Το Amour του Μίκαελ Χάνεκε θριάμβευσε στις Κάννες κι έτσι ο Αυστριακός σκηνοθέτης μπήκε στη μικρή λίστα εκείνων που έχουν δύο Χρυσούς Φοίνικες - οι άλλοι είναι ο Φράνσις Φορντ Κόπολα, ο Σοέι Ιμαμούρα, οι αδελφοί Νταρντέν, ο Εμίρ Κουστουρίτσα, ο Μπίλε Όγκουστ και, κατά κάποιον τρόπο, ο Σουηδός Αλφ Σιόμπεργκ (η Δεσποινίς Τζούλια είχε μοιραστεί το μεγάλο βραβείο με άλλες 10 ταινίες). Ήταν το φαβορί και το επιβεβαίωσε. Από τους τρεις σκηνοθέτες που αγαπάει ο πρόεδρος της κριτικής επιτροπής Νάνι Μορέτι και ήταν παρόντες στο Διαγωνιστικό, μόνο ο Αμπάς Κιαροστάμι έφυγε με άδεια χέρια, και δικαίως.
Ο Χάνεκε κέρδισε και ο Κεν Λόουτς, με τον συνδυασμό κωμωδίας και δράματος, με άξονα πάντα τον βατό ρεαλισμό του, απέσπασε το Βραβείο Σεναρίου. Για το Βραβεί ο Σκηνοθεσίας, που παραδοσιακά τιμά το ύφος και τον πειραματισμό, συζητήθηκαν τρεις ταινίες που, όπως δήλωσε ο Μορέτι στη συνέντευξη Τύπου, αποτέλεσαν αντικείμενο ανταλλαγής θερμών επιχειρημάτων. Ο Μεξικανός Κάρλος Ρεϊγάδας με το Post Tenebras Lux κέρδισε και ο Ούλριχ Ζάιντλ με τον Λεός Καράξ δεν τα κατάφεραν. Περίεργο, γιατί οι Γάλλοι, παρά τη δυνατή τους εκπροσώπηση με τον κλασικό Ρενέ, τον αξιοσέβαστο Ζακ Οντιάρ και τον ασυμβίβαστο Καράξ κάλυπταν όλα τα γούστα και κάτι άξιζαν. Ο Μορέτι θα μπορούσε να θυμηθεί τα νιάτα του, τότε που οι κωμωδίες του ξεχώριζαν για την αναρχική τους διάθεση και το αιχμηρό τους χιούμορ, και να επιμείνει στην περίπτωση του Καράξ, για το γαμώτο της διαφοράς και τη πρόκλησης, στο κάτω-κάτω. Προτίμησε την ασφαλή επιλογή και η ταινία του Χάνεκε δεν είναι καθόλου αμελητέα μέσα στην απλότητά της. Στον αντίποδα του κρατούντος ψυχολογικού ρεαλισμού, του μοντάζ που σχολιάζει και της αυτοπροβολής του ηθοποιού μέσω της υποκριτικής, αγγίζει το «άλλο» σινεμά που σωστά επιδιώκει ένα φεστιβάλ, αυτό που εξερευνά το Υπερβατικό, την επιστροφή στο βίωμα μέσα από τον ανθρώπινο πόνο, κινηματογραφώντας την ανέγγιχτη περιοχή πέρα από τον παροξυσμό του συναισθήματος και την εκκεντρική ψυχοσύνθεση, όπως λέει και ο Πολ Σρέιντερ, σχολιάζοντας το σινεμά του Όζου, του Ντράγιερ και του Μπρεσόν. Το μπόνους του Χάνεκε είναι ότι δεν πειράζει καθόλου τη θρησκεία: οι ταινίες του δεν θίγουν την ιερή ζώνη και μεταχειρίζονται την ενοχή ως κομμάτι του κοινωνικού ιστού που τη γεννάει. Ο Ζαν Λουί Τρεντινιάν αποκάλεσε τον Χάνεκε τον
μεγαλύτερο εν ζωή σκηνοθέτη. Να θυμίσω πως πρόπερσι έχασε το Όσκαρ από τον Αργεντινό κύριο Καμπανέλα.
Μετά από μια χρονιά κατά την οποία οι Αμερικανοί κυριάρχησαν σε όλες τις κατηγορίες, με τον Τέρενς Μάλικ και το Δέντρο της Ζωής, το Drive, με τη βοήθεια του Δανού Ρεφν, και την Κίρστεν Ντανστ στην ταινία του μεγάλου Δανού Φον Τρίερ Μελαγχολία, φέτος αγνοήθηκαν πλήρως,
είτε μιλάμε για σκηνοθέτες γηγενείς, όπως ο Γουές Άντερσον, ο Τζεφ Νίκολς με το ok, αλλά κάπως αφελές Mud και ο Λι Ντάνιελς με το χοντροκομμένο Paperboy, είτε για αμερικανικές παραγωγές, πάντα έξω από το σύστημα των στούντιο, σκηνοθετημένες ωστόσο από «ξένους» σκηνοθέτες, όπως το εξαιρετικά φροντισμένο, αλλά διαδικαστικά εικονογραφημένο On the Road από τον Βραζιλιάνο Βάλτερ Σάλες, το αμελητέο Lawless του Αυστραλού Τζον Χίλκοουτ, το προφανές Killing them softly του Νεοζηλανδού Άντριου Ντόμινικ και το Cosmopolis του Καναδού Ντέιβιντ Κρόνενμπεργκ. Η μεταφορά του ερμητικού μυθιστορήματος του Ντον ντε Λίλο με ήρωα έναν νεαρό δισεκατομμυριούχο και τις σύντομες συναντήσεις του είναι απολύτως επιτυχημένη, με τις λέξεις να βαραίνουν ποιητικά στο κινητό σύμπαν της λευκής λιμουζίνας - ένα αρχηγείο-φυλακή σωστή κλινική για το κινηματογραφικό νυστέρι του Κρόνενμπεργκ.
Κι επειδή πέρυσι το Artist ξεκίνησε από τις Κάννες και σάρωσε ό,τι βραβείο βρέθηκε μπροστά του (και το Δέντρο της Ζωής ήταν υποψήφιο στις μεγάλες κατηγορίες), φέτος πολλοί αναρωτήθηκαν ποιες από τις ταινίες των Καννών μυρίζουν Όσκαρ.
Κατά τη γνώμη μου, καμία, εκτός από την εσωτερική και τόσο δυνατή ερμηνεία του Μαντς Μίκελσεν στο Κυνήγι του Τόμας Βίντερμπεργκ, που δικαίως βραβεύτηκε.
Θα είναι περίπτωση Ζαν Ντιζαρντέν; Χωρίς τον Χάρβεϊ Γουάινσταϊν, πολύ πιο δύσκολο.
σχόλια