20+1 πράγματα που πρέπει να γνωρίζεις για το ελληνικό αλάτι

20+1 πράγματα που πρέπει να γνωρίζεις για το ελληνικό αλάτι Facebook Twitter
3

20+1 πράγματα που πρέπει να γνωρίζεις για το ελληνικό αλάτι Facebook Twitter

 

1.

Η Ελλάδα βρέχεται από 14.800 χιλιόμετρα θάλασσας και κατέχει την 46η θέση στην παραγωγή αλατιού σε όλο τον κόσμο, με 200.000 τόνους αλάτι κάθε χρόνο. H μεγαλύτερη χώρα παραγωγής αλατιού παγκοσμίως είναι η Κίνα, με παραγωγή 38 εκατομμύρια τόνους αλάτι τον χρόνο, ενώ η Ιταλία βρίσκεται στη 10η θέση. 

2.

Οι δύο αλυκές κοντά στη λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου, η Άσπρη (δημοσίου συμφέροντος) και η Μαύρη Αλυκή (που ανήκει στον Δήμο Μεσολογγίου), συνολικής έκτασης 12.500 στρεμμάτων, παράγουν το περισσότερο ελληνικό αλάτι. 

20+1 πράγματα που πρέπει να γνωρίζεις για το ελληνικό αλάτι Facebook Twitter
Αλυκές

3.

Μία από τις πρώτες βιοτεχνίες επεξεργασίας αλατιού στην Ελλάδα άνοιξε το 1922 και ανήκε στον Εμμ. Καλαμαράκη, η μετέπειτα εταιρεία ΚALAS. Το 1963 η ίδια εταιρία, σε συνεργασία με τη Unicef και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, παράγει ιωδιωμένο αλάτι για να συμβάλει στη πρόληψη της ιωδιοπενίας στη χώρα μας!

4.

Οι Ελληνικές Αλυκές Α.Ε. είναι μια κερδοφόρα εταιρεία του ελληνικού Δημοσίου που ιδρύθηκε το 1988 με σκοπό να εξυγιάνει τις βιώσιμες ελληνικές αλυκές και στόχο να κάνει την Ελλάδα αυτάρκη σε αλάτι. Διαχειρίζεται 200.000 τόνους αλάτι εξαιρετικής ποιότητας που συγκεντρώνει από αλυκές στο Μεσολόγγι και στην Τουρλίδα, την Πιερία, τη Λέσβο, τη Θεσσαλονίκη, την Ξάνθη, τη Ροδόπη και την Κομοτηνή. Η ελληνική κυβέρνηση συζητά από πέρυσι την ιδιωτικοποίηση της εταιρείας που απασχολεί λιγότερους από 40 μόνιμους εργαζόμενους.

5.

Οι βασικές κατηγορίες ελληνικού αλατιού είναι το φυσικό θαλασσινό και το επεξεργασμένο ή βιομηχανικό αλάτι. Το φυσικό θαλασσινό είναι χονδρό ή κρυσταλλικό και ανάλογα με τον τόπο και τον τρόπο συγκομιδής του αποκτά πολλά επιπλέον ονόματα: ηλιακό (παράγεται με την επίδραση του ήλιου πάνω στην επιφάνεια της θάλασσας, απ’ όπου και συλλέγεται), αλάτι βράχων, αφράλα ή αφρίνα.

20+1 πράγματα που πρέπει να γνωρίζεις για το ελληνικό αλάτι Facebook Twitter
Η αφρίνα

6.

Η βασική διαφορά ανάμεσα στο ψιλό και το χονδρό ή μαγειρικό αλάτι είναι ότι το ψιλό αλάτι εισχωρεί στα κρέας ή το ψάρι, με αποτέλεσμα αυτά να αποβάλλουν τους χυμούς τους, ενώ το χονδρό αφήνει το φαγητό να «τραβήξει» όσο χρειάζεται σιγά-σιγά. Το ψιλό αλάτι συνιστάται για σαλάτες και κρύα πιάτα . Η αφράλα ή αφρίνα (fleur de sel) είναι ο αφρός του αλατιού που συλλέγεται με το χέρι από βραχώδεις κοιλότητες κοντά στις ακτές και δεν υπόκειται καμιά χημική ή άλλη επεξεργασία, προσφέροντάς μας φυσικά το ιώδιο που περιέχεται στο θαλασσινό νερό. 

7.

Ιωδιούχο αλάτι σημαίνει αλάτι με προσθήκη ιωδίου επιπλέον της φυσικής περιεκτικότητάς του. 

8.

Θαλασσινό αλάτι σημαίνει, ευνόητα, αλάτι που προέρχεται από τη θάλασσα και όχι από εξόρυξη σε ορυχεία αλατιού, όπως το ορυκτό αλάτι Ιμαλαΐων που, αν και προέρχεται από εκσκαφές στη περιοχή Khewra του Πακιστάν, αγγίζει πολλές ευαίσθητες γαστρονομικές ψυχές με το ροζ χρώμα του και το παραμυθένιο όνομά του, που στην πραγματικότητα δεν είναι παρά ένα ακόμα ευρηματικό τέχνασμα του marketing για να κατακτήσει τις διεθνείς αγορές. Τα ορυχεία στο Khewra αποτελούν πλέον τουριστικό προορισμό και είναι τα δεύτερα μεγαλύτερα ορυχεία παραγωγής αλατιού στο κόσμο. 

9.

Άσχετα από το πόσο ευχάριστη καλοκαιρινή απασχόληση είναι για πολλούς η συλλογή αλατιού από τα βραχάκια, το αλάτι αυτό καλό είναι να γνωρίζουμε ότι ενδέχεται να περιέχει και μικροσκοπικά θραύσματα από τα βράχια που τα χτυπούν τα κύματα, μικροσκοπικές γαριδούλες και μυγάκια που δύσκολα διαχωρίζονται από έναν ερασιτέχνη. Οι ειδικευμένοι συλλέκτες του, όπως μου εξήγησε ο τροφοσυλλέκτης Σωτήρης Λυμπερόπουλος/Ραδίκι (που συλλέγει αλάτι στη Μεσσηνία και το προμηθεύει σε ελάχιστα γνωστά αθηναϊκά εστιατόρια), αφού μαζέψουν το αφράλατο (τον αφρό του αλατιού που βρίσκεται πάνω από τον συμπαγή κρύσταλλο στις λακκουβίτσες που μαζεύουν το θαλασσινό νερό), μακριά από περιοχές όπου βόσκουν αγριοκάτσικα που τρελαίνονται να το γλείφουν, το απλώνουν, το στεγνώνουν καλά στον ήλιο για να φύγει η υγρασία του, το απλώνουν ξανά για να το καθαρίσουν και το συσκευάζουν αεροστεγώς για να μην ξαναμαζέψει υγρασία. 

10.

Η επαγγελματική συλλογή αλατιού γίνεται στην Ελλάδα στις αρχές Σεπτεμβρίου-Οκτωβρίου, πριν αρχίσουν οι φθινοπωρινές βροχές. 

20+1 πράγματα που πρέπει να γνωρίζεις για το ελληνικό αλάτι Facebook Twitter

11.

Το αλάτι προστίθεται στη μαγειρική και τη ζαχαροπλαστική, όχι μόνο για να κάνει νόστιμο ή αλμυρό το φαγητό αλλά και για να αναδείξει το γλυκό στοιχείο και να μειώσει το ξινό. Σε μερικές σχολές μαγειρικής, για να εντυπωθεί αυτό στους μαθητές, ραντίζουν μισό γκρέιπφρουτ με αλάτι και το δίνουν για δοκιμή στους έκπληκτους πρωτοετείς. 

12.

Το αλάτι αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο στην ελληνική παραδοσιακή μαγειρική και χρησιμοποιείται ως συντηρητικό για κρεατικά, λαχανικά, τυριά και ψάρια, για ελιές, τουρσιά και πίκλες κάθε είδους, ενώ η νοστιμότερη ψαρόσουπα μαγειρεύεται από τους βαρκάρηδες με θαλασσινό νερό εδώ και αιώνες.  

13.

Αλάτι πριν , κατά τη διάρκεια και στο τέλος όταν ψήνουμε κρέας ή ψάρι στα κάρβουνα αλλά και στα μαγειρευτά συνιστούν οι σεφ του εστιατορίου Base Grill που φημίζεται για τα άψογα ψημένα κρεατικά του. Αντίθετα, μόνο στο τέλος και αφού βράσουν τα φασόλια, οι φακές και τα ρεβίθια, για να μην ξεχωρίσει η φλούδα από τον καρπό και γίνει σκληρή. (Άσε που τα όσπρια δεν βράζουν ποτέ, αν προσθέσεις το αλάτι στην αρχή της βράσης.)

14.

Το πλέον συνηθισμένο υποκατάστατο του αλατιού είναι το αποκαλούμενο και αλάτι διαίτης που, αντί για το φυσικό του νάτριο, περιέχει κάλλιο ή μαγνήσιο. 

20+1 πράγματα που πρέπει να γνωρίζεις για το ελληνικό αλάτι Facebook Twitter

15.

Ο μέσος Έλληνας καταναλώνει περίπου 10 γραμμάρια αλάτι καθημερινά, ενώ το ιδανικό θα ήταν μόλις 5 γραμμάρια. Αλάτι καταναλώνουμε όμως και από το ψωμί, το τυρί, τα γλυκά, τις πίκλες, τη μαγιονέζα, τις έτοιμες σάλτσες και τις κονσέρβες. 

16.

Η τιμή του επεξεργασμένου αλατιού στο σούπερ-μάρκετ είναι περίπου 2,50 ευρώ το κιλό. Το πιο πολύτιμο ελληνικό αλάτι είναι το «Αφρίνα» της εταιρείας Τρικαλινός (που παράγει και το περίφημο αυγοτάραχο Μεσολογγίου). Η πολυτελής του συσκευασία (που κοστίζει 5 ευρώ τα 100 γραμμάρια που περιέχει) αυτόματα το αναδεικνύει σε ένα πολύτιμο δώρο και εξάγεται με επιτυχία σε Καναδά, Γερμανία και Ρωσία. Η αφράλα Κυθήρων, στο χαρτονένιο κουτάκι της, κοστίζει 4,50 ευρώ τα 250 γραμμάρια. 

17.

Η καθημερινή κατανάλωση θαλασσινού αλατιού για μαγείρεμα και σαλάτες σε ένα ελληνικό νοικοκυριό 4 ατόμων, για δύο γεύματα, δεν ξεπερνά συνήθως τα τρία κουταλάκια αλατιού, αλλά η ποσότητα πρέπει να διπλασιαστεί, αν χρησιμοποιηθεί επεξεργασμένο αλάτι, που δεν δίνει την ίδια νοστιμιά ή τα θρεπτικά συστατικά του θαλασσινού αλατιού. 

18.

Το θαλασσινό αλάτι είναι ένας πολύτιμος ηλεκτρολύτης για το σώμα, ρυθμίζει δηλαδή την ισορροπία των υγρών στον οργανισμό. Πρώτος ο Ιπποκράτης (400 π.Χ.) ανακάλυψε την αξία και την επίδρασή του στην καλή λειτουργία του θυρεοειδούς. Πρόσφατες μελέτες αναδεικνύουν τα πολλά οφέλη από το φυσικό αλάτι: ισορροπεί τα επίπεδα σακχάρου, ενισχύει τον μεταβολισμό, ρυθμίζει την πίεση του αίματος, δεν κάνει κατακράτηση υγρών, τονώνει τον οργανισμό, κάνοντάς μας εξυπνότερους, χαρούμενους και πιο δραστήριους ανθρώπους. 

19.

Η μανία των τελευταίων δεκαετιών για μείωση του αλατιού στους υπερτασικούς φαίνεται ότι ήταν μια γενικευμένη υπερβολή (όπως όλες που ξεκινούν από την Αμερική…), μια και πρόσφατες επιστημονικές έρευνες αναδεικνύουν πολύ περισσότερα οφέλη για την υγεία από την κατανάλωση αλατιού με μέτρο παρά από την εξάλειψή του από το καθημερινό τραπέζι και το μαγείρεμα. 

20.

Στους ρωμαϊκούς χρόνους το πολύτιμο αλάτι (sal) ήταν μια μέθοδος πληρωμής των στρατιωτών. Εκεί έχει και τη ρίζα της η αγγλική λέξη salary. 

21.

Μαζί φάγαμε ψωμί κι αλάτι, τον έκανα τ’ αλατιού, στήλη άλατος, αλήθεια χωρίς ψέματα-φαΐ χωρίς αλάτι, άλας και τράπεζαν μη παραβαίνειν, ανάλατος άνθρωπος, αλμυρός λογαριασμός, όσα είπαμε νερό κι αλάτι…

«Και με τα ξερονήσια

τ’ άνανθα, τ’ αλατόπηχτα

και τα φυκοστρωμένα…»

Κωστής Παλαμάς, «Καημοί της Λιμνοθάλασσας»

Γεύση
3

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Τι είναι αυτό που κάνει τα αυτόριζα αμπέλια τόσο μοναδικά;

Το κρασί με απλά λόγια / Αυτόριζα αμπέλια: Ο μεγάλος θησαυρός της αμπελουργίας

Είναι τα πιο «ειλικρινή» αμπέλια στον κόσμο, εξ’ ου και οι Γάλλοι τα αποκαλούν «franc de pied». O εξαιρετικός σύμβουλος-οινολόγος Σπύρος Ζουμπούλης μιλά στην Υρώ Κολιακουδάκη Dip WSET και στον Παναγιώτη Ορφανίδη για το κρασί που προσφέρει όλη την αλήθεια για το terroir που το γέννησε.
THE LIFO TEAM
Meigma: Το νέο μεζεδοπωλείο της Αθήνας δεν θυμίζει κανένα άλλο

Γεύση / Meigma: Το νέο μεζεδοπωλείο της Αθήνας δεν θυμίζει κανένα άλλο

Μετά το Ρίνι που αγαπήθηκε πολύ, η Μαρίνα Χρονά σερβίρει στον Κεραμεικό μικρά πιάτα που της αρέσουν, είτε πρόκειται για φάβα φουρνιστή και ντολμαδάκια κασιώτικα είτε για ravioloni και shepherd’s pie.
ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ
Konak: Στον Άγιο Δημήτριο για αυθεντικό κεμπάπ και λαχματζούν

Γεύση / Konak: Στον Άγιο Δημήτριο για αυθεντικό κεμπάπ και λαχματζούν

Ο Apo, ένας Τούρκος πολιτικός πρόσφυγας που έφτασε στην Ελλάδα με 7 ευρώ στην τσέπη, σερβίρει πλέον τσιγ κιοφτέ, πληθωρικό μπεϊντί κεμπάπ και χειροποίητο ντονέρ, ενώ μοιράζεται μαζί μας τρεις από τις συνταγές του.
ΝΙΚΗ ΜΗΤΑΡΕΑ
Φάε έναν Βαλεντίνο

Γεύση / Φάε έναν Βαλεντίνο

Όπως και στη ζωή, έτσι και στα πιο καλά ζαχαροπλαστεία της Αθήνας κυκλοφορούν καρδιές μικρές και καρδιές μεγάλες· για να τις δωρίσετε ή για να τις κρατήσετε για πάρτη σας. Φτιάχνουν επίσης cheesecake, choux, πανετόνε και rolls ειδικά για τη μέρα που κάποιοι τη γιορτάζουν και σε κάποιους περνάει εντελώς αδιάφορη. Ποιος, όμως, μπορεί να αντισταθεί σε ένα λαχταριστό γλυκό;
ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ
Φαΐ να σε ζεστάνει το πιο κρύο ΣΚ της χρονιάς: 15 θέματα γεμάτα χειμωνιάτικα φαγητά και γλυκά!

Γεύση / Φαΐ να σε ζεστάνει το πιο κρύο ΣΚ της χρονιάς: 15 θέματα γεμάτα χειμωνιάτικα φαγητά και γλυκά!

Τι θες; Τις σούπες που έτρωγες στην Ήπειρο; Ωραία γιουβαρλάκια; Ή μια σωστά χυλωμένη φασολάδα; Ό,τι θες από φαγητό που να θυμίζει «χειμώνα» θα το βρεις σε αυτό εδώ το mega post.
THE LIFO TEAM
Δώδεκα Πιάτα

Γεύση / «Δώδεκα Πιάτα» στο Κουκάκι: Για χειροποίητο γύρο στην ταβέρνα ενός αστεράτου σεφ

Ο Παύλος Kυριάκης είχε κατά νου δύο πράγματα: Να φτιάξει ένα μέρος όπου θα μπορούν να τον επισκέπτονται εύκολα οι φίλοι του και να σερβίρει κλασικά πιάτα - λίγα και καλά.
ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ
CHECK Η γεύση των χιονισμένων τοπίων

Γεύση / Η γεύση των χιονισμένων τοπίων

Το γριβάδι πλακί με τις «καπιρές» του άκρες, ένα αγριογούρουνο μαγειρεμένο στιφάδο, μια γίδα βραστή του Ολύμπου και η φασολάδα των Πιερίων: Φαγητά που η νοστιμιά τους ενισχύεται από την ατμόσφαιρα της ζεστής συντροφιάς που σμίγει στην κρύα αγκαλιά του βουνού.
ΝΙΚΟΣ Γ. ΜΑΣΤΡΟΠΑΥΛΟΣ
Ξυνιστέρι, σπούρτικο, μοροκανέλλα: Ο κυπριακός αμπελώνας κρύβει θησαυρούς

Το κρασί με απλά λόγια / Ξυνιστέρι, σπούρτικο, μοροκανέλλα: Ο κυπριακός αμπελώνας κρύβει θησαυρούς

Ο κορυφαίος Κύπριος οινολόγος και οινοποιός, Γιάννης Κυριακίδης, μοιράζεται μοναδικές πληροφορίες για τις λευκές ποικιλίες κρασιού του νησιού στην Υρώ Κολιακουδάκη και τον Παναγιώτη Ορφανίδη.
THE LIFO TEAM
Βαλκανικές συνταγές

Γεύση / Esthio: Στο Κουκάκι για ρουμάνικο λαχανοντολμά και αλβανικό γιαουρτοταβά

Το casual dining εστιατόριο του Έλβι-Δημήτρη Ζύμπα, που σύστησε στην Αθήνα τη βαλκανική κουζίνα, μόλις προστέθηκε στις προτάσεις του οδηγού Michelin. Ο σεφ το γιορτάζει, χαρίζοντάς μας τέσσερις συνταγές του για να τις φτιάξουμε στο σπίτι.
ΝΙΚΗ ΜΗΤΑΡΕΑ
Από ένα fun εστιατόριο μέχρι ένα αναψυκτήριο: 11 νέες αθηναϊκές αφίξεις

Γεύση / Από ένα fun εστιατόριο μέχρι ένα αναψυκτήριο: 11 νέες αθηναϊκές αφίξεις

Εστιατόρια που συζητιούνται εντόνως, τα πιο «to see and to be seen» μαγαζιά των ημερών ή απλώς μέρη που φτιάχτηκαν για να γίνουν εύκολα στέκια. - Spoiler alert: Σε αυτή τη λίστα θα συναντήσετε πολύ κρασί και μουσική από βινύλια.
ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ
Αν ένα απόσταγμα έχει να αφηγηθεί ενδιαφέρουσες ιστορίες, αυτό είναι το ουίσκι

Γεύση / Αν ένα απόσταγμα έχει να αφηγηθεί ενδιαφέρουσες ιστορίες, αυτό είναι το ουίσκι

Η ξενάγηση σε ένα αποστακτήριο σας ακούγεται κάπως τυπικά τουριστική; Προτιμάτε στα ταξίδια σας να «ζείτε» την πόλη; Κι όμως, υπάρχει ένα αποστακτήριο στο Δουβλίνο -αυτό του πολυβραβευμένου Teeling- που θα σας βοηθήσει να γνωρίσετε καλύτερα το μέρος που γέννησε το ουίσκι.
ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ
Raw Βata: Στους Αμπελόκηπους σερβίρουν κοκορέτσι και τραχανά με αχνιστή προβατίνα

Γεύση / Raw Βata: Στους Αμπελόκηπους σερβίρουν κοκορέτσι και τραχανά με αχνιστή προβατίνα

Ο Χρόνης Δαμαλάς προσφέρει μια κουζίνα που είναι οικεία και νέα ταυτόχρονα, με fusion ιδέες και έμφαση στην Ελλάδα, μαθαίνει στους τουρίστες τον τραχανά και σερβίρει το signature κοκορέτσι του χωρίς εντεράκια - μας έδωσε μάλιστα και τη συνταγή γι' αυτό, μαζί με δύο ακόμα.
ΝΙΚΗ ΜΗΤΑΡΕΑ

σχόλια

3 σχόλια
Λυπαμαι που θα σας απογοητευσω αλλα η ποσοτητα αλατιου (κυριως νατριου) που χρειαζεται ο οργανισμος μας, περιεχεται ηδη στις τροφες.. καθε αλλη εξωτερικη προσθηκη ειναι μη αναγκαια για την ομαλη λειτουργια του σωματος μας, και δυνητικα επικινδυνη.. (με εξαιρεσεις φυσικα, οπως π.χ. υπερβολικη εφιδρωση λογω ζεστης κ.α.)
Πω πω καλά λόγια για το αλάτι! Τι χαρά! Πάντα ήμουν του αλμυρού παιδί και όχι του γλυκού.Εδώ και πάμπολα χρόνια όμως, όλο τα ίδια λέγονται, και κάνει κακό, και κάνει κατακράτηση υγρών και ανεβάζει τη πίεση και παχαίνει και να το ελατώσεις ,και αν μπορείς να μαγειρεύεις χωρίς αλάτι και και και...Αμαν πιά, είχα βαρεθεί να τ ακούω όλα τούτα,εμένα μου αρέσει το αλάτι που να πάρει!Ααα το χάρηκα το κείμενο!