερά δε, ότι αυτό δεν γίνεται. Το μόνο όργανο που εγκρίνει την αποστολή ειρηνευτικής δύναμης είναι το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, του οποίου μέλος είναι η Ρωσία με δικαίωμα βέτο.
Θα έλεγε κανείς ότι επρόκειτο για ρητορική πομφόλυγα. Ωστόσο, ο Πολωνός υπουργός Άμυνας, Mariusz Blaszczak, παρουσίασε χθες το σχέδιο σε συνάντηση των υπουργών Άμυνας του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες, σύμφωνα με την European Pravda που παραπέμπει σε ανακοίνωση της υπηρεσίας Τύπου της πολωνικής κυβέρνησης.
Πήρε την ίδια απάντηση. Σχολιάζοντας την πολωνική πρόταση για μια ειρηνευτική αποστολή, ο εισηγητής του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών Νεντ Πράις δήλωσε ότι η παρουσία αμερικανών στρατιωτών στο έδαφος της Ουκρανίας θα παρατείνει ή θα διευρύνει τον πόλεμο. Παρομοίως, ο γενικός γραμματέας της συμμαχίας, Γενς Στόλτενμπεργκ, ξεκαθάρισε ότι «δεν τίθεται ζήτημα να αναπτύξουμε δυνάμεις του ΝΑΤΟ, ούτε αεροσκάφη στην Ουκρανία».
• • •
90% ΤΩΝ ΟΥΚΡΑΝΩΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΟΙ ΜΕ ΤΗ ΦΤΩΧΕΙΑ
Βάσει των πρώτων επεξεργασιών, που δόθηκαν χθες στη δημοσιότητα από το Πρόγραμμα Ανάπτυξης του ΟΗΕ (UNDP), εκτιμάται ότι αν ο πόλεμος καταστεί «παρατεταμένος», σχεδόν το ένα τρίτο των Ουκρανών θα πέσουν κάτω από το όριο της φτώχειας και το 62% θα αντιμετωπίσει «σοβαρό κίνδυνο» να υποστεί το ίδιο.
Εξάλλου, ο οικονομικός κυβερνητικός σύμβουλος, Oleg Ustenko, είπε την περασμένη βδομάδα ότι μέχρι τώρα έχουν καταστραφεί υποδομές αξίας τουλάχιστον 100 δισ. δολαρίων, και ότι το 50% των επιχειρήσεων έχουν κλείσει εντελώς.
«Εκτιμούμε ότι τα κέρδη 18 ετών και άνω ανάπτυξης της Ουκρανίας θα μπορούσαν απλά να εξαερωθούν σε 12 με 18 μήνες», δήλωσε ο διοικητής του UNDP, Achim Steiner.
Το UNDP συνιστά μια μεγάλης κλίμακας χρηματική βοήθεια προκειμένου να αμβλυνθεί η αύξηση του ποσοστού φτώχειας. Προτρέπει, επίσης, οι άλλες χώρες να χρηματοδοτήσουν ένα καθημερινό «προσωρινό βασικό εισόδημα» για τους Ουκρανούς, λέγοντας ότι δωρεά 250 εκατ. δολαρίων τον μήνα θα μπορούσε να αποτρέψει 2,6 εκατ. άτομα να οδηγηθούν στη φτώχεια.
Πηγή: Reuters, Politico
• • •
ΝΕΟ-ΜΑΚΑΡΘΙΣΜΟΣ ΣΤΑ ΣΚΑΡΙΑ;
Αν ψάχνει κανείς στη Δύση τον διανοητή που συγκεντρώνει την οργή όσων εναντιώνονται στη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, πρέπει να κοιτάξει προς το Σικάγο.
Ο καθηγητής του πανεπιστημίου του Σικάγου, Τζον Μερσχάιμερ, βρίσκεται στο στόχαστρο ως «πουτινιστής» από την ημέρα που οι Ρώσοι ξεκίνησαν τον πόλεμο.
Το 2015, ανέβηκε στο YouTube ομιλία του με τον προκλητικό τίτλο «Γιατί η Δύση ευθύνεται για την Ουκρανία;». Έκτοτε, οι επισκέψεις στο βίντεο ξεπέρασαν τα 21 εκατομμύρια.
Δεν σκοπεύω να παρουσιάσω ούτε τη θεωρία του «επιθετικού ρεαλισμού» που ανέπτυξε για τις διεθνείς σχέσεις ούτε γιατί θεωρεί υπαίτια τη Δύση για την Ουκρανία. Πολλοί αξιόλογοι επιστήμονες έχουν υποβάλει σε κριτική τις απόψεις του, και εν πάση περιπτώσει πρόκειται για απόψεις που καλώς συζητούνται.
Υπάρχει ένα σοβαρότερο θέμα. Η καθηγήτρια, Αν Άπλμπαουμ, ούτε λίγο ούτε πολύ έγραψε ότι οι Ρώσοι πήραν το αφήγημά τους για τις εισβολές τους σε διάφορες χώρες (Τσετσενία, Γεωργία, Συρία, Ουκρανία) από τον Μερσχάιμερ.
Τις επόμενες μέρες, η καταγγελία της Άπλμπαουμ υποστηρίχθηκε παθιασμένα από πλήθος ατόμων. Κάποιοι έφθασαν να ζητούν από το πανεπιστήμιο να τον διώξει, ακόμη και πανεπιστημιακοί κατέφυγαν σε ύβρεις, και φοιτητές του πανεπιστημίου του Σικάγο δημοσίευσαν απειλητική ανοικτή επιστολή ζητώντας να μάθουν αν ο Μερσχάιμερ μισθοδοτούνταν από τον Πούτιν.
Είναι άξιο απορίας και λίαν ανησυχητικό πόσο εύκολα φυτρώνει ένας νεο-μακαρθισμός, και μάλιστα από ανθρώπους που υψώνουν καθημερινά τη σημαία του φιλελευθερισμού.
• • •
ΔΥΟ ΡΩΣΟΙ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ
Αμφότεροι είναι Ρώσοι, πασίγνωστοι και ταλαντούχοι καλλιτέχνες.
Ο διάσημος Ρώσος πιανίστας, Μπόρις Μπερεζόφκσι, τάχθηκε αναφανδόν υπέρ της εισβολής στην Ουκρανία. Μιλώντας στο κανάλι Pervy Kanal, ο 53χρονος πιανίστας προέτρεψε να κόψουν το ηλεκτρικό ρεύμα, ώστε να επιταχυνθεί η πολιορκία της Ουκρανίας, και πρόσθεσε ότι «όσα λένε τα δυτικά ΜΜΕ είναι ψέματα».
H πρίμα μπαλαρίνα των μπαλέτων Μπολσόι, Όλγα Σμίρνοβα, τάχθηκε ξεκάθαρα κατά του πολέμου στην Ουκρανία πριν από δύο βδομάδες: «Πρέπει να είμαι ειλικρινής και να πω πως είμαι αντίθετη στον πόλεμο με όλη μου την ψυχή. (…). Δεν πίστευα ποτέ ότι θα μπορούσα να ντρέπομαι για τη Ρωσία (…), όμως σήμερα νιώθω πως υπάρχει ένα πριν κι ένα μετά». Από χθες η 30χρονη μπαλαρίνα ανήκει στο Dutch National Ballet, στο Άμστερνταμ. Είναι η πρώτη Ρωσίδα χορεύτρια που εγκαταλείπει τη Ρωσία από την αρχή της εισβολής στην Ουκρανία.
Ο Μπερεζόφκσι ανήκει μεν στη μειοψηφία των Ρώσων καλλιτεχνών, στην πλειοψηφία δε των Ρώσων πολιτών που υποστηρίζουν την εισβολή.
Η Σμίρνοβα ανήκει στην πλειοψηφία των Ρώσων καλλιτεχνών, στη μειοψηφία δε των Ρώσων πολιτών που αντιτίθενται στην εισβολή.
Οι επιλογές τους δεν έχουν να κάνουν με το ταλέντο τους. Έχουν να κάνουν με τις ευαισθησίες και το σύστημα των αξιών τους. Και γι’ αυτά κρίνονται. Η συνεπαγωγή «ταλαντούχος καλλιτέχνης, άρα ορθές απόψεις», είναι ολοφάνερα εσφαλμένη.
