Η Μοδιάνο και το Καπάνι ‒από το Ουν Καπάν που σημαίνει αλευροπάζαρο‒ είναι η καρδιά της συμπρωτεύουσας, μια καρδιά φτιαγμένη από παρελθόν οθωμανικό, παλιό όσο το 1881, στοές με τοξωτά παράθυρα και κορινθιακά επίκρανα κι ένα πολύβουο και πολύχρωμο παρόν.
Αρώματα μπαχαρικών και μπόχα από σάπιο αίμα, η τσίκνα του κεμπάπ και το κανελάτο άρωμα από σαλέπι, η ξινή μυρωδιά της λακέρδας, η ευωδιά του φρέσκου τριαντάφυλλου και του φρεσκοαλεσμένου καφέ, όλα σε μια ανάσα.
Φασαρία πολλή γίνεται τα τελευταία χρόνια για την κατάντια, την ερήμωση και το αβέβαιο μέλλον μιας αστικής μοναδικότητας στα ελληνικά δεδομένα.
Η αλήθεια είναι πως όταν πέρασαν οι πλούσιες εποχές του lifestyle, που μεταμόρφωσαν σε πάρτι τις στοές της Μοδιάνο με το Meat Me και τη Σοφίτα, στις παρατημένες στοές συναντούσες πιο πολλούς αρουραίους από ανθρώπους.
Οι αγορές, όμως, δεν πεθαίνουν έτσι εύκολα και η καρδιά μιας πόλης που τα είδε όλα στην ιστορία της ξέρει μόνο να τραβά προς τη δόξα ξανά.
Μεζεδοπωλεία, μπουγάτσες, ντέλι, φρέσκα μπακάλικα, μανάβικα και σουβλατζίδικα πάσχισαν να κάνουν λίφτινγκ στη θλίψη της παρακμής.
Χαμός στα Βομβίδια που έκαναν διάσημο το κεμπαπάκι στη λαδόκολλα με μπούκοβο, κακός χαμός παντού! Το πάρτι στήνεται σαν πυρκαγιά με νταούλια, χάλκινα και γύφτικα σε γιορτές, επετείους, Σαββατοκύριακα και σχόλες και μποτιλιάρει όλο το κέντρο τη μέρα που τελειώνει ο χρόνος.
Το βράδυ όλα ξεκινούν με μια σωστή, παγωμένη ρακή από την Κίσσαμο, τσίπουρο από τη Δράμα και βιολογικό Καμπερνέ από το Παγγαίο. Το μαγαζί δεν μετρά πάνω από τρία τετραγωνικά. Στον πάγκο τον πολύ μικρό ο Μήτσος ξεκινά το μαγείρεμα. Και τις ιστορίες.
Τα ψώνια στο Καπάνι θυμίζουν λίγο Πόλη, θυμίζουν και πολύ Βαρβάκειο. Όλα τα καλά του Θεού, από φρέσκο ψάρι μέχρι κοστουμάκια με παπιγιόν για τρίχρονους τζέντλεμεν, ρόμπες και μάλλινες παλιακές σωβρακοφανέλες, κάτω από τις στοές καφενεδάκια τοσοδούλια, μεζές και γράπα (έτσι λένε εδώ το τσίπουρο).
Αν σου λείπει η μουσική, όλο και κάποιος πλανόδιος θα κάνει την εμφάνισή του, κάποιο ντέφι θα ανεβάσει τα γκάζια. Οι μεγαλύτεροι της Θεσσαλονίκης γκρινιάζουν που παλιά τα γλέντια ήταν πιο διονυσιακά, πιο ξέσαλα, πιο αληθινά, πιο από καρδιάς.
Άμα έρχεσαι από αλλού, τα τωρινά με τα ίδια ακριβώς λόγια θα τα περιέγραφες. Τα καρντάσια δεν τσιγκουνεύονται σε αμεσότητα και έξω καρδιά.
Στην πιο σκοτεινή γωνιά της στοάς Βλάλη, ο Μήτσος. Που είναι και μύθος. Άλλος ένας καφενές, λες.
Και γω δεν ξέρω από πού ν' αρχίσω τις συστάσεις, από νωρίς το πρωί ή αργά το βράδυ, όταν όλα σκοτεινιάζουν, οι γάτες και οι ποντικοί μπλέκονται σε μια ίδια μαύρη σκιά και σαν κομμάτι από παλιά ταινία τρεμοσβήνουν τα χαμηλά φωτάκια του Μήτσου στο γκραν γκινιόλ, γλιστερό, δύσοσμο τοπίο της κοιμισμένης αγοράς.
Το πρωί, παίρνεις ένα από τα νοστιμότερα κουλούρια της πόλης από τον διανυκτερεύοντα παλιό «Φούρνο στο Καπάνι», στρώνεσαι μεσοτοιχία στου Μήτσου, παραγγέλνεις ελληνικό και λαδοτύρι Ζακύνθου, ένα ψαγμένο αρσενικό της Νάξου ή κάποιο σπέσιαλ «κασέρι».
Μαγικότερο πρωινό δεν έχει. Στο πετσί και στην ουσία της άλλοτε Θεσσαλονίκης.
Το βράδυ όλα ξεκινούν με μια σωστή, παγωμένη ρακή από την Κίσσαμο, τσίπουρο από τη Δράμα και βιολογικό Καμπερνέ από το Παγγαίο.
Το μαγαζί δεν μετρά πάνω από τρία τετραγωνικά. Στον πάγκο τον πολύ μικρό ο Μήτσος ξεκινά το μαγείρεμα. Και τις ιστορίες.
Παιδί παλιών εθισμών, με την ανοιχτή ψυχή των πονεμένων κι εκείνη τη σκοτεινή χαρά στο μάτι, σαν αγκαλιά από θλίψη που θέλει να χωρέσει μέσα της όλο τον κόσμο, ο Μήτσος «καθάρισε» και το πρόγραμμα απεξάρτησης τον βοήθησε να στήσει τούτο δω το μαγαζί.
Βροχή οι μηνύσεις, ανελέητος ο πόλεμος των «παλιών» της αγοράς στην αρχή. Τώρα, μόνο αγάπη. Ο Μήτσος είναι η μασκότ κάθε Σαλονικιού μερακλή που γνωρίζω.
Στριμώχνεσαι, λοιπόν, όπου βρεις και περιμένεις τον μεζέ. Τον φαντάζεσαι πανομοιότυπο, όπως σε όλους τους καφενέδες των αγορών: σε μικρό πιατάκι, πιπερίτσα τουρσί, κανένας κεφτές, καμιά τυροκροκέτα της κατάψυξης, δεν σε νοιάζει κιόλας.
Γιατί άμα γύρω σου ζεις το όνειρο, το σινεμά-αληθινό, ποιος νοιάζεται για τα φαγιά και τις γκουρμεδιές!
Και σκάει ένας ντολμάς μερακλής, φουλ στα φρέσκα μυρωδικά, περασμένος ελάχιστα από τη σχάρα, «όπα», σκέφτεσαι, «τουλάχιστον τούτος δεν είναι του κουτιού».
Τέλειος και ο λαχανοντολμάς. Και σε λίγο, το surprise. Ένα σερί από πιάτα που εμφανισιακά θα τα περίμενες στου Λαζάρου ή στου Παπαϊωάννου, να απορείς πώς βγαίνουν από αυτό το παγκο-κουζινάκι.
Μια μαγική σαλάτα με ξύγαλο, σπιτική λιαστή ντομάτα, κάππαρη και ρίγανη που έχει μαζέψει ο Μήτσος από τη Σαμοθράκη και το φίνο ελαιόλαδο της μαμάς του από τον Κάνδαλο της Αχαΐας.
Τηγανητό κόκαλο από γαύρο, σαν αιθέρια τεμπούρα, ένα κριτς-κριτς νοστιμιάς και ιωδίου. Το ψάρι, το όστρακο, το καλαμάρι, όλα ψαρεμένα από τον Μήτσο, ο οποίος μία φορά την εβδομάδα θα ξεκλέψει τη μέρα που θα χαθεί στη θάλασσα της Χαλκιδικής, να γαληνέψει και να ψαρέψει.
Σουτζουκάκι από χταπόδι και σουπιά με λίγη σόγια, ένα όνειρο σερβιρισμένο πάνω στο ξύλο, στη λαδόκολλα, μαζί με χόρτα, ντοματίνια και ψιλοκομμένο φρέσκο κρεμμυδάκι.
Θες να επιμείνεις θαλασσινά, αλλά σε τρώει να δοκιμάσεις και το στεριανό κομμάτι.
Στο τηγάνι, συκωτάκια με γλυκοπατάτα, μια άλλη υπέροχη άποψη για τον μεζέ, αλλά και πάλι αποπροσανατολίζεσαι όταν ένα τεράστιο τηγάνι σού φέρνει κρητικές χυλοπίτες με γαρίδες και μύδια, από τις νοστιμότερες στιγμές της Νότιας Ιταλίας, με τον πλούσιο μαϊντανό και την όσο-τόσο ντομάτα κι ένα καλαμάρι πάνω στην πιο ονειρεμένη φάβα με τη γλυκιά πάπρικα.
Δημιουργικότητα που σου προσφέρεται απλά και προσγειωμένα, εκεί όπου άλλοι θα το έκαναν τρομερό θέμα και δεν θα την έβγαζες, όπως εδώ, με 10-12 ευρώ το τσιμπούσι.
Ολόγυρα «μαίνεται» η τέχνη. Σήμερα ο Μήτσος δεν θα παίξει τη δική του παράσταση Καραγκιόζη γιατί το Kapani Project ξεκινά με ένα μεγάλο πάρτι που έχει μουσικές, χορό, παραστάσεις, εικαστικά, θεατρικά, μαγειρικές στον δρόμο και χιλιάδες δράσεις που έπονται.
Μια εθελοντική ομάδα σκαρφίζεται δράσεις που θα σε βάλουν στην πρίζα, να γίνεις κι εσύ κομμάτι της κίνησης. Να ξαναβρεί το Καπάνι τον δρόμο του στον καινούριο κόσμο, να μη γεράσει, να μη χαθεί στη μετάφραση, να μη ρημάξει.
Την επόμενη φορά που θ' ανέβεις πάνω, ψάξε, κάτι θα έχουν στο πρόγραμμα.
Ο Μήτσος, Βλάλη 11, 2315 515504
σχόλια