«Το άγριο σκόρδο πάει να γίνει μόδα! Ο άνθρωπος που μου το μαζεύει με ρωτάει: "Τι έχεις κάνει και το ζητάνε όλοι;» λέει ο Γκίκας Ξενάκης, ο πολυβραβευμένος σεφ του εστιατορίου Aleria που αυτές τις μέρες μαγειρεύει σχεδόν αποκλειστικά στο σπίτι του για την οικογένειά του και μερικούς απ' τους χιλιάδες ανθρώπους που τον παρακολουθούν ζωντανά από το Instagram. Η ανάρτηση με τη σκορδομακαρονάδα που έφτιαξε πριν από λίγες μέρες, στην οποία χρησιμοποιούσε, αντί για τον βολβό, φύλλα άγριου σκόρδου, γέμισε ενθουσιώδη σχόλια. Το ίδιο και η συνταγή του για τις φακές, τα ντολμαδάκια και άλλα μαγειρευτά.
Ο ταλαντούχος σεφ μάς μίλησε για την επιλογή του να «ανοίξει» την κουζίνα του σπιτιού του κατά τη διάρκεια της καραντίνας, τις αλλαγές που έρχονται στη γαστρονομία και τα εστιατόρια την επόμενη μέρα.
— Αυτές τις μέρες ήσασταν πολύ δραστήριος στο Instagram; Πώς προέκυψε; Πώς ήταν η εμπειρία και η αλληλεπίδραση με τον κόσμο;
Πριν προκύψει η κατάσταση με τον κορωνοϊό σχεδίαζα να κάνω ένα δικό μου site με συνταγές και βίντεο. Μέσα σ' αυτήν τη στενόχωρη φάση βρήκα την ευκαιρία και κυρίως τον χρόνο να το υλοποιήσω με έναν πιο ερασιτεχνικό τρόπο για τώρα.
Είναι άμεσο και ανθρώπινο. Είχα εκατοντάδες σχόλια. Ο κόσμος ενδιαφέρεται να δει πώς ένας σεφ μαγειρεύει τις φακές στο σπίτι, πώς κάνει μια ρεβιθάδα στον φούρνο, πράγματα τα οποία έχουμε ξεχάσει πολλοί να κάνουμε στα σπίτια μας, καθώς τρέχουμε να βρούμε πιο «περίεργες» συνταγές. Για μένα ήταν μια ευκαιρία να δείξω και πιο εναλλακτικά πράγματα στα μαγειρευτά, εποχικές πρώτες ύλες και αρκετές επιλογές χορτοφαγικές και vegan. Να προσπαθήσω να αλλάξω λίγο τη συνείδηση του κόσμου.
Θέλω να δείξω διαφορετικά πράγματα. Η νέα ελληνική κουζίνα, που λένε πως κάνω και στο εστιατόριο, δεν θεωρώ ότι είναι μόνο να πάρω μια κλασική συνταγή, δοσμένη με μια σύγχρονη εκδοχή. Θεωρώ ότι χρειάζεται και ψάξιμο στα προϊόντα και τις παραδόσεις.
— Άλλαξε ο τρόπος που μαγειρεύετε στο σπίτι; Σας βλέπαμε να στρέφεστε πολύ συχνά στις γλάστρες που έχετε στο μπαλκόνι.
Μετά από μια αποτυχημένη προσπάθεια που έκανα πέρσι να φτιάξω ένα μικρό μποστάνι στο μπαλκόνι μου, φέτος ασχολήθηκα περισσότερο και πάει καλύτερα. Καρπούς δεν έχει δώσει ακόμα, αλλά τα μυρωδικά μου είναι σε καλή κατάσταση και τα χρησιμοποιώ πάρα πολύ. Εγώ τα εκτιμούσα πάντα, αλλά τώρα που με βλέπουν στο Instagram να τα χρησιμοποιώ είναι πολλοί –και νέοι μάγειρες και απλός κόσμος– που με ρωτούν: «Σεφ, όλα αυτά τα λουλουδάκια από πού τα αγοράζεις;». Και τους εξηγώ: «Παιδιά, είναι στο μπαλκόνι!». Είναι άνοιξη, η εποχή που ανθίζουν όλα τα φυτά. Η ντομάτα έχει τα δικά της ανθάκια, η φράουλα τα δικά της, δεν χρειάζεται να ψάξεις και πολύ.
— Συστήνετε συχνά και υλικά που υπάρχουν μεν γύρω μας, αλλά οι περισσότεροι δεν τα χρησιμοποιούμε στη μαγειρική στο σπίτι. Είδα μακαρονάδα με φύλλα άγριου σκόρδου, είδα τσάγαλα. Αυτό το κάνετε συνειδητά;
Είναι στοχευμένο! Είχα δείξει μια χορτόπιτα και είχα βάλει ασυνήθιστα για τον πολύ κόσμο λαχανικά και χορταρικά: παπαρούνες, τσουκνίδες, παπούλες. Μου έστειλε ένας φίλος μου μήνυμα και μου είπε: «Ωραία, αλλά εμείς πού θα τα βρούμε όλα αυτά;». Η βιολογική λαϊκή είναι γεμάτη με τέτοια.
Θέλω να δείξω διαφορετικά πράγματα. Η νέα ελληνική κουζίνα, που λένε πως κάνω και στο εστιατόριο, δεν θεωρώ ότι είναι μόνο να πάρω μια κλασική συνταγή δοσμένη με μια σύγχρονη εκδοχή. Χρειάζεται και ψάξιμο στα προϊόντα και τις παραδόσεις. Για παράδειγμα, ξέρουμε όλοι τα ντολμαδάκια με ρύζι. Γιατί να μην κάνουμε ντολμαδάκια με ξινόχοντρο και να τρίψουμε και αγκινάρες μέσα και να βάλουμε και ψιλοκομμένα σέσκουλα;
— Ο κόσμος ανταποκρίνεται;
Πάρα πολύς κόσμος έχει αρχίσει να ψάχνει. Μου στέλνουν μηνύματα: «Βρήκα κι εγώ φύλλα άγριου σκόρδου!». Στα ανάκτορα, στο Τατόι, είχα πάει μια φορά να κάνω πικνίκ με την οικογένειά μου και ήταν γεμάτο φύλλα και άνθη άγριου σκόρδου. Γεμάτο! Και ο κόσμος δεν τα γνωρίζει. Ήμασταν μια παρέα 10 ατόμων και οι πιο πολλοί, παρότι ήταν από την επαρχία, δεν μπορούσαν να τα αναγνωρίσουν.
— Φτιάξατε κάτι καινούργιο αυτόν τον καιρό που να προέκυψε επειδή σας έλειπε κάποιο υλικό;
Όταν ήθελα να κάνω live στο Instagram μια μαγειρίτσα, πήγα στη λαϊκή και επειδή ήταν Πάσχα, δεν υπήρχαν διάφορα πράγματα. Δεν υπήρχαν μυρώνια, δεν υπήρχαν καυκαλήθρες. Είχα σκάσει, είχα στενοχωρηθεί. Πήγα στη βιολογική λαϊκή στον Γέρακα, δεν βρήκα, πήγα σε 2-3 μανάβικα που γνωρίζω, δεν είχαν. Γυρνώντας σπίτι, καθώς παρκάρω το αυτοκίνητο, βλέπω ότι είχε στον κήπο μολόχες, ξινήθρες, ρόκες, χίλια δυο πράγματα που, ενώ τα έχουμε, δεν τα ακουμπάμε, παρότι είναι βρώσιμα και πολύ ωραία. Πήρα το ψαλιδάκι μου, έκοψα τις μολόχες, τις ξινήθρες, που είναι ξινούτσικες και δίνουν ωραία νότα, έκοψα και μερικά φύλλα ρόκας και αντικατέστησα αυτά που μου έλειπαν. Η μαγειρική είναι απρόβλεπτη.
— Τι μαγειρεύετε πιο πολύ τώρα στο σπίτι;
Λαχανικά, καθώς είναι φοβερή εποχή για τα πράσινα. Αυτήν τη στιγμή που μιλάμε καθαρίζω ταυτόχρονα άγριες αγκινάρες. Άλλες θα τις τηγανίσω, άλλες θα τις μαγειρέψω και θα τις βάλω στη κατάψυξη και άλλες θα τις κάνω τουρσί.
— Υπάρχει κάτι που αποφεύγετε;
Δεν πετάμε ποτέ φαγητό που περισσεύει. Αν περισσέψει μία ή μισή μερίδα φαγητό, την κρατάμε και κάποια στιγμή την τρώμε. Μία φορά την εβδομάδα μπορεί να είναι και μέρα ανακύκλωσης. Είναι μια κυρίαρχη τάση η βιωσιμότητα στη γαστρονομία. Είναι αδιανόητο να πετάμε τροφές.
— Πώς νιώθετε τώρα που το Aleria είναι κλειστό τόσο καιρό και θα εξακολουθήσει να είναι τουλάχιστον μέχρι τον Ιούνιο;
Δεν με στενοχωρεί τόσο αυτός ο ένας-δύο μήνες που είμαστε κλειστοί. Δεν έχει φανεί ακόμα η πραγματική ζημιά. Αυτή θα φανεί μετά από δυο-τρεις μήνες. Πιστεύω ότι το καλοκαίρι θα έχουμε τουρισμό –όχι όπως πριν, σε καμία περίπτωση, θα υπάρχει δραματική πτώση–, αλλά πιστεύω πως θα είμαστε σε μια φάση που θα συντηρούμαστε. Φοβάμαι όμως πάρα πολύ και ανησυχώ για το τι θα γίνει τον χειμώνα.
Ο γαστρονομικός χάρτης θα αλλάξει παγκοσμίως. To fine dining, που ήδη τα τελευταία δέκα χρόνια πέρναγε μια κρίση, νομίζω πως πλέον θα μειωθεί στο ελάχιστο. Με τον κόσμο μουδιασμένο, νομίζω ότι θα ζήσουμε κυρίως την εποχή του delivery.
— Ποια είναι η αίσθησή σας για το μέλλον;
Θα μειωθεί ο κόσμος. Όχι μόνο επειδή θα φοβάται τον ιό αλλά και επειδή έχει χαθεί ένα πολύ μεγάλο μέρος του εισοδήματός του. Η εστίαση δεν θα είναι η ίδια και σίγουρα θα αλλάξει η συνολική εικόνα των εστιατορίων και η εμπειρία που θα ζει ο πελάτης όταν έρχεται.
— Οι υγειονομικοί περιορισμοί πώς φαντάζεστε ότι θα μεταμορφώσουν τα εστιατόρια; Εκτός από το ίδιο το φαγητό, η πολυκοσμία και η ζωντάνια είναι αυτά που χρωματίζουν την εμπειρία μιας εξόδου. Πώς μπορούν να αντεπεξέλθουν χώροι από τη φύση τους κοινωνικοί στα νέα δεδομένα;
Θα είναι στενόχωρο. Πέρα από την οικονομική ζημιά, σκεφτείτε ότι θα πηγαίνει κανείς σε ένα εστιατόριο να γιορτάσει π.χ. την επέτειο με τη σύζυγό του ή απλώς να φάει ένα πιάτο φαγητό και να απολαύσει τη γαστρονομία και, έχοντας ήδη περάσει αυτήν τη στενόχωρη περίοδο στο σπίτι, θα βλέπει τον σερβιτόρο με μάσκα, γάντια, αντισηπτικά στο τραπέζι. Δεν είναι ευχάριστο. Είναι φυσικά το σωστό, αλλά νομίζω πως θα επηρεάσει πολύ την ψυχολογία του κόσμου.
— Τι θα μας σερβίρετε την επόμενη μέρα; Θα αλλάξουν τα μενού και ο τρόπος που σχεδιάζονται και υλοποιούνται τα πιάτα με βάση τη νέα κατάσταση;
Σίγουρα το μενού θα τροποποιηθεί πάρα πολύ, χωρίς βέβαια να κάνουμε εκπτώσεις. Προερχόμαστε, άλλωστε, από μια δεκαετή κρίση και ποτέ δεν κάναμε εκπτώσεις στην ποιότητα ή στις παροχές που δίνουμε στον πελάτη. Ίσα-ίσα, τώρα θα προσπαθήσουμε να τις κάνουμε καλύτερες. Νομίζω όμως ότι θα κοπούν απ' όλα τα εστιατόρια τα πολύ ακριβά υλικά. Δεν υπάρχει περιθώριο γι' αυτά πλέον. Μία από τις σκέψεις που κάνουμε είναι να έχουμε menu degustation και να μην υπάρχει à la carte. Είναι ένας από τους τρόπους για να μειώσουμε τα κόστη. Η χωρητικότητα των εστιατορίων θα μειωθεί, ο κόσμος δεν θα βγαίνει όπως έβγαινε, άρα κι εμείς πρέπει να βρούμε τρόπους να μαζέψουμε τα έξοδα και να παραμείνει βιώσιμη η επιχείρηση. Γενικά, ίσως μπει και ένα πιο comfort κομμάτι στα εστιατόρια. Κάποια που ήταν μόνο για βραδινό, πολύ πιθανό να εντάξουν στη λειτουργία τους και το μεσημεριανό σέρβις.
Ο γαστρονομικός χάρτης θα αλλάξει παγκοσμίως. To fine dining, που ήδη τα τελευταία δέκα χρόνια πέρναγε μια κρίση, νομίζω πως πλέον θα μειωθεί στο ελάχιστο. Με τον κόσμο μουδιασμένο, νομίζω ότι θα ζήσουμε κυρίως την εποχή του delivery.
— Θα υπάρξει μεγαλύτερη στροφή στην ελληνική παραγωγή;
Σίγουρα θα γίνει αυτό. Σκεφτείτε πόσο θα επιβαρυνθούν τα εισαγόμενα. Oι αεροπορικές θα ανεβάζουν τις τιμές και αυτό θα οδηγήσει σε εντονότερη στροφή στην εγχώρια παραγωγή. Αυτό, βέβαια, εμείς στο Aleria το υποστηρίζουμε εδώ και μία δεκαετία πια. Δεν το θεωρώ λογικό, για πολλούς και διάφορους λόγους, να φέρνεις ένα κρέας από την Αυστραλία και νομίζω ότι πλέον δεν μπορεί και να υποστηριχτεί.
— Πώς βλέπετε την προοπτική να μην υπάρχει τουρισμός στην Ελλάδα ή να είναι κατά πολύ μειωμένος, ειδικά σε σχέση με τα εστιατόρια υψηλής γαστρονομίας, όπως το Aleria;
Χωρίς τουρισμό θα είναι καταστροφικό το σενάριο. Νομίζω ότι η κυβέρνηση λειτούργησε και με σκοπό να σώσει τον τουρισμό, επιβάλλοντας τα μέτρα. Προς το παρόν, φαίνεται να έχουμε ένα μικρό πλεονέκτημα σε σχέση με άλλες χώρες. Εμείς, ειδικά το καλοκαίρι, ζούμε απ' τους τουρίστες. Όχι μόνο γιατί γεμίζουν ένα εστιατόριο αλλά και επειδή είναι «spenders», όπως τους λέμε στη γλώσσα των εστιατορίων, δηλαδή θα έρθουν και θα αφήσουν αρκετά χρήματα, κυρίως επειδή η γαστρονομία στη χώρα τους είναι κατά πολύ ακριβότερη. Σε ένα εστιατόριο στη Νέα Υόρκη πληρώνει κανείς τα διπλά και τα τριπλά, γι' αυτό εδώ οι τιμές τούς φαίνονται πολύ λογικές, σχεδόν αστείες.
— Μπορούν τα εστιατόρια να τα καταφέρουν χωρίς επιπλέον στήριξη από το κράτος; Τι στήριξη χρειάζεται κατά τη γνώμη σας;
Χρειάζεται κι άλλη στήριξη από το κράτος. Μέχρι τώρα ζούσαμε με το φαγητό «ποινικοποιημένο» με 24% ΦΠΑ. Πρόσφατα πήγε στο 13% και νομίζω ότι θα ήταν σωστό να πέσει ακόμα περισσότερο.
— Μιλήστε μου λίγο για την απόφασή σας να μαγειρέψετε για το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό.
Στριφογύρναγε στο μυαλό όλων των μαγείρων. Θέλαμε να κάνουμε κάτι για να βοηθήσουμε, να δείξουμε ότι είμαστε δίπλα σ' αυτούς τους ανθρώπους που καταβάλλουν υπεράνθρωπες προσπάθειες όσο εμείς καθόμαστε σπίτι. Τα παιδιά της Cookoovaya ήταν η σπίθα για να ξεκινήσει αυτό στο οποίο συμμετέχουν πλέον πάρα πολλά εστιατόρια και σεφ. Ήταν το λιγότερο που μπορούσαμε να κάνουμε γι' αυτούς τους ανθρώπους που μάχονται με κίνδυνο της ζωής τους για να είμαστε εμείς υγιείς.
— Υπάρχει κάτι θετικό που μπορεί να βγει απ' όλο αυτό για τον χώρο της εστίασης και της γαστρονομίας;
Σε όλες τις κρίσεις υπάρχουν ευκαιρίες και δίνεται τροφή για περισσότερη σκέψη. Όταν ζούμε σε κανονικές συνθήκες και σε μια σχετική ασφάλεια προχωράμε χωρίς να κουράζουμε το μυαλό μας και να παίρνουμε πολλά ρίσκα. Όταν όμως βρισκόμαστε με την πλάτη στον τοίχο, τότε είναι «do or die». Μπαίνεις σε μια διαφορετική διαδικασία σκέψης, πιο ώριμη, και από κει προκύπτουν ιδέες.
— Θα θέλατε να μοιραστείτε 2-3 συνταγές που χαρακτήρισαν για εσάς αυτήν τη περίοδο;
Σκορδομακάρονα
Υλικά
500 γρ. linguine
100 γρ. τυρί Σαν Μιχάλη Σύρου
Για την πράσινη πάστα σκόρδου:
100 γρ. φύλλα άγριου σκόρδου (μπορούμε να το αντικαταστήσουμε με σπανάκι ή μαϊντανό και 2 σκελίδες σκόρδο)
200 γρ. ελαιόλαδο
80 γρ. κουκουνάρι
Αλάτι
Διαδικασία
Βάζουμε στο μπλέντερ το ελαιόλαδο, τα φύλλα σκόρδου και το κουκουνάρι και χτυπάμε στη δυνατή ταχύτητα για περίπου 1 λεπτό. Έπειτα, προσθέτουμε το αλάτι και κρατάμε την πάστα σε ένα βάζο. Βράζουμε τα μακαρόνια και σουρώνουμε μόλις είναι έτοιμα. Κρυώνουμε ελαφρά και τα τοποθετούμε ξανά στην κατσαρόλα, προσθέτοντας την επιθυμητή ποσότητα της πάστας. Σερβίρουμε σ' ένα πιάτο και τρίβουμε από πάνω τυρί Σαν Μιχάλη. Ταιριάζει και φρέσκο μαύρο πιπέρι.
Πατατοσαλάτα με κατσικίσιο γιαούρτι
Υλικά
600 γρ. πατάτες βρασμένες
2 τεμ. πιπεριές Φλωρίνης
40 γρ. κάππαρη
1 λευκό κρεμμύδι ψιλοκομμένο
50 γρ. λιαστή τομάτα
10 φύλλα δυόσμου
5-6 κλωναράκια μαϊντανός
Λίγο μάραθος
60 γρ. πίκλες παντζαριού ή οποιαδήποτε άλλη πίκλα
Για τη σάλτσα γιαουρτιού
300 γρ. κατσικίσιο γιαούρτι στραγγιστό
Χυμός από 1 λεμόνι και ξύσμα
Διαδικασία
Σε μια κατσαρόλα βράζουμε τις πατάτες ξεφλουδισμένες, σε αλατισμένο νερό. Όταν βράσουν, προσεκτικά τις βάζουμε σε ένα σουρωτήρι κάτω από τρεχούμενο νερό να κρυώσουν για περίπου 1 λεπτό. Κόβουμε τα λαχανικά σε μικρά κομμάτια και ψιλοκόβουμε τα μυρωδικά. Ενώνουμε τις πατάτες με τα μυρωδικά και τα λαχανικά και ανακατεύουμε προσεκτικά, να μη σπάσουν οι πατάτες. Έπειτα ανακατεύουμε το γιαούρτι με τον χυμό και ξύσμα από λεμόνι και το ενσωματώνουμε στη σαλάτα, ανακατεύοντας ώστε να πάει παντού. Σερβίρουμε και τρίβουμε από πάνω μαύρο πιπέρι.
Σκορπίνες με ξινόχοντρο τραχανά, ντομάτα και φρέσκο μάραθο
Υλικά
2 σκορπίνες περίπου 1-1,2 κιλά
1 λευκό κρεμμύδι
2 καρότα
10 ντοματίνια
1 λεμόνι, το ξύσμα
2 σκελίδες σκόρδο
4-5 ώριμες ντομάτες
1/2 πράσο
2 πιπεριές Φλωρίνης
2 κ.γλ. πάπρικα γλυκιά
200 γρ. ξινόχοντρος τραχανάς
Ρίγανη φρέσκια
Δεντρολίβανο
Φρέσκος μάραθος
50 γρ. ελαιόλαδο
Διαδικασία
Ψιλοκόβουμε τα λαχανικά. Σε ένα τηγάνι τσιγαρίζουμε το κρεμμύδι, το πράσο, το καρότο και το σκόρδο. Μετά από δύο λεπτά προσθέτουμε την πιπεριά κομμένη σε κυβάκια και αφήνουμε να τσιγαριστούν για 1-2 λεπτά ακόμα. Έπειτα, προσθέτουμε τις ντομάτες κομμένες σε κύβους, 1 φλιτζανάκι νερό και αφήνουμε να σιγοβράσει για 5 λεπτά. Προσθέτουμε τον τραχανά και τον μάραθο και βράζουμε για 3 λεπτά. Στρώνουμε τη σύβραση του τραχανά σε ένα ταψί, λίγο ξύσμα λεμονιού και τοποθετούμε τα ψάρια επάνω στη σύβραση. Ραντίζουμε από πάνω με ελαιόλαδο και λίγο χοντρό αλάτι στα ψάρι. Βάζουμε τα ντοματίνια σε φέτες επάνω στο ψάρι και πασπαλίζουμε με τα μυρωδικά. Ψήνουμε με σκεπασμένο το ταψί σε προθερμασμένο φούρνο στους 210 βαθμούς για 20-25 λεπτά περίπου. Στα τελευταία 5 λεπτά αφαιρούμε το καπάκι και συνεχίζουμε το ψήσιμο.
σχόλια