Βάνα Ξένου: Το ανοιχτό μουσείο
Η μεγάλη αναδρομική έκθεση της εικαστικού και ομότιμης καθηγήτριας της Σχολής Αρχιτεκτόνων του ΕΜΠ, Βάνας Ξένου, φιλοξενείται σε δύο σημεία-ορόσημα της Ελευσίνας, στο ανακαινισμένο εργοστάσιο ΙΡΙΣ και στον αρχαιολογικό χώρο της πόλης, αποκαλύπτοντας τη διττή της ταυτότητα, ανάμεσα στο ιερό και το βιομηχανικό, στη μύηση και τη λήθη. Πρόκειται για ένα πολυεπίπεδο έργο που αποτελεί συνδυασμό ερευνητικής μεθοδολογίας και αρχειακής σύνθεσης, εικαστικής πρακτικής και σχεδιαστικών προσεγγίσεων που εξερευνούν την ιστορική και σύγχρονη ταυτότητα της Ελευσίνας.
Κεντρικό σημείο αναφοράς αποτελεί το εικαστικό και θεωρητικό έργο της Βάνας Ξένου με επίκεντρο την Ελευσίνα, το οποίο, μέσα από μια τριαντάχρονη πορεία, έχει δοκιμαστεί και παρουσιαστεί σε διαφορετικούς χώρους, πόλεις και χώρες, ενώ συμπληρώνεται από νέα έργα. Μέσα από μια συνδυαστική παρέμβαση, η πόλη αποκαλύπτεται ως ένα ανοιχτό μουσείο, ως ένας τόπος διαρκούς μύησης, όπου το παρελθόν δεν αποτελεί στατική αφήγηση αλλά ενεργή διαδικασία μετασχηματισμού.
Βρείτε περισσότερες πληροφορίες για την έκθεση «Το ανοιχτό μουσείο» εδώ.
Παναγιώτης Τέτσης: Η εμμονή του βλέμματος
Με αφορμή την επέτειο των 100 χρόνων από τη γέννησή του, η Εθνική Πινακοθήκη εγκαινιάζει μεγάλη αναδρομική έκθεση αφιερωμένη στο έργο του ζωγράφου, χαράκτη, δάσκαλου, ακαδημαϊκού Παναγιώτη Τέτση. Η έκθεση περιλαμβάνει πίνακες, μελάνια, χαρακτικά, ακουαρέλες, 160 έργα συνολικά, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων προέρχεται από τις δωρεές του καλλιτέχνη από το 1997 μέχρι το 2015 στην Εθνική Πινακοθήκη, καθώς και από 64 έργα συλλογών, θεσμικών και ιδιωτικών. Συμπεριλαμβάνονται οι γνωστές και σχεδόν «εμμονικές» θεματικές ενότητές του, όπως οι ποδοσφαιριστές, οι κήποι, οι μπαλκονόπορτες, οι καρέκλες, τα ναυπηγεία, τα τοπία της Σίφνου, η λαϊκή αγορά, τα τραπέζια, τα τοπία της Ύδρας, οι βάρκες, οι θάλασσες, τα πορτρέτα των φίλων, οι νεκρές φύσεις, τα πεύκα και τέλος τα βράχια της Ύδρας.
Βρείτε περισσότερες πληροφορίες για την έκθεση «Η εμμονή του βλέμματος» εδώ.
Περικλής και Ντίκος Βυζάντιος: Ζωγραφικές συγγένειες και αντιθέσεις
Η έκθεση προτείνει μια πλατιά γνωριμία της δημιουργικής περιπέτειας δύο σημαντικών ζωγράφων με διαισθητική σκέψη και ολοκληρωμένη αισθητική άποψη, οι οποίοι με το έργο τους υπερβαίνουν την αποσύνθεση του κόσμου μας, δημιουργώντας εικόνες που έχουν αποκρυσταλλωθεί μέσα από τα μυστικά βάθη του πνεύματος. Η μοναδικότητα του χαρακτήρα τους, η υπευθυνότητα, η ευαισθησία, ο ενθουσιασμός και η αισθητική καλλιέργειά τους οδήγησαν στην ιδεατή πληρότητα της προσωπικής τους έκφρασης με την ατέρμονη δημιουργική τους δράση και τη βαθιά τους αισθαντικότητα. Μέρος των έργων προέρχεται από τη συλλογή του Αλέξανδρου Λιακόπουλου και συμπληρώνεται με δανεισμούς από τις συλλογές των Αντώνη Κομνηνού, ΕΜΣΤ, Νίκου Παπαγεωργίου, Κυριάκου Τσιφλάκου και Χρήστου Λαρσινού.
Βρείτε περισσότερες πληροφορίες για την έκθεση «Ζωγραφικές συγγένειες και αντιθέσεις» εδώ.
ΕΜΣΤ Χ 4: Τζάνις Ράφα, Sammy Baloji, Kasper Bosmans, Emma Talbot
To EΜΣΤ υποδέχεται την άνοιξη με δύο ατομικές εκθέσεις και δύο μεγάλης κλίμακας in situ νέες αναθέσεις των διεθνώς αναγνωρισμένων καλλιτεχνών Τζάνις Ράφα, Sammy Baloji, Kasper Bosmans και Emma Talbot. Η υποβλητική ατομική έκθεση της Τζάνις Ράφα «Εμείς που προδώσαμε τα άλογα» διερευνά θέματα ελέγχου, οικειότητας και εκμετάλλευσης των ζώων αυτών, ενώ η πρώτη ατομική έκθεση του Sammy Baloji στην Ελλάδα «Απόηχοι της Ιστορίας, σκιές της προόδου» αποτελεί μια έντονη κριτική ματιά στο θέμα της αποικιοκτατικής κληρονομιάς και της εκμετάλλευσης των πόρων.
Η νέα καλειδοσκοπική τοιχογραφία 30 μέτρων του Kasper Bosmans «Το θολό βλέμμα» (2025) εξετάζει την εργαλειοποίηση των ζώων από τους ανθρώπους, ενώ η νέα μνημειώδης ζωγραφική εγκατάσταση από μετάξι, ύψους 9 μέτρων, «Human/Nature» (2025) της Emma Talbot μάς προσκαλεί να φανταστούμε ένα καλύτερο μέλλον με πιο αρμονικές σχέσεις ανθρώπου και φύσης.
Οι τέσσερις αυτές εκθέσεις αποτελούν μέρος του ευρύτερου προγράμματος του ΕΜΣΤ για το 2025, το οποίο εστιάζει στη διερεύνηση των σύνθετων δυναμικών μεταξύ ζώων και ανθρώπων και στον κομβικό τους ρόλο στην ευημερία του πλανήτη. Πυρήνας αυτού του προγράμματος είναι η μεγάλη ομαδική διεθνής έκθεση «Γιατί να κοιτάμε τα ζώα; Δικαιοσύνη για τη μη ανθρώπινη ζωή» σε επιμέλεια της Κατερίνας Γρέγου, καλλιτεχνικής διευθύντριας του ΕΜΣΤ στην οποία θα συμμετέχουν πάνω από 60 καλλιτέχνες και θα εγκαινιαστεί στις 15 Μαΐου του 2025.
Οι υπόλοιπες ατομικές εκθέσεις και εγκαταστάσεις συμβάλλουν στη διεύρυνση αυτού του οικολογικού προβληματισμού σε ολόκληρο το μουσείο και στην πραγμάτωση ενός διαλόγου σε σχέση με ηθικά και οικολογικά ζητήματα, ειδικά αναφορικά με τα δικαιώματα των ζώων.
Βρείτε περισσότερες πληροφορίες για τις τέσσερις εκθέσεις του ΕΜΣΤ εδώ.
Μουσείο Μπενάκη: Αναζητώντας τη θεά
Έξι Έλληνες καλλιτέχνες με αφρικανικές καταβολές τίθενται σε μια συλλογική καλλιτεχνική αναζήτηση της θεάς. Με αφορμή την ιστορία της αναβίωσης της εμβληματικής θεάς των Ζουλού Nomkhubulwane, μετά το τέλος του απαρτχάιντ στη Νότια Αφρική, οι καλλιτέχνες/-ιδες κάνουν το δικό τους νοητό ταξίδι αναζήτησης ενός συμβόλου γυναικείας δύναμης που βρίσκεται στην ατομική και συλλογική τους μνήμη. Παρατηρώντας τον αγώνα των izangoma, των ιερειών της Nomkhubulwane, να επαναφέρουν τη Θεά στον λαό τους, ο καθένας και η καθεμία ακολουθούν διαφορετικά μονοπάτια. Διατηρούν όμως ένα κοινό σημείο συνάντησης. Το σημείο αυτό είναι ένας τόπος δομημένος από ζωγραφικά έργα και εγκαταστάσεις, ο οποίος αποδίδεται καλύτερα με τα λόγια της Audre Lorde: «Αυτός ο γυναικείος τόπος, όπου φωλιάζει η δύναμη, δεν είναι ούτε λευκός ούτε κοντά στην επιφάνεια. Είναι σκοτεινός, είναι αρχέγονος, είναι βαθύς».
Βρείτε περισσότερες πληροφορίες για την έκθεση «Αναζητώντας τη Θεά» εδώ.
Απόστολος Φανακίδης: Η σονάτα του σεληνόφωτος
Μια ατομική έκθεση η οποία ξεκινά με ένα μεγάλων διαστάσεων πορτρέτο του Κωνσταντίνου Καβάφη σε νεαρή ηλικία και κορυφώνεται με μια σειρά γλυπτών αφιερωμένων στη μητρότητα, τα οποία παρουσιάζονται στην τελευταία αίθουσα. Τα γλυπτά αυτά, που μπορούν να ιδωθούν και ως ερωτικά, αλληλεπιδρούν μεταξύ τους με παιχνιδιάρικη διάθεση. Συνοδεύονται από σκηνοθετημένες φωτογραφίες που τα παρουσιάζουν εν κινήσει, να μπαίνουν και να βγαίνουν από το ατελιέ του καλλιτέχνη στους πρόποδες της Ακρόπολης. Πρόκειται για μια πιο ανάλαφρη πλευρά της γλυπτικής του Φανακίδη, ο οποίος έχει συνηθίσει το κοινό του σε έργα σκοτεινά, που εκφράζουν το άγχος της ύπαρξης και τις αγωνίες του σύγχρονου ανθρώπου.
Βρείτε περισσότερες πληροφορίες για την έκθεση «Η σονάτα του σεληνόφωτος» εδώ.
Χριστίνα Μήτρεντσε: The Wood Wide Web
Εικαστική εγκατάσταση σε ένα ιδιότυπο δασικό περιβάλλον, όπου έχουν ενσωματωθεί στοιχεία από την έρευνα της καλλιτέχνιδας στον τομέα της δασολογίας και της μυκητολογίας. Τα τελευταία χρόνια η δουλειά της Χριστίνας Μήτρεντσε περιστρέφεται γύρω από τον φυσικό άξονα και την εννοιολογική αλυσίδα «Δάσος - Δέντρο - Κορμός - Χαρτί - Βιβλίο - Μύκητας - Μυκόρριζα - Αποσύνθεση - Αναγέννηση» και η συγκεκριμένη έκθεση περιέχει όλες τις δημιουργικές εκφάνσεις αυτού του άξονα· ένα δάσος που αποτελείται από ζωγραφικά έργα και γλυπτά κατασκευασμένα από παλαιούς τόμους, κολάζ με «αμφιλεγόμενα» βιβλία και δηλητηριώδη μανιτάρια και καθίσματα-κορμούς δέντρων απ’ όπου «ξεφυτρώνουν» μανιτάρια φτιαγμένα από σελίδες βιβλίων. Παράλληλα, στο πλαίσιο της καλλιτεχνικής έρευνας και της πρακτικής της, καλλιεργεί σπόρους μανιταριών στα τετράδια που περιέχουν τις δασολογικές μελέτες του παππού της, συγκροτώντας ένα διαγενεακό έργο εν εξελίξει.
Βρείτε περισσότερες πληροφορίες για την έκθεση «The Wood Wide Web» εδώ.
Κική Κολυμπάρη: What I see when the street walks over me
Μορφές που μοιάζουν με συμπαγείς όγκους που λιώνουν, όπως απροσδιόριστα οικεία αντικείμενα που διαθλώνται πίσω από ένα βρεγμένο τζάμι, επιμηκύνονται και συστρέφονται, καθώς οι νόμοι μιας εσωτερικής, ψυχικής φυσικής επεμβαίνουν στην όρασή μας και αλλοιώνουν τα σχήματά τους. Σύμφωνα με την καλλιτέχνιδα, αφετηρία των μορφών που δημιουργεί είναι πάντα συγκεκριμένα αντικείμενα και σχέσεις. Η ζωγραφική μετάπλασή τους, όμως, θυμίζει τις αναμορφώσεις, εκείνη την ψευδαισθησιακή τεχνική της οποίας το γνωστότερο παράδειγμα είναι το memento mori, το κρανίο, στην ελαιογραφία «Πρεσβευτές» του Χανς Χολμπάιν.
Βρείτε περισσότερες πληροφορίες για την έκθεση «What I see when the street walks over me» εδώ.
Βαγγέλης Ρήνας: Πνοή
Κορίτσια-γυναίκες στο δάσος, αγκαλιασμένες, συνεπαρμένες από την αναστάσιμη αναγέννηση της φύσης, τους ήχους της, τις ευωδιές της, τη δύναμή της. Οι γυναίκες του Ρήνα ζουν σαν σε όραμα την εμπειρία της ζωής, έχοντας στη συνείδησή τους όλες τις γυναίκες του παρελθόντος που έζησαν, αγωνίστηκαν, θυσιάστηκαν, γέννησαν, δημιούργησαν και έκαναν καλύτερη τη ζωή μας. Έργα σαν μικρές προσευχές που αντικατοπτρίζουν τη μεταφυσική ενάργεια της γυναικείας φύσης, τη θεϊκή πνοή της, μ' έναν τρόπο διαυγή, σχεδόν διάφανο.
Βρείτε περισσότερες πληροφορίες για την έκθεση «Πνοή» εδώ.
Άγγελος Μεργές: Off Season
Έργα μεγάλης και μεσαίας κλίμακας, με αφορμή μνήμες από προσωπικά βιώματα του καλλιτέχνη και από τη μεταβαλλόμενη συνθήκη της ζωής στο νησί της Χίου, όπου μεγάλωσε. Ενώ οι κάτοικοι τον χειμώνα ετοιμάζουν την επόμενη τουριστική περίοδο, ζώντας μια απομονωμένη ζωή γεμάτη δύσκολες και απαιτητικές εργασίες (εξού και ο τίτλος «Εκτός σεζόν»), συνυπάρχουν συχνά με κατατρεγμένους από τους πολέμους και τη φτώχεια πρόσφυγες. Αυτή ακριβώς η αντιφατική πραγματικότητα των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου αποτελεί και τη θεματική του Άγγελου Μεργέ. Ανθρώπινες φιγούρες εντάσσονται σε διφορούμενα σενάρια. Είναι λουόμενοι που απολαμβάνουν τη θάλασσα ή ταλαιπωρημένοι από την ίδια θάλασσα πρόσφυγες; Διασκεδάζουν ή απειλούνται;
Βρείτε περισσότερες πληροφορίες για την έκθεση «Off Season» εδώ.
yours truly (working title)
Το επιμελητικό εγχείρημα «and the editions» της Anna Ebner-Quadri, το οποίο ειδικεύεται στα αριθμημένα αντίτυπα, στα πολλαπλά έργα και στα τυπώματα, θα καταλάβει τον χώρο της γκαλερί Callirrhoë για να δημιουργήσει μια έκθεση ανάμεσα σε φίλους, για φίλους και για όλους μας. Η ιδέα πίσω από το «yours truly (working title)» είναι αρκετά απλή: δύο καλλιτέχνες-φίλοι δημιουργούν ο καθένας μια έκδοση έχοντας τον άλλον κατά νου. Το αποτέλεσμα είναι μια σειρά από πολύ προσωπικά έργα, τα οποία, ανάλογα με τον καλλιτέχνη, τον φίλο και τη μορφή της σχέσης τους, αποκτούν συγκεκριμένες, αφηρημένες ή ποιητικές μορφές.
Βρείτε περισσότερες πληροφορίες για την έκθεση «yours truly (working title)» εδώ.
Νικόλας Μπλιάτκας: Inner Gardens
Κήποι που παραπέμπουν τόσο σε υπαρκτά όσο και σε φανταστικά σκηνικά, με έμπνευση τόσο από τον κήπο της Εδέμ όσο και από την ελληνική φύση και από συγκεκριμένα, αναγνωρίσιμα, οικεία σε όλους μας φυτά. Στους εσωτερικούς αυτούς, προστατευμένους, περίκλειστους συχνά κήπους, τα αληθινά λουλούδια και τα στοιχεία βλάστησης μπλέκονται αρμονικά με τα φανταστικά φυτά που δημιουργεί η φαντασία του καλλιτέχνη και κεντρίζουν ακόμα περισσότερο το βλέμμα του θεατή, μπερδεύοντας το ρεαλιστικό με το παραμυθένιο.
Βρείτε περισσότερες πληροφορίες για την έκθεση «Inner Gardens» εδώ.
Γιάννα Ανδρεάδη και Ιάσονας Καραΐνδρος: Ραντεβού στην Αθήνα
Όπως εξηγεί στο σημείωμά του ο επιμελητής της έκθεσης, Μανώλης Χάρος: «…από διαφορετικούς δρόμους και με διαφορετικές στάσεις, και τους δυο τους γοητεύει το φως που είτε υποδηλώνει τα λαμπρά αγάλματα των αρχαίων θεών, στα έργα του Ιάσονα, είτε αναφέρεται στο φως της γης και της θάλασσας, στα έργα της Γιάννας. Και οι δυο αναφέρονται στο φως που διαμορφώνει την πραγματικότητα που αντιλαμβάνονται τα μάτια μας και αποκτά νόημα στις διεργασίες του νου μας. Και μπορεί να φέρουν μέσα τους σημεία και αναφορές από τη γνώση και τα ταξίδια τους (όπως η χρήση του μαύρου μελανιού στη Γιάννα ή το κλειδί του Γαλιλαίου στο έργο του Ιάσονα, στα τόσο φορτισμένα από πολιτισμούς έργα και των δύο), όμως διατηρούν πάντα τη φρεσκάδα των ωραίων καλλιτεχνημάτων».
Βρείτε περισσότερες πληροφορίες για την έκθεση «Ραντεβού στην Αθήνα» εδώ.
Πέτρος Ευσταθιάδης και Μαρίνα Βελησιώτη: Άλλοι Ήλιοι Άλλοι Πλανήτες
Τα ΑΤΙΑ, πηγή ατελείωτης έμπνευσης για το μεγαλύτερο μέρος της πρακτικής της Βελησιώτη, όσο και οι εναλλακτικοί κόσμοι της μυθοπλασίας και της κρυπτο-επιστήμης περιστρέφονται γύρω από το κατεξοχήν στοιχείο που συμπληρώνει τους εξωγήινους πλανήτες και τα διαγαλαξιακά ταξίδια στην επιστημονική φαντασία: τις πύλες εξόδου/εισόδου. Κεντήματα που αιωρούνται κατά μήκος των τοίχων της γκαλερί ως πύλες εισόδου σε μια διαφορετική πολιτισμική διάσταση μοιάζουν με σκεύη κάποιου μυθικού προκολομβιανού τελετουργικού των Ίνκας. Ο Ευσταθιάδης, παράλληλα, συνθέτει σύνολα που στη συνέχεια γίνονται θέματα των φωτογραφιών του από συνηθισμένα καταναλωτικά απορρίμματα, όπως τα τεχνολογικά παρωχημένα CD ήχου, σπασμένες καρέκλες γραφείου, παροπλισμένες μητρικές κάρτες και ηχεία υπολογιστών ή σπασμένες φτερωτές εξαερισμού. Αυτά, καθώς και μια πανσπερμία από άλλα περισυλλεγμένα «σκουπίδια», παρουσιάζονται διάσπαρτα με λουλούδια, άχυρα, κλαδιά δέντρων και άλλα φυσικά υλικά και σκηνοθετημένα για να φωτογραφηθούν σε βουκολικά σκηνικά.
Βρείτε περισσότερες πληροφορίες για την έκθεση «Άλλοι Ήλιοι Άλλοι Πλανήτες» εδώ.
Εύα Παπαδοπούλου: Η διαδρομή
Εκατοντάδες θραύσματα μαρμάρου τοποθετημένα κάθετα στην επιφάνεια του κάδρου δημιουργούν ένα έντονο ανάγλυφο αποτέλεσμα που ισορροπεί μεταξύ γλυπτικής και ζωγραφικής. Συνθέσεις που δίνουν την αίσθηση της κίνησης, ενώ διαγράφονται τα στοιχεία ενός ανανεωμένου σύγχρονου ιμπρεσιονισμού, παρά την αυστηρότητα και τη σκληρότητα του υλικού. Ένα έργο βιωμένο ως μια αδιάλειπτη υπαρξιακή εμπειρία που απελευθερώνει προσωπικές εικόνες. Αντικείμενα της καθημερινότητας –όπως το καλοκαιρινό παγωτό γρανίτα, το σοκολατένιο κέρασμα της γιαγιάς, η ιεροτελεστία μιας συνάντησης και ο ελληνικός καφές ή οι εικόνες από τα σκυριανά κεντήματα της μητέρας της και οι κλωστές Πεταλούδα– μεταμορφώνονται σε σύμβολα της νοσταλγίας και του ανήκειν. Ανάγλυφα, χρηστικά γλυπτικά αντικείμενα και γλυπτά μνημειακών διαστάσεων συντελούν στη δημιουργία ενός αυθύπαρκτου γλυπτικού κόσμου, που ισορροπεί ανάμεσα στο παρελθόν και το παρόν, τη μνήμη και τη φαντασία.
Βρείτε περισσότερες πληροφορίες για την έκθεση «Η Διαδρομή» εδώ.
