ΜΑΖΙΚΗ ΔΙΑΔΗΛΩΣΗ ΣΤΗΝ ΠΡΑΓΑ
Δεκάδες χιλιάδες διαδηλωτές συγκεντρώθηκαν το Σάββατο στην πλατεία Wenceslas της Πράγας, μία ημέρα αφότου ο κεντροδεξιός συνασπισμός του Πετρ Φιάλα επιβίωσε από ψηφοφορία δυσπιστίας, προκειμένου να διαμαρτυρηθούν για την αύξηση των τιμών της ενέργειας, και κατά της κυβέρνησης, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ.
Tη διαδήλωση οργάνωσε ένας ετερόκλητος συνασπισμός που κυμαινόταν από την άκρα δεξιά έως το Κομμουνιστικό Κόμμα, με συνθήματα για στρατιωτική ουδετερότητα της χώρας και απευθείας συμβάσεις προμήθειας με χώρες που προμηθεύουν φυσικό αέριο, συμπεριλαμβανομένης της Ρωσίας.
Η αστυνομία υπολόγισε τον αριθμό των διαδηλωτών σε περίπου 70.000.
Τα γεγονότα στην Τσεχία δείχνουν πώς η ενεργειακή κρίση της Ευρώπης τροφοδοτεί την πολιτική αστάθεια, καθώς η εκτίναξη των τιμών του ρεύματος υποδαυλίζει τον πρωτοφανή πληθωρισμό και κατατρώγει τα εισοδήματα.
Σύμφωνα με τη βρετανική εταιρεία παροχής συμβουλών σχετικά με τους κινδύνους, Verisk Maplecroft, στις 101 από τις 198 χώρες για τις οποίες υπολογίζεται ο Civil Unrest Index (CUI) της, αυξήθηκαν οι κίνδυνοι πολιτικών αναταραχών μεταξύ του δεύτερου και του τρίτου τριμήνου του τρέχοντος έτους. Μόνο σε 42 χώρες μειώθηκε ο κίνδυνος, σύμφωνα με την έκθεση της Verisk Maplecroft που δόθηκε στη δημοσιότητα την Πέμπτη.
Εξάλλου, η βρετανική αστυνομία φοβάται απότομη αύξηση ορισμένων κατηγοριών εγκλημάτων και του κίνδυνο πολιτικών αναταραχών αυτόν τον χειμώνα εξαιτίας του κόστους ζωής και της ενεργειακής κρίσης, αναφέρουν οι Sunday Times, επικαλούμενοι έγγραφο εθνικής στρατηγικής που διέρρευσε.
Είναι άγνωστο αν θα υπάρξουν πολιτικές ταραχές τον ερχόμενο χειμώνα. Ωστόσο, είναι σχεδόν βέβαιο ότι παρόμοια με το ετερόκλητο μπλοκ της Πράγας θα επιχειρηθεί να συγκροτηθούν σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες.
Μετά τη Μαρίν Λεπέν στη Γαλλία, χθες ο ηγέτης του ακροδεξιού κόμματος της Λέγκας στην Ιταλία, Ματέο Σαλβίνι, προκάλεσε σφοδρές αντιδράσεις αμφισβητώντας την αποτελεσματικότητα των κυρώσεων της ΕΕ κατά της Ρωσίας. «Έχουν περάσει αρκετοί μήνες και οι άνθρωποι πληρώνουν τους λογαριασμούς τους διπλάσια, ακόμη και τετραπλάσια, και μετά από επτά μήνες ο πόλεμος συνεχίζεται και τα ταμεία της Ρωσικής Ομοσπονδίας είναι γεμάτα χρήματα», δήλωσε στο ραδιόφωνο RTL, και πρόσθεσε: «Είναι σαφές ότι κάποιος στην Ευρώπη κάνει λάθος υπολογισμούς: είναι απαραίτητο να επανεξετάσουμε τη στρατηγική για να σώσουμε τις θέσεις εργασίας και τις επιχειρήσεις στην Ιταλία».
Το πρόβλημα είναι πραγματικό και οξύ, ασχέτως των προτεινόμενων λύσεων. Οι αιχμές του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, κατά της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ενεργειακή κρίση, ξεκινούν ακριβώς από την «αίσθηση ότι έχει χαθεί χρόνος» και ότι πρέπει «να ληφθούν γρήγορα οι αποφάσεις», υπό τον φόβο των κοινωνικών εντάσεων.
Πηγή: Euronews, Le Monde, Verisk Maplecroft, Sunday Times
• • •
Η ΧΙΛΗ ΑΠΕΡΡΙΨΕ ΞΕΚΑΘΑΡΑ ΤΟ ΝΕΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ
Οι Χιλιανοί καταψήφισαν «το πιο προοδευτικό σύνταγμα του κόσμου», το οποίο θα αντικαθιστούσε το σύνταγμα του 1980 που συντάχθηκε επί δικτατορίας του στρατηγού Αουγκούστο Πινοσέτ.
Με καταμετρημένο σχεδόν το 100% των ψήφων στο δημοψήφισμα της Κυριακής, το «όχι» έλαβε το 62% των ψήφων έναντι 38% που τάχθηκαν υπέρ του νέου κειμένου.
Οι δημοσκοπήσεις προέβλεψαν μεν το αποτέλεσμα, αλλά υποεκτίμησαν πολύ τη διαφορά. Όλες οι περιφέρειες έχουν σαφή πλειοψηφία υπέρ της απόρριψης, και μόνο οι Χιλιανοί στο εξωτερικό ψήφισαν κατά πλειοψηφία υπέρ της έγκρισης του συντάγματος.
Ο προτεινόμενος καταστατικός χάρτης επικρίθηκε ως ασαφής, ότι διαιρούσε αντί να ενώνει, και ότι ορισμένα από τα μέτρα του έγερναν υπερβολικά προς τη μία πλευρά, ιδίως εκείνα που περιλάμβαναν τον χαρακτηρισμό της Χιλής ως «πολυεθνικού» κράτους, την ίδρυση αυτόνομων αυτόχθονων εδαφών και την προτεραιότητα στο περιβάλλον.
Πάντως, το αίτημα ενός νέου συντάγματος, αλλά πιο ισορροπημένο, υποστηρίζει η πλειονότητα των Χιλιανών.
Ο πρόεδρος Γκαμπριέλ Μπορίκ, που είχε ταχθεί υπέρ του νέου συντάγματος, αποδέχθηκε το αποτέλεσμα, υποστήριξε ότι αυτό ισχυροποιεί τη δημοκρατία στη Χιλή, και υποσχέθηκε να συνεχίσει τη συνεργασία του με το Κογκρέσο και την κοινωνία των πολιτών για να προχωρήσει η χώρα: «Ο λαός της Χιλής απαίτησε μια νέα ευκαιρία να συναντηθούμε και πρέπει να ανταποκριθούμε σε αυτό το κάλεσμα. Δεσμεύομαι να κάνω ό,τι μπορώ για να οικοδομήσω, μαζί με το Κογκρέσο και την κοινωνία των πολιτών, μια νέα συντακτική διαδρομή», δήλωσε σε τηλεοπτικό διάγγελμα προς το έθνος.
Πηγή: Reuters, New York Times, CNN, Le Monde
• • •
ΠΕΜΠΤΗ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Η ΙΝΔΙΑ
Ύστερα από 75 χρόνια ανεξαρτησίας, η πρώην αποικία εκτόπισε τον αποικιοκράτη της από την 5η θέση των ισχυρότερων οικονομιών του κόσμου.
Η Ινδία ξεπέρασε το Ηνωμένο Βασίλειο και έγινε η πέμπτη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου — μετά τις ΗΠΑ, Κίνα, Ιαπωνία και Γερμανία —, βάσει υπολογισμών του Bloomberg, που άντλησε στοιχεία από τη βάση δεδομένων του ΔΝΤ και ιστορικές συναλλαγματικές ισοτιμίες από τα αρχεία του.
Με ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης του ΑΕΠ που θα αγγίξει φέτος το 7%, η Ινδία είναι η ταχύτερα αναπτυσσόμενη οικονομία του κόσμου (πριν από μια 10ετια ήταν 11η, ενώ το ΗΕ 5ο), γεγονός που θα διευρύνει την απόστασή της από το ΗΒ.
Παρά ταύτα, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Ινδίας, 2.520 ευρώ, απέχει έτη φωτός ακόμη από εκείνο του ΗΕ, 49.520 ευρώ, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΔΝΤ.
Συμπτωματικά, υπάρχει και ένα δεύτερο συμβολικό γεγονός.
Μία ημέρα μετά τον απόπλου του από το Πόρτσμουθ, το αεροπλανοφόρο «Prince of Wales» — το μεγαλύτερο πολεμικό πλοίο της Βρετανίας — υπέστη βλάβη. Κόστους 3,5 δισεκ. ευρώ, με συνεχή προβλήματα μετά την καθέλκυσή του το 2017, το αεροπλανοφόρο ναυπηγήθηκε στο ΗΒ.
Την Παρασκευή, παρουσία του πρωθυπουργού, Ναρέντρα Μόντι, ετέθη σε υπηρεσία το πρώτο αεροπλανοφόρο εγχώριας κατασκευής της Ινδίας, INS Vikrant.
Με το Vikrant, αξίας 3 δισεκ. ευρώ, η Ινδία εντάσσεται σε έναν μικρό μόνο αριθμό κρατών με περισσότερα από ένα αεροπλανοφόρα ή ελικοπτεροφόρα σε υπηρεσία, και γίνεται μόλις η τρίτη χώρα, μετά το Ηνωμένο Βασίλειο και την Κίνα, που θέτει σε λειτουργία ένα εγχώριας κατασκευής αεροπλανοφόρο τα τελευταία τρία χρόνια.
Πηγή: Bloomberg, BBC, The Hindu, Hindustan Times
• • •
ΡΕΚΟΡ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΩΝ ΕΠΙΘΕΣΕΩΝ ΣΤΟΝ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΟ
Ο αριθμός των σεξουαλικών επιθέσεων στον αμερικανικό στρατό αυξήθηκε κατά 13% το 2021, φθάνοντας σε επίπεδο ρεκόρ, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση που δημοσίευσε το Πεντάγωνο την Πέμπτη.
Το Γραφείο Πρόληψης και Αντιμετώπισης Σεξουαλικών Επιθέσεων (SAPR) του Υπουργείου Άμυνας δήλωσε ότι αναφέρθηκαν 8.866 σεξουαλικές επιθέσεις «στις οποίες εμπλέκονται μέλη της υπηρεσίας είτε ως θύματα είτε ως δράστες», σε σύγκριση με τις 7.813 το 2020.
Ωστόσο, μόνο ένα μέρος των σεξουαλικών επιθέσεων καταγγέλλεται στις αρχές. Το SAPR, μέσω ερευνών στο στράτευμα, εκτιμά ότι σχεδόν 36.000 εν ενεργεία στρατιωτικοί, ή το 8,4% των γυναικών και το 1,5% των ανδρών, υπέστησαν σεξουαλική παρενόχληση κατά τη διάρκεια του έτους — μια δραματική αύξηση σε σχέση με τις περίπου 20.000 σε παρόμοια έρευνα το 2018.
Η μεγάλη αύξηση είναι ιδιαίτερα ανησυχητική για τον Στρατό, ο οποίος δυσκολεύεται να επιτύχει τους στόχους του για τις προσλήψεις, αναμένοντας να έχει τουλάχιστον 10.000 λιγότερες προσλήψεις, ή 18% έως 25%, στο τέλος Σεπτεμβρίου. Οι στρατιωτική ηγεσία έχει αναγνωρίσει ότι είναι σημαντικό για τους γονείς και άλλους που επηρεάζουν τους νεοσύλλεκτους να αισθάνονται άνετα ότι ο γιος ή η κόρη τους είναι ασφαλής και ότι θα τον προστατεύουν στην υπηρεσία.
Οι συνήγοροι των θυμάτων και άλλοι έχουν υποστηρίξει ότι οι στρατιωτικοί δεν εμπιστεύονται το σύστημα και συχνά δεν είναι πρόθυμοι να καταγγείλουν τις επιθέσεις στους διοικητές τους φοβούμενοι αντίποινα ή επειδή εκτιμούν ότι μπορεί να μην προωθήσουν ορισμένες υποθέσεις εάν γνωρίζουν τον κατηγορούμενο.
Μέλη του Κογκρέσου υποστήριξαν ότι η χρήση ανεξάρτητων εισαγγελέων θα καθιστούσε τη διαδικασία πιο δίκαιη και θα έκανε τα θύματα να αισθάνονται πιο άνετα να καταγγείλουν τη σεξουαλική παρενόχληση.
Πηγή: AP News, AFP, GVS News
• • •
Ο ΩΜΟΣ ΦΑΣΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΝΤΑΛΙ
Την περίοδο του μεσοπολέμου που ο φασισμός ήταν σε έξαρση, ο Σαλβαδόρ Νταλί ήθελε να σκλαβώσει τις φυλές που θεωρούσε κατώτερες και να εγκαθιδρύσει μια σαδιστική παγκόσμια θρησκεία, σύμφωνα με μια πρόσφατα ανακαλυφθείσα επιστολή του 1935 προς τον Αντρέ Μπρετόν.
Ο Ισπανός σουρεαλιστής πρότεινε τη δουλεία «όλων των έγχρωμων φυλών» ως μέρος της νέας παγκόσμιας τάξης πραγμάτων, η οποία θα είναι δυνατή «αν όλοι οι λευκοί ενωθούν φανατικά».
Υπάρχει ανάγκη, γράφει στην επιστολή, «νέων ιεραρχιών, πιο βίαιων και αυστηρών από ποτέ» για να «εκμηδενιστεί» ο χριστιανισμός, δηλώνει πως πιστεύει «ότι εμείς οι σουρεαλιστές τελικά μετατρεπόμαστε σε ιερείς», και προσθέτει ότι «δεν θέλουμε την ευτυχία για ‘όλους’ τους ανθρώπους, αλλά μάλλον την ευτυχία ορισμένων εις βάρος των άλλων», .
Η επιστολή, η οποία δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα El País την Πέμπτη, ανακαλύφθηκε πρόσφατα στην ψηφιοποιημένη προσωπική βιβλιοθήκη του αποθανόντος κριτικού τέχνης, Sebastian Gasch, και επαληθεύτηκε από τον ειδικευμένο στο έργο του Νταλί ιστορικό, William Jeffett.
Η γοητεία που ασκούσε ο Χίτλερ στον Νταλί και οι φασιστικές συμπάθειες ήταν γνωστές.
Ο Νταλί είχε αποβληθεί προσωρινά από το σουρεαλιστικό κίνημα το 1934 για τις απόψεις του, και ο Μπρετόν επικαλέστηκε την επιστολή του 1935 και μια άλλη, στην οποία ο καλλιτέχνης μιλούσε θετικά για τα λιντσαρίσματα στις Ηνωμένες Πολιτείες, ως λόγους για την οριστική αποπομπή του από την ομάδα το 1939.
Αργότερα, ο Νταλί μίλησε για τον θαυμασμό του για τον στρατηγό Φράνκο της Ισπανίας, και επέλεξε να ζήσει στη γενέτειρά του Καταλονία, κατά τη διάρκεια της φρανικής δικτατορίας, ενώ πολλοί άλλοι καλλιτέχνες, όπως ο Πάμπλο Πικάσο, παρέμειναν στην εξορία.
Πηγή: The Telegraph, iNews, The Age
• • •
ΤΟ ΡΗΤΟ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ
οὐδένα τῶν ἐχθρῶν μωμήσομαι ἐσθλὸν ἐόντα, οὐδὲ μὲν αἰνήσω δειλὸν ἐόντα φίλον (Loeb, 1079-80).
«Δεν θα κατηγορήσω κανέναν εχθρό μου με ευγενή συμπεριφορά, ούτε θα επαινέσω φίλο με άθλια συμπεριφορά».
— Θέογνις ο Μεγαρεύς
