Ακούγοντας το Saskepticism Volume 1, το πρώτο άλμπουμ του Saske συνέχεια και προσεκτικά τις τελευταίες μέρες, έναν από τους καλύτερους δίσκους που βγήκαν φέτος από Έλληνα καλλιτέχνη (συνολικά, όχι μόνο ραπ), κι επειδή οι προσδοκίες που είχε δημιουργήσει εκπληρώνονται και με το παραπάνω, θα ξεκινήσω με μία και μόνη ένσταση: την τεράστια διάρκεια και τα είκοσι συνολικά κομμάτια που τον αποτελούν – ουσιαστικά, υλικό δύο δίσκων. Φαίνεται σαν να προσπάθησε να χωρέσει μέσα εκεί με το ζόρι τα πάντα, όλα όσα ήθελε να πει, όλα όσα του αρέσουν και όλα όσα θα αρέσουν σε αυτούς που θα τον ακούσουν. Έχεις μια αίσθηση ότι κάτι θέλει να αποδείξει στους μέντορές του, ενώ δεν έχει ανάγκη να αποδείξει τίποτα. Θα μου πεις, σε μία εποχή που όσο πιο πολλά κομμάτια βγάλεις, τόσο πιο πολλά κλικ θα κάνεις και θα σαρώσεις στο Spotify από τα διαφορετικά χιτ, είναι αφελές να σκέφτεσαι με «παλαιολιθικά» κριτήρια, το μέτρο δεν υφίσταται πλέον, ειδικά όταν στοχεύεις ψηλά (στην τεράστια επιτυχία).
Ο Saske είναι 21 και η ηλικία του λάμπει στους στίχους του, είτε πρόκειται για μια –συγκρατημένη– αυθάδεια, είτε για μία απίστευτη ωριμότητα που ανατρέπει όλο το επιθετικό κλίμα που δημιουργεί σε κάποια κομμάτια. Αν αυτό το άλμπουμ είχε ακόμα πιο αυστηρή επιλογή κομματιών κι έλειπαν κάποια αδιάφορες στιγμές (όπως π.χ. το «Αναπάντητες Κλήσεις», που όμως είναι από τα πιο δημοφιλή κομμάτια στο Spotify, και προφανώς καλά έκαναν και το συμπεριέλαβαν), θα μπορούσαμε να μιλάγαμε ακόμα και για θρίαμβο. Γιατί το Saskepticism είναι ένας δίσκος που πατάει γερά και στο παλιό και στο νέο ραπ, είναι new thing αλλά με στέρεες βάσεις old school –ίσως ο πρώτος που το κάνει με αυτό τον τρόπο– σύγχρονος, αλλά και με αρκετά δυνατούς στίχους που θυμίζει άλλες εποχές του ραπ – όχι αναγκαστικά καλύτερες, αλλά σίγουρα διαφορετικές.
Tο Saskepticism είναι γεμάτο χιτ, είναι ο δίσκος που δείχνει ότι ο Saske δεν είναι απλά το πιτσιρίκος του «Ξέρω Μάνα» και του «Σερί». Είναι ένας πολύ large δίσκος, σε όλα, κι είναι ο δίσκος που έπρεπε να βγάλει για αποδείξει ότι είναι πολύ περισσότερο από ένας ράπερ, τραγουδάει, ραπάρει, δίνει μέρος της ψυχής του, είναι ένας σουπερστάρ και ένας αληθινός καλλιτέχνης.
Περιέχει μερικά καταπληκτικά κομμάτια –που σε κάθε ακρόαση γίνονται και περισσότερα–, είναι καλοδουλεμένος, με κάποιες παραγωγές που σε αφήνουν άφωνο. Είναι δύσκολο να επιλέξω το πιο δυνατό κομμάτι στο άλμπουμ, αλλά, σίγουρα, θεωρώ κορυφαία στιγμή το «Spaceman», ένα κομμάτι που φαίνεται αλλόκοτο μέσα στα υπόλοιπα (σε μία εξαιρετική παραγωγή του Esaw), ξεκάθαρα ποπ, ραδιοφωνικό όσο δεν πάει, με έναν κολλητικό ρυθμό και ένα ρεφρέν που το κάνει κλασικό από την πρώτη ακρόαση («Κάποιες φορές, που ίσως φταίει απλά που πίνω / νιώθω τόσο διαφορετικός σαν εξωγήινος / δεν έχω καμία σχέση με κανένα γήινο»). Μοντέρνο, σε μία γλώσσα που μπορεί να ακούγεται σε κάποιους εξωφρενική, αλλά είναι όντως η γλώσσα των 20άρηδων. Μακάρι να έβγαιναν πιο συχνά τέτοια ραπ κομμάτια.
Spaceman
Ο Saske είναι όσο πιο προσωπικός γίνεται στους στίχους, όλα τα κομμάτια ακούγονται αυτοβιογραφικά και έχουν μια ειλικρίνεια που τα κάνει μέχρι και συγκινητικά, παρόλο που επιστρέφει ξανά και ξανά σε κάποια μοτίβα που στο σύνολο γίνονται κάπως εμμονικά.
Το «Κατάρα», μία επίσης πολύ δυνατή στιγμή του δίσκου, ακούγεται σαν ξαναδουλεμένη version του «Ξέρω Μάνα», χωρίς το ρεφρέν που το έκανε «απαγορευμένο» στο ραδιόφωνο. Βέβαια, αυτή η ικανότητά του να γράφει για τη ζωή του με τρόπο που μπορεί να αγγίξει μεγάλο κοινό τον κάνει να ξεχωρίζει και να έχει τόσο μεγάλη αποδοχή, ακόμα και από ανθρώπους που δεν συμπαθούν το νέο ραπ.
Το «Κατάρα» έχει μια καταπληκτική δομή και στίχους που ορίζουν μια νέα λαϊκότητα:
Μαμά, δικηγόρο, λογιστή / κάνω βρώμικες εισπράξεις και καθαρή πληρωμή / εταιρίες, σχεδιαστές μου ράβουν ρούχα στο κορμί / με πληρώνουν τόσα που αν θέλω ζω και από εκεί / όλα πάνε γρήγορα το κάνω να μοιάζει easy / κάποτε σε απέφευγα αλλά τώρα είμαι όντως busy / ήμουν στο χωριό έπινα στης πλατείας τη βρύση / το μυαλό μου καίει, ψάχνω κάτι να με σβήσει / γιατί θυσίασα δυο-τρία καλοκαίρια / μέσα στο studio και έξω με τα ξεφτέρια / εκεί που για το τίποτα βγαίνουν μαχαίρια / εκεί που ο θάνατος για χρήμα αλλάζει χέρια
Έχω κάνει λάθη που νύχτα με κρατάν ξύπνιο / μέσα μου πονάω όσο και να μην δεν το δείχνω / ξέρω πώς δουλεύει όλα θα γυρίσουν πίσω / το βάρεσα ασήκωτο, πίνω πάλι για να σβήσω / γιατί μπορεί εγώ να ήμουνα εσύ / γιατί εσύ μπορεί να ήσουνα εγώ / όταν ξεψύχησες να έμενες εσύ / και όταν στην πέσαμε να έφευγα εγώ…
Πίνω να ξεχάσω άλλο ένα βράδυ / δώσε μου ένα χάδι στο σκοτάδι / πίνω να ξεχάσω άλλο ένα βράδυ / ποιος τις αμαρτίες μας θα πάρει
Κατάρα
Προσπερνάω τα δύο χιτ, τα ήδη γνωστά «Ένστικτο» και το ρεγκετόν «Cyan» (μία από τις μεγάλες επιτυχίες του φετινού καλοκαιριού), για να σταθώ σε ένα ακόμα κορυφαίο κομμάτι του άλμπουμ, το «Μαφία», άλλη μία εξαιρετική παραγωγή του Esaw, το κομμάτι που έκλεινε το βίντεο του «Cyan» και περίμεναν πολλοί φαν του Saske εδώ και μήνες. Στο «Μαφία» που ξεκινάει με τη φράση «λέγαν θα πεινάσω δεν θα βγάλω φράγκα» την «λέει» σε όλους αυτούς που δεν πίστευαν ότι θα τα καταφέρει να φτάσει εδώ που είναι σήμερα:
Τότε πεινούσαμε και μας πετούσαν / στα clubs 'λέγαν μέσα δεν μπορώ να μπω, / τώρα δεν γίνεται και αν γίνει λάθος / μου ζητάει συγγνώμη το αφεντικό / η Σάττι ήταν μάντισσα όταν μου είπε το game θα το ελέγξω μια μέρα εγώ / είναι νωρίς μα θα τα καταφέρω / πίνω απ’ το Nebula και ηρεμώ / μέσα στο Qashqai η αμφέτα μου τα σκάει / άλλο να 'ναι τέχνη μάγκα κι άλλο να πουλάει / μέσα στο Dubai έπινα χθες τσάι / ποιος γαμάει το Instagram η χειραψία μετράει…
Ακόμα πιο επιθετικός γίνεται στο «Boss Moves», το beef track που ανοίγει το άλμπουμ και έγινε και το πρώτο βίντεο από τα νέα κομμάτια. Δυνατό, αρκετά προκλητικό, αυτοαναφορικό και με αρκετές «μπηχτές» που ο καθένας μπορεί να εκλάβει όπως θέλει (και να δημιουργήσει ακόμη και παρανοήσεις):
Μια θέση στ' αμάξι θα ’μαι πάντα μόνος / δε φοράω ρολόι δε με αγγίζει ούτε ο χρόνος / γάμησε το Mad είναι όλα στημένα promos / γάμησε τους clout chasers εδώ είναι δρόμος / δεν πάω με το νόμο πες του αυτό είναι νόμος / αν ρωτάς πως νιώθω είναι άνετος ο θρόνος / με τους μεγιστάνες, μακριά απ' τις αλάνες διοικούμε όλη τη χώρα μας ζαλίζουν οι τζιβάνες / είσαι σαν το rapper που ακούς μικρό μου pony / όλοι τους μιλάνε μόνο μέσα απ' την οθόνη / πίσω από τα φώτα στα τσιμπούκια είναι όλοι / δεν αξίζουν καν την προσοχή beefαρουν όλοι / βγαίνω απ' τη γκαλά και μετά πάω στη στοά / από εκεί στην εταιρία να μετρήσω τα λεφτά / δεν τα βγάζουμε στα stories γιατί γίνανε πολλά / λουφάρω την εφορία εσείς τα άλλα τα παιδιά / είναι νύχτες που δε με πιάνει καν ύπνος / νιώθω πως θα μου τη πέσουν άμα κοιμηθώ / με φοβούνται όλοι γιατί ξέρουν είμαι ξύπνιος / όσο αυτοί κοιμούνται εγώ δουλεύω για τα ευρώ / γράφω ότι ζω είναι στα αλήθεια σαν ταινία / απ' τους δολοφόνους και τους μπάτσους στη ληστεία / τώρα με τους millioners μαθαίνω ιστιοπλοΐα
Μαφία
Η ροή των κομματιών είναι προσεκτικά επιλεγμένη, o δίσκος κυλάει, αλλά δεν είναι όλες οι στιγμές το ίδιο δυνατές. Όχι ότι έχει και καμία σημασία, ο καθένας θα βρει το δικό του αγαπημένο κομμάτι, και κρίνοντας από αυτά που έγιναν αμέσως δημοφιλή στο YouTube και το Spotify, καταλαβαίνεις ότι όλα είναι θέμα γούστου. Δεν έχει καμία σημασία, πλέον, η γνώμη κανενός.
Στο «Λούβρο» (ένα uptempo τραγούδι σε παραγωγή του Sin Laurent, που ξεκινάει με ακουστική κιθάρα) η ένταση στους στίχους συνοδεύεται από ένα κοφτό beat που «στολίζει» η τσιμπημένη χορδή στο υπόβαθρο: «Αλήθεια δε με νοιάζουν ούτε λίγο τα λεφτά / έχω τόσα που μπορώ να ζήσω καλά / θέλω όλα τα αλάνια μου ελεύθερα πουλιά…» και καταλήγει «Ήπια ένα xannie μέσ το Λούβρο / στο χωριό με λέγαν όλοι “τούβλο” / τώρα βγάζω σε μία βδομάδα ένα τούβλο / stackαρα τα φράγκα όχι rollie θέλω Hublot». Στο «Headshot» επιστρέφει στο άγριο κλίμα του «Ποιος», ένα κομμάτι γεμάτο teenage angst, που ακούγεται σαν «παραγγελιά» για να αρέσει στους old schoolάδες, ένα drill ραπ στο οποίο θυμίζει τους ράπερ των λονδρέζικων μπλοκ. Η ένταση πέφτει στο «10 Ευρώ», ένα μελωδικό τραπ σε παραγωγή του Sammy Velasquez (που σε κάθε ακρόαση ακούγεται και πιο καλό), ενώ στο «Η2Ο» που ακολουθεί συνεχίζει στο ίδιο κλίμα.
Στο «Μόνος» ραπάρει «Δεν είμ’ εγώ πρότυπο για νέα παιδιά / απλά άλλος ένας που 'χει δίψα για τα λεφτά / στο μυαλό μου 10 απωθημένα / αυτοκίνητο σε ράγες από τρένα / πηγαίνω αντίθετα σ' αυτό όπως το ρεύμα / κι αυτό έρχεται πάνω μου κι έχει κομμένα φρένα». Είναι από τα πιο μελωδικά κομμάτια του άλμπουμ, με τραγουδιστό ρεφρέν αυτοκριτικής: «λάθος (λάθος) κάθε πάθος μου / κατά βάθος είμαι μόνος μου / μόνος, μόνος… / στο σκοτάδι σταματάει ο χρόνος». Το «Χόρεψε μαζί μου» είναι στο ίδιο κλίμα με το «Σερί», ένα πιασάρικο ερωτικό κομμάτι, χορευτικό, με ποπ ρεφρέν «Χόρεψε μαζί μου γίνε καταστροφή μου / χόρεψε μαζί μου παίξε με την ψυχή μου». Ακολουθούν τα «Serious Black», «Veri», «Ben 10», με συναρπαστικά ρυθμική εναλλαγή old school και νέου ήχου, ενώ η κορυφαία στιγμή του άλμπουμ στιχουργικά είναι το ομώνυμο κομμάτι του δίσκου, το «Saskepticism», όπου μοιράζεται την εμπειρία της ζωής του με τους πιο όμορφους στίχους που έχει γράψει μέχρι τώρα, ανέλπιστα ώριμους:
Ποτέ δεν ήμουν σίγουρος για το μέλλον / ήμουν σίγουρος για τον εαυτό μου / κάθε δυσκολία πρέπει να της δείχνουμε εμπιστοσύνη / μια ήττα στα αλήθεια μπορεί να είναι μια νίκη / όταν ήμουν στη Χρυσούπολη έμοιαζε ακατόρθωτο να φτάσω ως εδώ, τώρα μοιάζει μικρό / στα αλήθεια ποτέ δεν έχουμε καταφέρει τίποτα, ποτέ δε φτάνουμε στο στόχο μας, στοχεύουμε στο άπειρο μέχρι τη μέρα που θα γίνουμε ένα με αυτό / ένα με το σύμπαν, μέχρι τη μέρα που θα ξαναεμφανιστούμε / για να συνεχίσουμε από εκεί που το αφήσαμε / βλέπεις οι άνθρωποι πεθαίνουν, η τέχνη όμως είναι αιώνια / οι καλλιτέχνες είναι αθάνατοι / οι ιδέες δε πεθαίνουν ποτέ / Ποτέ!
Τα θέματα των κομματιών ανακυκλώνονται, το καύχημα για την επιτυχία (που όντως έχει κερδηθεί και την αξίζει) επανέρχεται στο «Άλλο ένα χιλιάρικο» και στο μικρής διάρκειας «Copy Paste» αναφέρεται με αρκετά σκληρό τρόπο σε όλους τους fake rappers: «Γιατί είσαι ένας copy paste rapper, είσαι ένας μούφας βλάκα δεν είσαι ένας trapper». Ενάμιση λεπτό είναι αρκετό για να αρχίσουν τα beef.
Ο Saske είναι 21, κι όταν είναι 21 σου συγχωρείται και η αλαζονεία και η προκλητική συμπεριφορά. Στο κομμάτι, όμως, που κλείνει το δίσκο, ένα από τα πιο όμορφα και πιο τρυφερά κομμάτια που έχει γράψει, επανέρχεται στην πραγματικότητα, κάτω στη γη, αποκαλύπτοντας έναν διαφορετικό Saske:
Είμαι για όλους δεν έχω έδρα / απλά κοιτώ από την εξέδρα / δεν έχω χρώματα ούτε φανέλα / η προφητεία φτάνει στο τέρμα / ποτέ δεν είχα τα βάρη δεν με πτοούν τα λεφτά
Είμαι ανεξέλεγκτος σαν την ιδέα / είμαι αγύτευτος σαν την φωτιά / δεν είμαι εγώ δεν είμαι εσύ / είμαι τα πάντα σε μια φωνή / είμαι ο δρόμος, είμαι η πλατεία, είμαι τα clubs, είμαι η μουσική
Κολλάμε την τέχνη ερασιτέχνη / δεν είμαι rapper, πες με καλλιτέχνη / δεν βλέπω γύρω μου ανταγωνιστές / όλοι για μένα συναγωνιστές / γάμα τον θρόνο, δεν έχω χρόνο / ούτε για έρωτες, μουσική μόνο / ήμουν σερί έναν μήνα στο studio / τίποτα, τ’ όραμα δεν κόβει χρόνο / έχασα αδέρφια μου στο fame / αλλά μάλλον έτσι είναι το game / όλοι πεινάνε και θέλουν να φάνε / αλλάζουν όλοι μετά από μένα…
Μεγαλωμένος απ’ τα πρότυπά μου / επηρεασμένος από την γενιά μου / στήριγμα πάντα από την αρχή ήταν η οικογένεια μου / εδώ είσαι μάγκας, μα δεν το νομίζω αν ερχόσουνα στην γειτονιά μου
Προφητεία
Είναι εντυπωσιακή η εξέλιξη των νεαρών ράπερ, μιας γενιάς που κατάφερε να ξεχωρίσει μόνη της, σε ένα παράλληλο σύμπαν, σε πείσμα όσων την θεωρούσαν ασήμαντη και «λίγη», και τώρα ετοιμάζεται να σαρώσει τα πάντα. Να σημειωθεί ότι αμέσως μετά την κυκλοφορία τους, και τα 20 κομμάτια του άλμπουμ εμφανίστηκαν στο ελληνικό Top-100 του Spotify, και μάλιστα σε υψηλές θέσεις.
Κάπου διάβασα ότι το άλμπουμ δεν έχει χιτ, προσωπικά πιστεύω ότι, αντιθέτως, το Saskepticism είναι γεμάτο χιτ. Είναι ο δίσκος που δείχνει ξεκάθαρα ότι ο Saske δεν είναι απλά το πιτσιρίκος της μίας επιτυχίας, του «Ξέρω Μάνα» και του «Σερί». Είναι ένας πολύ large δίσκος, σε όλα, αυτός ακριβώς που έπρεπε να βγάλει για αποδείξει ότι είναι κάτι πολύ περισσότερο από ένας ακόμα νέος ράπερ.
Τραγουδάει, ραπάρει, δίνει στα κομμάτια μέρος της ψυχής του, είναι ένας νέος σουπερστάρ και ένας αληθινός καλλιτέχνης.
Boss Move
Το «Saskepticism Volume 1» κυκλοφορεί από την OffBeat Records σε όλες τις πλατφόρμες.
