Όλη του η ζωή περιφέρεται γύρω από το κέντρο της Αθήνας. Ο Γεράσιμος Ευαγγελάτος γεννήθηκε στην Αθήνα, μεγάλωσε στον Κορυδαλλό, εκεί μένει, αλλά. Όταν συμπλήρωσε το μηχανογραφικό του για το Πανεπιστήμιο έβαλε μόνο μια σχολή και τέλος: θεατρολογία, επειδή, όπως λέει σήμερα, ήταν βασική ανάγκη του να σπουδάσει θεατρολόγος. Από εκεί ξεκινήσαμε. Η συζήτηση αυτή δε χρειάστηκε κανέναν πρόλογο. Όταν τον ξανασυναντήσω έχω άλλες τόσες ερωτήσεις.
Ήθελες να γίνεις θεατρολόγος;
Εγώ απλά ήθελα να έχω πάρα πολύ χρόνο να βλέπω θέατρο και να διαβάζω. Δεν προέρχομαι από πλούσια οικογένεια, δεν έχω λεφτά, αλλά αυτό ήθελα: να κάνω αυτό που αγαπώ και να πώ «η ζωή θα με πάει και αν υπάρχει μοίρα δε θα με βγάλει από το δρόμο μου». Δε με πείραζε να κάνω παράλληλα άλλα πράγματα για να ζήσω, μαθήματα αγγλικών, να πάω να δουλέψω πωλητής κάπου, να σερβίρω. Απλώς να είμαι ελεύθερος να κάνω αυτό που αγαπώ. Δεν μπορούσα να φανταστώ τον εαυτό μου να κάνω κάτι άλλο που δε θα είχε σχέση με το θέατρο που αγαπούσα πολύ, με το διάβασμα ή με την τέχνη γενικότερα.
Τις σπουδές τις τελείωσες;
Όχι, άφησα την πτυχιακή μου. Και το έκανα ιδεολογικά. Θεωρώ συνειδητή κίνηση το ότι δεν τις τελείωσα. Απογοητεύτηκα πάρα πολύ απ' αυτή τη σχολή. Γι' αυτό και ενώ τελείωσα όλα μου τα μαθήματα ως αριστούχος σε κάποια φάση χρωστούσα την πτυχιακή μου, την οποία είχα ξεκινήσει κανονικά, όπως και μια προπτυχιακή και είπα ότι δε με ενδιαφέρει να καταπιεστώ για να πάρω το πτυχίο σε αυτή τη σχολή.
Μετά τι σκέφτηκες να κάνεις; Έγραφες από μικρός;
Έγραφα όπως γράφουν όλα τα παιδιά που έχουν μια έφεση και μια τάση στο λόγο. Δεν έγραφα ποτέ με κάποια προοπτική, δεν ήθελα ποτέ να γίνω στιχουργός -σε καμία περίπτωση-, δεν υπήρχε σαν επαγγελματικό πλάνο έτσι κι αλλιώς. Ώσπου κάποια στιγμή ένας πολύ καλός μου φίλος με παρακίνησε να γράψω στίχους. Με τη λογική ότι «εσύ το 'χεις στο λέγειν και στο μπλα μπλα, πόσο δύσκολο θα σου είναι να γράψεις μερικά στιχάκια»; Ήθελε στίχους για να μελοποιήσει. Με όλη αυτή την τρέλα της ηλικίας ξεκίνησα να γράφω. Έτσι φτιάξαμε μερικά τραγούδια με αυτόν τον φίλο μου, που ήταν ο Κώστας Τσίρκας .
Εσείς βγήκατε από την ακρόαση της Μικρής Άρκτου;
Εκείνη την περίοδο, το 2004, έγινε μια ακρόαση που έκανε ο Παρασκευάς Καρασούλος της Μικρής Άρκτου. Οπότε στείλαμε εκεί πέρα αυτά τα τραγούδια. Εκεί είχα την τύχη να γνωρίσω και το Θέμη Καραμουρατίδη. Τη Νατάσσα την είχα γνωρίσει λίγο πιο πριν ως κολλητή φίλη και συμμαθήτρια του Κώστα. Ψάχναμε μια φωνή για να τραγουδήσει τα ντέμο, επειδή τα τραγουδούσα εγώ μέχρι τότε και δεν ήταν και ό,τι καλύτερο μπορούσε να συμβεί σε αυτά τα τραγούδια. Η Νατάσσα το 'χε με το τραγούδι, χωρίς κι αυτή να το έχει στις φιλοδοξίες της. Τη σπρώξαμε να πάει στις ακροάσεις των ερμηνευτών και δέσαμε. Μετά ήταν θέμα χρόνου να βγει ο πρώτος μας δίσκος ''100 μικρές ανάσες''.
Και δουλεύετε από τότε σταθερά οι τρεις σας;
Ο Κώστας Τσίρκας εγκατέλειψε μετά τον πρώτο δίσκο και τον αντικατέστησε ο Θέμης Καραμουρατίδης, που και αυτόν τον γνωρίσαμε από την ακρόαση και αυτή η τριάδα -εγώ, ο Θέμης και η Νατάσα- είμαστε αυτοί που επί μια δεκαετία συνεχίζουμε να κάνουμε αυτό που κάνουμε.
Όλη αυτή την επιτυχία την περιμένατε; Έχετε συναίσθηση ότι έχετε κάνει μεγάλη επιτυχία;
Όχι. Φαντάζομαι στα παιδιά (Νατάσσα, Θέμης) θα είναι πιο εμφανές, γιατί είναι συνεχώς στον δρόμο, έρχονται σε επαφή με πάρα πολύ κόσμο, βλέπουν κόσμο κάτω από τη σκηνή, καταλαβαίνουν μέρα παρά μέρα τι αντίκτυπο έχουν τα τραγούδια μας. Για μένα δεν έχουν αλλάξει πολλά πράγματα. Νομίζω η μεγαλύτερη απόδειξη επιτυχίας είναι ότι 10 χρόνια μετά μπορώ ακόμα να κάνω πράγματα που μου αρέσουν με τον τρόπο που μου αρέσει. Για να μου δίνεται αυτή η ευκαιρία μάλλον σημαίνει ότι γίνεται κάτι καλά.
Εξακολουθείς να γράφεις με την ίδια ένταση που είχες στην αρχή;
Έχω αναρωτηθεί γι' αυτό. Είναι νομίζω θέμα ηλικίας. Οποιαδήποτε δουλειά και να κάνεις, όταν αρχίζει και μπαίνει η συνήθεια, η δοκιμασμένη μου διέξοδος, ο ίδιος τρόπος έκφρασης, χάνεις λίγο την αθωότητά σου. Ξέρω πια, όταν θα γράψω κάτι το οποίο πρέπει να απευθυνθεί κάπου, ότι το γράφω για συγκεκριμένους παραλήπτες. Από αυτή την άποψη έχει αλλάξει ο τρόπος. Αυτά ίσως είναι τα πράγματα τα οποία κρατάω ακόμα λίγο πίσω, λίγο πιο προσωπικά, τις μοναχικές στιγμές έκφρασης.
Ποια έχουν γίνει μεγαλύτερες επιτυχίες: τα τραγούδια που έχει γράψει περίπου παραγγελία πάνω σε μια μουσική ή αυτά που έχεις γράψει τα πιο προσωπικά;
Τα πιο προσωπικά.. Και νομίζω το πιο παράδοξο είναι ότι τα τραγούδια της τριάδας μας που έχουν και τη μεγαλύτερη επιτυχία, είναι τραγούδια που δεν έχουν τις προδιαγραφές να είναι "πετυχημένα τραγούδια". Όπως το ''Εν Λευκώ''. Ήταν ένα κομμάτι κατεβατό, ο ορισμός του αντιεμπορικού τραγουδιού. Ήταν ένα κομμάτι που όταν το είδε ο Παρασκευάς Καρασούλος πρώτη φορά είπε ''ναι, πολύ ωραίο, αυτό όμως δεν είναι τραγούδι!''. Να μια ανέκδοτη ιστορία για το συγκεκριμένο τραγούδι. Το είχε ξεχάσει για κάποια χρόνια και όλοι νομίζαμε πως δε μπορεί να γίνει τραγούδι για ευνόητους λόγους: έχει τεράστια έκταση, δεν έχει ρεφρέν, έχει πολλά λόγια. Σε κάποια φάση, λοιπόν, μετά από καιρό, κάτι κοίταζε και έπεσαν μπροστά του τα χαρτιά της ακρόασης και το είδε, ενθουσιάστηκε, πήρε τον Θέμη και δακρυσμένος στο τηλέφωνο του είπε ''αυτό γιατί δεν το έχετε κάνει ακόμα;''. Φαντάσου πως αλλάζουν οι άνθρωποι και πως μπορεί να σου κάτσει κάτι.
Εσύ αλλάζεις τοποθέτηση απέναντι σε αυτό που γράφεις;
Συνέχεια. Κάθε φορά. Βέβαια εγώ έχω μια ιδιαίτερη σχέση με τα τραγούδια που γράφω. Φροντίζω όταν φεύγουν από μένα να αποστασιοποιούμαι. Ακόμα και τα πιο προσωπικά μου τραγούδια κλείνουν τον κύκλο τους.
Αυτό είναι μια προσωπική σου ανάγκη για να στέκεσαι στα πόδια σου ή είναι μια τεχνική σου;
Είναι άμυνα. Δεν ξέρω αν το κάνω συνειδητά.
Δηλαδή όταν ακούς τώρα ένα τραγούδι σου σε συγκινεί;
Όχι, αλλά ξέρω ότι υπάρχει μια πολύ ωραία κλειστή, σφραγισμένη πόρτα εκεί πέρα, που είναι πάρα πολύ ασφαλής και ξέρω ότι έχω κρύψει το κλειδί της κάπου πάρα πολύ καλά. Δε θέλω να την ανοίξω, δεν την ανοίγω, είμαι πάρα πολύ καλά. Είναι υγιές νομίζω. Και είναι και μια συμβουλή που δίνω και στη Νατάσα πολλές φορές όταν τη βλέπω να τραγουδάει παθιασμένα σαν ερμηνεύτρια πάνω στη σκηνή. Της λέω να μην τα δίνει όλα, να μην το ζει κάθε φορά.
Έχεις μία βασική και συγκεκριμένη πηγή έμπνευσης ή το ερέθισμα είναι τυχαίο;
Νομίζω είναι το δεύτερο. Είναι η πόλη, είναι η Αθήνα. Μπορεί να είναι μεμονωμένα, πολύ διαφορετικά μεταξύ τους πράγματα αλλά όλα είναι ερεθίσματα από τους περιπάτους μου, από τους ανθρώπους που συναντάω, από τα μέρη που βγαίνω, από τα αδιέξοδα που προκύπτουν, από το τι σημαίνει να ζούμε σ' αυτήν την ''ομορφάσχημη'' πόλη. Νομίζω αυτό είναι το βασικό μου ερέθισμα. Αν ψάξεις σε όλα μου τα τραγούδια αυτό που θα βρεις είναι ένας άνθρωπος που ζει και κινείται και επιλέγει να ζει και να κινείται σ' αυτή την πόλη.
Ποιο είναι το πιο αγαπημένο σου μέρος μέσα στην πόλη;
Δεν ξέρω, είναι ρευστό αυτό, αλλάζει. Όλη μου η ζωή είναι περπάτημα και λεωφορεία. Είναι κάτι που δεν το έχω αλλάξει ποτέ στη ζωή μου, αγαπώ πολύ το τι συμβαίνει, το τι άνθρωποι κυκλοφορούν, το τι ιστορίες μπορείς να σκεφτείς μέσα στο λεωφορείο ή στο μετρό. Πολλές φορές παίρνω τυχαία λεωφορεία για να δω πού πηγαίνουν οι άνθρωποι, πού σταματάνε, πού κατεβαίνουν. Μου αρέσει να φτιάχνω τέτοιες ιστορίες. Η μυθοπλασία της πόλης είναι νομίζω η αγαπημένη μου ασχολία. Υπάρχουν δρόμοι που με συγκινούν πάρα πολύ. Για παράδειγμα, ο πεζόδρομος της Ερμού από το Σύνταγμα μέχρι κάτω στο Γκάζι, είναι μια διαδρομή που την αγαπώ πάρα πολύ. Επίσης μια τρελή διαδρομή είναι όλη η Πειραιώς από την Ομόνοια, η Πέτρου Ράλλη από το σπίτι μου, ειδικά από το σημείο στη γέφυρα. Τέτοια σημεία.
Έχεις φίλους;
Έχω λίγους, πάρα πολύ αγαπημένους φίλους. Και είναι νομίζω ό,τι πιο σημαντικό, η μεγαλύτερη περιουσία που έχω.
Η επιτυχία που κάνατε σε έκλεισε πιο πολύ ή σε άνοιξε στον κόσμο;
Εγώ κλειστός ήμουν, κλειστός παραμένω. Μπορώ να είμαι κλειστός γιατί δε χρειάζεται να είμαι ούτε υπερβολικά επικοινωνιακός, ούτε υπερβολικά ανοιχτός, ούτε τίποτα. Και μάλιστα όταν διεκδικώ το να είμαι απόμακρος και αποστασιοποιημένος, ο περίγυρος μου το δέχεται γιατί θεωρεί πως είναι το ζητούμενο του παράξενου ανθρώπου που γράφει, είναι μέρος της δουλειάς του. Οπότε εξακολουθώ να είμαι όσο κλειστός ήμουν πάντα.
Τους προηγούμενους στιχουργούς τους μελέτησες; Άκουγες τραγούδια ελληνικά; Τι μουσικές άκουγες;
Το καλό ή κακό, -που αν και είναι μια ενοχή μου, με τα χρόνια το θεωρώ καλό-, είναι ότι εγώ άρχισα να ακούω μουσική πάρα πολύ αργά. Είχα πολύ σκληροπυρηνικούς φίλους που άκουγαν ελληνική μουσική, τη λεγόμενη έντεχνη μουσική της δεκαετίας του '90 : Πυξ Λαξ, Ορφέας Περίδης, Μιλτιάδης Πασχαλίδης, Σωκράτης Μάλαμας, Αλκίνοος Ιωαννίδης, μια τεράστια σειρά. Εγώ, λοιπόν, είμαι ένας άνθρωπος που σνόμπαρα οτιδήποτε ελληνικό στη μουσική. Ήμουν από εκείνα τα παιδιά που άκουγαν πολύ ξένη μουσική. Σε κάποια φάση στη ζωή μου γίνεται η μεγάλη ανατροπή με αυτή την πολύ «πρωτότυπη» εμπειρία που ονομάζεται Μάνος Χατζιδάκις. Ξαφνικά, περνώντας στον Μάνο Χατζιδάκι συνειδητοποιώ ότι υπάρχει και ένας Έλληνας συνθέτης ο οποίος έχει μια εξαιρετικά θεατρική φόρμα στο να γράφει.
Ποιό έργο άκουσες πρώτο;
Άρχισα να ακούω και να μελετάω τον Μάνο Χατζιδακι ξεκινώντας από το «Χαμόγελο της Τζοκόντα», ορχηστρικό, ήπιο και μετά έρχεται για μένα η μεγάλη αποκάλυψη, το «Απόψε αυτοσχεδιάζουμε». Η «Μυθολογία», όλοι αυτοί οι συγκλονιστικοί κύκλοι του ελληνικού τραγουδιού και μετά άρχισα να μελετάω πάρα πολύ συνειδητά το τι σημαίνει ελληνικό τραγούδι, με την ιστορία του, με τις εποχές του και συνειδητά πια τους μεγάλους στιχουργούς. Αγάπησα πάρα πολύ τη Λίνα Νικολακοπούλου και την αστική γραφή της, το να μπορεί κανείς να γράψει για αυτά που υπάρχουν δίπλα του. Αγάπησα πάρα πολύ τις εικόνες του Σαββόπουλου που συνομιλούσαν για μένα με τον Bob Dylan που άκουγα τότε. Μελέτησα και ξεχώρισα ανθρώπους. Ο Νίκος Γκάτσος είναι για μένα η αρχή των πάντων στη γλώσσα. Ένας άνθρωπος ο οποίος ήταν κλασικός και ποιητικός και την ίδια στιγμή ήταν σύγχρονος και καθημερινός.
Τώρα ακούς ελληνικά τραγούδια;
Ακούω και για να ενημερώνομαι για το τι συμβαίνει. Δε νομίζω, όμως, δυστυχώς ότι έχω πια αυτό το «κάτι» του ακροατή. Το έχω χάσει. Όταν ακούω πια, για να "απολαύσω", ακούω περισσότερο ξένη μουσική, κλασική, τζάζ, άλλα πράγματα. Στα ελληνικά ξεχωρίζω πράγματα που μ' αρέσουν, υπάρχουν άλλα που τα βαριέμαι, υπάρχουν hype που μου αρέσουν και hype που τα βαριέμαι. Έχω όλες τις υγιείς αντιδράσεις για το τι συμβαίνει.
Εάν κάναμε μια τοποθέτηση, πού θα τοποθετούσαμε τα δικά σας τα τραγούδια; Σε ποια περιοχή κινείστε; και αυτό το καταλαβαίνετε από τον τρόπο που γράφετε ή από το κοινό, από την αντίδραση των από κάτω;
Αυτή είναι μια τεράστια συζήτηση την οποία έχουμε κάνει και σχεδόν έχουμε διαφωνήσει με τη Νατάσσα πάρα πολλές φορές. Εμένα δε μου αρέσει να τοποθετώ το τραγούδι σε καμιά κατηγορία. Θα μου πεις σ' αυτή τη χώρα πώς γίνεται; οι άνθρωποι και στα πάντα χωριζόμαστε σε ωραιότατες κατηγορίες. Νομίζω, το κοινό είναι ένας πολύ καλός δείκτης όχι μόνο για τη μουσική αλλά και για το τί είδους τέχνη κάνεις γενικότερα. Ο άνθρωπος τον οποίο έχεις από κάτω και εκφράζει την πραγματική του συγκίνηση είναι αυτός που ορίζει τι κάνεις. Εμείς, χαριτολογώντας, λέμε μεταξύ μας με τα παιδιά, ότι αυτό που φιλοδοξούμε ότι κάνουμε είναι ένα συγκινησιακό τραγούδι, που σε φέρνει αντιμέτωπο με κάτι πάρα πολύ δικό σου, αυτό που λένε οι στίχοι το παίρνεις και το φοράς σε μια δική σου προσωπική ιστορία και δε ντρέπεσαι να το μοιραστείς με αυτόν που είναι πάνω στη σκηνή ή με αυτόν που είναι δίπλα σου. Εμένα μου αρέσει πάρα πολύ, όπως εγώ εκτίθεμαι με τα λόγια που φτιάχνω, να έρχονται άνθρωποι που δεν τους ξέρω και να μου λένε πως αυτό το τραγούδι σου συνόδευσε αυτή τη συγκεκριμένη εμπειρία της ζωής μου.
Τη συναισθηματική γραφή την κάνεις συνειδητά; Ή απλώς λες την ιστορία σου και αυτή συμβαίνει και σ' άλλους;
Όταν έγραψα το ''Εν Λευκώ'' για παράδειγμα, το οποίο είναι ίσως και το πιο συγκινησιακά φορτισμένο τραγούδι που έχω γράψει, ήταν ένα τόσο προσωπικό τραγούδι, που νόμιζα ότι απευθύνεται συγκεκριμένα και μόνο στους ανθρώπους στους οποίους απευθυνόταν, που έλεγα ότι δεν μπορεί να αφορά άλλους ανθρώπους. Όταν, λοιπόν, ήρθαν άνθρωποι που δεν τους ήξερα και είπαν ''αυτό το τραγούδι είναι η ζωή μου'', χάρηκα με αυτή τη συγγένεια που ένιωσα με έναν άγνωστο άνθρωπο. Αυτό είναι για μένα η μεγαλύτερη ανταμοιβή που μπορεί να σου δώσει ένα προσωπικό τραγούδι που το μοιράζεσαι.
Έχεις γράψει και για άλλους τραγουδιστές στίχους;
Για αρκετό κόσμο. Για την Τάνια Τσανακλίδου, για τον Γιώργο Νταλάρα, για την Άλκηστη Πρωτοψάλτη πρόσφατα, για την Ελεωνόρα...
Σε ζητάνε;
Πλέον ναι. Για ένα διάστημα υπήρχε η εντύπωση πως αυτό που κάνουμε είναι κάτι πολύ κλειστό και προσωπικό. Τουλάχιστον εγώ είχα αυτή την αίσθηση. Επίσης, πάρα πολύς κόσμος μας έχει κατηγορήσει ότι είμαστε μια πολύ κλειστή γιάφκα ανθρώπων. Πλέον, νομίζω πως υπάρχουν άνθρωποι που εκφράζουν την επιθυμία τους να συνεργαστούμε κι είμαστε κι οι τρεις ανοιχτοί.
Με τους άλλους πήγαν καλά τα τραγούδια, πήγε καλά η συνεργασία;
Πήγαν καλά, γιατί όλες οι συνεργασίες έγιναν και με ανθρώπινο παράγοντα. Εγώ αυτό έχω ως βασικό χαρακτηριστικό, γιατί αυτή είναι μια πολυτέλεια που είχα από την αρχή δουλεύοντας με τα παιδιά. Θέλουμε προσωπική επαφή για να γράψουμε. Οπότε το τραγούδι παραγγελίας, το «φτιάχνω έναν δίσκο και θέλω ένα τραγούδι επειδή τυχόν εσύ πουλάς, σε ξέρει ο κόσμος ή γράφεις καλά» δε με ενδιαφέρει και έχω πει πολλές φορές ''λυπάμαι, όχι, δε γίνεται αυτή την περίοδο να το κάνω αυτό''. Είχα την τύχη όλες οι συνεργασίες που έκανα να έχουν προσωπικό παρονομαστή. Ήξερα ότι οι άνθρωποι με εκτιμούσαν, ήθελαν να συνεργαστούμε, είχαν ένα όραμα που ίσως και να είχε να κάνει με το δικό μου και ταιριάξαμε.
Η καλύτερη στιγμή της καριέρας σου; Η μεγαλύτερη χαρά;
Ειλικρινά δεν ξέρω. Όταν έχουμε κόσμο από κάτω στις μεγάλες συναυλίες χαίρομαι. Είναι μία χαρά, που δεν εξηγεί τα υπαρξιακά μου ερωτήματα, αλλά δείχνει ότι πάμε καλά. Ή όταν γράφουμε ένα τραγούδι με τα παιδιά και μας αρέσει, μας συγκινεί εμάς τους ίδιους. Και ξέρουμε πως δεν έχουμε χάσει αυτή την πρώτη συγκίνηση των παιδιών που φιλοδοξούσαν να γράψουν ένα τραγούδι που θα τ' ακούσει ο κόσμος. Νομίζω ότι αυτή είναι η μεγαλύτερη χαρά. Όταν ακόμη και μετά από 10 χρόνια εξακολουθούμε να συναντιόμαστε στη συγκίνηση.
Τώρα τι ετοιμάζεις;
Αυτό που ετοιμάζουμε με τα παιδιά είναι ο επόμενος δίσκος που θα κάνουμε ως τριάδα που θέλουμε να πιστεύουμε, αν όλα πάνε καλά, ότι θα είναι έτοιμος το επόμενο καλοκαίρι. Παράλληλα, με το Θέμη, δουλεύουμε πάνω σε κάτι που θέλουμε εδώ και πάρα πολύ καιρό: ένα σύγχρονο ελληνικό μιούζικαλ. Ελπίζουμε να είναι έτοιμο μέχρι την επόμενη σεζόν.
Τι διαβάζεις τώρα;
Αυτό το διάστημα έχω πέσει με τα μούτρα στον Henry James. Έχω πάθει πλάκα με τη γραφή του. Είχα διαβάσει ελάχιστα πράγματα δικά του και τώρα τον διαβάζω πολύ εντατικά. Φιλοδοξώ να διαβάσω τα πάντα. Τώρα διαβάζω το «Πορτρέτο μιας κυρίας», από τα κλασικά του έργα, τα οποία υποτίθεται διαβάζουμε όλοι κάποια στιγμή στη ζωή μας. Είναι αυτό που διαβάζεις κάτι και ευχαριστιέσαι να υπογραμμίζεις φράσεις.
Μέσα σ' όλες αυτές τις ιστορίες που γράφεις, οι οποίες είναι και αρκετά δραματοποιημένες, γελάς; Τον κοροϊδεύεις τον εαυτό σου;
Πάρα πολύ. Και αυτό νομίζω το κάνουμε και με τα παιδιά. Δε θα προχωρούσε αλλιώς, θα ήταν γραφικό αυτό που κάναμε αν δε μπαίναμε στη διαδικασία το να παίξουμε λίγο με αυτό που είμαστε, με αυτό που κάνουμε, με αυτό που μας συγκινεί.
Ακούς ποτέ τραγούδια και λες ότι ότι αυτό θα ήθελες να το είχες γράψει εσύ;
Συνέχεια ζηλεύω τραγούδια. Ένα τραγούδι που έχω ζηλέψει πάρα πολύ είναι ένα από τα τραγούδια b side της Χαρούλας Αλεξίου που έχει γράψει ο Μάνος Ελευθερίου σε μουσική του Γιάννη Σπανού που είναι «η Αυστραλία». Ένα τραγούδι που αν δεν το είχε γράψει ένας τόσο σπουδαίος ποιητής θα μπορούσε να είναι αστείο και γραφικό. Παρ' όλα αυτά είναι τόσο συγκινητικό και για μένα εκφράζει τόσο εύγλωττα το πόσο γελοίοι είμαστε οι άνθρωποι μέσα στον έρωτα. Αυτό που λέει για το πως χωρίζουν οι ζωές μας και ξανασμίγουν μου φαίνεται αφοπλιστικό. Τέτοια τραγούδια ζηλεύω εγώ, τραγούδια πιο συγκεκριμένα. Είναι πολύ προσωπική και αντιεμπορική η ιστορία τους και για κάποιο λόγο γκέλαραν και μίλησαν και έγιναν μαζικά τραγούδια. Η Αυστραλία δεν έγινε βέβαια αυτό το πράγμα, παραμένει b side, αλλά αυτά είναι τα τραγούδια που με συγκινούν περισσότερο. Και ξένα τραγούδια. Εκατομμύρια.
Διακοπές κάνεις καθόλου;
Όχι, δεν κάνω ποτέ. Δεν είμαι ο τύπος των καλοκαιρινών διακοπών. Μόνο ταξίδια το χειμώνα. Η μικρή μου πολυτέλεια. Πάω στο Παρίσι κάθε Νοέμβρη, γιατί πήγα μια φορά και αποφάσισα ότι στη ζωή μου θέλω να έχω μια μυθιστορηματική σταθερά. Όσο είμαι υγιής λοιπόν και έχω ένα πολύ μικρό budget για να μπορώ να το κάνω για μια βδομάδα θα πηγαίνω εκεί. Τα τελευταία τρία χρόνια έχω καταφέρει να κάνω αυτό το προσκύνημα. Ε και πετιέμαι και με το τρένο τα δύο τελευταία χρόνια στο Λονδίνο να δω καμια παράσταση.
Τις περιοδείες της Νατάσσας τις ακολουθείς;
Το προσπάθησα λίγο σε κάποιους ενδιαφέροντες προορισμούς, αλλά δεν είχε καθόλου πλάκα. Αυτό το "πας και φεύγεις την επόμενη μέρα" δε μου άρεσε.
Το χειμώνα πας στο κέντρο;
Ναι. Πηγαίνω σε κάθε παράσταση γιατί είναι ο μοναδικός τρόπος να έρχομαι σε επαφή με τον κόσμο, να τους παρατηρώ. Βρίσκω πάντα ένα σημείο μέσα στο μαγαζί που κρύβομαι και παρατηρώ τα πάντα.
Θα μας πεις κάτι για τον κόσμο σας;
Μου αρέσει ότι είναι κόσμος που τα έχει καλά με τη συγκίνησή του. Δε φοβάται να κλάψει, δε φοβάται να συγκινηθεί, ούτε να αγαπηθεί. Είναι άνθρωποι που είναι καλά με αυτό που είναι, που τους αρέσει, που συγκινεί. Εγώ κάθομαι και τους χαζεύω. Και μου αρέσει που είναι ένα ρευστό κοινό, που αλλάζει με τα χρόνια και που αναγνωρίζεις ποιοι είναι οι σταθεροί σου. Βλέπεις και τους αλεξιπτωτιστές, αυτούς που έρχονται να δουν τι είναι πια αυτή η Μποφίλιου. Αγαπώ αυτό τον πολύ διαφορετικό κόσμο.
Τώρα που μεγαλώνετε εσείς, μεγαλώνει και το κοινό σας, επαναπροσδιορίζεστε κάπως;
Καταρχάς φαίνεται η διαφορά μέσα στη δεκαετία και τα τραγούδια. Μεγαλώσαμε μαζί ως τριάδα. Είναι πολύ συγκινητικό ότι μεγαλώσαμε, ότι άλλαξαν οι τρόποι που βλέπουμε τα πράγματα. Στις «100 μικρές ανάσες» άλλα πράγματα μας συγκινούσαν, άλλη ήταν η ζωή μας και άλλος ο τρόπος που βγαίναμε και διασκεδάζαμε. Μέσα στα χρόνια ωριμάσαμε. Υποθέτω πως και με αυτό τον τρόπο ωριμάζει και το κοινό που μας ακολουθεί. Βέβαια είναι ενδιαφέρον και το μικρότερο κοινό που μας ακολουθεί, παιδιά 18 και 20 χρονών που ξεκινάνε τώρα τη ζωή τους και μπαίνουν στα πανεπιστήμια και μας ακούν από την αρχή και οικειοποιούνται τα τραγούδια που γράφουμε εμείς τώρα. Είναι λίγο μπερδεμένο, δεν ξέρω.
Τα τραγούδια έχουν ηλικία;
Τα τραγούδια δεν έχουν ηλικία, μπορεί να τα πάρει ο οποιοσδήποτε άνθρωπος και να τα κάνει ότι θέλει, να τα προσαρμόσει σε όποιο βίωμα θέλει. Άντε τώρα να πείσεις κάποιον ότι η ερωτική απογοήτευση που πέρασα εγώ στα 30 μου δεν είναι το πανεπιστήμιο που δεν μπήκε στα 18 του. Και είναι πολύ γοητευτικό να βλέπεις τα τραγούδια να προσαρμόζονται σαν τα ρούχα, με βελόνες και ψαλίδια και να φοριούνται από διαφορετικούς ανθρώπους.
Εσένα ποιο είναι το αγαπημένο σου τραγούδι αν έχεις;
Πρακτικά θα σου έλεγα το ''Εν Λευκώ''. Όταν βγήκε, αισθάνθηκα πολύ αμήχανα, ότι ξεγυμνώνομαι, ότι εκτίθεμαι πολύ. Το ότι το αποδέχτηκα ως συμβάν όπως και το ότι έτσι θα ζήσω έτσι από δω και πέρα και έτσι θα κάνω, μου άλλαξε τη ζωή μου. Αυτό το να εκτίθεμαι και να μη με νοιάζει. Και δεν την άλλαξε μόνο δημιουργικά και στιχουργικά και καλλιτεχνικά. Άλλαξε τον κόσμο μου ως προς το πώς πήρα όλες τις αποφάσεις μου. Άλλαξε τις σχέσεις μου με τους ανθρώπους και με τον εαυτό μου. Γι' αυτό και μόνο τον λόγο λέω ότι είναι ένα τραγούδι ταυτότητας που όρισε τι είμαι. Πέραν του επικοινωνιακού του πράγματος και του ότι ίσως ήταν η πρώτη μας ραδιοφωνική επιτυχία.
Έχεις συνειδητοποιήσει με κάποιον τρόπο ότι είσαι ο στιχουργός μιας γενιάς;
Είναι τόσο μπερδεμένο γι' αυτή τη γένια, το ποιους έχει, ποιοι την εκφράζουν. Δε θα το 'θελα στην πλάτη μου, παραείναι μεγάλη ευθύνη. Θα 'θελα άνθρωποι κάθε ηλικίας να συγκινούνται με αυτό που κάνω. Για μένα αυτό είναι. Από ένα παιδί με το οποίο δεν έχω κανένα κοινό και η ζωή του είναι το διαδίκτυο και από κει βλέπει τον κόσμο μέχρι μια γιαγιά, έναν παππού που ακούει ένα τραγούδι όταν ψάχνει του σταθμούς με ένα ραδιοφωνάκι.
**
Μια ιστορία για τον Γεράσιμο, τη Νατάσσα και τον Θέμη
Είχαμε βρεθεί σε μια τεράστια αμηχανία γιατί υπήρχε ο κόσμος που περίμενε, είχαν περάσει ήδη δυο χρόνια από το «Εισιτήρια διπλά» και έπρεπε να αρχίσουμε να ετοιμάζουμε τον νέο μας δίσκο. Ο δίσκος είχα πάει πάρα πολύ καλά, οι παραστάσεις είχαν πάει πάρα πολύ καλά, οπότε ετοιμάζαμε το επόμενο βήμα μας. Ήμασταν λοιπόν σε μια φάση του τί θέλει ο κόσμος από μας. Ήταν σαφές, γιατί όταν έπεφτε το ''σ' έχω βρει και σε χάνω'' ο κόσμος παραληρούσε. Οπότε είχαμε, να το πω κι έτσι, το σήμα, γράψτε μεγάλες, θεατράλε, συγκινητικές, ερωτικές μπαλάντες.
Και οι εταιρίες από κάτω να ζητάνε το ίδιο. Υπήρχε όμως η ανάγκη να κάνουμε κάτι άλλο που θα μας σύστηνε αλλιώς, αλλά θα ήταν επικοινωνιακά σούπερ, εξωστρεφές, χορευτικό ίσως. Ήταν τότε πολύ της μόδας τα έθνικ, τζαζ κτλ. Είχαμε τη Νατάσα που έλεγε πως ήθελε να πει επιτέλους ένα λαϊκό δίσκο. Και ξαφνικά εγώ λέω πως θέλω να κάνω κάτι άγνωστο, που δε θα ξέρω που πάει αλλά θα με συγκινεί και θα μου λέει κάτι για τη φάση που ζω, τι με απασχολεί τώρα. Λέω λοιπόν στους άλλους πως μάλλον πρέπει να χωρίσουν οι δρόμοι μας και να κάνει ο καθένας αυτό που θέλει.
Δίνουμε ραντεβού σε ένα εστιατόριο στο κέντρο για να πάμε μετά στην εταιρία παραγωγής μας και να τους ανακοινώσουμε ότι εμείς δε θέλουμε τώρα να συνεχίσουμε αυτό που κάνουμε, να πάρει ο καθένας το χρόνο του για λίγο. Πάμε να τα συζητήσουμε σαν Μεγάλες Παρασκευές, ευτυχώς είχαμε και φαγητό μπροστά μας. Σε κάποια φάση το έχουμε κλείσει ότι δε θα κάνουμε μαζί δίσκο. Λέω στα παιδιά «Τι θα κάνετε τώρα, να σας δείξω κάτι που ετοιμάζω». Εγώ είχα ξεκινήσει μια ιστορία η οποία ήθελα να γίνει ένας λίγο θεατρικής μορφής κύκλος τραγουδιών, αλά παλαιά.
Ήταν κάτι που ετοίμαζα και για τη μαμά μου το οποίο της το χρωστούσα και ήθελα να της το χαρίσω γιατί είχε και κάποια προβλήματα υγείας, και στην οικογένεια ήμασταν πολύ συγκινησιακά φορτισμένοι. Όταν τα βλέπει τα κείμενα η Νατάσα, -νομίζω ήταν ''η δεμένη'' από αυτόν τον δίσκο και κάποια άλλα τραγούδια, ''οι μέρες του φωτός''-, λέει «αυτός είναι ο δίσκος». Γι' αυτό σου είπα ότι οι πιο ευτυχισμένες στιγμές μας είναι εκείνες που ακόμα και στο τέλμα βλέπω ότι συναντιόμαστε στη συγκίνηση. Εκείνη τη στιγμή γίναμε πάλι 22 χρονών, όπως όταν ξεκινούσαμε, που λέγαμε ότι θέλουμε να κάνουμε τραγούδια για μας κι αν πάνε πήγαν. Κι ευτυχώς κάναμε αυτόν τον δίσκο που ήταν ο κύκλος τραγουδιών που ήθελα να κάνω, και πήγε. Ο κόσμος το ακολούθησε. Οπότε θέλω να πιστεύω πως όσο είμαστε ειλικρινείς -όλοι οι άνθρωποι σ' αυτό που μέσα μας να κάνουμε-, χωρίς να ακούμε ούτε τη φωνούλα στο κεφάλι μας ούτε τι λένε οι άλλοι, δηλαδή, τι θα κάνει επιτυχία, τί θα αρέσει, μόνο τότε θα είμαστε σίγουροι ότι αυτό που κάνουμε έχει λόγο ύπαρξης κι ας μην πάει.
Και δέκα τραγούδια που διάλεξε με μια ανάσα. Σήμερα. Αύριο μπορεί να διαλέξει άλλα.
Εν λευκώ
Σε ξεχώρισα
Αλεξάνδρας
Αεράκι
Το τέλος στο σαλόνι
Οι τελευταίες μέρες
Δεμένη
Μονόλογος
Belle Reve
Η μικρή διαφορά
σχόλια