Ήταν σα να καταφτάνει ο Σινάτρα στο Λας Βέγκας όταν στις 21 Απρίλιου του 1959 - 60 χρόνια ακριβώς συμπληρώνονται την προσεχή Κυριακή – χιλιάδες ενθουσιώδεις Νεοϋορκέζοι υποδέχτηκαν με θέρμη το νεαρό ηγέτη των Κουβανών ανταρτών που μόλις πριν από τέσσερις μήνες είχαν αποτινάξει θριαμβευτικά τη στυγνή στρατιωτική δικτατορία που κυβερνούσε τη χώρα τους.
Τα πλήθη που είχαν μαζευτεί για να τον δουν από κοντά να χαιρετά τον κόσμο σαν υποψήφιος πολιτευτής τριγυρισμένος από αστυνομικές δυνάμεις, ξεπερνούσαν κάθε άλλη επίσκεψη ξένου ηγέτη στην ιστορία της πόλης.
Ήταν το πρώτο στάδιο ενός τετραήμερου γύρου θριάμβου των επαναστατών στη Νέα Υόρκη που εκτός των άλλων, καταγράφηκε και ως ορόσημο στην ιστορία του στυλ.
Η παρέα του Κάστρο σχημάτισε με την εμφάνιση της μια στυλιστική γέφυρα ανάμεσα στους Μπιτ και στην επερχόμενη γενιά της '60s αντικουλτούρας.
Σύμφωνα με τη Σόνια Αμπρέγκο, ιστορικό της μόδας του 20ου αιώνα, αυτή ήταν η στιγμή που γεννήθηκε το στυλιστικό κίνημα που έγινε αργότερα γνωστό ως "radical chic" (η χρήση δηλαδή ενδυματολογικών στοιχείων συνδεδεμένων με ριζοσπαστική δράση).
«Κατά κάποιον τρόπο, ο Φιντέλ, ο Τσε και οι σύντροφοί τους με τα χακί αμπέχονα και τα γένια ήταν οι πρώτοι χίπις», λέει ο Τζον Λι Άντερσον, συγγραφέας του βιβλίου «Τσε: Μια επαναστατική ζωή» αλλά και μιας επικείμενης βιογραφίας του Φιντέλ Κάστρο. «Εμφανίστηκαν στη 'σκηνή' στην αυγή της τηλεοπτικής εποχής ως ιδανικοί επαναστάτες. Το σύνολο των στοιχείων του 'look' που παρουσίαζαν, με τα μακριά μαλλιά, τους μπερέδες και τα γένια, ήταν εξαιρετικά ισχυρό αλλά και ταιριαστό με το νεανικό πνεύμα των καιρών όπως διαμορφωνόταν τότε για πρώτη φορά».
Ήταν η πρώτη εποχή αμφισβήτησης του μεταπολεμικού κομφορμισμού εκ μέρους της αμερικανικής νεολαίας αλλά και της νέας αντισυμβατικής πολιτιστικής παραγωγής: Το «Ουρλιαχτό» του Γκίνσμπεργκ είχε εκδοθεί το 1956, το «Στο Δρόμο» του Κέρουακ το 1957 ενώ τον καιρό της πρώτης εκείνης επίσκεψης του Κάστρο, ολοκληρωνόταν η μετάφραση του «Δεύτερου Φύλου» της Σιμόν ντε Μποβουάρ.
Η παρέα του Κάστρο σχημάτισε με την εμφάνιση της μια στυλιστική γέφυρα ανάμεσα στους Μπιτ και στην επερχόμενη γενιά της '60s αντικουλτούρας.
«Η ιστορία της μόδας δεν είναι κυκλική» λέει η Σόνια Αμπρέγκο. «Δεν μπορούμε να πούμε ότι δεν θα υπήρχαν 'φρικιά' χωρίς τον Τσε, η επίδραση όμως των 'Κουβανών' στο ενδυματολογικό τοπίο είναι πραγματική και αναντίρρητη».
Και δεν ήταν μόνο οι άντρες αλλά και οι γυναίκες στις τάξεις των επαναστατών που αναδείχτηκαν στην πρωτοπορία ενός νέου στυλ. Όπως η Σίλια Σάντζεζ, ηγετική φυσιογνωμία του επαναστατικού στρατού του Κάστρο, η οποία σχεδίαζε μόνη της τη στολή της επιλέγοντας χαλαρά λαχανί παντελόνια και πουλόβερ σε σχήμα V – σύμφωνα με τις μαρτυρίες του Αμερικανού φωτορεπόρτερ Ντίκι Τσάπελ που είχε περιπλανηθεί μαζί με τους αντάρτες στη Κούβα.
Λίγο πριν την επίσκεψη του Κάστρο το 1959, εκπρόσωποι της νέας Κουβανικής εξουσίας είχαν προσλάβει έναν ατζέντη της Λεωφόρου Μάντισον, ονόματι Μπέρναρντ Ρέλιν, με μηνιαίο μισθό 6.000 δολάρια, με αποστολή να καλλιεργήσει μια ελκυστική για τους Αμερικανούς εικόνα του ηγέτη τους.
Όταν πήγε στην Αβάνα, η πρώτη συμβουλή του Ρέλιν στους αντάρτες ήταν να κόψουν τα μαλλιά τους. Έχοντας αντιληφθεί την ισχύ του επιμελώς ατημέλητου επαναστατικού λουκ, ο Κάστρο αρνήθηκε και η τετραήμερη επίσκεψη στη Νέα Υόρκη εξελίχθηκε σε θρίαμβο με πιο σημαντικούς σταθμούς την υποδοχή της αντιπροσωπείας από τον Δήμαρχο, την επίσκεψη στα γραφεία των New York Times και την ομιλία του Κάστρο ενώπιον 16.000 θεατών στο Σέντραλ Παρκ.
Το «κατεστημένο» δεν υποδέχτηκε με την ίδια εγκαρδιότητα τον Κουβανό ηγέτη στην επόμενη επίσκεψή του τον Σεπτέμβριο του 1960, η επίδραση του όμως στην εξέλιξη του αντισυμβατικού / ριζοσπαστικού στυλ εδραιώθηκε ακόμα περισσότερο καθώς η κουστωδία του Κάστρο μεταφέρθηκε από το κέντρο του Μανχάταν στο ξενοδοχείο Teresa του Χάρλεμ όπου συναντήθηκε με τον Malcolm X αλλά και με προσωπικότητες της κουλτούρας όπως ο Γκίνσμπεργκ και ο Ανρί Καρτιέ-Μπρεσόν.
Δέκα χρόνια αργότερα, ο Τομ Γουλφ εισήγαγε τον όρο "radical chic" με στόχο να σατιρίσει τον υπνωτισμό της νεοϋορκέζικης διανόησης από τα σύμβολα της εξέγερσης όπως γλαφυρά είχε γίνει φανερό σε ένα γκαλά που είχε διοργανώσει ο Λέοναρντ Μπερνστάιν προς τιμή των Μαύρων Πανθήρων.
«Ο όρος 'radical chic' μοιάζει πολύ του 20ου αιώνα», λέει σήμερα η ιστορικός της μόδας Σόνια Αμπρέγκο. «Πρόκειται όμως για σημαντικό στυλ που εξελίχθηκε οργανικά για να απομακρυνθεί στην πορεία από το προσωπικό ρίσκο και τις σαφείς πολιτικές αναφορές που το συνόδευαν. Αυτό προσπαθώ να εξηγήσω στα παιδιά που ντύνονται σαν τον Τσε σήμερα».
Με στοιχεία από τους New York Times
σχόλια