Για τον διαβόητο Ύμνο της 21ης Απριλίου έχουν γραφτεί πολλά, γνωστά πλέον τα περισσότερα. Ας συνοψίσω τα βασικά: Το κομμάτι ηχογραφήθηκε σε πρώτη εκτέλεση με τον τραγουδιστή του ελαφρού τραγουδιού, Φώτη Δήμα, αλλά η πρώτη ζωντανή απόδοση του έγινε από τον Γρηγόρη Μπιθικώτση, τον ερμηνευτή της ''Ρωμιοσύνης'' του Ρίτσου και του Θεοδωράκη, και τη Βίκυ Μοσχολιού στα ''Δειλινά'' της Γλυφάδας (Ιούλιος 1967). Ως συνθέτης φέρεται ο Γιώργος Κατσαρός και ως στιχουργός ο Γιώργος Οικονομίδης - ο τελευταίος υπήρξε επίσης στιχουργός του περίφημου ''Κορόιδο Μουσολίνι'', σε μουσική του Eldo di Lazaro, που ηχογράφησαν ο Νίκος Γούναρης και η Σοφία Βέμπο.
Το 2007, τώρα, στο πλαίσιο της σειράς ντοκιμαντέρ ''Η ιστορία του λαϊκού τραγουδιού'' είχαμε βιντεοσκοπήσει συνέντευξη του συνθέτη Γιώργου Κατσαρού κάπου στη Νέα Σμύρνη, αν θυμάμαι καλά. Το θέμα της συνέντευξης ήταν η συνεργασία του Κατσαρού με τον Πάνο Γαβαλά, ωστόσο δε θα μπορούσα να μη ζητήσω την άποψη του και για τον ''Ύμνο της 21ης Απριλίου''. Εκεί, από τον ίδιο τον Κατσαρό άκουσα ότι όλη αυτή η ιστορία ήταν μία παρεξήγηση και τίποτα περισσότερο. Οι συνταγματάρχες κάλεσαν μια ωραία πρωΐα τους Έλληνες συνθέτες του ΕΙΡ, στη Βουλή κιόλας, τους έδωσαν τους στίχους του Οικονομίδη και τους παρήγγειλαν από ένα τραγούδι επετειακό για τη συμπλήρωση του ενός έτους της Επαναστάσεως! Σα να λέμε ότι ο ''καλύτερος'' θα ''κέρδιζε'' και το δικό του κομμάτι θα γραφόταν σε δίσκο!
O Κατσαρός υποστήριξε πως εν αγνοία του ακολούθησε η έκδοση του δίσκου 45 στροφών με ερμηνευτή τον Φώτη Δήμα και με μία μουσική, που ναι μεν ήταν χρεωμένη στο όνομα του, δική του δεν ήταν όμως! Εκείνος είχε ''μείνει'' στην κατασκευή ενός τραγουδιού άλλου, όπως έκαναν και οι αντίστοιχοι συνάδελφοι του, από τον Μίμη Πλέσσα μέχρι τον Γιώργο Μουζάκη. Ούτε γνώριζε, ούτε ρώτησε, ούτε και έμαθε ποτέ ποιος συνέθεσε πραγματικά τον ''Ύμνο της 21ης Απριλίου'' στην πλάτη του!
Βέβαια εδώ ο Κατσαρός δε θυμάται καλά. Πως θα έγραφαν τραγούδι για το ένα έτος από την 21η Απριλίου 1967, αφού, όπως είπαμε, ο Ύμνος ήταν έτοιμος από τον Ιούλιο εκείνης της χρονιάς; Πολύ απλά, κατά την ταπεινή μου γνώμη, το τραγούδι είχε γραφτεί αμέσως μετά την επιβολή της δικτατορίας και ηχογραφήθηκε σε δίσκο τον επόμενο χρόνο.
Συνεχίζοντας ο Κατσαρός υποστήριξε πως εν αγνοία του ακολούθησε η έκδοση του δίσκου 45 στροφών με ερμηνευτή τον Φώτη Δήμα και με μία μουσική, που ναι μεν ήταν χρεωμένη στο όνομα του, δική του δεν ήταν όμως! Εκείνος είχε ''μείνει'' στην κατασκευή ενός τραγουδιού άλλου, όπως έκαναν και οι αντίστοιχοι συνάδελφοι του, από τον Μίμη Πλέσσα μέχρι τον Γιώργο Μουζάκη. Ούτε γνώριζε, ούτε ρώτησε, ούτε και έμαθε ποτέ ποιος συνέθεσε πραγματικά τον ''Ύμνο της 21ης Απριλίου'' στην πλάτη του!
Στο διαδίκτυο και στην εφημερίδα Η ΜΑΧΗ υπάρχει συνέντευξη του Στυλιανού Παττακού από τον Ιούνιο του 2013 στον Νίκο Θεοδώρου. Παραθέτω το ενδιαφέρον απόσπασμα από τα λεγόμενα του Απριλιανού πρωτεργάτη περί του Ύμνου της Επαναστάσεως και των καλλιτεχνών που φαίνεται να ''υπηρέτησαν'' το καθεστώς:
"Η Βίκυ Μοσχολιού μας αγαπούσε πολύ και είχε συγγένεια με τον Ιωάννη Λαδά. Ήτο κουμπάροι. Κάθε χρόνο τραγουδούσε τον ύμνο της 21ης Απριλίου, τώρα λένε ότι δεν το τραγουδούσε. Πόσο μικρόψυχοι είναι! Ουδέποτε το έκρυψε και μετά το 1975 μας επισκεπτότανε και στη φυλακή. Ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης, που τον παρουσιάζουνε σήμερα ότι είναι κομμουνιστής, ήτο φίλος του Γεωργίου Παπαδοπούλου και στην πρώτη επέτειο της 21ης Απριλίου το 1968 συμμετείχε ενεργά στις εκδηλώσεις. Ουδείς τους επίεσε να έρθουν με το ζόρι. Συμμετείχαν επειδή το θέλανε...Εδώ παιδί μου λένε ότι η Σοφία Βέμπο υπήρξε κομμουνίστρια, θα τους γλύτωνε από το βούρκο και τα ψεύδη της Μεταπολιτεύσεως ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης; Έχουνε διαστρεβλώσει τα πάντα μετά το 1974. Ψέμα, ψέμα, ψέμα, ψέμα, ε πόσο ψέμα, φτάνει πια! Η Σοφία Βέμπο η οποία εθαύμαζε τον Ιωάννη Μεταξά, λένε τώρα ότι υπήρξε κομμουνίστρια! Λοιπόν, ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης, ναι, είναι αλήθεια αυτό που λέτε, ότι είχε πικραθεί ο Μίκης μαζί του, τραγουδούσε τον ύμνο της Επαναστάσεως και σε κάθε εκδήλωση της 21ης Απριλίου τραγουδούσε όλα τα τραγούδια. Ο Μπιθικώτσης τραγουδούσε σε ρυθμό εμβατηρίου το παρακάτω τραγούδι που έγινε ο ημιεπίσημος ύμνος της Επαναστάσεως μας. Το τραγούδι είναι, «Μέσα στ Απρίλη τη γιορτή, το μέλλον χτίζει η νιότη, αγκαλιασμένη, δυνατή, μ' εργάτη, αγρότη, φοιτητή και πρώτο τον στρατιώτη. Τραγούδι αγάπης αντηχεί, γελούν όλα τα χείλη και σμίγουν μέσα στην ψυχή, του Εικοσιένα η εποχή κι η Εικοσιμιά του Απρίλη. Μες στις καρδιές μπαίνει ζεστή του Απριλιού η λιακάδα και έχουν στα στήθια τους κλεισθεί θρησκεία, οικογένεια και πάνω απ όλα Ελλάδα». Αυτό παιδί μου τραγουδούσε ο λεβέντης Γρηγόρης Μπιθικώτσης...''
Στην ίδια συνέντευξη του, ο Παττακός δεν αναφέρει πουθενά το όνομα του Γιώργου Κατσαρού ως δημιουργού του ''Ύμνου της 21ης Απριλίου'', αν και κάπου παρακάτω θυμάται το άσμα ''Η κυρα-Γιώργαινα''. Αυτό ήταν, όντως, μεγάλη επιτυχία του Κατσαρού σε στίχους του Πυθαγόρα που ηχογραφήθηκε μέχρι και στα γαλλικά με τον Michel Polnareff. Και πάλι, όμως, ο Παττακός αναφέρεται στον Γιώργο Ζαμπέτα και όχι στον Γιώργο Κατσαρό:
"Τότε κάνανε λεφτά όλοι τους. Ο Κωνσταντάρας πολέμησε στην Αλβανία το 1940, ο δε Παπαγιαννόπουλος ήτο αξιωματικός του Εθνικού Στρατού κατά την διάρκεια του συμμοριτοπολέμου και πολεμούσε σκληρά τους συμμορίτες κομμουνιστές στο Γράμμο και στο Βίτσι. Όποτε με έβλεπε μου έλεγε, Επιτέλους βάλατε μια τάξη και βρήκαμε την ησυχία μας, μας εσώσατε από το χάος, την αναρχία και τους κομμουνιστάς. Ο Πάριος, ο Βοσκόπουλος, ο Πουλόπουλος, όλοι τότε γίνανε μεγάλα ονόματα. Ο αδελφικός φίλος του Παπαδόπουλου, ο Γιώργος Ζαμπέτας μας αγαπούσε πολύ και τραγουδούσε πάντα τον ύμνο της 21ης Απριλίου και έλεγε και το τραγούδι, Κυρά Γιώργαινα ο Γιώργος σου που πάει. Όλοι ήταν μαζί μας. Με τη Μεταπολίτευση ήρθε και το ψέμα...''
Στο "ψέμα" αυτό, κατά τον Παττακό, δεν εντάχθηκε ποτέ ο Φώτης Δήμας, ο τραγουδιστής του ''Ύμνου της 21ης Απριλίου'', εφόσον αναγνώρισε τα επόμενα χρόνια ότι ερμήνευσε το εν λόγω τραγούδι με απόλυτη συνείδηση και είδε την καριέρα του να καταστρέφεται. Κι αν εξέφρασε παράπονα για το ότι μόνο αυτός χρεώθηκε το κομμάτι, ενώ ο Κατσαρός συνέχισε να είναι ένας αξιοσέβαστος λαϊκός συνθέτης, η αλήθεια είναι κάπου στη μέση: Μέχρι σήμερα ο ''Ύμνος της 21ης Απριλίου'' ακολουθεί σα ρετσινιά τον συνθέτη και όχι τον τραγουδιστή. Κι ίσως γι'αυτό το λόγο ο Κατσαρός έσπευσε πολλές δεκαετίες μετά να ξεκαθαρίσει τα πράγματα. Λεπτομέρεια: Ο Φώτης Δήμας υπήρξε ένας εξαίρετος τραγουδιστής που έμελλε να συνεργαστεί εκτενώς με τον Κατσαρό, αλλά και τον Ζακ Ιακωβίδη, τον Μάνο Χατζιδάκι, τον Νίκο Μαμαγκάκη, τον Σταύρο Κουγιουμτζή και άλλους συνθέτες. Μπορείτε να τον ακούσετε να ερμηνεύει το τραγούδι ''Μανούλα μου'' των Μάνου Χατζιδάκι - Ιάκωβου Καμπανέλλη στο δίσκο ''Το φεγγαράκι - Η Αθήνα του ΄60 τραγουδά Μάνο Χατζιδάκι''.
σχόλια