Ο Σαμ Σέπαρντ μπορούσε να εκφράζει το ανείπωτο

Ο Σαμ Σέπαρντ και η Πάτι Σμιθ το 1971 στη Νέα Υόρκη Facebook Twitter
0

Ο πρώτος κανόνας του να είσαι φίλος του Μπομπ Ντίλαν, λένε, είναι να μην μιλάς για τον Μπομπ Ντίλαν. Μια παρόμοια omertà φαίνεται να ισχύει και για τον Σαμ Σέπαρντ, τον θεατρικό συγγραφέα και ηθοποιό. Το βιβλίο του Ρόμπερτ Γκρίνφιλντ "True West: Sam Shepard's Life, Work, and Times" είναι η τέταρτη βιογραφία του Σέπαρντ και η πρώτη μετά τον θάνατό του, στα 73 του χρόνια, το 2017, από επιπλοκές της αμυοτροφικής πλευρικής σκλήρυνσης, ή αλλιώς της νόσου του Lou Gehrig. Το κάπνισμα τον είχε προλάβει. Στις φωνές που απουσιάζουν περιλαμβάνονται εκείνες της Ο-Λαν Τζοούνς, της πρώτης συζύγου του, της επί δεκαετίες συντρόφου του, Τζέσικα Λανγκ, των συντρόφων του Πάτι Σμιθ, Μπρουκ Άνταμς και Τζόνι Μίτσελ (το τραγούδι της "Coyote" αναφέρεται σ’ εκείνον) καθώς και του ίδιου του Ντίλαν.

Ο Σαμ Σέπαρντ ξόδεψε πολύ χρόνο μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας φροντίζοντας την προσωπική του μυθολογία. Έδωσε πολλές συνεντεύξεις στις οποίες δήλωνε πόσο μισεί να δίνει συνεντεύξεις. Όπως και ο Ντίλαν, ήταν λακωνικός κατά πρόσωπο, ενώ στο έργο του έχυνε λέξεις με τον κουβά. Όπως και ο Ντίλαν, επίσης, έριξε εκατομμύρια ιδέες και εικόνες αφήνοντας τους άλλους να τις μαζέψουν. Ήταν τόσο όμορφος, τόσο ωραίος και λεπτός και ευθυτενής, που προκαλούσε σοκ στην ομήγυρη – έκανε τους ανθρώπους να νιώθουν ηλίθιοι ή να δακρύζουν ή να θυμώνουν, μερικές φορές όλα αυτά μαζί. Και πέταγε απαξιωτικές ατάκες του τύπου «έμαθα περισσότερα στον ιππόδρομο παρά στον Σαίξπηρ» και «συνεχίζω να κάνω ταινίες μόνο και μόνο για να ταΐζω τα άλογά μου».

Ήταν τόσο όμορφος, τόσο ωραίος και λεπτός και ευθυτενής, που προκαλούσε σοκ στην ομήγυρη – έκανε τους ανθρώπους να νιώθουν ηλίθιοι ή να δακρύζουν ή να θυμώνουν, μερικές φορές όλα αυτά μαζί.

Όταν ο Σαμ Σέπαρντ έφτασε στο Μανχάταν το 1963, στα 19 του, ονομαζόταν Στιβ Ρότζερς, αν και το πλήρες όνομά του ήταν Σάμιουελ Σέπαρντ Ρότζερς ο Τρίτος. Ο πατέρας του ήταν πιλότος κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, και οι μάτσο, ατίθασες διαθέσεις του ενημέρωσαν τους χαρακτήρες σε μερικά από τα πιο σημαντικά έργα του γιου του, συμπεριλαμβανομένου του "Fool for Love" (1983). Ο Σέπαρντ μεγάλωσε στη Νότια Καλιφόρνια, στη Νότια Πασαντίνα και στη συνέχεια στο Ντουάρτε, σε ένα ράντσο. Φαντάστηκε ότι θα μπορούσε να γίνει κτηνίατρος. Άρχισε να γράφει θεατρικά έργα ενώ φοιτούσε στο κολέγιο, πριν τα παρατήσει.

Ο Σέπαρντ γνώριζε τον γιο του Τσαρλς Μίνγκους, τον Τσαρλς Μίνγκους τον Τρίτο, στο γυμνάσιο. Ο νεότερος Μίνγκους βοήθησε τον Σέπαρντ να βρει δουλειά ως σερβιτόρος στο Village Gate, ένα διάσημο νυχτερινό κέντρο στο Γκρίνουιτς Βίλατζ. Ο Σέπαρντ ήταν εκείνος που έπεισε την Πάτι Σμιθ Patti Smith, να σταθεί μπροστά στο κοινό, να γίνει ροκ σταρ.

Κέρδισε το πρώτο του βραβείο Obie (τα θεατρικά βραβεία του Off-Broadway) το 1967 για το "La Turista". Η Ελίζαμπεθ Χάρντγουικ στο The New York Review of Books το αποκάλεσε «ένα έργο εξαιρετικού ενδιαφέροντος». Ήταν 24 ετών όταν ο Μικελάντζελο Αντονιόνι τον έφερε στη Ρώμη για να τον βοηθήσει να γράψει το σενάριο για το "Zabriskie Point". Αργότερα την ίδια χρονιά, έζησε στην εξοχική έπαυλη του Κιθ Ρίτσαρντς, ενώ δούλευε πάνω σε ένα σενάριο για τους Rolling Stones. Έμενε στο ξενοδοχείο Chateau Marmont όταν βρισκόταν στο Λος Άντζελες και αγόρασε ένα κτήμα στο Cape Breton της Νέας Σκωτίας, κοντά στον Φίλιπ Γκλας και τον Ρόμπερτ Φρανκ.

Μεταξύ 1977 και 1985 έγραψε τα καλύτερα και πιο ώριμα έργα του: "Curse of the Starving Class", "Buried Child", "True West", "Fool for Love" και "A Lie of the Mind", πολλά από τα οποία μιλούν για οικογένειες που διαλύονται. Το κύρος των περισσότερων από αυτά έχει αυξηθεί με τον καιρό. Εξακολουθούν να σε κάνουν να ερμηνεύεις εκ νέου την εμπειρία σου.

Είχε αυτό το σπάνιο χάρισμα, μοναδικό μεταξύ των θεατρικών συγγραφέων, να μπορεί να αρθρώνει αυτό που δεν λέγεται δίπλα σε αυτό που λέγεται. Μισούσε τα αεροπλάνα και έγραφε ενώ οδηγούσε, κολλώντας τα χαρτιά του στο τιμόνι. Η φήμη του κορυφώθηκε το 1983, στο ρόλο του πιλότου Τσακ Γέιγκερ στην ταινία του Φίλιπ Κάουφμαν «Οι κατάλληλοι άνθρωποι» ("The Right Stuff") κερδίζοντας υποψηφιότητα για Όσκαρ καλύτερου δεύτερου ανδρικού ρόλου. Το βραβείο πήγε τελικά στον Τζακ Νίκολσον για την ερμηνεία του στις «Σχέσεις Στοργής».

Την Τζέσικα Λανγκ την γνώρισε την Lange το 1982 στα γυρίσματα της ταινίας «Φράνσις, μια Αδέσμευτη Γυναίκα» (“Frances”). Ήταν έξι χρόνια νεότερή του και είχε μόλις αποκτήσει ένα παιδί με τον Μιχαήλ Μπαρίσνικοφ. Αν και δεν παντρεύτηκαν ποτέ, ήταν μαζί για σχεδόν τρεις δεκαετίες, και το μεγαλύτερο διάστημα ζούσαν σε μια φάρμα 107 στρεμμάτων με πολλά άλογα, κοντά στο Σάρλοτβιλ της Βιρτζίνια. Τα μεταγενέστερα έργα του Σέπαρντ δεν ήταν από τα καλύτερά του, αλλά ήταν τέτοιο το κύρος του που το κοινό φαινόταν να νιώθει ότι η αποτυχία δεν ήταν του συγγραφέα αλλά δική του, επειδή δεν μπορούσε να τα εκτιμήσει πλήρως.

Με στοιχεία από The New York Times

Βιβλίο
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Πολυτεχνείο - Ένα παραμύθι που δεν λέει παραμύθια»

Βιβλίο / Το Πολυτεχνείο έγινε κόμικ: Μια νέα έκδοση για μια μονίμως επίκαιρη εξέγερση

Παραμονές της φετινής επετείου της εξέγερσης του Πολυτεχνείου, οι εκδόσεις Red ‘n’ Noir κυκλοφόρησαν ένα έξοχο κόμικ αφιερωμένο σε αυτή, που το υπογράφουν ο συγγραφέας Γιώργος Κτενάς και ο σκιτσογράφος John Antono.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί δεν θα ξεχάσουμε ποτέ τον Μάλκολμ Λόουρι και το «Κάτω από το ηφαίστειο»

Βιβλίο / Το μεγαλόπνοο «Κάτω από το ηφαίστειο» του Μάλκολμ Λόουρι, μια προφητεία για την αποσύνθεση του κόσμου

Οι αναλογίες μεταξύ του μυθιστορηματικού βίου του Βρετανού συγγραφέα και του κορυφαίου έργου του είναι παραπάνω από δραματικές, όπως και αυτές μεταξύ της υπαρξιακής πτώσης του και του σημερινού, αδιέξοδου κόσμου.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Ψέμα μέχρι αποδείξεως του εναντίου

Βιβλίο / Ψέμα μέχρι αποδείξεως του εναντίου

Στο νέο του βιβλίο, «Ψέματα που μας έμαθαν για αλήθειες», το οποίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα, ο Νικόλας Σμυρνάκης καταρρίπτει 23 μύθους που μας καταπιέζουν, βοηθώντας μας να ζήσουμε ουσιαστικότερα.
ΜΑΡΙΑ ΔΡΟΥΚΟΠΟΥΛΟΥ
Βασίλης Σωτηρόπουλος: «Έχουν γίνει μεγάλα βήματα στη νομοθεσία για τα ΛΟΑΤΚΙ+ δικαιώματα, υπάρχουν όμως ακόμα σημαντικά κενά»

Βιβλίο / Βασίλης Σωτηρόπουλος: «Έχουν γίνει μεγάλα βήματα στη νομοθεσία για τα ΛΟΑΤΚΙ+ δικαιώματα, υπάρχουν όμως ακόμα σημαντικά κενά»

Μια διαφωτιστική συζήτηση με τον γνωστό δικηγόρο παρ’ Αρείω Πάγω και συγγραφέα με αφορμή την έκδοση του βιβλίου του ΛΟΑΤΚΙ + Δικαιώματα & Ελευθερίες (εκδ. Σάκκουλα), ένα μνημειώδες όσο και πολύτιμο βοήθημα για κάθε ενδιαφερόμενο άτομο.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Βασιλική Πέτσα: «Αυτό που μας πάει μπροστά δεν είναι η πρόοδος αλλά η αγάπη»

Βιβλίο / Η Βασιλική Πέτσα έγραψε ένα μεστό μυθιστόρημα με αφορμή μια ποδοσφαιρική τραγωδία

Η ακαδημαϊκός άφησε για λίγο το βλέμμα του κριτή και υιοθέτησε αυτό του συγγραφέα, καταλήγοντας να γράψει μια ιστορία για το συλλογικό τραύμα που έρχεται να προστεθεί στις ατομικές τραγωδίες και για τη σημασία της φιλικής αγάπης.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Μιχάλης Γκανάς: Ο ποιητής της συλλογικής μας μνήμης

Απώλειες / Μιχάλης Γκανάς (1944-2024): Ο ποιητής της συλλογικής μας μνήμης

«Ό,τι με βασανίζει κατά βάθος είναι η οριστική απώλεια ανθρώπων, τόπων και τρόπων και το ανέφικτο της επιστροφής». Ο σημαντικός Έλληνας ποιητής έφυγε σήμερα από τη ζωή σε ηλικία 80 ετών.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Queer»: Το μυθιστόρημα της στέρησης που πόνεσε τον Μπάροουζ

Βιβλίο / «Queer»: Το μυθιστόρημα της στέρησης που πόνεσε τον Μπάροουζ

Μια αναδρομή στην έξοχη, προκλητική όσο και «προφητική» νουβέλα του Ουίλιαμ Μπάροουζ στην οποία βασίστηκε η πολυαναμενόμενη ταινία του Λούκα Γκουαντανίνο που βγαίνει σύντομα στις κινηματογραφικές αίθουσες.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Βιογραφίες: Aπό τον Γκαρσία Μάρκες στην Άγκελα Μέρκελ

Βιβλίο / Πώς οι βιογραφίες, ένα όχι και τόσο δημοφιλές είδος στη χώρα μας, κατάφεραν να κερδίσουν έδαφος

Η απόλυτη επικράτηση των βιογραφιών στη φετινή εκδοτική σοδειά φαίνεται από την πληθώρα των τίτλων και το εύρος των αφηγήσεων που κινούνται μεταξύ του autofiction και των βιωματικών «ιστορημάτων».
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ