Φέτος, οι live εμφανίσεις σου θα είναι πολύ περιορισμένες –μόνο τρεις– και συναυλιακού τύπου. Είναι κάπως σαν να γυρνάς πάλι πίσω στον «πυρήνα» σου, μαζί με τον Θέμη (Καραμουρατίδη) και τον Γεράσιμο (Ευαγγελάτο).
Ακριβώς! Μετά το «Μπελ Ρεβ» δημιουργήσαμε μια συνθήκη «πολύ παράστασης». Δηλαδή, υπήρχε αυτή η απόσταση του καλλιτέχνη από το κοινό, είχα περιορίσει λίγο την επικοινωνία μου με τον κόσμο και ήταν περισσότερο εικαστική η προσέγγιση, ένα ταξίδι μέσα από το ρεπερτόριό μας, με τραγούδια από την Ανατολή και τη Δύση, τους δύο κόσμους που έχουμε μέσα μας και μας επηρεάζουν. Όταν βγήκε και ο live δίσκος, το ρεπερτόριο αυτό έφτασε σε ένα peak. Είχαμε μια δεκαεξαμελή ορχήστρα, έβγαλε ο Θέμης το άχτι του με τα βιολιά, οπότε νιώθαμε ότι χρειαζόμασταν ένα διάλειμμα.
Έτσι, αποφασίσαμε πέρσι να κάνουμε τα «Ελληνικά Διάφορα», μια παράσταση βασισμένη σε όλα αυτά που μας δένουν συναισθηματικά με το ελληνικό τραγούδι, όπου παίξαμε με την έννοια του σουξέ, και συγκεκριμένα με το παλλαϊκο σουξέ που μας καθόρισε. Οπότε, μετά απ' αυτό, έστειλα μήνυμα σε όλους ένα βράδυ και τους είπα ότι ένιωσα την ανάγκη να ξανακάνω ένα πολύ δυνατό πυρηνικό live με τα τραγούδια μας. Αυτό που είμαστε και αυτό που μας έδωσε την ευκαιρία να συστηθούμε στον κόσμο, δηλαδή η συνθήκη του live. Φυσικά, όταν το είπα στα παιδιά, ενθουσιάστηκαν. Το Piraeus Academy είναι ένας χώρος πιο «βρόμικος», με την καλή έννοια, αμιγώς συναυλιακός, και μπορεί να φιλοξενήσει την ενέργεια των καλοκαιρινών live, αλλά μέσα στην καρδιά του χειμώνα.
— Πού θα κινηθεί, λοιπόν, το ρεπερτόριο αυτών των συναυλιών;
Θα είναι μόνο τα τραγούδια μας σε όλες τους τις φάσεις, πιο κοντά όμως στην πρώτη τους μορφή. Θα έχει την αίσθηση του best of, όμως θα υπάρχουν και δυο-τρεις πινελιές πιο b-side. Νομίζω ότι θέλουμε να δούμε τη νύχτα κι αυτό που λέγεται ψυχαγωγία σε μια άλλη της μορφή, γιατί το live σε ένα μαγαζί έχει κάποιες συνθήκες που πολλές φορές δεν μπορείς να τις αλλάξεις. Όταν ο άλλος έχει μάθει, για παράδειγμα, να σε απολαμβάνει από την άνεση του τραπεζιού, το να τον βάλεις ξαφνικά σε μια διαδικασία συναυλίας εμπεριέχει ένα ρίσκο. Η νύχτα στην Αθήνα πάλλεται. Δηλαδή μπορείς να δεις μια συναυλία «έντεχνη» –τίτλο που εγώ δεν τον αποποιούμαι, αλλά τον αγκαλιάζω και τον φέρνω στα δικά μου μέτρα–, όπως γίνεται στο εξωτερικό. Σιγά-σιγά, αυτά τα στερεότυπα πρέπει να σπάνε. Δεν υπάρχει κανένας λόγος να είμαστε κολλημένοι στους παραδοσιακούς τρόπους με τους οποίους ακούμε έντεχνη ελληνική μουσική. Όταν πηγαίνουμε σε μια συναυλία και είμαστε όρθιοι, τότε συνδεόμαστε με έναν διαφορετικό τρόπο μ' αυτό που βλέπουμε.
— Μου είχε πει παλιότερα ένας φίλος «εγώ δεν πάω σε μαγαζιά, μπουζούκια, μουσικές σκηνές, δεν μου αρέσει να βλέπω απ' το τραπέζι τον καλλιτέχνη, γιατί μπορεί να μη γουστάρω αυτόν που κάθεται δίπλα μου». Πράγμα που δεν ισχύει σε μια συναυλία, όπου μπορείς να κινηθείς, να αλλάξεις σημείο.
Ισχύει! Είναι διαφορετική η ενέργεια και θέλουμε, μαζί με τον Θέμη και τον Γεράσιμο, να έχουμε την πολυτέλεια να μην πρέπει να ακολουθούμε κάθε φορά την πεπατημένη. Και γι' αυτό συνέχεια έχουμε την ανησυχία να αλλάζουμε. Άλλο πράγμα ήταν το «Μπελ Ρεβ», άλλο τα «Ελληνικά Διάφορα», άλλο η «Βαβέλ», η «Βαβέλ 2», και μ' αρέσει αυτή η ποικιλία. Ελπίζω και σε αυτήν την παράσταση να καταλάβει ο κόσμος αυτή την ανάγκη μας και να περάσει υπέροχα, γιατί εμείς θα περάσουμε σίγουρα υπέροχα. Είμαστε πανέτοιμοι!
Δεν υπάρχει κανένας λόγος να είμαστε κολλημένοι στους παραδοσιακούς τρόπους με τους οποίους ακούμε έντεχνη ελληνική μουσική. Όταν πηγαίνουμε σε μια συναυλία και είμαστε όρθιοι, τότε συνδεόμαστε με έναν διαφορετικό τρόπο μ' αυτό που βλέπουμε.
— Πέρα απ' αυτά, νομίζω ότι είναι σημαντικό και το θέμα των προκαθορισμένων ημερομηνιών. Δηλαδή, όταν έχεις δέκα εμφανίσεις, κάθε Παρασκευή-Σάββατο, μπορεί να πει κάποιος «ok, θα πάω την επόμενη εβδομάδα», αλλά όταν οι εμφανίσεις είναι μόνο σε τρεις βραδιές, τότε ξέρει ότι δεν έχει άλλη επιλογή. Μου κάνει πολύ διεθνές.
Μου αρέσει αυτό.
— Δεν έχεις βαρεθεί να λες τραγούδια, όπως το «Εν λευκώ» ή το «Σ' έχω βρει και σε χάνω»; Το κοινό δεν έχει βαρεθεί σίγουρα να τ' ακούει.
Όχι, ούτε ένα δευτερόλεπτο! Και ξέρεις γιατί δεν έχω βαρεθεί; Γιατί βρίσκω συνέχεια τον τρόπο να τα ξανασυστήνω μέσα μου. Γι' αυτό κάθε χρόνο αλλάζουμε ενορχηστρωτικό ύφος. Είναι πολύ διαφορετικό το «Σ' έχω βρει και σε χάνω» με πιο ηλεκτρικό ήχο απ' ό,τι αν το πεις ως μια ποπ μπαλάντα ή απ' όταν προσθέσαμε ούτια και το κάναμε πιο έθνικ. Αυτό μου δίνει την ευκαιρία να βρίσκω άλλες πτυχές του, άλλους κόσμους. Τα τραγούδια αποκτούν διαφορετική αισθητική όταν τα περνάς από ένα φίλτρο που αλλάζει. Επίσης, επειδή αυτά τα τραγούδια είναι προσωπικές μας ιστορίες, αληθινές και βγαλμένες απ' τη ζωή, έχουν μια αξία βαθιά διαχρονική. Είναι σαν να λέω την ιστορία μου σ' έναν φίλο. Όσες φορές κι αν πω την ίδια ιστορία σε διαφορετικούς φίλους, αυτή ξετυλίγεται ξανά μέσα μου με τον ίδιο ενθουσιασμό, γιατί είναι κάτι που το έχω βιώσει και δεν έχω αποστασιοποιηθεί απ' αυτό. Γι' αυτόν τον λόγο επιλέγω τραγούδια που σημαίνουν κάτι για μενα.
— Πλέον, όμως, είσαι κι εσύ σε άλλη φάση της ζωής σου. Είσαι παντρεμένη.
Ναι, είναι κι αυτό, παρότι τον άντρα μου τον λέω ακόμα «αγόρι μου». Βασικά, είμαι σε διαφορετική φάση, επειδή πλέον είμαι 37 ετών. Από κορίτσι, που ήμουν, έχω μπει εδώ και καιρό σε μια νέα φάση.
— Οπότε, πέρα από το αισθητικό πρίσμα, που μου περιέγραψες πριν, φαντάζομαι ότι είναι τελείως διαφορετικό και το υπαρξιακό κομμάτι.
Μα, φυσικά! Είναι διαφορετικό, γιατί όσο μεγαλώνεις και ωριμάζουν μέσα σου κάποια πράγματα, βλέπεις τη ζωή διαφορετικά και αν ακολουθήσεις αυτήν τη ροή, όπου η ζωή σε πάει, νομίζω ότι αυτή η εξέλιξη σε κάνει να νιώθεις καινούργιος κάθε φορά. Είμαι ψυχαναγκαστική και ως τέτοια βρίσκω μια ισορροπία μέσα στη ρουτίνα που ακολουθώ. Αλλά επειδή αφήνω τον εαυτό μου μέσα στα διαφορετικά συναισθήματα και στις αλλαγές, νιώθω καινούργια και πάρα πολύ μικρή. Σίγουρα μικρότερη απ' ό,τι ένιωθα παλιότερα. Δηλαδή στα 23 και στα 25 μου ένιωθα πολύ μεγαλύτερη απ' ό,τι τώρα.
— Και από την εικόνα σου μπορούμε να το καταλάβουμε αυτό!
Ναι, άρχισα να ακολουθώ τη ροή, το «go with the flow», που λένε και στο χωριό μου. Αυτό είναι μεγάλο, πολύ μεγάλο πράγμα! Όταν ακολουθείς τα πράγματα και τα αφήνεις λίγο να σε οδηγήσουν αυτά, τότε σίγουρα σου φεύγει το βάρος ότι πρέπει εσύ να τα κατευθύνεις απόλυτα. Ειδικά όταν είσαι control freak και προσπαθείς σε όλη σου τη ζωή να κατευθύνεις τα πράγματα με έναν τρόπο συγκεκριμένο, αυτό σε γερνάει. Δεν είναι κακό να έχεις στόχους, αλλά δεν πρέπει οι στόχοι να γίνονται εμμονές. Εγώ έχω περάσει από τη φάση που οι στόχοι μου και ο τρόπος που είχα αποφασίσει να κινηθώ ήταν εμμονικοί. Αυτό με γερνούσε!
— Αυτή η ασφαλής ρουτίνα τι περιλαμβάνει;
Μ' αρέσει, πρώτα απ' όλα, να κάνω τα ίδια πράγματα, να πηγαίνω στα ίδια μέρη. Οι χώροι όπου νιώθω ασφαλής είναι οι χώροι που έχω δει πολλές φορές. Πιστεύω, δηλαδή, ότι μπορείς να αγαπάς το ίδιο πράγμα και να το νιώθεις νέο. Για παράδειγμα, με το που θα σηκωθώ το πρωί από το κρεβάτι, πρώτα θα το στρώσω, θα πάω στο μπάνιο, θα πλύνω τα δόντια μου, θα φτιάξω τον καφέ μου κ.ο.κ. Όλο αυτό για μένα είναι μια συγκεκριμένη αλληλουχία και δεν έχει αλλάξει ποτέ! Και σε ξενοδοχείο να είμαι, θα σηκωθώ και θα στρώσω το κρεβάτι μου. Στρατιώτης! Έπειτα, θα πάρω τους φίλους μου, θα μπω στο κινητό να δω κάποια πράγματα κι έτσι θα ξεκινήσει η μέρα μου. Αν, πάλι, πάω να πιω έναν καφέ, θα πάω στο ίδιο μαγαζί, στον «Μπλε Παπαγάλο» της αδερφής μου, κι αν βγω για φαγητό, θα πάω σε δυο-τρία συγκεκριμένα μέρη. Μ' αρέσει να είναι γύρω μου πράγματα με τα οποία έχω οικειότητα, επειδή μέσα στο κεφάλι μου δεν υπάρχει αυτή η τάξη. Έχω τη ζουρλαμάρα του καλλιτέχνη και είμαι και μισή Κεφαλονίτισσα, οπότε, όπως καταλαβαίνεις, γίνεται της μουρλής. Επίσης, τα τελευταία χρόνια έχω παρατηρήσει ότι μάλλον λόγω των τάμπλετ και των κινητών υπάρχει φοβερή διάσπαση στη ζωή μας κι αυτό ισχύει και μ' εμένα.
— Το span της προσοχής μας είναι πλέον πάρα πολύ μικρό.
Ακριβώς, και γι' αυτόν τον λόγο, το βράδυ, για παράδειγμα, προσπαθώ να διαβάζω είκοσι λεπτά, ό,τι κι αν γίνει, γιατί νιώθω ότι αυτή η ρουτίνα κρατά κάπως τις σκέψεις μέσα στο κεφάλι μου και δεν τις αφήνει να χυθούν μαζί με όλα τα άλλα πράγματα στη ζωή μας.
— Τι διάβασες χθες το βράδυ;
Το «Τσάι στη Σαχάρα», το οποίο το ξεκίνησα το καλοκαίρι, αλλά προέκυψαν άλλα δύο βιβλία ενδιάμεσα και τώρα το συνεχίζω. Αυτό που είδα αυτή την περίοδο στο σινεμά και με ενθουσίασε ήταν το «Τζόκερ» και δεν με πειράζει καθόλου που, όπως λένε, το Χόλιγουντ πήγε να γίνει ευρωπαϊκός κινηματογράφος. Εγώ το βρήκα αριστούργημα! Δεν συζητώ καν για τον Χοακίν Φίνιξ... Ένιωσα και μια μικρή δικαίωση για όλους τους τζόκερ του κόσμου. Βέβαια, πέρα από την πλάκα, σε πρώτο επίπεδο η ταινία σε κάνει να αισθάνεσαι ότι αυτός ο άνθρωπος είναι απέναντι στην κοινωνία, που συνέχεια τον πληγώνει με κάθε τρόπο. Είναι γέννημά της κι αυτός αντιδρά. Η αντίδραση ως πράξη είναι υγιής, αλλά εδώ βλέπεις πόσο έτοιμος είναι ο κόσμος να ταυτιστεί με έναν άνθρωπο που εξεγείρεται και τα κίνητρά του δεν είναι πολιτικά, αλλά προσωπικά, έναν άνθρωπο με μια ψυχική ασθένεια. Βλέπεις ότι η κοινωνία έχει τόσο μεγάλη ανάγκη να αντιδράσει και είναι έτοιμη να το κάνει με οποιαδήποτε αφορμή. Κι αυτό είναι το λυπηρό κομμάτι της όλης υπόθεσης, γιατί η αντίδραση πρέπει πάντα να έχει μια πολιτική σκέψη και συνοχή. Όμως, για να μη μακρηγορώ, νομίζω ότι η καλύτερη ταινία που είδα εδώ και αρκετά χρόνια είναι τα «Παράσιτα». Θέλω να πάω να δω και την καινούργια του Κεν Λόουτς, αλλά νομίζω ότι τα «Παράσιτα» μπαίνουν στο top 3 μου της τελευταίας δεκαετίας. Είναι συγκλονιστική!
— Θέλω να μου πεις για τη σχέση που έχεις με τους δύο κολλητούς σου, τα αγόρια σου, τον Θέμη και τον Γεράσιμο. Πόσο έχει επηρεαστεί από τότε που δεν είσαι –και επίσημα– single;
Α, γιατί πιστεύεις ότι έχει επηρεαστεί; Καθόλου! Στη δική μας την παρέα, που είμαστε σκληροπυρηνικοί, δεν επιβιώνει κανένας άνθρωπος αν δεν γίνει μέρος της. Συγγνώμη, δεν ακούγεται ωραίο, αλλά με τον Χρήστο (Κορτσέλη) είμαστε ζευγάρι εδώ και επτά χρόνια και παράλληλα είναι ο δισκογραφικός παραγωγός και των τριών μας, οπότε έχουμε, ούτως ή άλλως, απίστευτη σχέση. Άρα, δεν έχει αλλάξει τίποτα στη ζωή μου. Δεν ξέρω αν είναι καλό αυτό, μπορεί και να μην είναι... Άλλωστε, είναι μια ρηξικέλευθη πράξη το να αποφασίσεις να ενώσεις τη ζωή σου μ' έναν άνθρωπο για πάντα, αλλά σ' εμάς δεν έχει αλλάξει τίποτα. Συνεχίζουμε να περνάμε καταπληκτικά με όλες τις δυσκολίες που έχει η ζωή, επειδή είμαστε ενωμένοι, μια γροθιά, έχουμε κοινά ιδανικά, κοινές αξίες, οπότε και μια αντοχή στον χρόνο και στον κόσμο. Γι' αυτό νομίζω ότι με τα παιδιά μπορούμε να δουλεύουμε με τον τρόπο που το κάνουμε όλα αυτά τα χρόνια.
— Ενδεχομένως, σε κάποιες περιόδους ίσως να είναι ακόμα πιο δύσκολο το να μη δουλεύεις με αυτούς τους ανθρώπους, ενώ εξακολουθείς να είσαι κολλητή τους. Δηλαδή έχουν προκύψει τραγούδια που έγραψαν τα παιδιά, τα έδωσαν αλλού και τελικά είπες «γαμώτο, αυτό το ήθελα εγώ»;
Φυσικά, και ήταν συγκλονιστικά! Αλλά δεν είπα ποτέ «γαμώτο», όπως το ίδιο συμβαίνει και μ' εκείνους. Πάντα μπαίνει πρώτα μπαίνει ο φίλος και μετά ο συνεργάτης και κάπως έτσι έχουμε καταφέρει να επιβιώσουμε, κυρίως, όμως, λόγω του ότι έχουμε κοινό αξιακό κώδικα. Αυτό είναι πολύ σοβαρό, ειδικά στις επαγγελματικές σχέσεις χρόνων, που μπορούν να μπουν στη μέση οι σύντροφοι, τα λεφτά, η ματαιοδοξία, η ζήλια και πάρα πολλά άλλα πράγματα. Το να καταφέρεις να μην επιτρέπεις σε όλα αυτά να σε πληγώνουν και να βάλλουν τον πυρήνα της σχέσης είναι πάρα πολύ δύσκολο, ωστόσο εμείς το δουλεύουμε και με τα χρόνια έχει γίνει πια εύκολο. Συνήθως, όταν μεγαλώνουν οι άνθρωποι, οι σχέσεις τους γίνονται πιο δύσκολες, όμως σ' εμάς συμβαίνει το αντίθετο. Κάνουμε πρόοδο στη ζωή ως φίλοι και στη δουλειά ως συνεργάτες.
Έχουμε περάσει από τη φάση του πολύ μικρού κοινού που πίστευε σε αυτό που κάναμε και του μεγάλου κοινού, που το θεωρούσε γεροντίστικο, ξεπερασμένο, δήθεν... Οπότε, μου πήρε πολλά χρόνια να καταλάβω και να εξηγήσω τι κάνουμε και γιατί άρχισε να ταυτίζεται η δική μας γενιά με αυτό.
— Και είναι ωραίο που το κοινό, με κάθε καινούργιο τραγούδι του Θέμη, που το έχει δώσει σε κάποια άλλη ερμηνεύτρια, μπορεί να σκέφτεται ότι «αυτό θα ταίριαζε και στη Νατάσσα». Ή και το αντίθετο, δηλαδή όταν εσύ λες τραγούδια άλλων δημιουργών.
Ναι, απλώς εγώ είμαι πάρα πολύ δύσκολη σ' αυτό, ακριβώς επειδή είμαι η ερμηνεύτρια και ό,τι ρεπερτόριο πω θα πρέπει να το στηρίξω. Ο Θέμης, ας πούμε, μπορεί να δώσει έναν δίσκο σ' έναν άλλον άνθρωπο κι εκείνος να συνεχίσει μ' αυτά τα τραγούδια την καλλιτεχνική του πορεία. Όμως, για μένα, το ότι μου εμπιστεύεται κάποιος το ρεπερτόριό του σημαίνει ότι αφομοιώνεται από τα live και είναι κάτι που πρέπει να το έχω εγώ για πάντα. Γι' αυτό πάντοτε σκέφτομαι με γνώμονα τη συνθήκη του live. Για παράδειγμα, τώρα που φτιάχνουμε το πρόγραμμα για το Academy υπάρχουν δυο-τρία τραγούδια που δεν είναι των παιδιών, αλλά ο Θέμης και ο Γεράσιμος τα σκέφτονται σαν να είναι δικά τους. Κι αυτό συμβαίνει επειδή έχουν ταιριάξει τόσο πολύ μαζί, που είναι σαν ένα σώμα. Όμως το βάρος της επιλογής πέφτει τελικά σ' εμένα κι αυτός είναι ο λόγος που έχω κάνει πολύ λίγα πράγματα με άλλους δημιουργούς: τον δίσκο με τον Σέμση που είχε έξι τραγούδια, τον δίσκο με τον Οδυσσέα Ιωάννου που είχε πέντε και τις «Εκατό μικρές ανάσες» με τον Τσίρκα, που δεν το λογαριάζω καν σαν κάτι διαφορετικό, γιατί τα demo έγιναν στο σπίτι του Θέμη!
— Βάλε με στο κλίμα μιας συνάντησης των τριών σας.
«Πρέπει να βρεθούμε, Παγκράτι, Αερόστατο, τώρα». Καταρχάς, κάθε φορά που συναντιόμαστε κι έχουμε αποφασίσει ότι θα μιλήσουμε για δουλειά, αν έχουμε δύο ώρες στη διάθεσή μας π.χ., επί μία ώρα και 45 λεπτά δεν θα πούμε τίποτα για δουλειά! Θα πούμε κουτσομπολιά, μαλακίες, θα κάνει αστεία ο ένας με τον άλλον, γιατί έχουμε τρελούς κώδικες επικοινωνίας μετά από τόσα χρόνια. Είναι απίστευτοι «σαχλαμάρες» και οι δύο και δεν τους φαίνεται καθόλου. Εντάξει, του Θέμη ίσως να του φαίνεται πιο πολύ, αλλά του Γεράσιμου καθόλου! Μετά θα περάσει η ώρα και θα πούμε «μαλάκες, έλεος, έχουμε μαζευτεί εδώ για άλλο λόγο». Τσακωνόμαστε, επίσης, πάρα πολλές φορές και πάντα είμαστε «κόμμα» οι δύο εναντίον του ενός, το οποίο βέβαια αλλάζει και δεν είναι ποτέ σταθερό. Έτσι είναι οι συναντήσεις μας. Έχουν πάρα πολλή πλάκα και αγάπη. Νομίζω ότι είμαστε ωραίοι τύποι ως τριάδα.
— Πρώτη φορά σε είχα δει live το 2009 στην Πάτρα, όπου σπούδαζα, σε ένα αντιρατσιστικό φεστιβάλ στο Κάστρο. Τότε συνειδητοποίησα ότι μπορείς να γίνεις και πάρα πολύ μεγάλο gay icon. Το γκέι κοινό θεωρώ ότι είναι ένα δύσκολο κοινό που, αν μια καλλιτέχνιδα καταφέρει να το κερδίσει, το έχει μαζί της για πάντα. Δηλαδή, νομίζω ότι σε τελείως διαφορετικά ρεπερτόρια μόνο εσύ και η Βίσση το έχετε καταφέρει αυτό σε τέτοιον βαθμό στην Ελλάδα. Πότε το είδες να συμβαίνει;
Το βρίσκω εξαιρετικά συγκινητικό, αλλά θα 'θελα κάποια στιγμή να φτάσουμε σ' ένα σημείο που να μην ξεχωρίζει κανένα γκρουπ ανθρώπων ανάμεσα στο πλήθος. Αυτό πιστεύω, αυτό οραματίζομαι και γι' αυτό παλεύω κάθε φορά που μου δίνεται η δυνατότητα. Αν μπορούμε να πούμε ότι υπάρχει γκέι κοινό, το οποίο αγαπάει κάποιους ανθρώπους, τους νιώθει δικούς του, τους στηρίξει και ταυτίζεται μαζί τους, τότε χαίρομαι πάρα πολύ, γιατί μέσα στην πορεία των χρόνων έχει φανεί ότι αυτό το κοινό είναι πάρα πολύ ενεργό, δυναμικό, πιστό και παθιάζεται με τους ανθρώπους. Συγχωρεί τα λάθη –γιατί όλοι κάνουμε λάθη και τότε μια μεγάλη μερίδα του κοινού σε εγκαταλείπει–, απογειώνει και δεν εγκαταλείπει τους καλλιτέχνες που έχει βάλει στην καρδιά του, ακόμη κι αν υπάρξει ένα στραβοπάτημα. Και πάντα οι καλλιτέχνες που αγαπούσαν και αγαπούν είναι μεγάλοι, οπότε για μένα είναι ιδιαίτερα τιμητικό να μπορούμε να πούμε ότι το γκέι κοινό αγαπάει τα τραγούδια μας και ταυτίζεται με το ρεπερτόριο και την παρουσία μου σκηνικά και καλλιτεχνικά.
Πιστεύω ότι αυτό συμβαίνει επειδή είχε καιρό να βγει στο ελληνικό τραγούδι μια νέα τριάδα με προβληματισμένο λόγο. Στην αρχή δεν ήξερα πώς να το περιγράψω, γιατί έχουμε περάσει από πολλές φάσεις. Έχουμε περάσει από τη φάση του πολύ μικρού κοινού που πίστευε σε αυτό που κάναμε και του μεγάλου κοινού, που το θεωρούσε γεροντίστικο, ξεπερασμένο, δήθεν... Οπότε, μου πήρε πολλά χρόνια να καταλάβω και να εξηγήσω τι κάνουμε και γιατί άρχισε να ταυτίζεται η δική μας γενιά με αυτό. Με τα χρόνια κατάλαβα ότι εμείς μιλούσαμε για ιστορίες καθημερινότητας με έναν, αν θες, πιο ποιητικό λόγο, για πράγματα που μας απασχολούν και μας προβληματίζουν, όχι μόνο για όσα μας διασκεδάζουν και μας χαροποιούν ή μόνο για την καψούρα. Και είχαμε και μια πολιτική στάση μέσα από τα τραγούδια, όπως είναι το σύγχρονο πολιτικό που περνάει μέσα από το προσωπικό. Νομίζω ότι γι' αυτόν τον λόγο ο πρώτος πυρήνας που μας ανακάλυψε ήταν το γκέι κοινό, παρότι –το ξαναλέω– δεν μου αρέσει να διαχωρίζω το κοινό σε ομάδες, γιατί κάποια στιγμή αυτό δεν θα πρέπει να υπάρχει καν στις διατυπώσεις μας. Από την αρχή, από το 2004, από τότε που βγήκαμε στο ελληνικό τραγούδι, το γκέι κοινό ήταν δίπλα μας.
— Έτσι μου απαντάς και σε αυτό που σκόπευα να σε ρωτήσω στην συνέχεια, γιατί γενικότερα οι άνθρωποι παθιάζονται τόσο πολύ μαζί σου.
Γιατί μιλάμε για πράγματα που τους έχουν πληγώσει, απομονώσει, προβληματίσει. Δηλαδή όλο αυτό το «πάμε Μποφίλιου, βάζω τα κλάματα κι έρχομαι» το βρίσκω αστείο, αλλά στέκει. Το ρεπερτόριό μας, αν και δεν είναι μόνο για να κλάψεις, έχει όλες τις εκφάνσεις της ζωής, έχει και την πλευρά της ψυχαγωγίας – δεν θα σου έλεγα ότι έχει στόχο να διασκεδάσει, δεν πιστεύω ότι έχω αυτή την ικανότητα. Νομίζω ότι η κλίση μου και το ταλέντο μου είναι κυρίως να κάνω έναν άνθρωπο να εκτονωθεί μέσα από το συναίσθημά του. Δηλαδή δεν το φοβάμαι το συναίσθημα, δεν έχω καμία κόμπλα και κανένα ταμπού, ούτε με τα κλάματα ούτε με τον θυμό. Τα τραγούδια μας έχουν πολύ θυμό μέσα τους, είναι aggressive. Θέλω οι άνθρωποι να έρχονται στα live και να φεύγουν γεμάτοι. Δεν θέλω να φεύγουν ούτε ξεθεωμένοι από το πάρτι, ούτε στα πατώματα, θέλω να νιώθουν ότι παρακολούθησαν μια συναυλία που αντιπροσωπεύει ένα κομμάτι της ζωής που ζούμε όλοι κάθε μέρα.
— Γι' αυτό τα live σου έχουν πάντα πολύ συγκεκριμένη διάρκεια και πολύ δουλεμένη ροή;
Το πιο σημαντικό πράγμα στα live μας είναι η ροή. Επειδή παίζεις με τα συναισθήματα, αυτό πρέπει να έχει μια ακολουθία, δεν μπορεί να είναι σκωτσέζικο ντους, πρέπει να εξελίσσεται.
— Από την άλλη, βέβαια, υπάρχει και μια μερίδα του κοινού όλα αυτά τα χρόνια που δεν σε γουστάρει καθόλου.
Μεγάλη μερίδα! Μ' αρέσει αυτό, με φτιάχνει!
— Το πιστεύω ότι σε φτιάχνει.
Δεν θα 'θελα να είμαι ένας καλλιτέχνης που αρέσει σε όλους. Θέλω να αρέσω σε όσο το δυνατόν περισσότερους, αλλά είναι κάποιοι άνθρωποι που δεν τους θέλω μαζί μου. Δεν ταιριάζουμε πουθενά, ούτε αυτοί με θέλουν μαζί τους. Δηλαδή δεν έχω στόχο να τους κερδίσω όλους. Αλλά όσο περισσότεροι, τόσο καλύτερα.
— Θεωρείς ότι σε αυτό έχει συμβάλει η εξωστρέφειά σου;
Ναι, η προσωπικότητά μου σίγουρα. Όχι μόνο το πώς σκέφτομαι ως πολίτης αλλά και το πώς είμαι καλλιτεχνικά. Οπότε υπάρχουν κάποιοι που δεν τους αρέσει η πληθωρικότητά μου η καλλιτεχνική και υπάρχουν και άλλοι που δεν τους αρέσουν αυτά που πρεσβεύω. Αυτούς δεν τους θέλω μαζί μου. Δεν τους θέλω με το κοινό μας, δεν τους θέλω να ανακατεύονται. Πολλές φορές μου λένε «γιατί μιλάς και λες την άποψη σου, δεν ξέρεις ότι κάποιοι άνθρωποι σε αγαπούν για τη μουσική σου και δεν θέλουν να μάθουν τα υπόλοιπα»;
— Δεν σε ενδιαφέρουν!
Δεν με ενδιαφέρουν, γιατί ένας άνθρωπος που θα έρθει να ακούσει τη μουσική μου θα ακούσει το «Κοίτα εγώ», θα ακούσει το «Εν Λευκώ», τη «Βαβέλ», τους «Επιζώντες» κι εκεί θα τσινήσει, πώς να το κάνουμε; Εντάξει, μπορεί ένα ερωτικό τραγούδι να του αρέσει γιατί ο έρωτας είναι παγκόσμιος, αλλά θα 'θελα να ακούσει και τα άλλα τραγούδια και τους προβληματισμούς μας για τον άνθρωπο που είναι απέναντι σε μια κοινωνία που δεν τον εκτιμά και τον χρησιμοποιεί. Γι' αυτό και συνεχίζω να τοποθετούμαι. Δεν σου λέω ότι δεν είναι δύσκολο και ότι δεν έχει ένα τίμημα. Προσπαθώ να μιλάω, να κάνω μια ανάρτηση, όταν έχω πραγματικά κάτι να πω. Δεν έχω διάθεση να καθοδηγήσω, δεν είμαι πνευματικός ηγέτης, καμία σχέση. Είμαι ένας άνθρωπος που σκέφτεται, η τέχνη μου εμπεριέχει τη σύστασή μου και την ιδεολογία μου και όταν μιλάω για ιδεολογία, δεν εννοώ το τι ψηφίζω. Πολλές φορές με κουράζει όταν αυτό το πράγμα απομονώνεται, αναπαράγεται και αδικεί όλη μου τη σκέψη, αλλά λέω «όχι, δεν θα το επιτρέψω». Είμαι διατεθειμένη να το πληρώσω αυτό το τίμημα, γιατί υπάρχουν άνθρωποι που χαίρονται όταν κάποιος με «φωνή» λέει πράγματα που τους εκφράζουν.
Γενικά, προσπαθώ να σκεφτώ τι μπορώ να κάνω ως πολίτης για να αλλάξω όλα αυτά που δεν μου αρέσουν στην κοινωνία. Δεν μπορώ να μη σχολιάσω την ΑΣΟΕΕ, δεν μπορεί να μη με βρει κάθετα αντίθετη αυτό που έγινε στο Γκάζι, δεν μπορεί να μη με βρει κάθετα αντίθετη το σκηνικό με το κορίτσι που σπάσανε στο ξύλο στα Εξάρχεια, δεν μπορώ να το πιστέψω, δεν το χωράει το μυαλό μου και όπου μπορώ θα με βρουν απέναντι.
— Νιώθεις πως έχουμε μια ροπή προς έναν νέο συντηρητισμό;
Μα και βέβαια, αλίμονο, όχι ροπή απλώς. Ζούμε μια βαθιά συντηρητική φάση οι άνθρωποι ως άνθρωποι. Η απειλή του φασισμού είναι απολύτως παρούσα. Ναι, είναι ευτύχημα το ότι δεν υπάρχει η Χρυσή Αυγή, αλλά έχουν αφομοιωθεί αλλού. Εμείς πρέπει να είμαστε αλέρτ, ο κίνδυνος είναι εδώ και είναι έτοιμος να διαβρώσει τον άνθρωπο, τις γειτονιές. Αυτό που γίνεται με το προσφυγικό είναι... Με φορτώνεις, καταλαβαίνεις τώρα, με φουντώνεις και δεν πρέπει να φουντώσουμε.
Νατάσσα Μποφίλιου - Σ' έχω βρει και σε χάνω | Diesi in Concert
— Πότε έκλαψες τελευταία φορά;
Χθες. Είχαν έρθει στο σπίτι τα ανίψια μας και ο αδερφός μου ο μικρός, που είναι 9 χρονών, και τους βάλαμε να δουν τα «Τραγούδια της φωτιάς» του Κούνδουρου και διάφορα ντοκουμέντα από τη 17η Νοέμβρη. Πηγαίνω κάθε χρόνο στην πορεία του Πολυτεχνείου, αλλά αυτήν τη φορά σκέφτηκα ότι είναι πιο σημαντικό να κάτσω με τα παιδιά σπίτι και να συζητήσω γι' αυτό, παρότι είναι μικρά. Ένιωσα ότι ήταν πολύ εποικοδομητική η χθεσινή μέρα, βλέποντας τις αντιδράσεις τους. Τα παιδιά έχουν μια φυσική ικανότητα να αντιλαμβάνονται το δίκαιο και το άδικο και να ξεχωρίζουν τα πράγματα χωρίς να χρειάζονται πολλές εξηγήσεις. Αλλά είχα να κλάψω από την τελευταία πρόβα, που ήταν προχθές, δηλαδή δεν είχε και μεγάλη απόσταση. Γενικά, όπως γελάω πάρα πολύ δυνατά και ξεκαρδίζομαι, όπως θυμώνω δυνατά, έτσι στενοχωριέμαι. Όλα τα κάνω δυνατά.
— Πότε θύμωσες τελευταία φορά, σε βαθμό που να ξεκινήσεις να βρίζεις;
Όταν έγινε αυτό με την ΑΣΟΕΕ και το Γκάζι. Και το τελευταίο πολύ γερό σοκ που έπαθα, που δεν μπορούσα να συνέλθω, ήταν όταν είδα στο Netflix το «When they see us». Ήταν από τα πιο δύσκολα συναισθήματα η αδυναμία διαχείρισης αυτής της σειράς. Δεν μπορούσα να το αντέξω. Στο πρώτο επεισόδιο τρελάθηκα, έφυγα από το σπίτι, πήρα το ασανσέρ και κατέβηκα κάτω, χωρίς λόγο, για να κάνω κάτι, δεν ήξερα τι. Το σπίτι μας έχει τρεις χώρους όλους κι όλους και δεν είχα πού να πάω. Με κοίταγε ο άντρας μου κι έλεγε «κρίμα, σαν τη γιαγιά που μιλάει (μόνη της) στην τηλεόραση»...
— Επιστρέφοντας στα live, τη στιγμή που θα κατέβεις στην Πειραιώς τι είναι αυτό που θέλεις να λάβω ως καινούργιο εγώ, ας πούμε, που σε έχω δει ίσαμε 10 φορές;
Θέλω να ξαναγίνει αυτή η συσπείρωση του κοινού, που όλοι μαζί σηκώνουμε το χέρι και τραγουδάμε δυνατά. Μας έχει λείψει πάρα πολύ. Πιστεύω ότι ο κλειστός χώρος θα βοηθήσει αυτή η ενέργεια να είναι ακόμη πιο μαζική. Αυτό θα ήθελα να συμβεί.
— Νέα τραγούδια;
Είμαστε σε δημιουργική φάση, έχουν γραφτεί διάφορα πράγματα, αλλά είπαμε ότι στον επόμενο δίσκο θα γράψουμε πράγματα αυθόρμητα, όπως μας βγαίνουν, σε διαφορετικό ύφος, θα φτιάξουμε μια συστάδα τραγουδιών και θα δούμε πού θα μας πάει, αφού τα συγκεντρώσουμε. Ο δίσκος από μόνος του θα μας αποκαλυφθεί. Θα παρουσιάσουμε ένα νέο τραγούδι στα live – δεν είναι κάτι που θεωρούμε σουξέ, καμία σχέση, το αντίθετο.
— Είναι από αυτά που θα δυσκολευτούμε να μάθουμε τους στίχους πάλι.
Έχει λίγους! Για Γεράσιμος, δηλαδή, έχει λίγους.
Info
Νατάσσα Μποφίλιου - Θέμης Καραμουρατίδης - Γεράσιμος Ευαγγελάτος
Εν λευκώ live
Τρεις συναυλίες στο Piraeus 117 Academy
19/12, 23/1, 20/2, 21:00
*Ευχαριστούμε θερμά το six d.o.g.s (Αβραμιώτου 6-8) για τη φιλοξενία της φωτογράφισης.
