Γεννήθηκε στην Καλιφόρνια, μεγάλωσε στην Ελλάδα και τελικά έκανε βάση του το Λονδίνο. Ο Δημήτρης Θεοχάρης έχει πορτφόλιο που συναγωνίζεται εκείνα των μεγαλύτερων ονομάτων στη φωτογραφία μόδας. Ανάμεσα στις εκατοντάδες δημοσιεύσεις που φέρουν την καλλιτεχνική του σφραγίδα, θα βρεις τον David Gandy, τον Τοny Ward και εντιτόριαλ στο Vanity Fair Italia και το Schön!.
Του ζητήσαμε να μας διαλέξει τις αγαπημένες φωτογραφίες από την καριέρα του, να ανατρέξει στο ξεκίνημά, να μας μιλήσει για τη χρυσή εποχή των social media, την Αθήνα που αγαπά και τους δεσμούς τους με τη φωτογραφία
"Γεννήθηκα στα τέλη της δεκαετίας του '70 στο El Pueblo de San José de Guadalupe, γνωστό ως San Jose, στην Καλιφόρνια. Ήμουν ο τελευταίος μεταξύ τεσσάρων αδερφών και ακόμη βρέφος όταν η οικογένειά μου αποφάσισε να επιστρέψει στην Αθήνα.
Τα παιδικά μου χρόνια μοιάζουν πλέον με μια αφηρημένη προβολή διαφανειών με την πρώτη ανάμνηση να είναι ο καταστρεπτικός σεισμός του '81 στην Αθήνα, ο οποίος πλέον συνοψίζεται στο μυαλό μου ως μια βιαστική επεξεργασία αποσπασματικών πληροφοριών που μοιάζουν με σκηνές καταστροφής ταινιών του Χόλιγουντ. Ο ήχος των πιάτων που σπάνε, τη μητέρα μου να κατεβαίνει μια σκοτεινή σκάλα, να κοιμόμαστε στο αμάξι και μετά τίποτα.
Το να μεγαλώνεις σε ένα προάστιο της Χαλκίδας ήταν περίπλοκο, όμως, συμπεριλάμβανε πολλές περιπέτειες, φίλους και διασκέδαση. Ταυτόχρονα, ήταν ένα ταξίδι πειραματισμού και ανακάλυψης και η περίοδος που ανέπτυξα το πάθος μου για τα εικαστικά: το σχέδιο και τη ζωγραφική. Δημιούργησα το πρώτο μου στούντιο στο υπόγειο του πατρικού μου σπιτιού όπου περνούσα ατέλειωτες ώρες προσπαθώντας να κατανοήσω το χρώμα και τη μορφή. Αντλούσα το μεγαλύτερο μέρος της έμπνευσης των έργων μου από φωτογραφίες μόδας και ασπρόμαυρα πορτρέτα.
Μετά από μια σειρά προσπαθειών για να σπουδάσω κάτι 'συνηθισμένο', βρήκα αρκετό κουράγιο ώστε να πείσω τους γονείς μου και τους καθηγητές του πανεπιστημίου Northumbria, στο Newcastle της Αγγλίας, να μου επιτρέψουν να σπουδάσω στο τμήμα των Καλών Τεχνών. Θυμάμαι ότι το portfolio μου ήταν αρκετά σκόρπιο και περιελάμβανε ζωγραφική, ελεύθερο και αρχιτεκτονικό σχέδιο, κολλάζ, τρισδιάστατα μοντέλα γλυπτών σε paper-mâché κολλημένα μεταξύ τους με σελοτείπ και μερικά υπερμεγέθη μεταλλικά λουλούδια. Αυτή ήταν η περίοδος που άρχισα να εξερευνώ τον κόσμο. Περιστοιχιζόμουν από μια απίστευτα ποικίλη και όμορφα παράδοξη ομάδα ανθρώπων, αδάμαστα και επαναστατικά πνεύματα που δουλεύοντας στο όνομα της τέχνης και της δημιουργικής ελευθερίας, αφομοίωναν κάθε είδους κοινωνικοπολιτική δόνησηs και τη μετέφραζαν σε ''έργο τέχνης''.
Αυτή ήταν επίσης μια περίοδος προσωπικής αμφισβήτησης. Η προσέγγισή μου στην τέχνη δεν εκτιμήθηκε από τους καθηγητές, οι οποίοι, δεν ασπάζονταν τo όραμα μου. Η αιτιολόγησή τουs: πολύ προκλητική, πολύ κοινότοπη... πολύ προσωπική... πολύ, πολύ...σταδιακά έχασα τη θέλησή μου να είμαι μέρος αυτής της διαδικασίας και μετά από δυο χρόνια μιζέριας είχα μια στιγμή α λα Donna Summer και είπα enough is enough. Είχε έρθει η στιγμή να αλλάξω... να πάρω μια βαθιά ανάσα και να επανεξετάσω τη ζωή μoυ.
'Επιασα μια επιπλέον part time δουλειά και τον ελεύθερο μου χρόνο τoν περνούσα τραβώντας φωτογραφίες, ζωγραφίζοντας και εξελίσσοντας το portfolio μου.
Χωρίς το άγχος των βαθμών και της οργανωμένης εκπαίδευσης ξαναβρήκα το πάθος μου για τα εικαστικά. Αγόρασα την πρώτη μoυ "επαγγελματική" φωτογραφική μηχανή, η οποία μετατράπηκε στον καλύτερό μου φίλο και απαθανάτιζα οτιδήποτε με προκαλούσε και μου κέντριζε την προσοχή. Το υπνοδωμάτιό μου είχε μετατραπεί σε εργαστηρίου οπτικών ψευδαισθήσεων και σκουπιδότοπου (κάποια πράγματα δεν αλλάζουν). Σταδιακά το portfolio μου αναπτυσσόταν και ωρίμαζε.
Αποφασισμένος και με νέα κατεύθυνση μετακόμισα στο Λονδίνο. Η ζωή φαινόταν να ξαναρχίζει. Δέχτηκα μια θέση στο πανεπιστήμιο του Westminster και βρήκα δύο part time δουλείες για να καλύψω τα υψηλά έξοδα της ζωής και τον σπουδών φωτογραφίας. Το στούντιο 6 και ο σκοτεινός θάλαμος 23 έγιναν η επέκταση του σπιτιού μου. Λόγω της ενασχόλησης μου με της Καλές Τέχνες, υιοθέτησα μια πιο εννοιολογική προσέγγιση στη φωτογραφία και ξόδεψα ατελείωτες ώρες ερευνώντας και κάνοντας πειράματα ούτως ώστε να πετύχω την ''τελειότητα'' και να πάω πέρα από τo καθιερωμένο. Αντιμετώπιζα κάθε εργασία σαν μια πρόκληση, μια ευκαιρία να διευρύνω την αντίληψη και τη γνώση μου της εικαστικής γλώσσας. Μέσω αυτών των πειραμάτων και της τεχνικής μου κατάρτισης αναθεώρησα την αντίληψη μου για τα σχήματα και τις έννοιες, και απέκτησα τη δική μου γραφή.
Η πρώτη μου δημοσίευση, σε ένα από τα πρώτα βιβλία για την ψηφιακή φωτογραφία, ήρθε ως έκπληξη καθώς ήταν μια εικόνα από την πρώτη μου απόπειρα να χρησιμοποιήσω μια ψηφιακή κάμερα ενώ ήμουν ακόμα φοιτητής στο Westminster.
Με τη βοήθεια ενός αρχιτέκτονα (στον οποίο οφείλω πολλά) οργάνωσα το πρώτο μου φωτογραφικό στούντιο και ανέπτυξα την πρώτη μου επιχείρηση ανταποκρινόμενος στις ανάγκες νέων ηθοποιών, χορευτών, μοντέλων, σχεδιαστών κ.α.
Πολύ σύντομα, ξεκίνησα να συνεργάζομαι σε τακτική βάση με έναν εκδοτικό οίκο. Στην αρχή βγάζοντας πορτρέτα, εν συνεχεία τα editorial μόδας και τα εξώφυλλα
Σημαντικές στιγμές και συνεργασίες:
Πιστεύω πως κάθε φωτογράφηση και κάθε συνεργασία είναι σημαντική και έχει κάτι να προσφέρει. Παρ' όλα αυτά, η συνεργασία μου με το περιοδικό schon!, με το οποίο δούλεψα σχεδόν από την ίδρυσή του, μου έδωσε μια εξαιρετική πλατφόρμα ώστε να δημιουργήσω μερικές από τις πιο δυνατές εικόνες μου μέχρι σήμερα.
Η πρώτη φορά που αισθάνθηκα "επιτυχημένος" ήταν όταν το portfolio μου παρουσιάστηκε στο Victor, το περιοδικό του κορυφαίου κατασκευαστή φωτογραφικών μηχανών Hasselblad, κάτι το οποίο ακολουθήθηκε από μια περαιτέρω συνεργασία, η καμπάνια τους για το 2013-2014.
Η φωτογραφία για σένα:
Η φωτογραφία είναι κάτι παραπάνω από μια απλή δουλειά, καταναλώνει κάθε πτυχή της ζωής μου. Είναι το παθος μου και η φωνή μου.
Πως θα περιέγραφες τη δουλειά που κάνεις:
Ως μια αντανάκλαση τoυ οράματος και της σκέψης μου.
Τι σε γοητεύει:
Υπάρχει μαγεία στην κατασκευή των ψευδαισθήσεων, στην εκπλήρωση των ιδεών και στην αιχμαλώτιση της στιγμής.
Και τι πιθανόν να σε δυσκολεύει:
Το να διαγωνίζεσαι σε μια διεθνή αρένα έχει πάντα τις προκλήσεις του, αλλά, προσωπικά, η πρωταρχική μου έγνοια είναι να παραμείνω αληθινός στο όραμά μου και να δημιουργώ εικόνες που θα αντεπεξέλθουν τη δοκιμασία του χρόνου.
Αγαπημένο και πιο ενδιαφέρον φωτογραφικό topic:
Η προσωπογραφία. Νομίζω πως το πρόσωπο είναι το πιο εκφραστικό σημείο του σώματος και εκείνο το οποίο μπορούμε να καταλάβουμε και να κατανοήσουμε περισσότερο.
Ένα σχόλιο σου πάνω στην ψηφιακή εποχή της φωτογραφίας και τη φωτογραφία στα social media και ειδικά το ίνσταγκραμ:
Ήμουν αρκετά τυχερός ώστε να βιώσω τη φωτογραφία με φιλμ (στην παρακμή της) και την άνοδο της ψηφιακής. Η μετάβαση ήταν δύσκολη για αρκετούς, αλλά η φωτογραφία, όντας προϊόν της τεχνολογίας, φυσιολογικά ακολουθεί τους αναπτυσσόμενους ρυθμούς της επιστήμης και τις αυξανόμενες απαιτήσεις της βιομηχανίας. Ναι, υπάρχουν διαφοροποιήσεις, όχι όμως προς το καλύτερο ούτε προς το χειρότερο, και ναι, υπάρχουν τεχνικές που γίνονται παλιομοδίτικες, ίσως ακόμα και αντιλήψεις σχετικά με το τι είναι η φωτογραφία που είναι κατά κάποιον τρόπο ξεπερασμένες, αλλά, ταυτόχρονα, όλο αυτό άνοιξε την πόρτα σε μια νέα εποχή, η οποία δημιούργησε καινούργιες μεθόδους και τεχνικές όπως και μια νέα άποψη πάνω στην έννοια 'φωτογραφία'.
Καθώς υπάρχει μεγαλύτερη ζήτηση για εικόνες και η φωτογραφία είναι μια μορφή επικοινωνίας (μεταδίδει συγκεκριμένεs πληροφορίες πιο γρήγορα από τη γλώσσα) και είναι ένα προϊόν της τεχνολογίας, η ενσωμάτωση καμερών στα κινητά τηλέφωνα, στις τοστιέρες και σε ό,τι άλλο θες, δεν χωράει αμφισβήτηση. Πλατφόρμες όπως το instagram, το facebook, το tumblr, το twitter κτλ είναι ένα αποτέλεσμα της ανάγκης μας να επικοινωνούμε οπτικά, να καταγράφουμε λεπτομέρειες από τη ζωή μας και πλέον να τις κοινοποιούμε. Αν πούμε ότι η κάμερα είναι ένα μολύβι και ότι η τεχνολογία έχει δώσει σε όλους ένα, το instagram είναι ένα προσωπικό και ταυτόχρονα παγκόσμιο τετράδιο όπου μπορείς να γράψεις, να προβάλλεις, να βρεις ή να χτίσεις ένα κοινό, ακόμα και να μετατραπείς σε διασημότητα. Το μόνο που χρειάζεται να κάνεις είναι να κοινοποιείς φωτογραφίες με cupcake, κατοικίδια, ηλιοβασιλέματα και την περιστασιακή, ιδιόρρυθμη selfie, μη ξεχνώντας να κάνεις το ανάλογο hashtag. Αν ζούσε σήμερα ο Andy Warhol δε θα μιλούσε για τα 15 λεπτά δημοσιότητας αλλά για τα 15.000 like και followers. (@dimitristheocharis - #followmecauseyouneedanescapefromyourdailyroutine).
Πιστεύω πως όπως με όλα, υπάρχουν πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Δε θα επιμείνω στην πολυπλοκότητα του θέματος γιατί, στο κάτω κάτω, έχεις την ''επιλογή'' του αν και του πώς θα χρησιμοποιήσεις τα social media. Μολαταύτα, θα ήθελα να υπογραμμίσω μερικές γκρίζες περιοχές όπως το γεγονός ότι τα πνευματικά δικαιώματα των εικόνων όταν αυτές δημοσιεύονται σε τέτοιου είδους εφαρμογές, τείνουν να ανήκουν στις ίδιες τις εφαρμογές, πράγμα που σημαίνει ότι η εφαρμογή μπορεί εύκολα να εκμεταλλευτεί τις προσωπικές σου λήψεις χωρίς τη συγκατάθεσή σου, ενώ εσύ εξακολουθείς να είσαι υπεύθυνος για οποιαδήποτε παρεκτροπή μεταξύ της εφαρμογής και κάποιου τρίτου.
Παρ΄όλο που το instagram ξεκίνησε με αρκετή αφέλεια, στις μέρες μας οι περισσότερες βιομηχανίες (συμπεριλαμβανομένης και της μόδας) επωφελούνται τα πλεονεκτήματα της δημοτικότητας και της προσβασιμότητας του, όπως επίσης και της δημοτικότητας των μελών του.
Με άλλα λόγια, θα έμπαινε η Kim Kardasian στο πολυσυζητημένο εξώφυλλο της Vogue, αν δεν είχε 17 εκατομμύρια followers στο instagram και 23 εκατομμύρια στο twitter; Είναι πλέον μια πολλή καλοστημένη και κερδοφόρα επιχείρηση προμοταρίσματος. Που ίσως να σημαίνει ότι συγκεκριμένες επιλογές λαμβάνονται πλέον μόνο βάσει του αριθμού των followers! Δεν είναι κάτι το καινούριο, απλά μια νέα μέθοδος ώστε να ενισχυθεί η ιδέα ότι δημοτικότητα=εξουσία=επιτυχία=''oυσία''!; Σήμερα για να τα καταφέρεις, δεν έχεις άλλη ''επιλογή'' από το να γίνεις και εσύ κομμάτι αυτής της 'τρέλας' του instagram και των social media (#begoodatit και #learnfast). Ίσως όμως και όπως τόσες άλλες τάσεις (ποιος θυμάται το myspace; as σηκώσει το χέρι τώρα), με τον ίδιο τρόπο να ξεφουσκώσει, όταν θα κυκλοφορήσει η επόμενη νέα μόδα ή τεχνολογία.
Η υπερπροβολή και η αύξηση της δημοτικότητας της 'insta' φωτογραφίας συνάμα με την άνοδο της αυτοπροσωπογραφίας (της αυτο-λήψης του πορτρέτου σου, ευρέως γνωστό ως selfie), συνείσφερεi εξαιρετικά στη μετατόπιση της αισθητικής μας προς το εφήμερο και στιγμιαίο. Σε αυτούς που γεννήθηκαν σε αυτή τη χιλιετία, to selfie δεν είναι καινούργια ιδέα: κοιτάξτε τις δουλειές της Cindy Sherman, του John Coplans, της Frida Kahlo και τόσων πολλών άλλων. Είναι απλά ''προσφυές'' που τώρα η Kim Κardasian δημοσιεύει ένα ''συναρπαστικό'', ''νέο'' album με selfies. Μολαταύτα, σε σύγκριση με τους πρώτους διδάξαντες, είναι σαν να μας ταΐζουν big macs σε αυτόν τον κόσμο της 'fastfood' φωτογραφίας, και αρχίζει να μας αρέσει! Σε μια κοινωνία που προτιμάει τα, δεοντολογικής προέλευσης, διαιτητικά, με σόγια και χωρίς λακτόζη caramel macchiato, αυτή η στροφή της αισθητικής προς την insta-ικανοποίηση και την insta-επιβεβαίωση θέτει τη δεξιοτεχνία της σύνθεσης, της πρόθεσης, της πολυπλοκότητας, της αντίληψης και του νοήματος, υπό συζήτηση. Ίσως να είναι απλά άλλο ένα ξεκίνημα μιας καινούριας εικαστικής εξελικτικής διαδικασίας ή ο καθρέφτης μιας αυξανόμενα επιδειξιομανούς και εγωκεντρικής κοινωνίας. Ο καιρός μόνο θα δείξει. Στο μεταξύ, ας απολαύσουμε για μια στιγμή την αντίληψη του ''κοινοποιώ άρα υπάρχω''.
Αθήνα, Ελλάδα; Σου λείπουν; Τι λαχταράς και τι θυμάσαι;
Παρ' όλο που ζω στο Ηνωμένο Βασίλειο για τα τελευταία 19 χρόνια, η Ελλάδα έχει μια ξεχωριστή θέση στην καρδιά μου και είναι το μέρος που αποκαλώ σπίτι. Βρίσκω την Αθήνα σαγηνευτική λόγω της χαοτικής της φύσης και της εκτεταμένης ιστορίας που είναι εμφανής στην αρχιτεκτονική της. Τα αγαπημένα μου μέρη στην Αθήνα είναι η γκαλερί Ζουμπουλάκη, το Αλεξανδρινό και το Τσιν Τσιν στα Εξάρχεια, το GB Corner και το Blue Bird στο κέντρο, ο Μπλε Παπαγάλος και οι Σεϋχέλλες στο Μεταξουργείο, το Blue Bamboo στα Πετράλωνα και η ταράτσα στην Αβησσυνίας. Για περατζάδα μου αρέσει η διαδρομή από το Μουσείο της Ακρόπολης στην Πλάκα και την Αιόλου μέχρι την Πατησίων, στο Αρχαιολογικό Μουσείο.
Τέλος θέλω να μου πεις ποιον θα ήθελες διακαώς να φωτογραφίσεις, ποιον θα ήθελες να αποφύγεις καθώς και μερικούς συναδέλφους που "ζηλεύεις":
Υπάρχει μια τεράστια λίστα ανθρώπων που θα τρελαινόμουν να φωτογραφίσω, όμως, προτιμώ να μη σου πω το πως αλλά το γιατί. Το top 3 μου από τη βιομηχανία του θεάματος είναι: ο Jared Leto, για αυτό που αντιπροσωπεύει και, επίσης, γιατί έφτασα τόσο κοντά στο να τον φωτογραφίσω αλλά δεν τα κατάφερα λόγω δυσκολιών στα προγράμματά μας. Την Tilda Swinton, η οποία πραγματικά ενσαρκώνει μια μοναδική ισορροπία μεταξύ αρρενωπότητας και θηλυκότητας ενώ, παράλληλα, διατηρεί έναν εξεζητημένο αέρα. Τη Μαντόνα, απλώς επειδή θα ήταν πρόκληση ώστε να επανεφεύρω εκ νέου κάποιον που έχει μεταμορφωθεί χιλιάδες φορές. Υπάρχει, επίσης, μια τεράστια λίστα ανθρώπων που θα προσπαθούσα να αποφύγω αλλά θα ήταν εντελώς ανάρμοστο να τους αναφέρω. Και, παρ' όλο που δε ζηλεύω άλλους φωτογράφους, θα ήθελα η δουλειά μου να έχει αντίκτυπο όμοιο με αυτό των μεγάλων δασκάλων πριν από μένα.
σχόλια