Από τη στιγμή που ανακοινώθηκαν από τον πρωθυπουργό και τους αρμόδιους υπουργούς οι οδηγίες που θα ίσχυαν μετά την άρση των περιοριστικών μέτρων και το αρχικό σοκ για τον χώρο του πολιτισμού, κυρίως όσον αφορά τα φεστιβάλ και τις μαζικές εκδηλώσεις, ένα ερώτημα πλανάται στον χώρο του θεάματος: «Με ποιον τρόπο θα μπορούν να γυριστούν ταινίες και με τι δικλείδες ασφαλείας για τους συντελεστές;».
Έτσι ξεκίνησε ένας αγώνας δρόμου ώστε να σωθεί ή, έστω, να πληγεί όσο λιγότερο γίνεται ο χώρος του κινηματογράφου, είτε πρόκειται για την προβολή ταινιών στα θερινά σινεμά το αμέσως επόμενο διάστημα είτε για την παραγωγή νέων. Με μεγάλο αντίπαλο πια όχι τον χρόνο αλλά αφενός τις πλατφόρμες, που παρέχουν δωρεάν ή με ελάχιστο αντίτιμο ταινίες και σειρές στο κομμάτι της διανομής, και αφετέρου την απειλή της μόλυνσης για όσους θα συμμετάσχουν σε γυρίσματα.
Παρότι καθημερινά τα δεδομένα αλλάζουν και κανείς δεν είναι βέβαιος ποια θα είναι η τελική μορφή μιας εξόδου για σινεμά αυτό το καλοκαίρι, πόσο μάλλον τον ερχόμενο χειμώνα, οι Έλληνες παραγωγοί αγωνιούν για την εξέλιξη της δουλειάς τους, καθώς πολλά κινηματογραφικά πρότζεκτ έχουν μείνει στη μέση, ενώ κάποια δεν πρόλαβαν καν να ξεκινήσουν. Όλοι έχουν επιδοθεί στην αναζήτηση ρεαλιστικών λύσεων, ώστε να μην καταρρεύσει ο κλάδος, μολονότι οι μέχρι τώρα προτεινόμενες λύσεις εκσφενδονίζουν το κόστος στα ύψη και σε μερικές περιπτώσεις το εγχείρημα αποδεικνύεται απαγορευτικό.
Μια ταινία στην οποία οι ήρωες φιλιούνται ή υπάρχει πολυκοσμία σε ένα δωμάτιο είναι πολύ δύσκολο να γυριστεί. Ένα σενάριο προσαρμοσμένο στην εποχή είναι ευκολότερο και προσφέρει ένα αίσθημα ασφάλειας στους ηθοποιούς, ότι δεν κινδυνεύουν να αρρωστήσουν, κάνοντας τη δουλειά τους.
____________________________________________
Επικοινωνήσαμε καταρχάς με τον κ. Πάνο Παπαχατζή, τον παραγωγό της εταιρείας Αργοναύτες και πρόεδρο της ΣΑΠΟΕ (Σύνδεσμος Ανεξάρτητων Παραγωγών Οπτικοακουστικών Έργων), ο οποίος αναγκάστηκε να διακόψει τα γυρίσματα μιας νέας ταινίας του πέντε μέρες πριν ολοκληρωθούν. Τώρα ευελπιστεί ότι θα μπορέσουν να συνεχίσουν το καλοκαίρι, ενώ ανέβαλε μια διεθνή συμπαραγωγή για το φθινόπωρο. Και όλα αυτά την ώρα που η «Μπαλάντα της τρύπιας καρδιάς» του Γιάννη Οικονομίδη, της οποίας ήταν παραγωγός, γέμιζε ασφυκτικά την αίθουσα όπου παιζόταν. Τώρα ελπίζει ότι θα αρχίσει να προβάλλεται στους θερινούς κινηματογράφους.
Σε ερώτηση για το τι μέλλει γενέσθαι, απάντησε: «Η επιστροφή στην κανονικότητα και στα γυρίσματα είναι επιβεβλημένη. Η οικονομία μας δύσκολα θα αντέξει και αυτό το πλήγμα από την πανδημία. Πρέπει να βρούμε τρόπο να φύγουμε εμπρός. Ένας βασικός πυλώνας ανάπτυξης της οικονομίας, εκτός του τουρισμού, που δύσκολα θα ανακάμψει φέτος, είναι η κινηματογραφική βιομηχανία. Η Ελλάδα συγκαταλέγεται διεθνώς στις 5 πιο ασφαλείς χώρες για γυρίσματα. Χρέος μας είναι να προσελκύσουμε όσο το δυνατόν περισσότερες ξένες παραγωγές για γυρίσματα στη χώρα μας. Το οικονομικό θεσμικό πλαίσιο το έχουμε. Μένει να ορίσουμε ένα πρωτόκολλο προφύλαξης και ασφάλειας στα ευρωπαϊκά πρότυπα. Να ορίσουμε τους κανόνες υγείας στα γυρίσματα. Έχουμε ζητήσει από το υπουργείο Υγείας να οριστεί άμεσα επιτροπή από αρμόδιους γιατρούς και μέλη μας για τη σύνταξη αυτού του πρωτοκόλλου. Η προστασία της υγείας των ηθοποιών, των τεχνικών και όλων των συνεργατών μας είναι άμεση προτεραιότητά μας. Πιστεύω ότι σύντομα, μετά το τέλος Μαΐου, θα ξεκινήσουμε τις ελληνικές καταρχάς παραγωγές».
____________________________________________
Ένα πρωτόκολλο με συντεινόμενες οδηγίες για την ασφαλή εργασία εν ώρα εργασίας έχει δημοσιευτεί ήδη από το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την προστασία της βιομηχανίας του κινηματογράφου, που σκιαγραφεί τις νέες, ίσως κάπως εξοντωτικές συνθήκες που θα πρέπει να ακολουθηθούν για ασφαλές γύρισμα - συνεύρεση όλων όσοι χρειάζονται για να στηθεί μια ταινία.
Ο διευθυντής φωτογραφίας Γιάννης Δασκαλοθανάσης, που μετέφρασε το μακροσκελές κείμενο, εξηγεί: «Το κείμενο δεν είναι υποχρεωτικό, είναι θέμα των κυβερνήσεων τι θα επιβάλουν. Το μεγάλο πρόβλημα είναι οι ασφαλιστικές εταιρείες, που στην Ευρώπη αρνούνται να ασφαλίσουν ηθοποιούς την περίοδο του κορωνοϊού. Προσωπικά, πιστεύω ότι μπορούμε να προσαρμοστούμε και να ακολουθήσουμε τα μέτρα που λένε οι ειδικοί. Το να παίρνεις 3 φορές την ημέρα τη θερμοκρασία των ανθρώπων δεν είναι κάτι δύσκολο, το να διαχωριστεί το συνεργείο από τους ηθοποιούς επίσης μπορεί να γίνει ως έναν βαθμό. Δηλαδή να ετοιμάζεται ο φωτισμός και ό,τι χρειάζεται και μετά να μένουν οι ελάχιστοι, μία κάμερα και ο μπούμαν, που γράφει τον ήχο. Έτσι κι αλλιώς, με τα μόνιτορ και την τηλεδιαχείριση μπορούμε να είμαστε και σε άλλο δωμάτιο.
Στους εξωτερικούς χώρους, εκεί είναι ακόμα πιο εύκολα τα πράγματα. Αν διαχωριστούν και οι διαδικασίες, όπως το μέικαπ, που είναι επικίνδυνο και θέλει μεγάλη προσοχή, και πάρουμε όλα τα απαραίτητα μέτρα και τις αποστάσεις, νομίζω ότι δεν είναι ακατόρθωτο. Τα έχουμε καταφέρει και σε πιο αντίξοες συνθήκες. Εξάλλου, η δουλειά του κινηματογραφιστή είναι να βρίσκει τρόπους για να φτιάχνει κόσμους κάτω από αντίξοες συνθήκες.
Σίγουρα έτσι αυξάνεται το κόστος, αλλά ο κίνδυνος για μένα δεν είναι αυτός. Το μεγάλο ρίσκο για μια παραγωγή είναι να αρρωστήσει ένας ηθοποιός. Όλη η διεθνής κοινότητα ψάχνει τρόπους, όλες οι μεγάλες εταιρείες παραγωγής βολιδοσκοπούν πώς μπορεί να γίνει η διαδικασία. Εγώ ήμουν σε μια τηλεοπτική σειρά, το "Μην ψαρώνεις", η οποία σταμάτησε απότομα στις 16 Μαρτίου και σκεφτόμαστε τώρα ποιοι είναι οι τρόποι με τους οποίους θα μπορούσαμε να συνεχίσουμε. Ένας τρόπος είναι η εσωτερική καραντίνα. Αν αποφασίσουμε ότι θέλουμε να γυρίσουμε 5 επεισόδια και αυτό θέλει 20 μέρες, να απομονωθούμε σε ένα σπίτι ή σε ένα τοπίο, αφού έχουμε ελεγχθεί ότι είμαστε υγιείς, και να κρατάμε τις αποστάσεις ηθοποιοί και τεχνικοί. Αυτό μπορεί να γίνει».
Τον ρωτάω αν θα αλλάξουν δραματουργικά οι ταινίες, καθώς πολλοί ερμηνευτές θα δηλώνουν την αγωνία τους μήπως μολυνθούν σε σκηνές εγγύτητας, όπως οι ερωτικές. Μου απαντάει: «Τα σενάρια θα πρέπει να είναι προσαρμοσμένα στην εποχή. Η δραματουργία θα αλλάξει και ο κόσμος είναι έτοιμος να βρει απαντήσεις στο τεράστιο πρόβλημα και στον καινούργιο τρόπο ζωής που αντιμετωπίζει. Καθώς όλοι οι άνθρωποι συμπάσχουν, ίσως καταλήξουμε σε σενάρια που θα προσαρμοστούν ώστε να γυρίζονται και πιο εύκολα. Μια ταινία όπου οι ήρωες φιλιούνται ή υπάρχει πολυκοσμία σε ένα δωμάτιο είναι πολύ δύσκολο να γυριστεί. Ένα σενάριο προσαρμοσμένο στην εποχή είναι ευκολότερο και προσφέρει ένα αίσθημα ασφάλειας στους ηθοποιούς, ότι δεν κινδυνεύουν να αρρωστήσουν, κάνοντας τη δουλειά τους. Η τηλεόραση είναι αυτή που πρέπει να αρπάξει την ευκαιρία να κάνει παραγωγές με ασφάλεια ώστε να έρθει μπροστά και να κερδίσει το χαμένο έδαφος από τις πλατφόρμες που κυριάρχησαν την περίοδο της καραντίνας. Η ισπανική τηλεόραση προχώρησε σε μια σειρά που γυρίστηκε ολόκληρη μέσα σε σπίτια από κινητά και είχε μεγάλη επιτυχία».
_____________________________________
Κάτι ανάλογο έκανε και ο σκηνοθέτης Στάθης Αθανασίου, σε συνεργασία με ηθοποιούς σε τέσσερις πόλεις: Αθήνα, Μαδρίτη, Όσλο, Λονδίνο. Η μαύρη κωμωδία «Stay Inside» με αφορμή το lockdown ξεκίνησε να γυρίζεται με τα κινητά των ηθοποιών και προβάλλεται ένα νέο επεισόδιο κάθε Δευτέρα μέσω YouTube.
Ο κ. Αθανασίου, που υπογράφει και το σενάριο, εξηγεί: «Ο στόχος, από τη στιγμή που όλοι είμαστε μέσα και επικοινωνούμε με αυτόν τον τρόπο, είναι να είναι όσο πιο ρεαλιστικό γίνεται. Είναι μια πρακτική δυσκολία, αλλά λόγω της συγκυρίας αλλά και της κατάστασης που βιώνουμε είναι και ρεαλιστική η συνθήκη. Είχε προηγηθεί ένα ανάλογο πρότζεκτ 15 χρόνια πριν και τώρα ήρθε κι έκατσε απολύτως. Σκέφτηκα ότι με τα νέα δεδομένα μπορούμε να εκμεταλλευτούμε την κατάσταση μυθοπλαστικά και να μπούμε στην ουσία του πράγματος, σε όλα εκείνα που βιώνει όλος ο πλανήτης και μας προβληματίζουν σε πολιτικό επίπεδο. Πάντως, πρόκειται για ένα βιώσιμο προϊόν που μπορεί να γίνει με τα μέσα που διαθέτουμε, χωρίς εκπτώσεις».
_______________________________________
Η κ. Αμάντα Λιβανού, παραγωγός της Neda Film, η οποία ετοιμαζόταν να ξεκινήσει γυρίσματα για την ταινία του Χρήστου Μασσαλά, «Broadway», και αναγκάστηκε να την «παγώσει», είναι λιγότερο αισιόδοξη: «Υπάρχουν κάποια πρωτόκολλα κατευθυντήρια από ευρωπαϊκές χώρες, αλλά είναι εντελώς απαγορευτικά, από τον χρόνο που θα χρειάζεται για να εφαρμοστούν όλα αυτά μέχρι τις 10 ώρες με 30 άτομα μίνιμουμ σε έναν χώρο πολλές φορές κλειστό, ενδεχομένως και μικρό, με ηθοποιούς που έρχονται σε επαφή.
Ήμουν σε διαδικασία να ξεκινήσω γύρισμα στις 20 Μαρτίου για μια ταινία δύσκολη και φιλόδοξη, της οποίας το pre-production, η σκηνογραφική και ενδυματολογική προετοιμασία πήραν 2 μήνες, και αναγκαστήκαμε να την αναβάλουμε πριν ανακοινωθούν τα επίσημα περιοριστικά μέτρα. Είχαμε έναν ξένο ηθοποιό που τον στείλαμε άρον-άρον στο Παρίσι για να μην αποκλειστεί εδώ. Όπως σε όλες τις δουλειές, έτσι και στη δική μας φαντάζει εντελώς αόριστο το πότε θα μπορούμε να ξεκινήσουμε τα γυρίσματα, και σίγουρα όχι όπως είχαμε προετοιμαστεί. Δεν ξέρουμε ούτε σε τι συνθήκες κινηματογραφικές θα γίνει αυτό, γιατί τα κόστη είναι αδιανόητα».
Απογοητευμένη όμως είναι και για έναν ακόμη λόγο, καθώς ως συν-ιδρύτρια του Παιδικού και Εφηβικού Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας που γίνεται κάθε Νοέμβριο στο Μέγαρο Μουσικής για παιδιά από 3 ετών, και κατά τη διάρκεια όλου του χρόνου γίνονται προβολές σε σχολεία, ανησυχεί για το μέλλον του. Χρειάστηκε να ακυρωθούν όλες οι προγραμματισμένες προβολές της άνοιξης κι όπως εξηγεί: «Δεν μπορώ να φανταστώ πώς θα μπορούσαμε να έχουμε προβολές με 300 παιδιά μέσα στην αίθουσα. Όπως πολλά φεστιβάλ, προσφέραμε κι εμείς μέρος του προγράμματος των προηγούμενων ετών δωρεάν online. Και ας μην αναφερθώ στο πόσο ξεκρέμαστοι είμαστε όλοι όσοι ασχολούμαστε με τον πολιτισμό στην Ελλάδα, από τους μουσικούς μέχρι τους ηθοποιούς και τα κινηματογραφικά συνεργεία που πρέπει να ζήσουν με λεφτά που αυτήν τη στιγμή δεν υπάρχουν.
Υπάρχει, λοιπόν, και ένα θέμα επιβίωσης, αν, όταν παρέλθει αυτή η ανωτέρα βία, όλοι αυτοί οι άνθρωποι, είτε βρεθεί ένα εμβόλιο είτε μια θεραπεία, θα είναι όρθιοι. Οι τεχνικοί και οι ηθοποιοί του κινηματογράφου αυτήν τη στιγμή δεν καλύπτονται από κανένα μέσο, ενώ πληρώνουν υπέρογκα ποσά για ασφάλιση, όπως κι εμείς, οι εργοδότες τους. Σε έναν προϋπολογισμό ταινίας ένα ποσοστό της τάξης του 7% είναι για την ασφάλισή τους κι αυτοί οι άνθρωποι δεν δικαιούνται τα 800 ευρώ.
Το σινεμά, όπως και η μουσική και το θέατρο, για να παραχθούν αλλά και για να καταναλωθούν προϋποθέτουν κόσμο και το θέμα είναι ότι έχει αυξηθεί η ζήτησή τους, αλλά όλοι θέλουν να τους παρέχονται δωρεάν. Φανταστείτε μόνο πώς θα ήταν η ζωή στην καραντίνα χωρίς μουσική και τηλεοπτικές σειρές. Στην Ελλάδα μάθαμε ότι η τέχνη δεν πληρώνεται. Δεν φταίνε οι άνθρωποι, αφού μέχρι πριν από μερικά χρόνια, μαζί με την εφημερίδα, έπαιρναν δωρεάν CD, με αποτέλεσμα, ως προϊόν, να είναι εντελώς απαξιωμένο».
_________________________________
Ο Γιώργος Καρναβάς της εταιρείας Heretic, αφού πρώτα αναγκάστηκε, μαζί με τον συνεργάτη του, Κωνσταντίνο Κοντοβράκη, να αναβάλουν τρεις διεθνείς παραγωγές, ετοιμάζονται να ξεκινήσουν τα «ελληνικά» γυρίσματα της νέας φιλόδοξης συμπαραγωγής του Σουηδού σκηνοθέτη Ρούμπεν Έστλουντ (Χρυσός Φοίνικας 2017, «Το τετράγωνο»), «Triangle Of Sadness», τα οποία θα πραγματοποιηθούν στη Χιλιαδού της Εύβοιας και την εκτέλεσή τους έχει αναλάβει η εταιρεία τους.
Μου διευκρινίζει: «Για να ξεκινήσουμε, περιμένουμε πότε θα ξεκινήσουν οι πτήσεις και πότε θα ανοίξουν τα ξενοδοχεία, και με την προϋπόθεση ότι οι ελληνικές υπηρεσίες θα έχουν καταλήξει σε ένα πρωτόκολλο γυρισμάτων. Όσον αφορά την αύξηση του κόστους, έχει υπολογιστεί ήδη από την πρώτη στιγμή που προέκυψε το πρόβλημα. Άλλωστε έχουν προηγηθεί 5 εβδομάδες γυρισμάτων στη Σουηδία, και μάλιστα εν μέσω περιοριστικών μέτρων. Ήταν από τις πρώτες παραγωγές διεθνώς που ξεκίνησαν αυτό το διάστημα. Καθώς τηρούσαν τους νέους όρους, μπόρεσαν να ξεκινήσουν κανονικά τα γυρίσματά τους.
Από την άλλη, στην Ελλάδα υπάρχει μια ρευστότητα, από εβδομάδα σε εβδομάδα δεν ξέρουμε μήπως προκύψει εκ νέου πρόβλημα με μια ενδεχόμενη αύξηση των κρουσμάτων. Μιλάμε, λοιπόν, για μια διεθνή παραγωγή, στην οποία έχει σημασία και η φύση των γυρισμάτων, αφού θα βρισκόμαστε σε μια παραλία με λίγους ηθοποιούς και όχι στο κέντρο μιας πόλης με εκατοντάδες κομπάρσους».
Συμπερασματικά, αν κρίνουμε και από την ανοιχτή επιστολή της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου προς τον πρωθυπουργό και λοιπούς ενδιαφερόμενους σε σχέση με το μέλλον της ελληνικής παραγωγής, θα λέγαμε ότι με τον έναν ή τον άλλον τρόπο η κινηματογραφική κοινότητα αναζητά κάθε δυνατό τρόπο για να επανεκκινήσει τη διαδικασία γυρισμάτων ώστε να αποφευχθεί η ανεργία αλλά και η ευκαιρία παρουσίας μας στα διεθνή πράγματα.
__________________________________________
Αυτό όμως που απασχολεί άμεσα το ευρύτερο κοινό, εν όψει μάλιστα και του καλοκαιριού, είναι ο δημοφιλής θεσμός των θερινών σινεμά, πότε θα ανοίξουν και κάτω από ποιες συνθήκες. Επικοινωνήσαμε με μία από τις πιο γνωστές εταιρείες διανομής ταινιών, τη Feelgood, και μιλήσαμε με τον διευθυντή πωλήσεων κ. Τάσο Καρίκα, ο οποίος είπε: «Αυτήν τη στιγμή περιμένουμε να δούμε πώς θα διαμορφωθούν τα μέτρα και πότε ακριβώς θα ανοίξουν οι κινηματογράφοι. Μέχρι στιγμής, δεν είναι ακριβές το χρονικό πλαίσιο, καθώς έχουν πει για μέσα στον Ιούνιο. Οπότε το πρόγραμμα που βγήκε προ καραντίνας δεν ισχύει. Επίσης, πρέπει να δούμε πώς θα διαμορφωθεί η χωρητικότητα σε κάθε αίθουσα. Αυτό που έχει ανακοινωθεί για 60% πρέπει να διευκρινιστεί, γιατί υπάρχει και το θέμα της απόστασης του 1,5 μέτρου, με αποτέλεσμα να πέφτουμε κάτω από το 50% στις περισσότερες αίθουσες. Αυτό πρέπει να το δούμε σε σχέση με τη χωροταξία κάθε αίθουσας ξεχωριστά».
_____________________________________________
Ο κ. Λευτέρης Αδαμίδης της One from the heart συμπληρώνει: «Όλοι οι αιθουσάρχες μετράνε τις καρέκλες, δηλαδή το 60% των θέσεων για τις οποίες έχουν άδεια, ποσοστό που μπορεί εν τέλει να πέσει κατά περίπτωση. Υπάρχει όμως και το ζήτημα των κυλικείων, που έχει να κάνει με τον συνωστισμό, αλλά και η ισχυρή σύσταση να μην κυκλοφορούμε μεταξύ 12 και 6 το πρωί λόγω των απολυμάνσεων. Αν ισχύσει αυτό, θα σημαίνει ότι δεν θα μπορεί να γίνει η νυχτερινή προβολή.
Αλλά εμένα με απασχολεί γενικότερα το αν θα πάει ο κόσμος σινεμά. Η οικονομική δυσπραγία, λόγω ανεργίας, φοβάμαι ότι θα τους κρατήσει μέσα, αφού έχουν συνηθίσει σε δωρεάν σινεμά στο σπίτι τους. Βέβαια, αφού δεν θα γίνουν άλλες εκδηλώσεις, ίσως τελικά ο κόσμος κατευθυνθεί στα θερινά. Εξαρτάται από το τι θα προτιμήσουν να βγάλουν οι διανομείς για να προσελκύσουν το κοινό τους. Μετά, ακολουθεί η χειμερινή περίοδος, που θα είναι ακόμα πιο δύσκολη, με τον φόβο του δεύτερου κύματος και τα κλιματιστικά. Οπότε το καλοκαίρι είναι ιδανικό για να επιστρέψει το κοινό στα σινεμά, αλλά θα πρέπει να γίνουν καμπάνιες μεταξύ διανομέων, αιθουσαρχών και ΜΜΕ».
___________________________________
Τέλος, το μεγάλο ερώτημα είναι αν μετά την ακύρωση του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης θα μπορέσει να πραγματοποιηθεί το επόμενο Διεθνές Φεστιβάλ του Νοεμβρίου. Ρωτήσαμε τον διευθυντή του κ. Ορέστη Ανδρεαδάκη και μας είπε: «Είναι πολύ νωρίς να πούμε οτιδήποτε. Από μέρα σε μέρα αλλάζουν τα πάντα. Δύο μεγάλα φεστιβάλ, του Κάρλοβι Βάρι και του Λοκάρνο, έχουν ακυρωθεί. Δεν νομίζω να γίνουν ούτε των Καννών ούτε της Βενετίας. Αυτήν τη στιγμή τρέχει το διαδικτυακό φεστιβάλ των 20 φεστιβάλ. Το θέμα είναι εάν αξίζει τον κόπο και πόσο χρήσιμο είναι μακροπρόθεσμα το να μεταφέρεις το μεγαλύτερο μέρος των εκδηλώσεων που γiνoνταν σε έναν φυσικό χώρο συγκεκριμένων πόλεων με συγκεκριμένο τρόπο σε μια οθόνη.
Ο βασικός λόγος που το κάνουμε εμείς είναι γιατί ήταν έτοιμο και γιατί θέλαμε να ενεργοποιήσουμε τις συμβάσεις των έκτακτων εποχικών υπαλλήλων. Μιλάμε για 132 ανθρώπους και για εμάς ήταν σημαντικό, γιατί το μεγαλύτερο μέρος των χρημάτων είναι από ΕΣΠΑ και δεν πρέπει να χαθούν. Τώρα, όσον αφορά το μέλλον, δεν είμαι σίγουρος. Το φεστιβάλ είναι η γιορτή μιας πόλης κι αυτό θα πρέπει να υπερασπιστούμε. Ότι βλέπεις ταινίες μαζί με κόσμο, το ότι τις συζητάς, συμφωνείς ή διαφωνείς, τις παίρνεις μαζί σου στο μπαρ, στο εστιατόριο, στο πάρτι, γίνονται κουβέντες, τα Q&A με σκηνοθέτες που έρχονται από την άλλη άκρη του κόσμου. Αυτό είναι το φεστιβάλ, όχι να δω μια ταινία στο σπίτι μου σε μια πλατφόρμα.
Το άλλο σημαντικό έχει να κάνει με τον γεωγραφικό περιορισμό των προβολών. Το παλιότερο φεστιβάλ ντοκιμαντέρ, αυτό της Νιόν, αποφάσισε να δείξει τις ταινίες του παντού στην Ευρώπη. Προχωρώντας, όμως, σε μια τέτοια πρωτοβουλία, ακυρώνονται όλες οι εθνικές πρεμιέρες. Το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης επικοινώνησε με έναν τεράστιο αριθμό φεστιβάλ για να υπογραφεί μια συμφωνία κυρίων σε πρώτη φάση, που βάζει όρους στον τρόπο που θα παίζονται οι ταινίες όσο διάστημα κρατήσει όλος αυτός ο χαμός. Σε δεύτερη φάση πρέπει να γίνει μια νομοθεσία, όπως έγινε και με τις πλατφόρμες. Εν τω μεταξύ, υπάρχουν χιλιάδες ταινίες που περιμένουν στα συρτάρια, αλλά, πράγματι, αν σταματήσουν να γυρίζονται, μέχρι τον χειμώνα δεν θα υπάρχουν. Έχουμε αυτήν τη στιγμή 5 σενάρια τα οποία επεξεργαζόμαστε καθημερινά σχεδόν για να δούμε πώς θα μπορέσει να γίνει το Διεθνές Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης».
σχόλια