Τα Σημεία Στίξης

Τα Σημεία Στίξης Facebook Twitter
3

Η πόλη αδειάζει. Οι περισσότεροι φεύγουν για να γυρίσουν πιο μαυρισμένοι και να χουν να διηγηθούν από μια ιστορία. Ο καλοκαιρινός έρωτας είναι έτοιμος να καταστρέψει της καρδιές των ανθρώπων ακόμα μια φορά. Και κάπου μέσα σε όλη αυτή την ατμόσφαιρα εγώ θα πάω για δουλειά (μνημονεύοντας το ομότιτλο κομμάτι της Μάρως Μαρκέλλου). Αφού, όμως, διάβασα τα άστρα και ενημερώθηκα πως οι τοξότες θα χουν πέραση, και αφού το είδα και στην πράξη, είμαι πλέον άνετος να απολαύσω το καλοκαίρι μου. Ένα καλοκαίρι με πολλά σημεία στίξης.

Τα σημεία στίξης, λοιπόν, είναι μια μεγάλη υπόθεση, μάτια μου. Καθένα απ' αυτά έχει και ένα διαφορετικό impact (είναι η μητρική που βγαίνει μερικές φορές), καθένα από αυτά κουβαλάει μια διάθεση, έναν άλλο αέρα, στην τελική, ίσως, ένα συναίσθημα. Θα σου επιδείξω τις θεωρίες μου για κάποια με χάρη και ευγλωττία και ας δώσει ο πανάγαθος να βρούμε κοινά σημεία.

Η τελεία.(.) Στο τέλος της πρότασης. Σε συντομογραφίες. Σε μεγάλους αριθμούς, στη δήλωση της ώρας. Αποφεύγεται σε τίτλους, επικεφαλίδες, επιγραφές.

Η τελεία είναι περίεργη. Δεν έχει αποφασίσει τι θέλει να σου περάσει, το μόνο σίγουρο που δηλώνει είναι το τέλος. Βάζεις τελεία για να αρχίσεις μια νέα πρόταση. Μια καινούρια πρόταση που αρχίζει με κεφαλαίο γράμμα. Αυτό που είπες ή έκανες δεν αφορά την τελεία, αφορά τον τρόπο ερμηνείας του από το έτερο μέρος. Μπορεί να κουβαλάει μια μουντίλα ή μια αρνητικότητα, όμως σίγουρα είναι απαραίτητη. Αν και την χρησιμοποιώ πολύ, όντως σε πολλές εκφάνσεις και ευκαιρίες η τελεία μου βγάζει μια ουδετερότητα που ίσως να μοιάζει ακόμα και βαρετή.

Το ερωτηματικό. (;) Στο τέλος ερωτηματικής φράσης .Δε σημειώνεται στην πλάγια ερώτηση. Σε χωριστές ερωτήσεις, σημειώνεται ερωτηματικό στην καθεμιά. Μέσα σε παρένθεση (;) δείχνει ειρωνεία, αμφιβολία.

Ο κόσμος ολόκληρος είναι γεμάτος με ερωτηματικά. Κι εσύ ακόμα είσαι ως πάνω με απορίες. Ακόμα κι εγώ δεν έχω όλες τις απαντήσεις. Το ερωτηματικό δηλώνει την αμφιβολία, το ενδιαφέρον, ακόμα και την έκπληξη. Κουβαλάει μια μουσική μαζί του. Σε βάζει σε μια διαδικασία αναμονής απαντήσεων, όμως, που πολλές φορές μοιάζει χρονοβόρα και, ίσως, ψυχοφθόρα. Άλλες φορές η ερώτηση οδηγεί σε κάτι θετικό κι άλλες φορές φέρνει κάτι ανεπιθύμητο. Όπως και να χει το σίγουρο είναι πως πάντα έχεις ανάγκη να ρωτάς.

Το κόμμα. (,) το πιο συχνό και το πιο δύσκολο σημείο στίξης

Το κόμμα χρειάζεται πάντα. Είναι αυτό που σου δίνει μια ανάσα. Όχι το τελεσίδικο της τελείας ούτε το εκκρεμές του ερωτηματικού. Το κόμμα δεν κλείνει περιόδους, βρίσκεται στο ενδιάμεσο και χωρίζει τα ανόμοια, τις διαφορετικές φάσεις. Ως τοξότης εξομολογούμαι πως εκτιμώ το κόμμα. Είναι αυτό που μου δίνει το χρόνο μετάβασης από το πριν στο μετά χωρίς την πίεση της συνεχούς ροής. Είναι, όμως, δύσκολο σημείο στίξης. Πρέπει να ξέρεις να το χρησιμοποιείς. Ποτέ ένα κόμμα δε σώζει την κατάσταση αν δεν έχει λόγο ύπαρξης.

Αποσιωπητικά (...) Είναι πάντοτε τρεις (και όχι περισσότερες) τελείες. Δηλώνουν ατελή πρόταση. Χρησιμοποιούνται όταν αναμένεται να ξαφνιαστεί ο αναγνώστης.

Έχουν μια γοητεία τα αποσιωπητικά όταν χρησιμοποιούνται σωστά. Εκνευρίζομαι όταν τα βλέπω λάθος. Εξάπτουν την περιέργεια και δημιουργούν ένα μυστηριακό κρεσέντο. Είναι περίεργος ο τρόπος που αντιδράς στα αποσιωπητικά, διότι δεν δηλώνουν κάτι παραπάνω από την προσμονή της απάντησης. Αποσιωπώ για να απαντήσεις. Αποσιωπώ για να καταλάβεις αυτό που λέω. Αλλά το θέμα είναι ότι ο καθένας έχει τη δική αντιληπτική ικανότητα και τα αποσιωπητικά τα μεταφράζει έκαστος όπως θέλει.

Θαυμαστικό. (!) Στο τέλος της πρότασης που εκφράζει θαυμασμό. Μέσα στην πρόταση μετά από επιφωνηματική φράση. Μέσα σε παρένθεση για να δείξει απορία. Μέσα στα εισαγωγικά όταν ανήκει στα λόγια που περικλείονται.

Το ερωτηματικό και το θαυμαστικό έχουν λογική και συναισθηματική αξία. Μετά το ερωτηματικό ή το θαυμαστικό αρχίζουμε με κεφαλαίο, εκτός αν η συνέχεια συνδέεται άμεσα με τα προηγούμενα. Το θαυμαστικό είναι από τα αγαπημένα μου γιατί πολύ απλά κερδίζεται. Πρέπει ο άλλος να προκαλέσει το θαυμαστικό σου. Και αυτό το παιχνίδι που τυλίγει το συγκεκριμένο σημείο στίξης είναι και που το κάνει πιο ενδιαφέρον. Το θαυμαστικό νιώθει. Νιώθει πόνο, έκπληξη, νεύρα, ενθουσιασμό κοκ. Είναι η ευκαιρία της πρότασης να αποκτήσει χαρακτήρα, να ξεφύγει από την ουδετερότητα που θα της χάριζε μια τελεία. Γι αυτό να προσέχεις που μοιράζεις τα θαυμαστικά σου.

Αφού τα διαβάσεις βγάλε μια λευκή κόλλα. Τεστ!

3

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

σχόλια

2 σχόλια
Η βαρετή ουδετερότητα της τελείας μπορεί να αποτελέσει μια εξαιρετική εναλλακτική των κραυγαλέων εξυπνακίστικων θαυμαστικών. Σε αυτή την περίπτωση η τελεία δίνει μια σοβαρότητα κι ένα βάθος στην υπόσταση της φράσης. Πχ λέμε τώρα: "Πάω για ψώνια και τι να δω; Δεν υπήρχαν μαγαζιά!" χα χα για δες το ίδιο με τελεία "Πάω για ψώνια και τι να δω; Δεν υπήρχαν μαγαζιά." Στην πρώτη περίπτωση το θαυμαστικό σε κάνει να γελάσεις, στην δεύτερη παίζει να βγάλεις τα πιστόλια για να εκδικηθείς τους αίτιους αυτής της κατάστασης. Η τελεία επίσης δίνει κι αυτή την τελεσίδικη χροιά στη δήλωση. Σ' αγαπώ μωρό μου κι αυτό δεν μπορεί να το αλλάξει τίποτα! (έτσι που σ' ακούω παίζει και να αλλάξει). Σ' αγαπώ μωρό μου κι αυτό δεν μπορεί να το αλλάξει τίποτα. Ναι, μάλλον δεν θα το αλλάξει τίποτα αυτό. Τελεία.