8 άγνωστα εκθέματα από την πολύτιμη συλλογή του Αρχαιολογικού Μουσείου Πειραιά Facebook Twitter
Ταφικό μνημείο της Καλλιθέας. Εντυπωσιακό σε μέγεθος και πολυτέλεια ταφικό μνημείο, το αποκορύφωμα της υπερβολής, που χαρακτηρίζει τα ταφικά μνημεία του 4ου αι. π.Χ. Ανήκει στο Νικήρατο Πολυξένου, μέτοικο-σιτέμπορο από την Ίστρια (περιοχή της σημερινής Ρουμανίας), και στο γιο του, Πολύξενο Νικηράτου, που είχαν ταφεί δίπλα στα Μακρά Τείχη, στο δρόμο από τον Πειραιά προς την Αθήνα. Έχει σχήμα ναΐσκου με δύο ιωνικούς κίονες, που στηρίζεται επάνω σε ψηλό βάθρο, το οποίο επιστέφει ζωφόρος με παράσταση αμαζονομαχίας. Η κρηπίδα επάνω από το βάθρο έχει τρεις βαθμίδες, από τις οποίες οι δύο πρώτες φέρουν επιγραφές με τα ονόματα των νεκρών και ζωφόρο με τέρατα και άγρια ζώα. Μέσα στο ναΐσκο, μπροστά στο φόντο από γκρίζο μάρμαρο, προβάλλονται τρία αγάλματα. Αριστερά ο πατέρας, στο κέντρο ο νεαρός αθλητής γιος του, που θυμίζει τα αγάλματα του Λυσίππου, και δεξιά ο μικρότερος δούλος, που φορτώνεται το ιμάτιο του κυρίου του. Η ζωφόρος του μνημείου τονιζόταν ακόμη περισσότερο με χρώματα, ίχνη των οποίων διατηρούνται μέχρι σήμερα. Φωτο: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO

8 άγνωστα εκθέματα από την πολύτιμη συλλογή του Αρχαιολογικού Μουσείου Πειραιά

1

Πώς μπορούμε να διηγηθούμε το παρελθόν και το παρόν μιας πόλης; «Μπορούμε να φτιάξουμε πίνακες με χρονολογίες και γεγονότα, να τους εμπλουτίσουμε με φωτογραφίες, χάρτες και σχέδια, να περιηγηθούμε στο σύγχρονο κέντρο της και να ξεναγηθούμε στα μνημεία της, να μιλήσουμε για όσα ξέρει ο ένας και αγνοεί ο άλλος. Όμως, η βιογραφία μιας πόλης δεν είναι απλώς το περιβάλλον μιας ενιαίας αφήγησης» λέει στη LiFO η αρχαιολόγος - μουσειολόγος Δώρα Ευαγγέλου που επιμελείται και συντονίζει την περιοδική έκθεση «Αντιθέσεις», η οποία πραγματοποιείται αυτό το χρονικό διάστημα στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά και θα εκτίθεται εκεί καθ' όλη τη διάρκεια του έτους.


«Ο αστικός χώρος, ως κοινωνική κατασκευή, διαμορφώνεται στην πορεία του ιστορικού χρόνου σύμφωνα με τις αντιθέσεις που εκφράζονται ως διαφορετικές θεωρήσεις και στρατηγικές, ιδιοποιήσεις και διεκδικήσεις, ενσωματώσεις και αποκλεισμοί. Έτσι, τη συμβολική γεωγραφία μιας πόλης απαρτίζουν ετερογενή στοιχεία που συγκροτούνται σε διαφορετικές χωρικές αναπαραστάσεις ταυτοτήτων.

Στην έκθεση παρουσιάζεται η συγκρότηση της πόλης, η επικοινωνία και η συλλογικότητα που συμβάδιζαν διαχρονικά με τους κοινωνικούς, φυλετικούς και έμφυλους διαχωρισμούς, τις ταξικές ανισότητες και τις πολιτισμικές διαφορές.


Το πλήθος των ετερόκλητων στοιχείων και οι μετασχηματισμοί μέσα στον ιστορικό χρόνο της πόλης συνθέτουν την ιδιαιτερότητα του Πειραιά. Από την ίδρυσή της τον 5ο αιώνα π. Χ. μέχρι σήμερα, με ενδιάμεσο σταθμό την "επανίδρυσή της" τον 19ο αιώνα, ποικίλες εκδοχές ταυτότητας συνυπάρχουν στην πόλη εξαιτίας του μεγάλου λιμανιού της που είναι μαζί πέρασμα, τόπος εγκατάστασης, καταφύγιο και ευκαιρία» συμπληρώνει.

Στην έκθεση, τη γενική εποπτεία της οποίας έχει η αρχαιολόγος και διευθύντρια της Εφορείας Αρχαιοτήτων Δυτικής Αττικής, Πειραιώς και Νήσων, Στέλλα Χρυσουλάκη, παρουσιάζεται, μέσω των αντικειμένων και του οπτικού υλικού, η συγκρότηση της πόλης, η επικοινωνία και η συλλογικότητα που συμβάδιζαν διαχρονικά με τους κοινωνικούς, φυλετικούς και έμφυλους διαχωρισμούς, τις ταξικές ανισότητες και τις πολιτισμικές διαφορές.


Γη και ιδιοκτησία, εργασία και ελεύθερος χρόνος, οι ασχολίες του πληθυσμού του Πειραιά, η συμμετοχή στα κοινά και η απόρριψη, η ενσωμάτωση και η περιθωριοποίηση, η περίοδος του Βυζαντίου και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η επανίδρυση της πόλης, οι δύο πόλοι «αστοί και εργάτες», εργοστάσια, οι αντιήρωες του περιθωρίου, τα Κόκκινα Φανάρια, η ναυτιλία, είναι μερικές από τις κατηγορίες της περιοδικής έκθεσης. Όλα όσα συναποτελούν τη μοναδικότητα του Πειραιά, της πόλης που βρίσκεται διαρκώς σε κίνηση.


Στο αφιέρωμα που ακολουθεί επιλέγουμε ενδεικτικά κάποια άγνωστα στο ευρύ κοινό εκθέματα από την πολύτιμη συλλογή του Αρχαιολογικού Μουσείου Πειραιά.

8 άγνωστα εκθέματα από την πολύτιμη συλλογή του Αρχαιολογικού Μουσείου Πειραιά Facebook Twitter
Κατά τη μερική αποδόμηση θεμελίων του Παλαιού Δημαρχείου Πειραιά, στο πλαίσιο της κατασκευής της δυτικής επέκτασης του τραμ προς Πειραιά, αποκαλύφθηκε η θεμέλια λίθος του κτιρίου. Πρόκειται για μαρμάρινη θήκη που ήταν τοποθετημένη σε οριζόντια θέση στον τοίχο. Η καλυπτήρια πλάκα της φέρει στη μία της επιφάνεια επιγραφή όπου αναγράφεται η θεμελίωση του πρώτου Χρηματιστηρίου της Ελλάδας. Η κυρίως θήκη φέρει ορθογώνια εγκοπή όπου είχαν τοποθετηθεί εννέα νομίσματα της εποχής. Φωτο: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO
8 άγνωστα εκθέματα από την πολύτιμη συλλογή του Αρχαιολογικού Μουσείου Πειραιά Facebook Twitter
Επιτύμβια στήλη του Αγήτορος από τα Μέγαρα. Ο αθλητής εικονίζεται τη στιγμή που καθαρίζει το σώμα του με τη στλεγγίδα μετά την άσκηση. 370-350 π.Χ. Φωτο: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO
8 άγνωστα εκθέματα από την πολύτιμη συλλογή του Αρχαιολογικού Μουσείου Πειραιά Facebook Twitter
Τμήμα ενεπίγραφης στήλης με αγορανομικό νόμο που αφορά το εμπόριο ψαριών. 117-138 μ.Χ. Στο κείμενο της στήλης ορίζεται απαλλαγή φόρου για τους Ελευσίνιους ψαράδες για τα ψάρια που πωλούνται στην αγορά της Ελευσίνας ‒ «Την επιστολή αυτή να την χαράξετε σε στήλη και να την τοποθετήσετε στον Πειραιά, μπροστά στο Δείγμα. Χαίρεται». Φωτο: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO
8 άγνωστα εκθέματα από την πολύτιμη συλλογή του Αρχαιολογικού Μουσείου Πειραιά Facebook Twitter
Μετρολογικό ανάγλυφο. Απεικονίζονται σε κοίλο ανάγλυφο μετρικές μονάδες: το μισό της οργυιάς, η οποία είναι όσο το άνοιγμα των δύο χεριών, ο πήχυς (0,487 μ.) και η σπιθαμή (0,242 μ.), καθώς και δύο μέτρα του ποδός (0,302 μ.) και 0,322 μ.). Το δεύτερο με τη μορφή του κανόνος χρησίμευε για τον υπολογισμό του πήχυ, της σπιθαμής και της οργυιάς. Φωτο: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO
8 άγνωστα εκθέματα από την πολύτιμη συλλογή του Αρχαιολογικού Μουσείου Πειραιά Facebook Twitter
Δικαστικά πινάκια και αθωωτική ψήφος από σίδερο με επιγραφή ΨΗΦΟΣ ΔΗΜΟΣΙΑ. Την πρώτη φορά που κάποιος εκλεγόταν δικαστής στην αρχή του έτους, παραλάμβανε ένα είδος δικαστικής ταυτότητας, το πινάκιο. Όταν οι διάδικοι τελείωναν τους λόγους τους, οι δικαστές καλούνταν να ψηφίσουν, μυστικά, για την ενοχή ή όχι του κατηγορουμένου με δύο χάλκινους δίσκους, τις ψήφους. Οι ψήφοι τοποθετούνταν σε δύο ξεχωριστές κάλπες. Φωτο: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO
8 άγνωστα εκθέματα από την πολύτιμη συλλογή του Αρχαιολογικού Μουσείου Πειραιά Facebook Twitter
Αγορανομική επιγραφή με τις τιμές των ειδών που προσφέρονταν στα εφθοπωλεία, καταστήματα ανάλογα με τα σημερινά πατσατζίδικα. Αναφέρονται ποδαράκια, κεφαλάκι, μυαλό, κοιλίτσα, στήθος, συκωτάκι, πλεμόνια. Στον κατάλογο προηγούνται ως ακριβότερα τα χοιρινά, ακολουθούν τα κατσικίσια, στο τέλος τα βοδινά. Οι τιμές είναι για ένα μισόκιλο (μνα) και δίνονται σε χαλκούς ή σε αναλογία με την τιμή του κρέατος. Η στήλη ξαναγράφτηκε (στο πλάι) το 86 π.Χ. μετά την καταστροφή του Πειραιά από τον Σύλλα. Φωτο: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO
8 άγνωστα εκθέματα από την πολύτιμη συλλογή του Αρχαιολογικού Μουσείου Πειραιά Facebook Twitter
Μέρος επιτύμβιας στήλης με την παράσταση δέντρου και τα λείψανα αντρικής μορφής. Στο τύμπανο υπάρχει φοινικική επιγραφή που μαρτυράει, μαζί με άλλες, την ύπαρξη φοινικικής παροικίας στον Πειραιά. Στο επιστύλιο σώζεται το τελευταίο γράμμα από το ελληνικό όνομα του νεκρού. Πρώτο τέταρτο του 4ου αιώνα π.Χ. Φωτο: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO
Αρχαιολογία & Ιστορία
1

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Τέχνη σε χρυσό - Το κόσμημα στους ελληνιστικούς χρόνους

Αρχαιολογία & Ιστορία / Τo χρυσάφι των ελληνιστικών χρόνων έρχεται στο μουσείο Μπενάκη

Σημαντικά κοσμήματα αλλά και τα αποτελέσματα μιας ενδελεχούς έρευνας πάνω στην τεχνογνωσία της κατασκευής των κοσμημάτων των ελληνιστικών χρόνων αποτελούν τους δύο πυλώνες της μεγάλης έκθεσης που ξεκινά στο Μουσείο Μπενάκη. Τριάντα μουσεία και εφορείες αρχαιοτήτων από όλη την Ελλάδα και πέντε μουσεία του εξωτερικού συμμετέχουν στην έκθεση-σταθμό. Η επιμελήτρια Ειρήνη Παπαγεωργίου και ο κοσμηματοποιός και επιστημονικός σύμβουλος Άκης Γκούμας μας ξεναγούν στην έκθεση.
M. HULOT
Πως διασκέδαζαν οι Αθηναίοι στη «Μάντρα» του Αττίκ;

Ιστορία μιας πόλης / Πώς διασκέδαζαν οι Αθηναίοι στη «Μάντρα» του Αττίκ;

Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον Δαυίδ Ναχμία για τη ζωή και την πορεία του πρωτοπόρου συνθέτη του ελαφρού τραγουδιού των αρχών του 20ού αιώνα Αττίκ, την «Μάντρα» του και την ιστορία του τραγουδιού «Ζητάτε να σας πω».
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Υπάρχουν αρχαία είδη φυτών στον Κήπο του Διομήδους;

Ιστορία μιας πόλης / Υπάρχουν αρχαία είδη φυτών στον Κήπο του Διομήδους;

Το Τμήμα Ιστορικών Φυτών του Κήπου είναι ίσως μοναδικό στον κόσμο και περιλαμβάνει φυτά όπως η μυρτιά, το κώνειο, ο δίκταμος και η ελιά. Η Κατερίνα Στέφη «ξεναγεί» την Αγιάτη Μπενάρδου σε μια έκταση 1.860 στρεμμάτων, στις βόρειες πλαγιές του Όρους Αιγάλεω.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Μεταπτυχιακός φοιτητής ανακαλύπτει χαμένη πόλη στη ζούγκλα του Μεξικού κατά λάθος

Αρχαιολογία & Ιστορία / Φοιτητής ανακαλύπτει χαμένη πόλη στη ζούγκλα του Μεξικού κατά λάθος

Η Valeriana φαίνεται να έχει τα χαρακτηριστικά μιας πρωτεύουσας των Μάγια, με κεντρικές πλατείες, ναούς και χώρους λατρείας, καθώς και μια ειδικά διαμορφωμένη αυλή για το αρχαίο παιχνίδι με μπάλα των Μάγια
LIFO NEWSROOM
«Δυστυχώς ήταν νυμφομανής»: Ανασκευάζοντας τα στερεότυπα για τις γυναίκες της αρχαίας Ρώμης

Βιβλίο / «Δυστυχώς ήταν νυμφομανής»: Ανασκευάζοντας τα στερεότυπα για τις γυναίκες της αρχαίας Ρώμης

Ένα νέο βιβλίο επιχειρεί να καταρρίψει τους μισογυνιστικούς μύθους για τις αυτοκρατορικές γυναίκες της Ρώμης, οι οποίες απεικονίζονται μονίμως ως στρίγγλες, ραδιούργες σκύλες ή λάγνες λύκαινες.
THE LIFO TEAM
Παναγιά Βλασσαρού: Μια τοιχογραφία που επιβίωσε θαμμένη για δεκαετίες

Ιστορία μιας πόλης / Παναγιά Βλασσαρού: Μια τοιχογραφία που επιβίωσε θαμμένη για δεκαετίες

Ένας ναός που θυσιάστηκε για την ανάδειξη της Αρχαίας Αγοράς των Αθηνών και μια τοιχογραφία που «έζησε» μέχρι να ξαναβγεί στο φως. Η Αγιάτη Μπενάρδου συνομιλεί με τους Γιώργο Μαστρογιάννη, υπεύθυνο του εργαστηρίου συντήρησης του Μουσείου της Πόλεως των Αθηνών, και Γιάννη Παπαδόπουλο, διευθυντή των ανασκαφών στην Αρχαία Αγορά και καθηγητή αρχαιολογίας και φιλολογίας στο UCLA.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Υπήρχαν καμηλοπαρδάλεις, φοίνικες και τζακατράντες στον Πύργο Βασιλίσσης;

Ιστορία μιας πόλης / Υπήρχαν καμηλοπαρδάλεις, φοίνικες και τζακαράντες στον Πύργο Βασιλίσσης;

Γιατί η Αμαλία δεν κοιμήθηκε ποτέ μέσα στον κυρίως πύργο και γιατί ο Όθωνας δεν επισκεπτόταν το κτήμα; Ο Βασίλης Κουτσαβλής «ξεναγεί» την Αγιάτη Μπενάρδου σε ένα από τα πιο εντυπωσιακά και καλοδιατηρημένα μνημεία γοτθικού ρυθμού στην Ελλάδα.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Αγγεία ηλικίας 4.500 ετών στη Συρία είναι προϊόν παιδικής εργασίας λένε αρχαιολόγοι

Αρχαιολογία & Ιστορία / Αγγεία ηλικίας 4.500 ετών στη Συρία φτιάχτηκαν από 8χρονα παιδιά, λένε αρχαιολόγοι

Οι αρχαιολόγοι ανέλυσαν 450 αγγεία που κατασκευάστηκαν στην Τελ Χάμα και διαπίστωσαν ότι τα δύο τρίτα των αγγείων κατασκευάζονταν από παιδιά ηλικίας επτά και οκτώ ετών
THE LIFO TEAM
Το ξεχασμένο ναζιστικό στρατόπεδο συγκέντρωσης στην Καρυά Φθιώτιδας

Αρχαιολογία & Ιστορία / Το ξεχασμένο ναζιστικό στρατόπεδο συγκέντρωσης στην Καρυά Φθιώτιδας

Η έκθεση του Μουσείου Μπενάκη «Καρυά 1943. Καταναγκαστική εργασία και Ολοκαύτωμα» είναι αφιερωμένη σε μια άγνωστη πτυχή της εξόντωσης των Ελλήνων Εβραίων κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Πού έμαθαν να πίνουν μπίρα οι Αθηναίοι;

Ιστορία μιας πόλης / Πού έμαθαν να πίνουν μπίρα οι Αθηναίοι;

Φιξ, Μετς, Κλωναρίδη. Τρία τοπωνύμια, τρεις περιοχές της Αθήνας που σχετίζονται με τη ζυθοποιία. Επιχειρήσεις που έμαθαν στην αθηναϊκή κοινωνία να πίνει μπίρα, να την απολαμβάνει κατ’ οίκον ή σε πάρκα. H Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον Βασίλη Νάστο για τη ζυθοποιία Κλωναρίδη και την εξέλιξη της περιοχής των Πατησίων.
THE LIFO TEAM
Οι «ερωτοφωλιές» στην Αθήνα του Μεσοπολέμου

Ιστορία μιας πόλης / Οι «ερωτοφωλιές» στην Αθήνα του Μεσοπολέμου

Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με την Εύα Γανίδου και τον Τάσο Θεοφίλου για τις γκαρσονιέρες, τα σεπαρέ και τα απρόσμενα μέρη στην πόλη τα οποία επέλεγαν οι Αθηναίοι για τις ερωτικές συνευρέσεις τους.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Κλάους-Μίκαελ Κουν

Iστορία / Κλάους-Μίκαελ Κουν: Οι ναζιστικές ρίζες του πιο πλούσιου Γερμανού στον κόσμο

Ο πατέρας του Γερμανού μεγιστάνα έχτισε μεγάλο μέρος της οικογενειακής επιχείρησης επωφελούμενος από τις διώξεις και τη γενοκτονία των Εβραίων. Αντίθετα όμως με άλλες μεγάλες γερμανικές εταιρείες όπως η Volkswagen και η Deutsche Bank, η εταιρεία του αρνείται να ανοίξει τα σκοτεινά αρχεία της.
THE LIFO TEAM
Το εμβληματικό Παλατάκι της Θεσσαλονίκης όπως είναι σήμερα

Αρχαιολογία & Ιστορία / Το εμβληματικό Παλατάκι της Θεσσαλονίκης όπως είναι σήμερα

Το θρυλικό νεοκλασικό οίκημα με τη μαγευτική θέα, που φιλοξένησε αρχηγούς κρατών, βασιλείς και πρωθυπουργούς, αναβιώνει και μετατρέπεται σε έναν πολυχώρο πολιτισμού.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ

σχόλια

1 σχόλια
Kαλό το άρθρο και μπράβο σας για το αφιέρωμα και τις φωτογραφίες, των σπουδαίων αυτών εκθεμάτων. Θα ήθελα και κάποια ενδεικτική φωτογραφία από την Αίθουσα με τα Χάλκινα εκθέματα τα οποία είναι και το "βαρύ χαρτί" του συγκεκριμένου Μουσείου!