Ο υπόγειος κήπος της αυτοκράτειρας Λιβίας

Ο υπόγειος κήπος της αυτοκράτειρας Λιβίας Facebook Twitter
5

 

Δώδεκα χιλιόμετρα βόρεια της Ρώμης, στην περιοχή Prima Porta του Lazzio, βρίσκεται μία από τις μεγαλύτερες επαύλεις της πρώιμης αυτοκρατορικής περιόδου, η έπαυλη της Λιβίας Δρουσίλλας, συζύγου του αυτοκράτορα Αυγούστου. Η έπαυλη εκτείνεται στην πλαγιά ενός λόφου με θέα προς τη Ρώμη και την κοιλάδα του Τίβερη και καταλαμβάνει 14.000 μ2.

Το περιστύλιο της έπαυλης


H έπαυλη της Λιβίας αναφέρεται από τον Πλίνιο, τον Σουητώνιο και τον Δίωνα τον Κάσσιο. Φαίνεται ότι ανήκε στην προίκα της Λιβίας, ήταν δηλαδή ιδιοκτησία της οικογενείας των Ιουλιο-Κλαυδίων.


Προτομή της Λιβίας Δρουσίλλας, Έπαυλη των Μυστηρίων, Πομπηία

Tο λατινικό όνομα της έπαυλης ήταν Gallinas Albas, «Λευκές Όρνιθες» και αναφέρεται σε μια ράτσα λευκών ορνίθων που εκτρέφονταν εκεί. Η Λιβία υποτίθεται ότι είχε δει ένα εοίωνο όνειρο ότι ένας αετός έριξε στην ποδιά της μια λευκή κότα, κι έκτοτε εκτρέφονταν εκεί μόνον λευκές όρνιθες. Η έπαυλη ήταν επίσης διάσημη για το άλσος με τις δάφνες. Έχει μάλιστα ενδιαφέρον ότι η έπαυλη εντάχθηκε με κάποιο τρόπο με τη μυθολογία που ακολούθησε το θάνατο του Νέρωνα: λέγεται ότι λίγες μέρες πριν το θάνατό του οι όρνιθες πέθαναν και οι δάφνες έριξαν τα φύλλα τους. Ο Νέρων ήταν εγγονός της Λιβίας, ο τελευταίος της Ιουλιο-Κλαυδιανής δυναστείας.


Η οικοδομική ιστορία του συγκροτήματος είναι περίπλοκη και αντιστοιχεί σε τουλάχιστον τέσσερις μεγάλες οικοδομικές τροποποιήσεις. Η κύρια αρχιτεκτονική φάση χρονολογείται στη δεκαετία του 30 π.Χ. και η τελευταία την εποχή του Μεγάλου Κωνσταντίνου. Το 19ο αιώνα η έπαυλη ανήκε στη Μονή της Santa Maria in Via Lata. 

Οι ανασκαφές στο συγκρότημα ξεκινούν το 1863 αν και η θέση είχε διερευνηθεί ήδη από το 1596. Το 1867 βρέθηκε εκεί το διάσημο άγαλμα του Αυγούστου της Prima Porta που εκτίθεται σήμερα στο Βατικανό.


Ήδη στις παλιές ανασκαφές είχαν εντοπιστεί και ανασκαφεί τρία υπόγεια δωμάτια με θολωτή οροφή, ένα εκ των οποίων ήταν διακοσμημένο ολόκληρο με μια εντυπωσιακή συνεχόμενη σύνθεση που καλύπτει όλους τους τοίχους.

Εδώ απεικονίζεται ένας θαυμάσιος κήπος σε γαλάζιο βάθος. Ένας κήπος υπόγειος και μαγικός: όλα τα δέντρα συγχρόνως είναι σε καρποφορία κι όλα τα λουλούδια είναι ανθισμένα. Ανάμεσα στη βλάστηση πετούν πουλιά. Άνθρωποι δεν διακρίνονται πουθενά.

Ο ζωγράφος του υπόγειου κήπου της Λιβίας αποδίδει τη φύση σε μια μαγική ώρα. Προκειμένου να επιτύχει την αίσθηση του βάθους χρησιμοποιεί την λεγόμενη ατμοσφαιρική τεχνική, δηλαδή τα αντικείμενα που βρίσκονται πιο μακριά από το θεατή εικονίζονται λιγότερο ευκρινή. 

Η ποικιλία της χλωρίδας που απεικονίζεται είναι αξιοπρόσεκτη: σε πρώτο επίπεδο ένα μεγάλο πεύκο, μια βελανιδιά, μια ερυθρή ελάτη.

Πίσω από έναν χαμηλό μαρμάρινο φράχτη φυτρώνουν μυρτιές, πικροδάφνες, δάφνες, αγιόκλημα, πρίνοι, πύξοι, κυπαρίσσια, κισσοί και άκανθες. 

Ο κήπος είναι γεμάτος μηλοκύδωνα, ρόδια, χουρμάδες, φράουλες και ρόδια.

Στο έδαφος κάτω από τα δέντρα ανθίζουν παπαρούνες, τριαντάφυλλα, χρυσάνθεμα και χαμομήλι. Στα μονοπάτια ανάμεσα στις φτέρες φυτρώνουν βιολέτες και ίριδες.

Μόνοι κάτοικοι αυτού του κήπου είναι τα πουλιά. 

Αυτό το υπέροχο τοπίο διακοσμούσε ένα δωμάτιο που βρισκόταν πάνω από τρία μέτρα κάτω από τη γη και προοριζόταν ως δροσερό καταφύγιο, ίσως και τραπεζαρία, για τις ώρες της μεγάλης ζέστης το καλοκαίρι. Σύντομα όμως αυτό και τα άλλα δύο υπόγεια θολωτά δωμάτια καταργήθηκαν, γέμισαν με χώμα, προκειμένου να οικοδομηθεί επάνω τους άλλο κτίσμα κι έτσι διατηρήθηκε μέχρι σήμερα αυτός ο θαυμάσιος κήπος σε τόσο καλή κατάσταση.


Οι τοιχογραφίες ανήκουν τεχνοτροπικά στο λεγόμενο Δεύτερο Αυτοκρατορικό στυλ και σήμερα εκτίθενται στη Ρώμη στο Palazzo Massimo. Οι ανασκαφές στην έπαυλη συνεχίζονται και σήμερα με έμφαση στην περιοχή των κήπων.

Μια ωραία παρουσίαση αυτου του θαυμάσιου ευρήματος μπορείτε να δείτε στο ακόλουθο βίντεο 

Αρχαιολογία & Ιστορία
5

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ποιοι ήταν οι μαυραγορίτες της Κατοχής και πώς λειτουργούσαν;

Ιστορία μιας πόλης / Ποιοι ήταν οι μαυραγορίτες της Κατοχής;

Πώς ήταν η καθημερινότητα στην Αθήνα της γερμανικής Κατοχής; Ποιες στρατηγικές ανέπτυξαν οι Αθηναίοι για να επιβιώσουν; Πώς και πού έβρισκαν τρόφιμα; Πώς επηρέασε η παρουσία των κατακτητών τις μετακινήσεις των κατοίκων της πόλης; H Αγιάτη Μπενάρδου συνομιλεί με τον Μενέλαο Χαραλαμπίδη για την καθημερινή ζωή στην κατοχική Αθήνα.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Τι έτρεχε με τους λαγούς στην αρχαία Αθήνα;

Ιστορία μιας πόλης / Τι έτρεχε με τους λαγούς στην αρχαία Αθήνα;

Στην αρχαία Αθήνα, ο λαγός δεν ήταν μόνο θήραμα, αλλά και σύμβολο ερωτικής επιθυμίας και γονιμότητας, ενώ χρησιμοποιούνταν επίσης ως προσφορά στους θεούς. Ο Ξενοφών έγραψε για το κυνήγι του, ενώ εμφανίζεται συχνά στην τέχνη - στα αγγεία, στις παραστάσεις συμποσίων, ακόμη και σε ταφικά μνημεία. Η Αγιάτη Μπενάρδου συνομιλεί με την Κάτια Μαργαρίτη ρίχνοντας φως στο παρελθόν ενός ζώου που είχε πολύ μεγαλύτερη σημασία απ’ ό,τι ίσως φανταζόμαστε.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Μιμάρ Σινάν: Ο αρχιτέκτονας που έχτισε τα πιο σημαντικά κτίρια της οθωμανικής αυτοκρατορίας

Γεννήθηκε σαν σήμερα  / Μιμάρ Σινάν: Ο αρχιτέκτονας που έχτισε τα πιο σημαντικά κτίρια της οθωμανικής αυτοκρατορίας

Στις 15 Απριλίου 1489 γεννήθηκε ο αρχιτέκτονας που έφτιαξε από τριακόσια τριάντα έργα. Ανάμεσα σε αυτά, το Τέμενος του Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς (1550 -1557) και το Κουρσούμ Τζαμί ή Τζαμί του Οσμάν Σαχ στα Τρίκαλα, το μοναδικό του έργο που σώζεται στην Ελλάδα.
ΚΟΡΙΝΑ ΦΑΡΜΑΚΟΡΗ
«Η ερωμένη της»: Το πιο τολμηρό αθηναϊκό ρομάντζο του Μεσοπολέμου

Ιστορία μιας πόλης / «Η ερωμένη της»: Το πιο τολμηρό αθηναϊκό ρομάντζο του Μεσοπολέμου

Πόσο μπορεί να συμβάλει ένα βιβλίο στη σεξουαλική χειραφέτηση των Ελληνίδων; Η Αγιάτη Μπενάρδου μιλά με την Παναγιώτα Βογιατζή για την Ντόρα Ρωζέττη και τη γυναικεία ομοφυλοφιλία στην Αθήνα των αρχών του 20ού αώνα.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Close up: Η ψηφιακά αποκατεστημένη τοιχογραφία στον τάφο του Φιλίππου στις Αιγές

Αρχαιολογία & Ιστορία / Close up: Η ψηφιακά αποκατεστημένη τοιχογραφία στον τάφο του Φιλίππου στις Αιγές

Το σημαντικότερο σωζόμενο έργο της κλασικής ξαναζωντανεύει 23 αιώνες μετά με τη βοήθεια της αρχαιομετρίας, της τεχνητή νοημοσύνη και της καλλιτεχνικής δημιουργίας σε μια καινοτόμο μελέτη αποκατάστασή του που ανοίγει νέους ορίζοντες στην αναβίωση της αρχαίας τέχνης.
THE LIFO TEAM
Πώς η τεχνολογία αποκαθιστά το σημαντικότερο έργο της κλασικής ζωγραφικής 23 αιώνες μετά;

Αρχαιολογία & Ιστορία / Πώς η τεχνολογία αποκαθιστά το σημαντικότερο έργο της κλασικής ζωγραφικής 23 αιώνες μετά;

Η αρχαιομετρία, η τεχνητή νοημοσύνη και η καλλιτεχνική δημιουργία συνεργάστηκαν σε μια καινοτόμο μελέτη αποκατάστασης της τοιχογραφίας με το κυνήγι από τον τάφο του Φιλίππου στις Αιγές, ανοίγοντας νέους ορίζοντες στην αναβίωση της αρχαίας τέχνης.
M. HULOT
Δωσίλογοι: Ποιοι και γιατί συνεργάστηκαν με τους κατακτητές;

Ιστορία μιας πόλης / Δωσίλογοι: Ποιοι και γιατί συνεργάστηκαν με τους κατακτητές;

Πώς επιχειρήθηκε η αναθεώρηση της εικόνας των δωσιλόγων τις δεκαετίες που ακολούθησαν μετά την Κατοχή και τα Δεκεμβριανά, και ποια ήταν η επίδραση αυτής της αναθεώρησης στη δημόσια ιστορική μνήμη; Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον Μενέλαο Χαραλαμπίδη για ένα θέμα ταμπού που ακόμα απασχολεί τους ιστορικούς αλλά και την κοινωνία.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Από τι πέθαναν δεκάδες χιλιάδες Αθηναίοι το 430 π.Χ.;

Ιστορία μιας πόλης / Από τι πέθαναν δεκάδες χιλιάδες Αθηναίοι το 430 π.Χ.;

Ο Θουκυδίδης ισχυρίζεται ότι ήταν μια ασθένεια εισαγόμενη, η οποία ξεκίνησε από την Αιθιοπία και προτού φθάσει στην Αθήνα, εξαπλώθηκε στην Αίγυπτο και την Περσική αυτοκρατορία. H Αγιάτη Μπενάρδου μιλά με τον Στέφανο Παρασκευαΐδη για τον λοιμό των Αθηνών με την πρωτοφανή θνησιμότητα, καθώς υπολογίζεται ότι χάθηκε το 1/3 του πληθυσμού της πόλης.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Επίσκεψη στον αρχέγονο κόσμο της Σαμοθράκης με σύμμαχο την τεχνολογία

Αρχαιολογία & Ιστορία / Σαμοθράκη: Βλέπουμε την ιστορία του νησιού ξανά με σύμμαχο την τεχνολογία

Η Σαμοθράκη του Νίκης, του Ομήρου, των Καβείρων, των φιλοσόφων, των χαρτογράφων της Αναγέννησης, των αρχαιολόγων, των αρχιτεκτόνων και των φωτογράφων του 20ού αιώνα αλλά και των σύγχρονων μοντελιστών σε μια εμπεριστατωμένη έκθεση της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
ΑΣΚΤ: Η σχολή που «γέννησε» τους μεγαλύτερους Έλληνες καλλιτέχνες

Ιστορία μιας πόλης / ΑΣΚΤ: Εδώ γεννήθηκαν οι μεγαλύτεροι Έλληνες καλλιτέχνες

H Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών υπήρξε θεμέλιος λίθος για την ελληνική τέχνη, με σημαντικούς δασκάλους όπως ο Παρθένης και ο Μόραλης να συμβάλλουν στην ανάπτυξή της. Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με την ιστορικό τέχνης Χριστίνα Δημακοπούλου για την καθοριστική τους επιρροή.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Πώς βρέθηκαν οι πρόσφυγες από τη Μ. Ασία στη Νέα Μάκρη;

Ιστορία μιας πόλης / Νέα Μάκρη: Ο προσφυγικός συνοικισμός που εξελίχθηκε σε λουτρόπολη

Από τις ιωνικές κωμοπόλεις Μάκρη και Λιβίσι, στα παράλια της Λυκίας στη νοτιοδυτική Μικρά Ασία, οι πρόσφυγες από αυτές τις περιοχές εγκαταστάθηκαν στη βορειοανατολική Αττική, ιδρύοντας τη Νέα Μάκρη, το 1924. Η Ευαγγελία Αχλάδη μιλά στην Αγιάτη Μπενάρδου για τη νεότερη και τη σύγχρονη ιστορία της περιοχής.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Στο φθισιατρείο «Σωτηρία» το 1927: Μια κάθοδος στην αληθινή κόλαση των μελλοθάνατων

Αρχαιολογία & Ιστορία / Φθισιατρείο «Σωτηρία», 1927: Μια κάθοδος στην αληθινή κόλαση των μελλοθανάτων

Έπειτα από επιστολές και καταγγελίες, τον Ιούλιο του 1927, ένας ρεπόρτερ της εφημερίδας «Εσπερινή» επισκέπτεται το φθισιατρείο για να καταγράψει τις συνθήκες ζωής των ασθενών. Η ομάδα των dirty ’30s & late ’20s «αναπαλαιώνει» και διασώζει τη μαρτυρία του για λογαριασμό της LiFO.
DIRTY ‘30S & LATE ‘20S
Γιατί ήταν γαλάζιοι οι πίθηκοι στις τοιχογραφίες της Σαντορίνης;

Ιστορία μιας πόλης / Γιατί ήταν γαλάζιοι οι πίθηκοι στις τοιχογραφίες της Σαντορίνης;

Ποια τα νοήματα πίσω από τις ζωγραφισμένες μορφές και τα ζωντανά χρώματα των θηραϊκών τοιχογραφιών; Πώς συνδέονται με τον μινωικό πολιτισμό και τι μας αποκαλύπτουν για τον αρχαίο κόσμο; Η Αγιάτη Μπενάρδου συνομιλεί με τον Ανδρέα Βλαχόπουλο.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ

σχόλια

4 σχόλια
Είδα από περιέργεια το ατμοσφαιρικό βίντεο, το οποίο παρεμπιπτόντως έχει εκπληκτικό σπικάζ.Σπάνια έχω νιώσει τέτοια αγαλλίαση με ένα έργο τέχνης! Η τελευταία φορά που ένιωσα έτσι ήταν όταν είδα "τον ερχομό της Άνοιξης" του Μποτιτσέλι. Λουλούδια, χρώμα και ομορφιά, σκέτη μαγεία...σαν άνθη.