Το απόλυτο φαβορί δικαιώθηκε. Οποιαδήποτε άλλη επιλογή θα ήταν φάουλ. Από τη μια, ο Τζαφάρ Παναχί προσεκλήθη στο φεστιβάλ αλλά δεν ήρθε ποτέ, καθώς οι ιρανικές Αρχές τον έχουν φυλακίσει για 3 χρόνια και του έχουν απαγορεύσει να γυρίζει ταινίες για άλλα 20. Η καρέκλα του έμεινε επιδεικτικά κενή και η πρόσκληση ανοιχτή. Από την άλλη, κατά τη διάρκεια του φεστιβάλ, στο Ιράν μαίνονταν οι οδομαχίες και οι διαμαρτυρίες, πολύ λιγότερο εκτεταμένες απ' ό,τι στην Αίγυπτο φυσικά αλλά μεγεθυμένες από την καλλιτεχνική συγκυρία και από το γεγονός πως σπανιότατα ακούμε παραφωνίες από μια θεωρητικά συμμαζεμένη χώρα που επιβάλλει άμεσα κυρώσεις στους διαφωνούντες. Το φιλμ Ναντέρ και Σιμίν, Ένας χωρισμός του Ασγκάν Φαραντί είναι μια σπουδαία ταινία που δεν άφησε κανέναν ασυγκίνητο με τη μαεστρία και την αυθεντικά συγκινητική, κοφτερή και πολυεπίπεδη ματιά στη σύγκρουση του νόμου, των παραδόσεων και της νοοτροπίας των κατοίκων της χώρας. Αφορμή είναι το διαζύγιο ενός παντρεμένου ζευγαριού και η αντιδικία του συζύγου και πατέρα μια έφηβης κόρης με μια φτωχή γυναίκα που δουλεύει για το μεροκάματο στο σπίτι του, βοηθώντας τον πατέρα του. Ο σύζυγος τη σπρώχνει όταν αντιλαμβάνεται πως ενδέχεται και να έχει κλέψει χρήματα και εκείνη καταλήγει (από σοκ ή από το χτύπημα) στο νοσοκομείο, έχοντας αποβάλει το παιδί που περιμένει. Ο άντρας της, άνεργος, την ωθεί να κάνουν μήνυση και ο δικαστής πρέπει να αποφασίσει ποιος λέει την αλήθεια σε ένα γαϊτανάκι αντικρουόμενων καταθέσεων. Τι σημαίνει αλήθεια στο Ιράν, πρέπει να δείτε την ταινία για να το καταλάβετε σε όλη του την έκταση. Διότι υπάρχει η θρησκευτική δέσμευση που απαγορεύει το ψέμα ταυτίζοντάς το απόλυτα με την αμαρτία, και υπάρχει το προσωπικό συμφέρον του καθενός, παράλληλα με την ανθρώπινη αδυναμία - ποιος δεν λέει ένα μικρό ψέμα για να περάσει στο επόμενο κεφάλαιο; Ωστόσο, στην κοινωνία του διαχωρισμού που πασχίζει να εκσυγχρονιστεί με ιδιαίτερα μαθήματα και αγγλικά και τα ρέστα, ο Φαραντί καταγράφει τα επικοινωνιακά, προσωπικά, νομικά και συναισθηματικά κενά, δημιουργώντας ένα δράμα ολκής με εξαιρετικά καλό παίξιμο από όλους τους συντελεστές. Δεν είναι περίεργο που όλοι μοιράστηκαν τα βραβεία ερμηνείας σε ένα φεστιβάλ που πάντοτε επιβραβεύει την πολιτική ανησυχία μέσα από το πρίσμα της πολυ-πολιτισμικότητας.
Στον αντίποδα του Φαραντί, ο Βιμ Βέντερς αποτίνει φόρο τιμής στη φίλη του Πίνα Μπάους, κορυφαία χορογράφο του 20ού αιώνα, με την οποία επρόκειτο να συνεργαστεί αλλά το κοινό τους σχέδιο δεν έμελλε να ευοδωθεί. Εστέτ και τρισδιάστατο (που λειτουργεί μοναδικά για πρώτη φορά για ένα ενήλικο και απαιτητικό κοινό που δεν πρέπει να το φοβηθεί όταν προβληθεί σε λίγους μήνες και στις αθηναϊκές αίθουσες), το φιλμ Πίνα, εκτός από τις μαρτυρίες των μελών του θιάσου της και των παλιών συνεργατών της, που είναι και το μόνο στοιχείο που αποσυντονίζει κάπως τη ροή, παρακολουθεί μερικές από τις χαρακτηριστικότερες στιγμές που έπλασε η Γερμανίδα καλλιτέχνις, σεβόμενο τη σκηνή αλλά «πηδώντας άξονα» όποτε έκρινε ο Βέντερς ότι μπορούσε να δραματοποιήσει με πολλές κάμερες σαν να ήταν σινεμά, ή βγάζοντας τις χορογραφίες στην ύπαιθρο και την πόλη. Το αποτέλεσμα είναι ξεχωριστό, μαγευτικό και σέβεται απόλυτα το πνεύμα της πηγής έμπνευσης της ταινίας.
Η ελληνική συμμετοχή στο Πανόραμα ήταν το Man at sea του Κωνσταντίνου Γιάνναρη. Ένας καπετάνιος επιβιβάζει 30 έφηβους λαθρομετανάστες στο δεξαμενόπλοιό του, ενώ μαζί του βρίσκεται και η γιατρός πρώην σύζυγός του. Ο Γιάνναρης μιλάει, και μαζί αναρωτιέται φωναχτά, για την οικογένεια μέσω μιας πλωτής παραβολής, τοποθετώντας στο επίκεντρο έναν απογοητευμένο και μπερδεμένο άνδρα: έχοντας χάσει το μικρό παιδί του, ο καπετάνιος πιέζεται από μια φωνητική εξουσία καθόλη τη διάρκεια του ταξιδιού, από τις ενοχές του, από ένα έντονο συναισθηματικό κενό (μια αίσθηση ματαιότητας που ζυγιάζεται από τις ευθύνες του) και από τις κρίσιμες αποφάσεις που οφείλει να πάρει για να ισορροπήσει τη δυναμική του πληρώματος με την προσθήκη των νεαρών (περαστικών;) επιβατών. Ο στόμφος των ηθοποιών και οι heightened διάλογοι προδίδουν την αμεσότητα της ταινίας του, που παραμένει ωστόσο ένα υψηλών προδιαγραφών concept, με ενδιαφέρουσες ιδέες και πλαστική κινηματογράφηση.
σχόλια