Η ιστορία 7 προσωπικών αντικειμένων της Φρίντα Κάλο

Η ιστορία 7 προσωπικών αντικειμένων της Φρίντα Κάλο Facebook Twitter
© Nikolas Muray Photo Archives. Courtesy of the Victoria & Albert Museum, “Frida Kahlo: Making Her Self Up”
0

Η εμβληματική φιγούρα της Φρίντα Κάλο έχει επηρεάσει όσο λίγες την ποπ κουλτούρα. Πώς όμως περιποιούνταν τα διάσημα φρύδια της της; Τι μάρκα κραγιόν χρησιμοποιούσε; Από πού προμηθευόταν τα ρούχα και τα κοσμήματά της; 

Τόσο το μοναδικό στυλ της όσο και η επιδραστική τέχνη της καθόρισαν σε μεγάλο βαθμό το σύγχρονο Μεξικό. Η Κάλο ήταν όμως πρώτα απ' όλα μούσα του εαυτού της. Φιλοτέχνησε 55 αυτοπορτρέτα της και τώρα, η νέα έκθεση Frida Kahlo: Making Her Self Up που μόλις άνοιξε στο Victoria and Albert Museum του Λονδίνου εξερευνά τα αντικείμενα εκείνα που καθόρισαν το αμίμητο στυλ της. 

Από τα πολύχρωμα παραδοσιακά μεξικανικά φορέματα μέχρι το διακοσμημένο από την ίδια προσθετικό της πόδι, πάνω από 200 προσωπικά της αντικείμενα μαζί με μερικούς από τους αγαπημένους της πίνακες εκτίθενται για πρώτη φορά εκτός Μεξικού, έχοντας ταξιδέψει στο Λονδίνο από την Casa Azul, την κατοικία όπου η Κάλο γεννήθηκε, έζησε, πέθανε, και η οποία πλέον λειτουργεί ως μουσείο αφιερωμένο στη ζωή και το έργο της.

Τα αντικείμενα αυτά αφηγούνται εκ νέου την πασίγνωστη ιστορία της ζωής της, με νέες όμως άγνωστες πτυχές, ενώ λειτουργούν και ως σύμβολα της χαρακτηριστικής της δύναμης και εφευρετικότητας. Το ντύσιμο της Κάλο δεν ήταν ενδεικτικό μόνο της καλλιτεχνίας της αλλά και ένας ασυναγώνιστος τρόπος έκφρασής της ως γυναίκας, ως Μεξικανής και ως ΑμεΑ.

H έκθεση θα διαρκέσει μέχρι τις 14 Νοεμβρίου. Η συνεπιμελήτρια Claire Wilcox περιγράφει τις ιστορίες μερικών από αυτά τα αντικείμενα:

Τα αντικείμενα αυτά αφηγούνται εκ νέου την πασίγνωστη ιστορία της ζωής της, με νέες όμως άγνωστες πτυχές, ενώ λειτουργούν και ως σύμβολα της χαρακτηριστικής της δύναμης και εφευρετικότητας. Το ντύσιμο της Κάλο δεν ήταν ενδεικτικό μόνο της καλλιτεχνίας της αλλά και ένας ασυναγώνιστος τρόπος έκφρασής της ως γυναίκας, ως Μεξικανής και ως ΑμεΑ.

Resplandor

Η ιστορία 7 προσωπικών αντικειμένων της Φρίντα Κάλο Facebook Twitter
Courtesy of the Victoria & Albert Museum, “Frida Kahlo: Making Her Self Up”
Η ιστορία 7 προσωπικών αντικειμένων της Φρίντα Κάλο Facebook Twitter
Frida Kahlo, Self-Portrait, 1948. © 2017 Banco de México, Fiduciary of the Trust of the Diego Rivera and Frida Kahlo Museums. Courtesy of the Victoria & Albert Museum, “Frida Kahlo: Making Her Self Up”

Αυτό το δαντελωτό φόρεμα που καλύπτει το κεφάλι φοριόταν από τις γυναίκες στο νότιο Μεξικό, τον 18ο και τον 19ο αιώνα, σε γάμους, θρησκευτικές εορτές και άλλες κοινωνικές περιστάσεις. Στην πόλη Juchitán de Zaragoza ήταν γνωστό ως resplandor. Η βερσιόν της Κάλο ήταν φτιαγμένη από τρία διαφορετικά είδη λευκής δαντέλας με ροζ κορδέλα και μπορούσε να φορεθεί με δύο τρόπους, περιστοιχίζοντας το κεφάλι ή σαν κάπα.

«Η Φρίντα φορούσε συχνά την παραδοσιακή φορεσιά του Tehuantepec αλλά οι φορές που επέλεξε το resplandor, που επίσης προέρχεται από την ίδια περιοχή, είναι σπάνιες και προφανώς η περίσταση πρέπει να ήταν πολύ σημαντική» αναφέρει η Wilcox, σημειώνοντας πως η ζωγράφος είχε φιλοτεχνήσει δύο αυτοπορτρέτα της με αυτό το είδος ρούχου.

Γύψινος κορσές

Η ιστορία 7 προσωπικών αντικειμένων της Φρίντα Κάλο Facebook Twitter
Unknown, Frida Kahlo, 1926, Victoria and Albert Museum (V&A)
Η ιστορία 7 προσωπικών αντικειμένων της Φρίντα Κάλο Facebook Twitter
Courtesy of the Victoria & Albert Museum, “Frida Kahlo: Making Her Self Up”

Τα προβλήματα υγείας της Κάλο χρονολογούνται από την παιδική της ηλικία. Εξαιτίας της πολιομυελίτιδας, το δεξί της πόδι ήταν πιο κοντό από το αριστερό. Στην ηλικία των 18, όμως, κόντεψε να πεθάνει σε μια διαδρομή με λεωφορείο από το σχολείο στο σπίτι της. Το όχημα συγκρούστηκε με ένα αυτοκίνητο και η Κάλο τραυματίστηκε σοβαρά στη σπονδυλική στήλη, τον αυχένα και τα πλευρά. Ακολούθησαν πολλές σοβαρές εγχειρήσεις, αλλά τα τραύματα την καθήλωσαν για μεγάλο μέρος της ζωής της, ενώ τα ιατρικά αρχεία αναφέρουν πως το ατύχημα την άφησε στείρα.

Μετά το χειρουργείο, η Κάλο έπρεπε να φορά ορθοπεδικούς κορσέδες, κατασκευασμένους από γύψο ή δέρμα. «Η Κάλο μεταμόρφωσε αυτά τα ιατρικά αντικείμενα σε έργα τέχνης, όταν τα ζωγράφισε» σημειώνει η Wilcox. Στον συγκεκριμένο κορσέ, η καλλιτέχνις ζωγράφισε το σφυροδρέπανο, σύμβολο του Κομμουνισμού, και χάραξε μια τρύπα που θεωρείται ότι παραπέμπει στην αδυναμία της να αποκτήσει παιδιά. Επτά κορσέδες της Φρίντα εκτίθενται στο V&A και είναι από τα πιο σπάνια εκθέματα. 

Προσθετικό πόδι με δερμάτινη μπότα

Η ιστορία 7 προσωπικών αντικειμένων της Φρίντα Κάλο Facebook Twitter
Frida Kahlo, The Love Embrace of the Universe, the Earth (Mexico), Me, Diego, and Señor Xolotl, 1949. © 2017 Banco de México, Fiduciary of the Trust of the Diego Rivera and Frida Kahlo Museums. Courtesy of the Victoria & Albert Museum, “Frida Kahlo: Making Her Self Up”
Η ιστορία 7 προσωπικών αντικειμένων της Φρίντα Κάλο Facebook Twitter
Victoria and Albert Museum (V&A)

Το δεξί πόδι της Κάλο ακρωτηριάστηκε το 1953, αλλά τρεις μήνες αργότερα εκείνη έμαθε ξανά να περπατά. Αυτό το διακοσμημένο προσθετικό πόδι με τα μοτίβα δράκων είναι άλλο ένα παράδειγμα του τρόπου με τον οποίο η Κάλο εμψύχωνε τον εαυτό της, παρά τα ζητήματα υγείας, καθώς αντί να την εμποδίζει, έγινε σημαντικό κομμάτι της ταυτότητας και της γοητείας της. 

«Οι μπότες από κόκκινο δέρμα διακοσμήθηκαν με ζώνες, δαντέλα, φιόγκους και κινέζικο μετάξι» αναφέρει η Wilcox και προσθέτει ότι, 45 χρόνια μετά, ο Alexander McQueen επιστράτευσε την Παραολυμπιονίκη Aimee Mullins, η οποία περπάτησε στην πασαρέλα του με αντίστοιχα διακοσμημένα προσθετικά πόδια.

Huipil

Η ιστορία 7 προσωπικών αντικειμένων της Φρίντα Κάλο Facebook Twitter
Victoria and Albert Museum (V&A)
Η ιστορία 7 προσωπικών αντικειμένων της Φρίντα Κάλο Facebook Twitter
Nickolas Muray, Frida on the bench, 1939, Victoria and Albert Museum (V&A)

Το στυλ της Κάλο συνεχίζει να επηρεάζει τη σύγχρονη εικόνα των γυναικών του Μεξικού. Με μια αβανγκάρντ προσέγγιση στην ιστορία και την κουλτούρα του τόπου της, η Φρίντα ενσωμάτωνε στο ντύσιμό της στοιχεία από διαφορετικές περιοχές σε όλο το Μεξικό. 

Το huipil είναι κλασικό κομμάτι στο ντύσιμο των γυναικών της Tehuana, ενώ το μεγάλο δαντελένιο τελείωμα στη φούστα που λέγεται holan προέρχεται από το Tehuantepec. Κάποια από αυτά τα φλοράλ και πουά ρούχα μάλλον είχαν εισαχθεί από το Μάντσεστερ, πράγμα που προσδίδει άλλο ένα επίπεδο πολιτιστικής πολυφωνίας. Η Κάλο φορούσε αυτά τα huipils καθημερινά, ακόμα και όταν ζωγράφιζε, επειδή ήταν πολύ άνετα και κάλυπταν τους ορθοπεδικούς κορσέδες της με έναν τρόπο που αγκάλιαζε τόσο την κουλτούρα της όσο και τη θηλυκότητά της.

  

Προκολομβιανές χάντρες νεφρίτη

Η ιστορία 7 προσωπικών αντικειμένων της Φρίντα Κάλο Facebook Twitter
Frida Kahlo, Self-portrait with necklace, 1933, Art Gallery of New South Wales
Η ιστορία 7 προσωπικών αντικειμένων της Φρίντα Κάλο Facebook Twitter
Courtesy of the Victoria & Albert Museum, “Frida Kahlo: Making Her Self Up”

Η Wilcox σχολιάζει πως η Κάλο «είχε το δικό της ξεχωριστό στυλ, ένα μείγμα παραδοσιακής μεξικανικής και ευρωπαϊκής μόδας». Άλλος ένας λόγος για τον οποίο ήταν μπροστά από την εποχή της. 

Παρόλο που δεν υπάρχει καταγραφή σχετικά με το πώς απέκτησε αυτές τις χάντρες νεφρίτη, αυτές αποδεικνύουν το ενδιαφέρον της για την προκολομβιανή τέχνη. Ο σύζυγός της Ντιέγο Ριβέρα που ήταν επίσης συλλέκτης τέτοιων αντικειμένων, μπορεί να της τις προμήθευσε. Αυτό το πολύ βαρύ κολιέ εμφανίζεται σε πολλές φωτογραφίες της.

  

Σκιά, ρουζ, κραγιόν και μολύβι φρυδιών από την εταιρεία Revlon

Η ιστορία 7 προσωπικών αντικειμένων της Φρίντα Κάλο Facebook Twitter
© Diego Riviera and Frida Kahlo Archives. Photo by Javier Hinojosa. Courtesy of the Victoria & Albert Museum, “Frida Kahlo: Making Her Self Up”
Η ιστορία 7 προσωπικών αντικειμένων της Φρίντα Κάλο Facebook Twitter
Nickolas Muray, Frida Kahlo in Blue Blouse, 1939, Bentley Gallery

Βασικό στοιχείο στο εμβληματικό λουκ της Κάλο, που απέδιδε η ίδια στα αυτοπορτρέτα της, ήταν το μακιγιάζ της. Τα έντονα φρύδια της, τα τονισμένα ζυγωματικά, τα χείλη και τα νύχια της ήταν σημαντικά για εκείνη, ως σύμβολα ζωντάνιας. Η Revlon ήταν η αγαπημένη της μάρκα, καθώς η εταιρεία καλλυντικών είχε ανοίξει εργοστάσιο στο Μεξικό το 1948.

«Ο Ντιέγο Ριβέρα θυμόταν την πρώτη του συνάντηση με την Κάλο: Σκούρα, έντονα φρύδια που έσμιγαν πάνω από τη μύτη της, σαν φτερά από μαυροπούλι, πλαισίωναν δύο υπέροχα καστανά μάτια. Σήμα κατατεθέν της από τότε» περιγράφει η Wilcox.

Ex-votos

Η ιστορία 7 προσωπικών αντικειμένων της Φρίντα Κάλο Facebook Twitter
Courtesy of the Victoria & Albert Museum, “Frida Kahlo: Making Her Self Up,” 16 June – 14 November 2018. Sponsored by Grosvenor Britain & Ireland.

Ένα από τα πιο σημαντικά εκθέματα της συλλογής είναι οι λατρευτικές ζωγραφιές που είναι γνωστές ως ex-votos. Ένας τοίχος του V&A αναβιώνει το εσωτερικό της Casa Azul όπου βρισκόταν η συλλογή της Κάλο και του Ριβέρα, εκθέτοντας αυτές τις δημιουργίες με τον ίδιο τρόπο που θα βρίσκονταν σε μια παραδοσιακή εκκλησία.

«Αυτά τα αντικείμενα συχνά χρησιμοποιούνταν για να αποδώσουν φόρο τιμής στην Παναγία ή τους αγίους, έπειτα από ένα ατύχημα ή μια αρρώστια. Η Κάλο μιμήθηκε το στυλ τους σε κάποια από τα δικά της έργα, αλλά ποτέ σε αυτά για το δικό της ατύχημα» εξηγεί η Wilcox. Κρατούσε στη συλλογή της όμως ζωγραφιές από τροχαία, μεταξύ των οποίων και μία με έναν άνδρα του οποίου τα πόδια είναι παγιδευμένα κάτω από ένα αυτοκίνητο, στοιχείο που παραπέμπει στη δική της τραυματική εμπειρία.

Με στοιχεία από BBC και artsy

Εικαστικά
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Η μεγάλη έκθεση του Steve McQueen για τα κινήματα που διαμόρφωσαν τη Μεγάλη Βρετανία

Εικαστικά / Η Μεγάλη Βρετανία που αντιστάθηκε υπάρχει ακόμα στις φωτογραφίες αυτής της έκθεσης

Από τις σουφραζέτες των αρχών του 20ού αιώνα μέχρι τις διαμαρτυρίες για τον πόλεμο στο Ιράκ, η έκθεση σε επιμέλεια του Steve McQueen συγκεντρώνει τις πιο δυνατές εικόνες μιας χώρας που βγήκε πολύ συχνά και πολύ δυνατά στους δρόμους.  
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Πώς η τεχνολογία αποκαθιστά το σημαντικότερο έργο της κλασικής ζωγραφικής 23 αιώνες μετά;

Αρχαιολογία & Ιστορία / Πώς η τεχνολογία αποκαθιστά το σημαντικότερο έργο της κλασικής ζωγραφικής 23 αιώνες μετά;

Η αρχαιομετρία, η τεχνητή νοημοσύνη και η καλλιτεχνική δημιουργία συνεργάστηκαν σε μια καινοτόμο μελέτη αποκατάστασης της τοιχογραφίας με το κυνήγι από τον τάφο του Φιλίππου στις Αιγές, ανοίγοντας νέους ορίζοντες στην αναβίωση της αρχαίας τέχνης.
M. HULOT
MARTIN GAYFORD: «Καμιά φορά οι κριτικοί κάνουμε εντελώς λάθος» Ή MARTIN GAYFORD: «Καμιά φορά οι κριτικοί κάνουμε λάθος»

Εικαστικά / Martin Gayford: «Καμιά φορά οι κριτικοί κάνουμε εντελώς λάθος»

Ένας από τους πιο επιδραστικούς κριτικούς τέχνης της Βρετανίας μιλά στη LiFO για τις τάσεις που διαμορφώνουν τη σύγχρονη τέχνη, τις φιλικές του σχέσεις με θρυλικούς καλλιτέχνες όπως ο Freud και ο Hockney, αλλά και για το αν η κριτική μπορεί όντως να επηρεάσει τα πράγματα.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Η πρώτη μεγάλη έκθεση της οραματίστριας καλλιτέχνιδας Ithell Colquhoun

Εικαστικά / Τα σουρεαλιστικά αριστουργήματα της Ithell Colquhoun σε μια μεγάλη έκθεση

Το πολύχρωμο και αποκρυφιστικό σύμπαν της ξετυλίγεται στην πρώτη μεγάλη έκθεση για την οραματίστρια καλλιτέχνιδα, που εξερευνά τη θέση των γυναικών και τη σημασία του φύλου.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο Βαγγέλης Μπαλής δημιουργεί κεραμικούς σάτυρους που του μοιάζουν

Εικαστικά / Ο Βαγγέλης Μπαλής δημιουργεί κεραμικούς σάτυρους που του μοιάζουν

Ένας νέος καλλιτέχνης δημιουργεί μοναδικά αντικείμενα ανάλογα με τη διάθεσή του, ονειρεύεται έναν χώρο όπου θα δημιουργεί απερίσπαστος και δεν τον νοιάζει καθόλου να βιοποριστεί από την τέχνη.
ΣΤΕΦΑΝΙΑ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
Μια νέα έκθεση με χαρακτικά της ώριμης περιόδου της Βάσως Κατράκη

Εικαστικά / Βάσω Κατράκη: Η τέχνη της συγκινεί ακόμα

Έργα της σημαντικής Ελληνίδας χαράκτριας που παραπέμπουν στη βία της δικτατορίας, αλλά και άφυλες μορφές της όψιμης περιόδου της με αναφορά στην ελληνική αρχαιότητα, που υπερβαίνουν το ατομικό και γίνονται μέρος της συλλογικής μνήμης.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Τι απέγινε η πρωτοπορία στην τέχνη;

Εικαστικά / Τι απέγινε η πρωτοπορία στην τέχνη;

Ο κόσμος της σύγχρονης τέχνης έχει καταντήσει να μοιάζει με τσίρκο. Αλλά ο πραγματικός κακός της ιστορίας δεν είναι οι καλλιτέχνες, αλλά η σύγχρονη αγορά της τέχνης, η αξία της οποίας ξεπερνά πλέον τα 60 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως
THE LIFO TEAM
Ο Άνσελμ Κίφερ αποτίνει φόρο τιμής στον Βαν Γκογκ

Εικαστικά / Ο Άνσελμ Κίφερ αποτίνει φόρο τιμής στον Βαν Γκογκ

Μια νέα έκθεση στο Άμστερνταμ με πρόσφατα έργα του Κίφερ αναδεικνύει τη σύνδεσή του με τον Βαν Γκογκ και προκαλεί ήδη πολλές συζητήσεις. Ο σπουδαίος Γερμανός καλλιτέχνης εμπνέεται σταθερά, εδώ και 60 χρόνια, από τον Ολλανδό ζωγράφο. 
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Helmut Lang: What remains behind

Εικαστικά / Helmut Lang: Από το θρυλικό rubber dress στα πρωτόγονα γλυπτά του

Ο καλλιτέχνης και πρώην σχεδιαστής μόδας διατηρεί την προσήλωσή του στα υλικά και παρουσιάζει γλυπτά που θίγουν τη διαρκή εμμονή του με το θέμα της μνήμης, σε ένα σπίτι-σύμβολο του μοντερνισμού στο Λος Άντζελες.
ΣΤΕΛΛΑ ΛΙΖΑΡΔΗ
62 λεπτά με τον Ανέστη Ιωάννου

Εικαστικά / Από τη Νεφελοκοκκυγία στο skate και το τζιν: Το Εικαστικό Σύμπαν του Ανέστη Ιωάννου

Ο νεαρός εικαστικός αναζητά μια νέα μορφή ελευθερίας και απογείωσης, συνδέοντας τη δυναμική της street culture με την ουτοπία των Ορνίθων και των τσαρουχικών ονείρων, αναζητώντας μια έξοδο από το αστικό τραύμα σε έναν κόσμο γεμάτο δυνατότητες και φαντασία.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο καινοτόμος κεραμίστας–γλύπτης Brian Rochefort παρουσιάζει στην Αθήνα νέα του έργα

Εικαστικά / Brian Rochefort: Ο ριζοσπάστης της κεραμικής παρουσιάζει τα νέα του έργα στην Αθήνα

Είναι διάσημος για τη δημιουργία μεγάλων, ζωηρών κεραμικών γλυπτών με μοναδικές υφές και αφηρημένα μοτίβα, ενώ οι συνθέσεις του ισορροπούν μεταξύ αταξίας και αρμονίας.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Τα ιστορικά έργα του Κώστα Πανιάρα από βινύλ σε μια νέα έκθεση

Εικαστικά / Τα ιστορικά έργα του Κώστα Πανιάρα από βινύλ σε μια νέα έκθεση

Το βινύλιο υποκαθιστά το χρώμα σε μια σειρά έργων που παρουσιάστηκαν με μεγάλη επιτυχία τη δεκαετία του ’80 στο Παρίσι και στη Νέα Υόρκη από τον Αλέξανδρο Ιόλα. Σαράντα χρόνια μετά, η γκαλερί The Breeder τα επανασυστήνει στο κοινό.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Κατσαδιώτης

Εικαστικά / «Tα έργα μου είναι σκοτεινά, αλλά δεν τα έχω σκεφτεί ποτέ ως προκλητικά»

Μία μέρα μετά τον βανδαλισμό των έργων του από τον βουλευτή της Νίκης, ο Χριστόφορος Κατσαδιώτης μιλά στη LiFO για τη δουλειά του που προκάλεσε τέτοιες αντιδράσεις σε συγκεκριμένες ομάδες.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Μια πολύ καλή ιδέα, τέλεια εκτελεσμένη»: Η προφορική ιστορία των Λέλουδων 

Εικαστικά / «Μια πολύ κακή ιδέα, τέλεια εκτελεσμένη»: Η προφορική ιστορία των Λέλουδων 

Πώς η ανάγκη μιας κολεκτίβας καλλιτεχνών για χώρο εξελίχθηκε σε ένα από τα πιο φιλόξενα κουίρ σποτ στο κέντρο της πόλης: Μέσα από τις αφηγήσεις των παιδιών που το έφτιαξαν και το έζησαν.  
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ