Στην Ανδαλουσία, και στη Μαδρίτη, ήταν το πρώτο μας οργανωμένο ταξίδι με πρακτορείο, το οποίο συμπεριλάμβανε οδικές μετακινήσεις, ξεναγήσεις, γεύματα και όλα τα σχετικά που σε αναγκάζουν να περνάς σχεδόν όλη σου τη μέρα με άλλους πενήντα που ούτε ξέρεις ούτε θέλεις να τους μάθεις. Δεδομένου ότι ήταν η εποχή της αθωότητας, αφού βγάλαμε παρατσούκλια σε όλους τους συνταξιδιώτες, τους οποίους μνημονεύουμε με κέφι μέχρι σήμερα, περάσαμε υπέροχα, καθώς είναι τέτοια η ομορφιά των τόπων, που τίποτα δεν μπορεί να την επισκιάσει. Η Ανδαλουσία ήταν το τελευταίο κομμάτι της Ισπανίας που εγκατέλειψαν οι Μαυριτανοί το 1492 και η επί επτακόσια χρόνια και πλέον παρουσία τους στην περιοχή είναι αυτή που της προσδίδει τον ιδιαίτερο, όσο και γοητευτικό χαρακτήρα της. Ας λάβουμε υπόψη, εξάλλου, ότι τα στερεότυπα που έχουμε συνδέσει με την Ισπανία, το φλαμένκο, οι ταυρομαχίες, η φιέστα και...η σιέστα, έχουν όλα τις ρίζες τους εδώ – μην ξεχνάμε και τις υψηλές θερμοκρασίες που αναπτύσσονται το καλοκαίρι, συντελώντας σε μια πιο χαλαρή αντιμετώπιση της ζωής.
Γρανάδα
Στη Γρανάδα, το μνημείο των μνημείων δεν είναι άλλο από την Αλάμπρα, τα αραβικά παλάτια που δεσπόζουν στον λόφο και είναι το σημαντικότερο αξιοθέατο της Ισπανίας από τις αρχές του 19ου αιώνα. Τότε ήταν που ο Ίρβινγκ Ουάσινγκτον έγραψε τις «Ιστορίες της Αλάμπρα», ενεργοποιώντας τη φαντασία της Δύσης και εμπνέοντας συγγραφείς και καλλιτέχνες. Λένε, λοιπόν, πως τα οργανωμένα ταξίδια μπορούν, αν μη τι άλλο, να σου εξασφαλίσουν ότι θα δεις τα σπουδαιότερα μνημεία των πόλεων που επισκέπτεσαι. Μαντέψτε: το πρακτορείο δεν είχε προαγοράσει τα εισιτήρια για τα ανάκτορα και η αναμονή υπερέβαινε τις τέσσερις ώρες. Η επιλογή ήταν επιβεβλημένη: ή την Αλάμπρα θα βλέπαμε ή τη Γρανάδα. Όπως σε κάθε παρόμοιο δίλημμα, η πόλη είναι η απάντηση – η Αλάμπρα, ωστόσο, παραμένει εκπληκτική αλλά και το απωθημένο μου. Το συγκρότημα αποτελείται από τέσσερα τμήματα: το στρατιωτικό κάστρο της Αλκάβαθα, που είναι το παλαιότερο τμήμα, το Ανάκτορο των Νασρίδων, που θεωρείται το καλύτερο δείγμα της μαυριτανικής αρχιτεκτονικής, το καλοκαιρινό ανάκτορο της Χενεραλίφε και το αναγεννησιακό ανάκτορο του Καρόλου Ε'. Σε όλα αυτά συμπληρώστε υπέροχους ανθισμένους κήπους, σιντριβάνια και μοσχοβολιές, και φροντίστε να εξασφαλίσετε τα εισιτήριά σας εγκαίρως. Ευτυχώς, η γοητεία της Γρανάδας δεν εξαντλείται στην Αλάμπρα – εξάλλου, εκτός από τους Μαυριτανούς που άφησαν το στίγμα τους, η πόλη συνέχισε να ακμάζει και κατά τη διάρκεια της Αναγέννησης, με σημαντικότερα μνημεία της εποχής τον καθεδρικό, το Μοναστήρι του Σαν Χερόνιμο και το Βασιλικό Νοσοκομείο.
Στην πλατεία Μπιμπ-Ράμπλα, δίπλα στον καθεδρικό, θα βρείτε churrerias: καθίστε και δοκιμάστε churros –τους δικούς τους λουκουμάδες–, βουτηγμένα σε ζεστή σοκολάτα. Αν έχετε χρόνο, μην παραλείψετε να επισκεφθείτε την Ουέρτα δε Σαν Βιθέντε, το καλοκαιρινό σπίτι της οικογένειας του Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα, που έχει μετατραπεί σε μουσείο. Εδώ ο ποιητής και δραματουργός, που δολοφονήθηκε κατά τη διάρκεια του Ισπανικού Εμφυλίου λόγω των αριστερών του φρονημάτων, έχει γράψει αρκετά από τα έργα του και, εκτός από χειρόγραφα και φωτογραφίες, θα δείτε και σχέδια φίλων του, ανάμεσά τους και του Σαλβαδόρ Νταλί. Κατά τα άλλα, αυτό που αξίζει να κάνετε είναι να περπατήσετε στις συνοικίες της πόλης, με πρώτη και καλύτερη την Αλμπαϊθίν με τον έντονο μαυριτανικό χαρακτήρα. Ένα Μαρόκο της Ιβηρικής θα ξεδιπλωθεί μπροστά σας, με δεκάδες μαγαζάκια όπου μπορείτε να πιείτε τσάι και να δοκιμάσετε αραβικά γλυκά σε χαμηλά τραπέζια ακουμπισμένα σε χειροποίητα χαλιά, ενώ θα βρείτε και εξαιρετικά μπαχαρικά. Η εβραϊκή Ρεαλέχο είναι η δεύτερη συνοικία της πόλης, εκεί όμως όπου όλοι σπεύδουν είναι η τσιγγάνικη Σακρομόντε. Άπειρα φλαμένκο μπαρ κατακλύζουν την περιοχή, που, όπως ίσως φαντάζεστε, έχει μετατραπεί σε τουριστική ατραξιόν. Οφείλω, ωστόσο, να ομολογήσω ότι το φλαμένκο που είδα σε ένα μικρό, σπηλαιώδες μπαρ, σκαλισμένο κυριολεκτικά στον βράχο από μια ομάδα Τσιγγάνων χορευτών, ανδρών και γυναικών όλων των ηλικιών, ήταν πραγματικά γοητευτικό.
Σεβίλλη
Τη Σεβίλλη τη συμπεριλαμβάνω στις ωραιότερες ευρωπαϊκές πόλεις που έχω επισκεφθεί – και σίγουρα στις πιο ατμοσφαιρικές. Από τις αξέχαστες αναμνήσεις μου είναι το βράδυ που καθίσαμε στις όχθες του Γουαδαλκιβίρ, μετά την απαραίτητη βαρκάδα στο ποτάμι, για μία –και παραπάνω– παγωμένη μπίρα μετά θέας. Σε όλα τα μαγαζάκια τηγανίζανε μικρά ψάρια και οι πάντες είχαν μπροστά τους φορτωμένες λαδόκολλες – σε αυτές τις περιπτώσεις απλώς ακολουθείς το παράδειγμα των ντόπιων και δεν το μετανιώνεις ποτέ. Το πρώτο αξιοθέατο που σπεύσαμε να δούμε ήταν τα Ρεάλες Αλκάθαρες (Βασιλικά Αλκάθαρ) –Αλκαζάρ επί το ελληνικότερον– που χρησιμοποιούνται από τη βασιλική οικογένεια μέχρι και σήμερα. Το συγκρότημα των ανακτόρων ξεκίνησε να χτίζεται το 1362 στο σημείο όπου βρισκόταν η ρωμαϊκή ακρόπολη και είναι το τελειότερο δείγμα αρχιτεκτονικής μουδέχαρ, της αρχιτεκτονικής δηλαδή που συνδυάζει τις τεχνικές των Μαυριτανών με τα σύμβολα της Καθολικής Εκκλησίας. Το παλάτι ήταν τόσο εντυπωσιακό, που παρηγορηθήκαμε αμέσως για το φιάσκο με τη σύγχρονή του Αλάμπρα. Επόμενος στόχος ήταν ο καθεδρικός της πόλης με τον διάσημο πύργο Χιράλντα, που ήταν ο μιναρές του τζαμιού πάνω στο οποίο –τι έκπληξη!– χτίστηκε ο καθεδρικός. Ο Χιράλντα ολοκληρώθηκε το 1198, είναι έργο του αρχιτέκτονα Αλί δε Γκομάρα, έχει ύψος 98 μέτρα και κατά τη διάρκεια του 16ου αιώνα απέκτησε ένα αναγεννησιακό καμπαναριό, στο οποίο σταδιακά προστέθηκαν 25 καμπάνες. Η εξουθενωτική διαδικασία του ανεβάσματος αξίζει και με το παραπάνω, καθώς όσοι έχουν αντοχές ανταμείβονται με την εκπληκτική θέα της Σεβίλλης από ψηλά. Προσωπικά, είναι το μοναδικό καμπαναριό στο οποίο αποφάσισα να ανέβω – τα υπόλοιπα τα θαυμάζω από το έδαφος. Το Μπάριο δε Σάντα Κρουθ, η εβραϊκή συνοικία της πόλης που αναπτύχθηκε το 1248, μετά την κατάκτηση της πόλης από τους Μαυριτανούς, λειτούργησε ως γκέτο μέχρι την εκδίωξη των Εβραίων από την Ισπανία το 1492. Σήμερα είναι μια γειτονιά που σφύζει από ζωή και πλήθος επισκεπτών κάνει βόλτες μπροστά από τις αυλές των σπιτιών που είναι γεμάτες λουλούδια. Σε ένα από τα μαγαζάκια της περιοχής αγοράσαμε βεντάλιες και σε ένα παραδοσιακό εστιατόριο δοκιμάσαμε για πρώτη φορά γκασπάτσο, την αρωματική κρύα σούπα των Ισπανών που είναι απολαυστική όταν την πίνεις στη θερμή, κυριολεκτικά και μεταφορικά, Ανδαλουσία. Απαραίτητη είναι και μια βόλτα στο Πάρκε δε Μαρία Λουίσα, το πάρκο όπου το 1929 οργανώθηκε η Ιβηροαμερικανική Έκθεση. Αναζητήστε το μεγαλοπρεπές εθνικό περίπτερο της Ισπανίας, αυτό το νεομπαρόκ αριστούργημα του Ανίβαλ Γονθάλεθ, καθώς και το Παλάθιο δε Σαν Τέλμο που χτίστηκε το 1734 για να στεγάσει την πρώτη ναυτική σχολή στον κόσμο και τώρα φιλοξενεί τα γραφεία της κυβέρνησης της Ανδαλουσίας. Περιπλανηθείτε χωρίς πρόγραμμα και απολαύστε τη σαγηνευτική Σεβίλλη, τις γεύσεις και τις μυρωδιές της – η πόλη από το λιμάνι της οποίας απέπλευσαν ο Φερδινάνδος Μαγγελάνος και ο Χριστόφορος Κολόμβος για να εξερευνήσουν τον κόσμο αξίζει κάθε λεπτό από τον χρόνο σας.
Κόρδοβα
Την πατρίδα του Σενέκα και του Χοακίν Κορτές την επισκεφθήκαμε για λίγες ώρες, αρκετές ωστόσο για να πάρουμε μια γεύση από τη ρωμαϊκή πόλη που υπήρξε από το 756 πρωτεύουσα της μαυριτανικής Ισπανίας. Η φήμη της γιγαντώθηκε το 929, όταν ο Αμπντ αλ-Ραμάν Γ' αυτοανακηρύχθηκε χαλίφης, χρίζοντάς την πρωτεύουσα του χαλιφάτου της Κόρδοβας. Χίλια τζαμιά, εξακόσια δημόσια λουτρά και ένα φημισμένο πανεπιστήμιο ήταν ο πλούτος της «Κωνσταντινούπολης της Δύσης», που άρχισε να παρακμάζει από τον 11ο αιώνα. Σήμερα, ο πόλος έλξης για τους επισκέπτες είναι το «Μεθκίτα» (τζαμί στα αραβικά), το μοναδικό τζαμί που έχει επιβιώσει από την Ισπανία του Μεσαίωνα, το μεγαλύτερο της Ευρώπης και από τα μεγαλύτερα στον κόσμο. Το Μέγα Τέμενος καλύπτει 24.000 τετραγωνικά μέτρα, άρχισε να χτίζεται το 785 και διαθέτει έναν ευωδιαστό κήπο με πορτοκαλιές (Πάτιο δε λος Ναράνχος). Μπαίνοντας μέσα, το θέαμα είναι μοναδικό: πάνω από 800 διαφορετικές κολόνες και κιονόκρανα –προερχόμενα από κατασκευές των Ρωμαίων και των Βησιγότθων– στηρίζουν διπλές «ριγέ» αψίδες σε κόκκινο και λευκό χρώμα. Η ασύλληπτη ομορφιά του χώρου ήταν αυτή που έσωσε το τζαμί, καθώς ο Κάρολος Ε' αποφάσισε να μην ενδώσει στις πιέσεις της Εκκλησίας που επιθυμούσε την κατεδάφισή του. Υπήρξε, ωστόσο, ένα τίμημα: στο κέντρο του Μεγάλου Τεμένους κατασκευάστηκε καθεδρικός(!) σε αναγεννησιακό-μπαρόκ ρυθμό, καταστρέφοντας ανεπανόρθωτα την αρμονία του χώρου. Εκτός από το Μεθκίτα, αξίζει να περιπλανηθείτε στη δαιδαλώδη Χουδερία, την παλιά εβραϊκή συνοικία. Αυτό κάναμε κι εμείς και παρά τους 45ºC, η ζέστη ήταν ανεκτή χάρη στα πολύ στενά δρομάκια, τα οποία μυστηριωδώς διατηρούσαν μια υποτυπώδη δροσιά. Τη ζέστη την αντέξαμε, αυτό όμως που δεν μπορέσαμε ήταν να πιούμε ζεστό καφέ κάτω από αυτές τις συνθήκες – ελλείψει άλλης επιλογής, τον αδειάσαμε σε ένα ποτήρι γεμάτο παγάκια μπροστά στον έκπληκτο σερβιτόρο.
σχόλια