Λιτός βίος. Η φράση του κατά την τελετή παράδοσης-παραλαβής του υπουργείου από τον Γκίκα Χαρδούβελη έγινε σλόγκαν, ειδικά τις πρώτες μέρες διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ. «Η λιτότητα ξεκινά από το σπίτι μας. Είμαστε υπέρ του λιτού βίου, δεν χρειάζονται να κυκλοφορούν τόσα Cayenne, ούτε τόσα σκουπίδια, οι Έλληνες δημιούργησαν όταν ζούσαν απλά, όταν ήταν περήφανοι που δεν χρωστούσαν».
Βέβαια, όπως φάνηκε και από την περιβόητη φωτογράφιση για το γαλλικό περιοδικό «Paris Match», το δικό του σπίτι (ή μάλλον της συζύγου του) δεν ήταν και τόσο λιτό. Ο Γιάνης Βαρουφάκης φωτογραφήθηκε με τη σύζυγό του στο πανέμορφο σπίτι τους κάτω από την Ακρόπολη σε διάφορες πόζες: την ώρα που γευματίζουν, την ώρα που διαβάζει τα βιβλία του, που παίζει πιάνο κ.ά. για το γνωστό λάιφσταϊλ περιοδικό, κάτι που επικρίθηκε εντόνως στο εσωτερικό. Πάντως, λίγες μέρες μετά ο ίδιος δήλωσε μετανιωμένος για το αποτέλεσμα της φωτογράφισης.
Το δεύτερο, «πολιτικό» τσαλάκωμα της εικόνας του ήρθε μετά τον διορισμό της Έλενας Παναρίτη, συνεργάτιδάς του και πρώην βουλευτού επικρατείας του ΠΑΣΟΚ, ως εκπροσώπου της Ελλάδας στο ΔΝΤ. Η κ. Παναρίτη βρέθηκε δίπλα του από τις πρώτες μέρες υπουργίας του ως άτυπη σύμβουλός του, κάτι που δεν άρεσε από την αρχή σε ένα πολύ μεγάλο κομμάτι του ΣΥΡΙΖΑ. Το κύμα δυσαρέσκειας στο κόμμα διογκώθηκε μετά τον διορισμό της στο ΔΝΤ και την οδήγησε σε παραίτηση. Αμφισβητήθηκε, δηλαδή, ξεκάθαρα από το ίδιο του το κόμμα και συναδέλφους του στην κυβέρνηση μια απόφασή του που δεν μπόρεσε να υποστηρίξει μέχρι τέλους.
H μέρα που «σκότωσε» την Τρόικα. Ήταν από τα πρώτα περιστατικά που διόγκωσαν τον μύθο του. Ο επικεφαλής του Eurogroup, Γ. Ντάισελμπλουμ, ήρθε στην Αθήνα λίγες μόλις ημέρες μετά τις εκλογές της 25ης Ιανουαρίου, όπου άκουσε τον Γιάνη Βαρουφάκη να του λέει ότι δεν έχει σκοπό να συνεργαστεί με την Τρόικα. Ακολούθησε μια αμήχανη χειραψία και ο ψίθυρος στο αυτί του Βαρουφάκη «μόλις σκότωσες την Τρόικα», για να του απαντήσει ο τελευταίος «ουάου». Ο Ντάισελμπλουμ, βέβαια, αρνείται ότι είπε τη συγκεκριμένη φράση, αλλά δεν έχει καμιά σημασία. Το περιστατικό έκανε τον γύρο του κόσμου με την αφήγηση του Βαρουφάκη.
Η συνάντησή του με τον Βρετανό υπουργό Οικονομικών, ένα από τα πρώτα του ταξίδια ως υπουργού Οικονομικών, προκάλεσε πολλά σχόλια, κυρίως για τις ενδυματολογικές του επιλογές. Εμφανίστηκε τελείως ροκ δίπλα σε έναν clean-cut Τζ. Όσμπορν, με μπλε ελεκτρίκ πουκάμισο έξω από το παντελόνι και μακρύ, δερμάτινο μπουφάν. Ένας Βρετανός δημοσιογράφος παρατήρησε ότι μοιάζει με πορτιέρη. Τυχαίο το γεγονός ότι η φωτογραφία του Γιάνη Βαρουφάκη από εκείνη την ημέρα κοσμεί το εξώφυλλο της αναθεωρημένης έκδοσης του τελευταίου βιβλίου του;
Σόιμπλε. Με τον Γερμανό υπουργό Οικονομικών διαφέρει ριζικά στα πάντα και μαζί αποτέλεσαν ένα από τα πλέον περίεργα δίδυμα στην ιστορία της Ε.Ε. Στην πρώτη κιόλας συνάντηση μαζί του, στην κοινή τους συνέντευξη Τύπου στο Βερολίνο, ο Σόιμπλε είπε «συμφωνούμε ότι διαφωνούμε», με τον Βαρουφάκη να απαντάει «δεν συμφωνήσαμε καν ότι διαφωνούμε». Σύμφωνα με τον ίδιο τον Γιάνη Βαρουφάκη, ο Σόιμπλε του είπε κάποτε: «Έχασες την εμπιστοσύνη της γερμανικής κυβέρνησης». Για να λάβει την πληρωμένη απάντηση: «Δεν την είχα ποτέ, έχω την εμπιστοσύνη του ελληνικού λαού».
Μνημειώδης ήταν και η κόντρα του με τη γερμανική εφημερίδα «Bild». Έχει πει: «Είναι τιμή μου που η "Bild" προσπαθεί να με υπονομεύσει. Όσο περισσότερο το κάνουν, τόσο καλύτερα κοιμάμαι τα βράδια».
Στο πάνθεον των δηλώσεών του έχει μείνει και η παρομοίωση της ευρωζώνης με το ξενοδοχείο «Καλιφόρνια» από το ομώνυμο τραγούδι των Eagles. «Μπορείς να κάνεις τσεκ-άουτ όποτε θέλεις, αλλά δεν μπορείς να φύγεις ποτέ».
Τον Φεβρουάριο μας φόβιζε ακόμα το να βρεθούμε εκτός προγράμματος και ουσιαστικά στον «αέρα» από πλευράς χρηματοδότησης. Το πρόγραμμα έληγε στο τέλος Φεβρουαρίου, οπότε οι προσπάθειες επίτευξης συμφωνίας ήταν αγωνιώδεις από τη νεοεκλεγείσα κυβέρνηση. Ήταν τότε που ξενυχτούσε όλη η Ελλάδα περιμένοντας τις συνεντεύξεις Τύπου μετά τα Eurogroup. Μετά την ευτυχή κατάληξη και την επίτευξη συμφωνίας ο Γιάνης Βαρουφάκης λάνσαρε το δεύτερο σλόγκαν του: «δημιουργική ασάφεια». Υποστήριξε ότι το κείμενο της συμφωνίας της 20ής Φεβρουαρίου ήταν σκοπίμως –από την ελληνική πλευρά– ασαφές, ώστε να υπάρχει περιθώριο ελιγμών την επόμενη περίοδο που θα διαπραγματευόμασταν για την οριστική συμφωνία. Ίσως να λέει πολλά ότι βρισκόμαστε ακόμα σε αυτήν ακριβώς την ενδιάμεση περίοδο. Βέβαια και ο όρος, αλλά και η συγκεκριμένη συμφωνία, έχουν δεχτεί πολλή κριτική κυρίως για το γεγονός ότι δεσμευτήκαμε σε μια διαδικασία και μια λογική «μνημονίου» χωρίς καν να διασφαλίσουμε τη χρηματοδότηση.
Σημείο καμπής για τον ίδιο και τη διαπραγματευτική του ισχύ ήταν το περιβόητο Eurogroup στη Ρίγα, την πρωτεύουσα της Λετονίας. Εκεί φαίνεται πως υπήρξε μια έντονη αντιπαράθεση με τους συναδέλφους του υπουργούς Οικονομικών των υπόλοιπων χωρών της ευρωζώνης. Κάποια ρεπορτάζ μιλούσαν και για ευθείες προσβολές στο πρόσωπο του Γιάνη Βαρουφάκη κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης. Το μόνο σίγουρο είναι αυτό που έγραψε εκείνη τη μέρα στο Τwitter: «FDR 1936: Εκφράζουν ομόφωνα το μίσος τους για μένα κι εγώ καλωσορίζω το μίσος τους. Μια δήλωση κοντά στην καρδιά μου (και την πραγματικότητα) αυτές τις μέρες». Επίσης, σίγουρο είναι ότι δεν ακολούθησε τους συναδέλφους του στο βραδινό δείπνο. «Kύκλοι» του υπουργείου Οικονομικών, μάλιστα, το δικαιολόγησαν έτσι: «Ο Γιάνης Βαρουφάκης δεν μπορεί τα βαρετά δείπνα. Προτίμησε να δειπνήσει με φίλους και συνεργάτες και πέρασε και πολύ καλά».
Την κατάσταση περιέπλεξε μια αποστροφή του σε κατοπινή συνέντευξή του στους «New York Times», αναφερόμενη σ' εκείνη τη μέρα, και θέλοντας να υποστηρίξει ότι κανένας από τους συναδέλφους του δεν τον προσέβαλε, υποστήριξε ότι έχει μαγνητοφωνημένη όλη τη συνεδρίαση, όμως δεν σκόπευε να τη δημοσιοποιήσει. Όπως είναι λογικό, η δήλωση αυτή προκάλεσε την κατακραυγή της Ευρώπης. Ο ίδιος, με μια διφορούμενη δήλωση που ούτε διέψευσε το δημοσίευμα των «New York Times» ούτε το επιβεβαίωσε, έκλεισε το θέμα ως εξής: «Ο σεβασμός μου στην εμπιστευτικότητα των συνομιλιών μου με τους εταίρους μου, με τους ομολόγους μου στους θεσμούς, είναι παραδειγματικός και νομίζω ότι όλοι τον έχουν καταγράψει και τον κατανοούν».
Κάπου εκεί μπήκε στο κάδρο ο Ευκλείδης Τσακαλώτος ως συντονιστής της πολιτικής ομάδας διαπραγμάτευσης. Μια κίνηση του πρωθυπουργού που, ενώ εξέφραζε τη στήριξή του στο πρόσωπο του Γιάνη Βαρουφάκη, που είχε γίνει «στόχος μεθοδευμένων δημοσιευμάτων του διεθνούς Τύπου», ουσιαστικά τον υποβάθμιζε.
Εξάρχεια. Μην ξεχνάμε ότι ο Γιάνης Βαρουφάκης συγκέντρωσε τις περισσότερες ψήφους από οποιονδήποτε άλλο πολιτικό στις τελευταίες εκλογές και από την αρχή ως το τέλος της θητείας του παρέμεινε εξαιρετικά δημοφιλής στον απλό λαό. Είναι γνωστό ότι δεν χρησιμοποιούσε την αστυνομική προστασία που επιβάλλεται για έναν υπουργό Οικονομικών και κυκλοφορούσε μόνος του με τη μηχανή του. Ένα βράδυ, όμως, στα Εξάρχεια γνώρισε τα όριά του. Ενώ έτρωγε σε εστιατόριο της περιοχής, ομάδα αντιεξουσιαστών μπήκε στο μαγαζί και αφού εκσφενδόνισε κάποια αντικείμενα, τον πλησίασε με άγριες διαθέσεις. Η σύζυγος του Δανάη Στράτου που βρισκόταν μαζί του σηκώθηκε και τον αγκάλιασε, λειτουργώντας ουσιαστικά σαν ανθρώπινη ασπίδα και ηρέμησε τα πράγματα. Οι νεαροί απαίτησαν να φύγει από τα Εξάρχεια ο υπουργός κάτι που έκανε ήρεμα και χωρίς παρατράγουδα, μετά από μια κουβέντα που είχε μαζί τους στον πεζόδρομο της Βαλτετσίου.
Αντιπαράθεση με Κασιδιάρη στη Βουλή. Ίσως η καλύτερη κοινοβουλευτική στιγμή του ως τώρα. Στις 28 Μαΐου ο υπουργός Οικονομικών βρέθηκε στη Βουλή για να απαντήσει σε επίκαιρη ερώτηση για το χρέος και όταν άκουσε τον βουλευτή της Χρυσής Αυγής, Η. Κασιδιάρη, να ισχυρίζεται ότι βρέθηκε στη φυλακή εξαιτίας των αγώνων του κατά του Μνημονίου, είπε: «Δεν ήσασταν στη φυλακή, κ. Κασιδιάρη, λόγω της αντίστασής σας στο Μνημόνιο αλλά για τις εγκληματικές σας πράξεις. Δεν σας κλείσαμε εμείς στη φυλακή αλλά η ελληνική Δικαιοσύνη για τις εγκληματικές σας ενέργειες» και κάθισε στη θέση του εν μέσω χειροκροτημάτων.
Την εβδομάδα της καμπάνιας για το «όχι» στο δημοψήφισμα δήλωσε ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες θέλουν ο ελληνικός λαός να ψηφίσει «ναι» «για να ταπεινώσουν τους Έλληνες. Γιατί μας ανάγκασαν να κλείσουμε τις τράπεζες; Για να ενσταλάξουν φόβο στον λαό. Όταν διαδίδεις τον φόβο, αυτό λέγεται τρομοκρατία».
Πάντως, οφείλουμε να του αναγνωρίσουμε ότι καθ' όλη τη διάρκεια της θητείας του δεν καταφέρθηκε ποτέ αρνητικά σε προσωπικό επίπεδο κατά κανενός. Ούτε όταν η Κριστίν Λαγκάρντ υπερέβη τα εσκαμμένα και δήλωσε ότι στις διαπραγματεύσεις πρέπει να μετέχουν ενήλικες, κάτι που θεωρήθηκε ευθεία προσβολή στο πρόσωπό του.
Το βράδυ της Κυριακής έσπασε το «πρωτόκολλο» και απευθύνθηκε στον ελληνικό λαό πριν τοποθετηθεί ο πρωθυπουργός και αρχηγός του κόμματός του. Ενδιαφέρον προκάλεσε και η ενδυματολογική του άποψη: φορούσε ένα απλό γκρι t-shirt.
Λίγη ώρα αργότερα έσκασε μια άλλη βόμβα, αυτήν τη φορά στη βρετανική εφημερίδα «Telegraph», όπου φέρεται να δήλωσε ότι εξετάζει την εισαγωγή παράλληλου νομίσματος με IOUs σε ηλεκτρονική μορφή, όπως έκανε για ένα σύντομο χρονικό διάστημα η Πολιτεία της Καλιφόρνια. Αργότερα σε tweet του διέψευσε τα σενάρια για παράλληλα νομίσματα.
Με ανάρτηση στο προσωπικό του μπλογκ –προσφιλής του τρόπος επικοινωνίας– ανακοίνωσε μετά από λίγες ώρες και την παραίτησή του από υπουργός, επιλέγοντας την πλήρη ρήξη με τους δανειστές, για τους οποίους είπε ότι τον τιμά η αποστροφή τους για εκείνον.
σχόλια