Σε ένα σημαντικό αρχαιολογικό επίτευγμα, η κεντρική κρήνη στην αρχαία ελληνική πόλη της Πέργης στην Παμφυλία της Μικράς Ασίας άρχισε να ρέει ξανά με νερό μετά από σχεδόν 1.800 χρόνια.
Η πηγή στην αρχαία ελληνική Πέργη της Μικράς Ασίας, η οποία χρονολογείται στον δεύτερο αιώνα μ.Χ. και της οποίας η κατασκευή είναι παραγγελία από τον Ρωμαίο αυτοκράτορα Αδριανό, έχει αναζωογονηθεί μέσω εκτεταμένων προσπαθειών αποκατάστασης εδώ και τουλάχιστον δύο χρόνια.
Ο Αϊτάτς Ντονμέζ, Βοηθός Διευθυντή Ανασκαφών στην Πέργη, δήλωσε: «Χάρη στον προϋπολογισμό που παρείχε το υπουργείο μας φέτος, η Κρήνη του Κέστρου ανέκτησε επιτέλους τη ροή της μετά από 1.800 χρόνια».
Η Πέργη ήταν αρχαία ελληνική πόλη στη Μικρά Ασία, πρωτεύουσα της Παμφυλίας. Βρισκόταν στις όχθες του Κέστρου ποταμού που ήταν πλωτός και καθιστούσε έτσι την πόλη παράλια. Κοντά στην Πέργη βρισκόταν ο περίφημος ναός της θεάς Αρτέμιδας της Περγαίας που αποτελούσε σπουδαίο ιερό και προς τιμή της οποίας γίνονταν ετήσιες εορτές. Το 546 π.Χ. καταλήφθηκε από τους Πέρσες Αχαιμενίδες όπου και παρέμειναν υπό τον έλεγχό τους μέχρι το 333 π.Χ., όταν η Πέργη παραδόθηκε στον Μέγα Αλέξανδρο. Στη συνέχεια περιήλθε στο κράτος των Σελευκιδών, στο Βασίλειο της Περγάμου, και από αυτούς στους Ρωμαίους για να καταλήξει στους Βυζαντινούς. Κατά την ελληνιστική περίοδο η Πέργη αποτελούσε μία από τις ωραιότερες πόλεις της ανατολής στολισμένη με πολλά αξιόλογα ελληνιστικά και ρωμαϊκά κτίρια, θέρμες κ.λπ. Από την Πέργη καταγόταν ο αρχαίος Έλληνας, σπουδαίος μαθηματικός και αστρονόμος, Απολλώνιος ο Περγαίος.
Η κρήνη της Πέργης φέρνει νερό από τον κοντινό ποταμό Κέστρο. Αυτός ο ποταμός συνδέθηκε με τον αρχαίο ποτάμιο θεό Κέστρο (αρχαίοι πληθυσμοί της περιοχής λάτρευαν τον Κέστρο και τον κοντινό Ευρυμέδοντα ποταμό ως θεούς), του οποίου η μορφή φαίνεται στο σιντριβάνι. Η αποκατάσταση της κρήνης της επιτρέπει να μεταφέρει και πάλι νερό στην καρδιά της αρχαίας πόλης, διατηρώντας έναν ζωτικό σύνδεσμο με το ένδοξο παρελθόν της.
Οι ανασκαφικές προσπάθειες στην Πέργη, μια πόλη που φημίζεται για τα μαρμάρινα γλυπτά της και την ιστορική της σημασία ως πρωτεύουσα της Παμφυλίας, συνεχίζονται από το 1946. Η πόλη είναι γνωστή για τα καλά διατηρημένα μνημεία της ρωμαϊκής εποχής, όπως πύργους, θέατρα, στάδια, λουτρά, μνημειακά σιντριβάνια και δρόμους με κολώνες. Από το 2009 περιλαμβάνεται στον κατάλογο της Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.
Η αποκατάσταση της Κρήνης του Κέστρου διεξάγεται σε φάσεις. Ενώ μόνο τα πρώτα 100 μέτρα αυτής έχουν αποκατασταθεί και συντηρηθεί, ο Ντονμέζ περιέγραψε σχέδια για μελλοντικές εργασίες: «Το πιο σημαντικό χαρακτηριστικό της κρήνης είναι ότι το νερό, όπως και στην αρχαιότητα, προέρχεται από τον ποταμό Κέστρο. Στη δεύτερη φάση της αποκατάστασης, στοχεύουμε να αποκαταστήσουμε ολόκληρο την κρήνη, ενσωματώνοντας νέα αρχιτεκτονικά ευρήματα που θα μας βοηθήσουν να ολοκληρώσουμε το έργο», εξήγησε.
Perge Antik Kenti'nin önemli yapılarından Kestros Çesmesi, yaklaşık 1.800 yıl aradan sonra yeniden su ile buluştu.
— arkeofili (@Arkeofili) August 5, 2022
MS 128 yılına tarihlenen Kestros çeşmesi, sütunlu ana caddenin kuzeyinde 21 metre genişliğinde iki katlı bir yapıydı.
C: perge_excavations pic.twitter.com/a17DbPFySy
Ο μακροπρόθεσμος στόχος είναι να εκτεθεί η ανακαινισμένη κρήνη στο σύνολό της, προβάλλοντας την ιστορική μηχανική και την τέχνη της ρωμαϊκής περιόδου.
Με την πηγή να ρέει και πάλι, οι αρχές αναμένουν ότι η αποκατάσταση θα προσελκύσει περισσότερους τουρίστες στην Πέργη. Ο Ντονμέζ εξέφρασε την ελπίδα ότι αυτή η εμβληματική τοποθεσία θα ενισχύσει τον πολιτιστικό τουρισμό της περιοχής, προσελκύοντας τους επισκέπτες πρόθυμους να παρακολουθήσουν την αναβίωση ενός μνημείου που κάποτε χρησίμευε ως σημαίνουσας σημασίας πηγή νερού για την πόλη.