Με την τέχνη δεν τα καταφέρνουν καλά. Με τη σύγχρονη τέχνη τα πάνε ακόμα χειρότερα. Η αμηχανία και η νευρικότητα εκδηλώνεται με σούπερ άστοχες και τρελές δηλώσεις. Από τον Ομπάμα μέχρι το «χρυσό κορίτσι» Σάρα Πέιλιν, και από τον Κάρολο της Αγγλίας μέχρι τον Πατριάρχη Κύριλλο της Ρωσίας, όλοι έχουν πει μια ασύλληπτη κοτσάνα και έχουν κάνει μια μεγάλη γκάφα. Τα έργα τέχνης έχουν γίνει θέμα εθνικής συζήτησης, οι καλλιτέχνες, διάσημοι σε μια νύχτα. Υπουργοί, δήμαρχοι, πρίγκιπες, όλοι δοκιμάζουν την τύχη τους στην κριτική της τέχνης. Υποθέσεις έφτασαν στα δικαστήρια και στο Κογκρέσο. Τα όρια της ελευθερίας της έκφρασης δοκιμάζονται. Ας μη γελιόμαστε. Ο συντηρητισμός και η λογοκρισία είναι εδώ. Η γνώμη και οι αντιδράσεις τους, παγκοσμίως, είναι μόνο για γέλια.
1.
Ένα από τα γκράφιτι που έκανε στην Νέα Υόρκη ο Μπάνκσι, στην Allen Street. Κάποιοι χαιρέτησαν την παραμονή του επί ένα μήνα στην πόλη με ενθουσιασμό, αλλά ο πρώην δήμαρχος της Νέας Υόρκης Michael Bloomberg, που έχει προφανώς κάνει πολλά για τις τέχνες, όταν ο Βρετανός καλλιτέχνης του δρόμου Banksy έγινε πρωτοσέλιδο τον Οκτώβριο του 2013, στη διάρκεια του νεοϋορκέζικου πρότζεκττου, σε συνέντευξη τύπου, δήλωσε ότι ο καλλιτέχνης καταστρέφει τις περιουσίες των ανθρώπων και ότι αυτό είναι σημάδι παρακμής ενός ανθρώπου που έχει χάσει τον έλεγχο. Το να κάνεις κάτι στην ιδιοκτησία του άλλου δεν είναι ο δικός μου ορισμός της τέχνης δήλωσε. Και το χειροτέρεψε: Ή μπορεί να είναι τέχνη αλλά δε θα πρέπει να επιτρέπεται. Μεγάλος φίλος των γκράφιτι!
2.
Η Μίρι Ρεγκέβ, υπουργός πολιτισμού και αθλητισμού του Ισραήλ αποκάλεσε τους ανθρώπους που ασχολούνται με την τέχνη ματαιόδοξους. Αιτία, ήταν μια διαμαρτυρία που υπέγραψαν 2.000 Ισραηλινοί καλλιτέχνες κατά της λογοκρισίας. «Ο κόσμος του πολιτισμού είναι ένας αχάριστος κόσμος», δήλωσε η υπουργός. «Δουλεύω για μια ομάδα αχάριστων ανθρώπων, μερικοί εκ των οποίων είναι μικροπρεπείς και υποκριτές», είπε σε μια ραδιοφωνική συνέντευξη. Βραβείο διπλωματικής αντιμετώπισης.
3.
Σε μια ομιλία του ο Μπάρακ Ομπάμα, στην Τζένεραλ Ελέκτρικ στο Ουισκόνσιν, είπε ανάμεσα σε άλλα ότι οι νέοι όλο και λιγότερο προσανατολίζονται στο να κάνουν ένα επάγγελμα σαν αυτό του εξειδικευμένου εργάτη και να στραφούν στην παραγωγή, κάνοντας έτσι μια βιώσιμη καριέρα. Οι λαοί, είπε μπορούν να κάνουν πολλά περισσότερα με αυτά τα επαγγέλματα, από ό, τι θα μπορούσαν να κάνουν με έναν καλό βαθμό την ιστορία της τέχνης. Βέβαια για αυτή τη δήλωση εισέπραξε ένα ωραιότατο μέιλ διαμαρτυρίας στο οποίο απάντησε αμέσως, λέγοντας ότι η ιστορία της τέχνης ήταν ένα από τα αγαπημένα του μαθήματα στο σχολείο και του έδινε χαρές τις οποίες δε θα μπορούσε να έχει απολαύσει με άλλο τρόπο. Ομπάμα-Ιστορία της τέχνης: σημειώστε 2.
4.
Όταν το κοινό είδε τον πίνακα του Μπρετ Μάρεϊ, The Spear, στο Γιοχάνεσμπουργκ το 2012, προφανώς και δεν ήταν έτοιμο να δει και τα γεννητικά όργανα του ηγέτη της Νότιας Αφρικής Jacob Zuma εκτεθειμένα με αυτό τον τρόπο. Ο Ένοχ Μτέμπου, εκπρόσωπος της εκκλησίας της Ναζαρέτ, το παράκανε βέβαια με τη δήλωσή του , θεωρώντας ότι ο καλλιτέχνης προσβάλλει όλο το έθνος και θα έπρεπε να λιθοβοληθεί μέχρι θανάτου. Δήλωσε ότι το έργο είναι ρατσιστικό και η τέχνη δεν επιτρέπει στους ανθρώπους να προσβάλλει ο ένας τον άλλο. Για την ιστορία, ο πίνακας αυτός τον οποίο είχαν τελικά δει πολύ λίγοι στην γκαλερί Γκούντμαν έγινε αντικείμενο μιας εθνικής συζήτησης για το που φτάνει η ελευθερία της έκφρασης ενώ ο Ζούμα προσέφυγε στη δικαιοσύνη υποστηρίζοντας ότι πρόκειται για αναξιοπρεπή απεικόνιση της προσωπικότητάς του. Η γκαλερί δήλωσε ότι είναι ουδέτερος και όχι εθνικός χώρος και δεν μπορεί να εγκαταλείψει το δικαίωμά της να αποφασίζει ποια έργα θα κρέμονται στους τοίχους της. Επίσης για την ιστορία, το «δόρυ» του Ζούμα πωλήθηκε για 15.000 ευρώ σε Γερμανό συλλέκτη.
5.
Ως γνωστόν κανείς δε μπορεί να σατιρίσει και να πει πιο ελεύθερα τη γνώμη του από τους Βρετανούς. Το 2002, ο Βρετανός υπουργός πολιτισμού στην έκθεση με τα υποψήφια για το βραβείο Τέρνερ έργα τα αποκάλεσε «εννοιολογικά σκατά». Ο πρίγκιπας Κάρολος επίσης, θεωρώντας ότι η σύγχρονη τέχνη και η αρχιτεκτονική έχουν πάρει το στραβό το δρόμο τον ξεπέρασε σε δηλώσεις. Όταν ο Πίτερ Άρεντς σχεδίασε την επέκταση της Εθνικής Πινακοθήκης στο Λονδίνο το 1984, η πρίγκιπας Κάρολος δεν μάσησε τα λόγια του. Το σχέδιο δε του άρεσε καθόλου. Το χαρακτήρισε σαν «ένα τερατώδες σπυρί στο πρόσωπο ενός πολύ αγαπημένου και κομψού φίλου», αφήνοντας άναυδο το κοινό του βασιλικού Ινστιτούτου Βρετανών Αρχιτεκτόνων. Το μουσείο επέλεξε ένα άλλο σχέδιο τελικά, αλλά στη συλλογική μνήμη της αρχιτεκτονικής κοινότητας της χώρας η δήλωση έμεινε αξέχαστη με την ιστοσελίδα των αρχιτεκτόνων να αποκαλεί την επίμαχη φράση ως μια «αγένεια στην αρχιτεκτονική ιστορία». Φυσικά, το αυτί του πρίγκιπα δεν ίδρωσε. Η επίμαχη μακέτα στην κρίση σας.
6.
Ο ζωγράφος Κρις Οφίλι, νικητής του βραβείου Τέρνερ το 1998, έγινε γνωστός σε όλο τον κόσμο σε μια μέρα. Ήταν η μέρα κατά την οποία ο πρώην δήμαρχος της Νέας Υόρκης Ρούντι Τζουλιάνι, στην διάρκεια της καθημερινής του επικοινωνίας με τους δημοσιογράφους, αποφάσισε να κάνει και τον κριτικό τέχνης. Χωρίς να έχει δει το έργο του Οφίλι, «Αγία Παρθένος Μαρία», μια προσωπογραφία της Παναγίας διακοσμημένη με αποκόμματα πορνοπεριοδικών και περιττώματα ελέφαντα, ανέλαβε δράση για λογαριασμό όλων των πιστών και όλων των δογμάτων. Όχι μόνο αρνήθηκε δημοσίως να καταβάλει την οφειλόμενη δόση της ετήσιας επιχορήγησης στο μουσείο του Μπρούκλιν στο οποίο είχε εκτεθεί ο πίνακας, αλλά απείλησε να αποσύρει διά παντός την επιχορήγηση και να απολύσει το διοικητικό συμβούλιο αν το μουσείο δεν δεχόταν να αποκαθηλώσει τον πίνακα. Την χαρακτήρισε άρρωστη και αηδιαστική ζωγραφική. Το μουσείο του Μπρούκλιν εκείνη την περίοδο σημείωσε ρεκόρ επισκεπτών ενώ ακολούθησε ένα παραλήρημα δημόσιου διαλόγου στον οποίο πήραν μέρος από τον Καρδινάλιο Τζον Κόνορ μέχρι την τότε πρώτη κυρία Χίλαρι Κλίντον. Τελικά ένας εβδομηνταδυάχρονος συνταξιούχος δάσκαλος από το Μανχάταν αποφάσισε να καταστρέψει τη ζωγραφική. Γλιστρώντας πίσω από την προστατευτική ασπίδα από πλεξιγκλάς, έβαψε τον πίνακα με λευκό χρώμα γιατί τον θεώρησε και αυτός με τη σειρά του «βλάσφημο». Ανάμεσα στα άλλα που είπε τότε ο Τζουλιάνι ξεχώρισε το περίφημο «να έρθει ο διευθυντής του μουσείου στα συγκαλά του». Το έργο του Οφίλι εκτέθηκε ξανά στη Νέα Υόρκη το 2014. Δεν άνοιξε ρουθούνι.
7.
Πάμε στα καλύτερα: Ο Πατριάρχης Κύριλλος της Μόσχας, ο επικεφαλής της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, δοκίμασε και αυτός την τύχη του σαν κριτικός της σύγχρονης τέχνης. Σε ένα φεστιβάλ σύγχρονης τέχνης διάλεξε προσεκτικά τα λόγια του και είπε ότι οι σύγχρονοι καλλιτέχνες δείχνουν τη φρίκη, την ανοησία και την ηλιθιότητα. Μετά από αυτά τα λόγια αγάπης συνέχισε δηλώνοντας ότι προβάλλουν τη βρωμιά και την ηλιθιότητα με το πρόσχημα της τέχνης και ο σκοπός τους είναι να καταστρέψουν την ανθρωπότητα. Υποστήριξε ότι οι πεποιθήσεις του σχετικά με το θέμα είναι ευρέως διαδεδομένες, αλλά κανείς δεν θέλει να είναι ο μοναδικός που θα πεί ότι «ο αυτοκράτορας είναι γυμνός». Μόνο αγάπη για τον Κύριλλο!
8.
Ωραία και αντρίκια! Ο Jesse Helms, πρώην γερουσιαστής της Βόρειας Καρολίνας, όταν η ΝΕΑ ( Το Εθνικό Κληροδότημα για τις Τέχνες), κλήθηκε να δώσει εξηγήσεις στο Κογκρέσο για την χρηματοδότηση των έργων των Αντρές Σεράνο και Ρόμπερτ Μέιπλθορπ, Piss Christ και "X Portfolio," κατήγγειλε ότι τα έργα ήταν βλάσφημα. Ο ρόλος του όπως δήλωσε ήταν να προστατεύσει τους φορολογούμενους από την αγορά αμφιλεγόμενων έργων τέχνης. Στις ακροάσεις του Κογκρέσου που ακολούθησαν ο Χέλμς είπε ανάμεσα σε άλλα ότι δεν γνωρίζει τον κύριο Σεράνο και εύχεται να μη τον συναντήσει ποτέ. «Επειδή δεν είναι ένας καλλιτέχνης, είναι ένας μαλάκας», συμπλήρωσε. Φυσικά όλοι είμαστε περίεργοι για το τι θα συνέβαινε σε μια τέτοια συνάντηση.
σχόλια